m
personen welke de bijzondere bewaar
scholen in het leven riepen nu een
beroep doen op de openbare kas.
De heer Simons gelooft niet dat het
onderwijs in Goes goedkooper zou zijn
als alle leerlingen van bijzondere be
waarscholen openbare inrichtingen
bezochten. Spreker verwondert
zich ten zeerste over het stand
punt van den heer van Bommel van
Vloten t.o. van het bijzonder onder
wijs. Deze heer verkondigt een theorie
die wellicht 25 jaar geleden nog op
geld deed, doch nu niet meer. De
vorige spr. ontkende de moreele plicht
van de ouders om hun kinderen te
laten leeren in een omgeving die aan
sluit op hun godsdienstige overtuiging.
Hetgeen de meerderheid der finan-
tieele commissie voorstelde is boven
dien goedkooper dan het voorstel van
B. en W.
De heer Crucg kan zich niet in
denken dat de chr. schoolbesturen te
gen het voorstel van B. en W. zijn.
Spr. zal voor het voorstel stemmen.
De heer Eckhatdt wil het voorstel
der schoolbesturen in stemming bren
gen.
Wethouder Goedbloed zegt van links
een geluid te hebben gehoord, dat 50
jaren oud is. De wet verplicht de ge
meenten niet tot het oprichten van
bewaarscholen, dus als Goes geen
openbare bewaarschool over houdt, dan
handelt men niet tegen de wet. Spr.
zegt verder dat bewaarscholen eigen
lijk nooit een openbaar doch een bij
zonder karakter hebben. Als de ouders
de kinderen volgens hun godsdienstige
overtuiging willen doen opvoeden, dan
is daar alles voor.
In 1927 heeft het openbaar bewaar-
schoolonderwijs f 56 per leerling ge
kost. De bijzondere bewaarscholen vra
gen daarentegen aan de gemeente
slechts f 55 per leerling. Ook uit fi-
nantieel oogpunt verdienen de bijzon
dere bewaarscholen dus de voorkeur
boven openbare bewaarscholen.
Wethouder van Melle vindt ook dat
de openbare bewaarschool niets an
ders is dan een bijzondere school, die
door de gemeente wordt bekostigd.
Het zou wenschelijk zijn als er één
bewaarschool was in Goes, maar dan
moest de meerderheid der ouders uit
maken in welke richting het onderwijs
gegeven zou worden. Spr. was eerst
voor het voorstel van B. en W., nu
echter gaat hij met de bijzondere
schoolbesturen mede.
Het voorstel van B. en W. wordt
verworpen met 11 tegen 2 stemmen.
Voor stemden de soc. dem.-raads
leden.
De heer Crucg zegt het zeer vreemd
te vinden dat de wethouders tegen
hun eigen voorstel stemmen.
Wethouder Goedbloed: „Dat komt
toch heusch meer voor".
Het verzoek der bijzondere school
besturen wordt aangenomen. Eveneens
het voorstel inzake reorganisatie der
bijzondere bewaarscholen.
It. van Poelgeest keurt hef af dat
de rechtsche raadsfracties overleg heb
ben gepleegd met de schoolbesturen.
De kwestie was daardoor al beslist,
voordat de raadsvergadering plaats
vond.
De heer CruCq zegt, dat het voorstel
is aangenomen omdat de chr. school
besturen zijn gehoord. Hij laakt het
veranderde inzicht der wethouders.
De heer Simons meent, dat deze hun
houding volkomen hebben verdedigd,
ilftr.
Voorloopige vaststelling der gemeen
terekening over 1927.
De gemeenterekening wordt vastge
steld met algemeene stemmen. Voor
den gewonen dienst bedragen de in
komsten f 689.911,92, de uitgaven
f 648.554,371/2» het batig slot alzoo
f 41.357,54i/2.
Voor den kapitaaldienst bedragen
de ontvangsten f 315.363,18, de uitga
ven f 318.864,731/3, het nadeelig slof
f 3501,55%-
Georganiseerd overleg.
Voorstel tot vaststelling eener ver
ordening, regelende het georganiseerd
overleg voor ambtenaren en wsrklie
den in dienst der gemeente.
De heer Crucg heeft zich verheugd
over dit voorstel van B. en W. Spr.
voelt ook voor het advies om de po
litie niet in het georganiseerd over
leg op te nemen in verband met het
feit dat de burgemeester hoofd der
politie is. Voor de politie-zaken
wenscht spr. een dienstcommissie.
De voorzitter is het daarmede niet
eens. Spr. legt uit dat zijn politio-
neele functie te dezer zake van geen
gewicht is.
Ir. van Poelgeest wil de commissie
met twee leden uitbreiden en wel zoo
dat de meerderheid van den raad er
door verkregen wordt. Als er dan uit
spraken gedaan worden, weet men
vooruit dat de raad ze goedkeurt.
De heeren Koning en van Bommel
van Vloten gaan hiermede niet ac-
coord. De commissie mag de opinie
van den raad niet vast leggen.
De voorzitter stelt voor de verorde
ning op 20 Nov. in werking te doen
treden. Aldus wordt besloten.
Tot leden der commissie worden
benoemd de heeren Buijs, v. d. Does
Koning.
De kermis.
Voorstel tot afschaffing van de ker
mis en de toondagen.
De voorzitter deelt mede, dat het
voorstel is uitgegaan van de twee wet
houders. Spr. zelve neemt nog het
zelfde standpunt in als in 1920, en hij
is niet tegen de kermis.
Wethouder van Melle zegt, dat de
toelichting van het voorstel op de
agenda zeer sober is. Hij wil dus hier
meer uitvoerig zijn. Spr. zegt dan dat
hij zich om practische redenen vroeger
niet tegen de kermis gekant heeft.
Bij de oude samenstelling van den
raad had spr. met een voorstel toch
geen succes geboekt. Nu er een recht
sche meerderheid in Goes zetelt, is
de zaak veranderd. Spr. zal in zijn
toelichting niet den nadruk leggen op
motieven van godsdienstigen aard. Er
zijn genoeg andere redenen om afkee-
rig te zijn van de kermisfeesten. De
kermis haalt z.i. het zedelijkheidsbesef
naar beneden. Zeker aan de kermis
zijn ook onschuldige kanten, zooals
het verblijven in de inrichtingen van
vermaak op het kermisterrein, doch
deze inrichtingen vormen voor de
groote massa de kermis niet. De eigen
lijke kermis bestaat voor de meerder
heid der bezoekers in het buiten zet
ten van de bloemetjes, in het brul
len en schreeuwen in de straten, in
het zingen van gemeene liedjes, in het
verkeer tusschen de beide sexes, in
het gebruik van sterken drank en
in het dansen.
Om dan nog maar niet te spreken
over hetgeen na afloop der kermis in
het donker geschiedt. De kermis is
volgens spr. een volkneerhalend ver
maak.
Toegegeven wordt dat de kermis de
gemeentekas voordeelen oplevert,maar
deze mogen toch niet opwegen tegen
het zedelijk nadeel. Ook wordt er
zooveel geld verkeerd besteed tijdens
de kermis. Het vermaak onttrekt veel
geld aan stad en land, de exploitanten
gaan er met de Zeeuwsche guldens van
door. Het „finantieele voordeel" voor
de inwoners van Goes is dus maar erg
twijfelachtig. Het is spr. onmogelijk
iets goed in de kermis te ontdekken.
Men zegt dat men door afschaffing
het volk alle vermaak ontneemt, doch
dat is niet waar. Vermaak is er te
genwoordig overal genoeg. De ker
mis te doen vervangen door een an
ders volksfeest kan spr. niet aanbe
velen. O.a. niet omdat men het woord
feest steeds misbruikt. Als men waar
lijk feest wil vieren, zegt spr., dan
kan men dit doen op de nationale
gedenkdagen. Dan is er tenminste re
den tof feestvieren.
Betreffende de toondagen zegt spr.,
dat er vroeger op die dagen veel men-
schen in de stad kwamen, hoewel er
toen maar een paar kleine kramen
stonden. In de laatste jaren heeft
men het evenwel noodig gevonden de
toondagen geleidelijk het karakter van
een kermis te doen aannemen. Toon
dagen zijn nu een najaars-kermis ge
worden en daardoor verdwijnt veel
meer geld uit Goes dan vroeger hef
geval was. De winkeliers hebben er
een strop aan, daar voor St. Nicolaas
geen geld meer bewaard wordt. De
2 kermissen in deze overwegend pro-
tesfantsche streek eischen al hef geld
op. Spr. zegt tenslotte nog dat hij
onlangs op de mededeeling van de af
schaffing der kermis te 's Heerenhoek
niet uit politieke overweging zijn in
stemming schreef. Deze kwam hem uit
het hart, omdat een kleine gemeente
de stad Goes zoover vooruit was op
dit punt.
De voorzitter merkt op, dat te
's Heerenhoek de kermis werd afge
schaft omdat er toch altijd maar 1
kraam kwam. De afschaffing had dus
niet zooveel om het lijf als wethouder
van Melle het doet voorkomen. (Ge
lach op de publieke tribune).
De heer van Bommel van Vloten
verwondert 'er zich over dat de recht
sche raad zoo lang dit voorstel in
petto heeft gehouden. Spr. noemt de
toelichting op het voorstel zeer op
pervlakkig en ook wethouder van Mel
le heeft hem niet kunnen overtuigen.
Het spijt spr. dat de heer van Melle
niet gewezen heeft op de lichtpunten
die de kermis toch ook heeft. De ker
mis van Goes is een volks-traditie,
zoowel voor de menschen uit Goes
als uit de omstreken. De oude Goes-
sche markt leeft onder de bevolking
van het eiland nog echt voort, en het
gaat niet aan om te zeggen dat allen
die naar hier komen op die dagen
zulks doen om zich slecht en onzede
lijk te gedragen. Men vermaakt er
zich over het algemeen onschuldig en
slechts enkelen gaan zich te buiten.
Om die enkelen te straffen gaat het
niet aan zoovelen een Onschuldig ver
maak te ontnemen. Spr. ontkent vogtfg
het recht van den heer van Melle om
te bepalen hoe anderen zich moeten
vermaken. De vorige spr. stapte ook
lichtvaardig over de f 44Q0rdie ibinnen
komen aan staangelden, hoewel het
toch een beduidend bedrag is. Daar
de uitgaven in Goes steeds stijgende
zijn, mag men een post van f4400
niet lichtvaardig prijs geven. Spr.
spreekt dan de opvatting dat de ker
mis nadeelig voor den middenstand
zou zijn, tegen. Hij zegt: „In dezen
raad wordt zoo dikwijls voor de be
langen van den middenstand gepleit,
en als ik nu den middenstand ook
een dienst wil bewijzen, dan stem ik
tegen het voorstel van B. en W."
(Applaus op de publieke tribune).
De voorzitter adviseert het publiek
zich rustig te gedragen. Als hij nog
maals op dergelijke wijze instemming
wordt betoond, zal hij de zaal doen
ontruimen.
De heer Simons betoogt dat het
voorstel van B. en W. hem bevreemd
heeft. Als de voorstellers geen kwaad
zien in de kermis zelve, doch in het
geen op de kermis volgt, dan moeten
ze ook kwaad zien in ieder ander
volksfeest. Een noodzaak tot afschaf
fing ontdekt spr. niet. De vergelijking
van den heer van Melle tusschen Goes
en 's Heerenhoek noemt spr. erg
vreemd. Een stad is nu eenmaal geen
dorp. Spr. zegt dan dat menig volks
feest voor de zeden nadeeliger is dan
de kermis te Goes. Op de kermis
is er licht en controle, andere feesten
worden vooral in het donker gehou
den. Wat er na de kermis voorvalt,
komt niet op rekening van de ker
mis. Want na iedere bioscoopvoorstel
ling en na iedere danspartij is er ook
gelegenheid tot uitspattingen. Eén
bioscoopvoorstelling kan meer verval
van zeden bewerkstelligen dan een
heele kermis. Als er iets afgeschaft
moet worden, dan komt volgens spr.
het dansen daarvoor eerder in aan
merking dan de kermis. Spr. ontkent
tenslotte dat de kermis den midden
stand schade zou berokkenen.
De heer Crucg is van oordeel dat
de heer van Melle in zijn verdediging
van het voorstel zeer zwak was. Spr.
beschouwt de kermis als een mooie
vrije dag voor de hard werkende men
schen uit het land. Deze kunnen zich
geen groote reizen naar Knokke per-
mifteeren (gelach) en ze hebben ook
ontspanning noodig. Wethouder van
Melle heeft gesproken over hef zin
gen en dansen bij allerlei feesten. Op
de jubileumfeesten heeft spr. den heer
van Melle toch ook zien dansen en
springen. Spr. vierde dat feest natuur
lijk zelf niet mee, maar hij heeft het
toch opgemerkt. Welnu zegt spr. tof
Wethouder van Melle, laat anderen
zich ook vermaken. Spr. stelt dan
nog voor om het wapen van Goes
maar te veranderen. De ganzen moe
ten maar plaats maken voor een vijge
blad.
De heer van der Does is tegen af
schaffing van de kermis, want het
kwaad dat in de uren na de kermis
misschien wel eens plaats vindt, is
niet anders dan de dingen die na alle
feesten gebeuren. Spr. vreest ook dat
de Middelburgsche kermis erg zou
profiteeren van de Goesche afschaf
fing. Voor inkrimping van de kermis
zou spr. nog kunnen voelen, evenals
voor een vroeger sluitingsuur.
De voorzitter merkt op, dat het slui
tingsuur door hem geleidelijk al ver-
vervroegd is. Vroeger sloot de kermis
op drukke dagen pas te 4 uur des
nachts. Nu op gewone dagen om 12
uur, op den laatsten Maandag om 1
uur en op den laatsten Dinsdag om
2 uur. Verkorting van den duur der
kermis ontraadt spr. omdat dat het
zelfde is als afschaffing. De exploi
tanten zouden Goes, als de kermis
korter duurde, vermijden, omdat de
Goesche kermis aansluit op kermis
sen elders. Dat grijpt allemaal in el
kaar.
Wethouder Goedbloed meent van en
kele heeren den wensch gehoord te
hebben de gevolgen van de kermis te
verminderen. Spr. raadt deze heeren
aan met voorstellen hiertoe te komen.
De voorzitter zegt, dat de gevolgen
van de kermis niet zoo verschrikke
lijk zijn als wel wordt voorgesteld.
Openbare dronkenschap komt b.v. zel
den voor. Over de laatste 6 jaren wer
den gemiddeld gedurende de kermis
slechts drie beschonken personen ge
arresteerd.
De heer Vermaire onderschrijft het
betoog van wethouder van Melle. Vol
gens spr. zal afschaffing van de ker
mis voor den Goeschen middenstand
geen schade beteekenen. Ook zonder
kermis komen de menschen uit het
land naar Goes. Dit ziet men Q.a. op
tweeden Paaschdag.
De heer Simons verklaart dat de
r.k. fractie in den raad niet zal ko
men met een voorstel tot beperking
van de kermis.
De heer Eckhardt zal uit beginsel
voor het voorstel van B, en W. stem
men. Spr. verwijst verder nog inzake
de kermis naar een brochure van een
neutraal journalist uit Enschedé. Deze
schrijft over het kwaad dat z.i. de
kermis oplevert.
De heer van Poelgeest zegt, dat men
een kermis in Enschedé niet moet
vergelijken met de Goesche kermis.
Hier wordt de kermis ingetogen ge
vierd, en een behoorlijk man kan er
zich gerust vertoonen.
Het voorstel van B. en W. wordt
hierna in stemming gebracht en ver
worpen met 7 tegen 6 stemmen. Tegen
stemmen de heeren van Melle, Goed
bloed, Potter, Eckhardt, Vermaire en
Hollestelle.
Na de stemming verdwijnen de meeste
bezoekers van de overvolle publieke
tribune.
Voorstel tot stichting van een Re
servefonds voor bijzondere doeleinden
Het voorstel wordt aangenomen.
Vastgesteld wordt het 2e suppletoir
kohier der hondenbelasting, dienst
1928. i
De rekening van het burgerlijk arm
bestuur over 1927 wordt goedgekeurd.
De inkomsten bedragen f 138.421,98%
de uitgaven f 99.395,68. Er is dus een
goed slot ad f 3926,30
De heer Crucg vraagt of het wel
noodig was een assistent van den se
cretaris-penningmeester aan te stellen.
De voorzitter antwoordt dat het
werk van den secretaris-penningmees
ter zeer omvangrijk is.
De heer van Bommel van Vloten
zegt, dat de aanstelling in hoofdzaak
geschiedde, teneinde bij ziekte enz. te
kunnen vervangen. Een niet-ingewerk-
te kan dat niet.
Verzoek van de heeren J. M. van
Riet en A. de Bruijne in verband met
de bebouwing van den Oostwal.
Ir. van Poelgeest zegt: „De geschie
denis van het voorstel bewijst dat er
heel wat misverstanden zijn geweest.
Ook in dit voorstel zitten nog eenige
onzekerheden, vooral wat de hoogte
der woningen betreft". Spr. wijst er
dan op dat de Oostwal niet overal
even hoog is, en vraagt of een en an
der nu gecontroleerd is geworden.
De voorzitter antwoordt, dat met de
verschillende hoogten rekening is ge-
gehouden.
Het voorstel wordt aangenomen.
Aangenomen worden nog zonder dis
cussie en hoofdelijke stemming:
Het voorstel tot wijziging der ge-
meentebegrooting voor 1928.
Het voorstel tof wijziging der be
grooting van het Grondbedrijf voor
1928.
Het voorstel tot wijziging der be
grooting van het Gasbedrijf voor 1928.
Het voorstel tot wijziging der be
grooting van den Keuringsdienst van
Waren voor 1928.
Het voorstel tot wijziging der be
grooting van het Slachthuis voor 1928
Voorstel om met gedeeltelijke in
trekking der Raadsbesluiten van 24
Mei 1928 no's 12a, 12b en 13, over te
gaan tot het sluiten eener geldleening
ad f428.845,82.
Het voorstel wordt aangenomen.
Rondvraag.
Bij de rondvraag vestigt een der
raadsleden nog de aandacht van B.
en W. op een ijzer deksel van een
riool dat niet goed sluit.
De voorzitter raadt het lid aan zul
ke kwesties voortaan met den direc
teur van gemeente-werken te bespre
ken.
Hierna wordt de vergadering door
den voorzitter gesloten.
Geslaagd
De heer W. J. Braam alhier slaagde
te Den Haag voor het machinisten
examen.
Voor het coupeurs-diploma naar „The
Climax System" van Minister en Co.
te Londen, slaagde de heer Jac. van
Zee Jr. alhier.
Promotie
Aan de Universiteit te Amsterdam
is bevorderd tot doctor in de wis-
en natuurkunde op het proefschrift:
Bijdrage tot de kennis van het buffer
mengsel en het cryolacgetal in melk,
de heer P. Post, vroeger onderdirect-
teur van den provincialen keurings
dienst in Friesland, thans onderdirec
teur van den keuringsdienst van wa
ren voor het keuringsgebied Goes.
Het manhuis.
De restauratie van het Manhuis hier
ter stede is gereed gekomen. De vol
gende week zullen we een en ander
over deze restauratie mededeelen.
Ongeval.
Een van de mannen belast met den
aanleg van den rijkstelefoonkabel tus
schen Roosendaal en Middelburg kreeg
gisteren onder 's Heer Hendrïkskin-
deren een klap van een lier tegen hef
hoofd. Zijn neus werd verbrijzeld en
ook het overige gedeelte van het ge
laat werd zwaar gewond. De getroffene
is naar het ziekenhuis hier ter stede
overgebracht.
Bioscopen.
In het „Slot Ostende" gaat deze
week het machtige filmwerk „Faust".
De groote Jannings vervult de hoofd
rol in deez film. Tijdens vertooning
van de film wordt door het versterkte
orkest de opera „Faust" ten gehoore
gebracht.
De „Landbouw-Bioscoop" brengt
deze week eveneens een rolprent die
de aandacht zal hebben, n.l. „De zee
manskroeg van Singapore". Aan Lou
Chaney, de man met het wonderlijke
masker, werd de hoofdrol in dit my
stieke werk opgedragen.
Voor de bijzonderheden van de pro
gramma's in „Slot Ostende" en de
„Landbouw-Bioscoop" verwijzen we
naar de advertentie-pagina.
Iu- en uit.
Ingekomen zijn: A. M. Wessels en
gezin, reiziger, van Kloetinge, Pape
gaaistraat 14; J. Deïst, zonder beroep,
van Dreischor, Kreukelmarkt 8; H.
Beuns, los werkman, van Vlissingen,
St. Jacobstraat 36; C. van Hooij geb.
Remijn, zonder beroep, van 's Heer
Arendskerke, Voorstad 74; G. Zwee-
dïjk, kantoorbediende, van 's Heer
Arendskerke, Keizersdijk 16.
Vertrokken: K. Tramper, dienstbode
naar Wolphaartsdijk; D. J. Fransen
van de Putte, zonder beroep, naar
Amsterdam, J. Verhulststr. 12; C.
Dronkers en gezin, timmerman, naar
Kloetinge B 7b; A. M. Emmaneel,
schilder, naar Eindhoven, Ferd. Bol
straat 16; J. Th. A. van Oudheusden,
mach. N. S., naar Roosendaal, Boule
vard 31; J. Korsuize, dienstbode, naar
Colijnsplaat B 170; M. Scholtens, zon
der beroep, naar Groningen, Wester
kade 9; A. P. A. van Bers en echtg.
betonfabrikant, naar Kloetinge B 169;
A. Baurdoux geb. Touw, zonder be
roep, naar Schore A 29; D. Heinsdijk,
zonder beroep, naar Wageningen, Hee-
rensfraat 19; A. van Driel, kleerma
ker, naar Axel, Koestraat 107.
Onbestelbare post.
Brieven binnenland: A. Zuidweg,
KrabbendijkeMin. v. Koloniën, afd.
pensioenen, Haag.
N.B. Den afzenders wordt aanbe
volen op alle stukken hun naam en
adres te vermelden, opdat deze bij
onbestelbaarheid aan hen kunnen wor
den teruggegeven.
Voorts is het gewenscht alle stuk
ken van een volledig adres straat
naam en huisnummer te voorzien.
Kantongerecht.
De kantonrechter alhier veroordeel
de wegens overtreding:
Arbeidswet: W. P. te Wissenkërke
f10 s. 10 d.
Visschen in verboden tijd en visch
beneden de maat bij zich hebben: P.
N. te Yersekc f10 s. 1 week tucht-
sohool, J. K. aldaar f 5 s. 1 week
tuchtschool.
Overtreding motor- en rijwielregle
ment: F. G. F. te Breda en J. C. S.
te Gilse vrijgesproken.
Zonder vergunning loopen over eens
anders grondJ. K. te Kloetinge f 10
s. 2 weken tuchtschool, M. J. M. te
Kloetinge, een berisping.
Oesters beneden de maat bij zich
hebben: L. M. te Yerseke flO s. 1
week tuchtschool.
Met een motorrijwiel rijden zonder
goed werkende geluiddemper: C. K.
te Wissenkerke fl s. 1 d.
Strooperij bij herhaling: A. D. K.
te Kloetinge een maand tuchtschool.
Te Rilland-Bath op den openbaren
weg vloeken: J. 't L. te Maastricht
f5 s. 5 d.
Te Goes winkel na sluitingsuur ge
opend houden: J. M. d. C. te Goes
fl s. 1 d.
Wielen van wagen niet van klei en
modder zuiver houdenJ. E. te Baar
land f 3 s. 1 week tuchtschool, C. G.
te Biezelinge f 3 s. 3 d.
Bot beneden de maat bij zich heb
ben en visschen zonder consent: J.
M. te Waarde, een berisping.
Op een rijksweg met gekoppelde
wagens rijden: P. C. te Bergen op
Zoom f 5 s. 5 d.
Met een rijwiel de veiligheid van het
verkeer in gevaar brengen: P. O. te
Yerseke, een berisping.
Met een rijwiel zonder noodzaak
de linkerzijde van den weg houden:
A. W. R. te Rilland-Bath f3 s. 3 d.
Te Yerseke fietsen over het trottoir:
J. S. te Kapelle f2 s. 1 week tucht
school.
Fietsen 's avonds zonder licht: P. S.
