Het Medaillon
van Lord Stair
N° 121
Woensdag 10 October 1928
lift Jaargang,
De zending
LINTVELT's BAZAR
Buitenland
School en kerk.
Sport.
Koloniën
ProVincieiueuWs
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,—
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
goesche
Uitgave Naamlooze Vennootschap Goesche Courant
Postcheque- en Girorekening No. 55571
COURANT
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
Telefoonnummer 17, na 17.30 No. 244
ADVERTENTIEN
van 15 regels fl,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvrage» 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
De „Nieuwe Zeeuwsche Courant" kaïn
zich niet vereenigen met hetgeen we over
de zending in Bali schreven. lm een artikel
„Missie-miskenning" zegt onze collega,
dat 'd e missie nooit de cultuur van een
volk vernietigt, „maar wel veredelt ze
die."
Het artikel eindigt als volgt:
„We vermoeden dat de penvoerders
der Zeeuwsche vrijzinnigen en liberalen
onder cultuur alleen het artistieke bedoe
len. En ja, dan kan het zijn dat het Chris
tendom gevaarlijk is voor de cultuur van
vaardig getrokken duivelstronies of mooi
gesneden afgodsbeelden, maar wie «daar
om de Missie wil weren is zoo beneveld
door voorooirdeelen, dat hij geen onder
scheid meer ziet tusschen hoofdzaak en
bijkomstigheden".
We zullen het artikel en de daariin
gerezen vragen ditmaal bij uitzondering
eens niet zelve beantwoorden, doch het
woord laten aan den bekenden wereld
reiziger-journalist Mr. C. P. van Rossum,
die in zijn boek: „In vijf werelddeelen"
een hoofdstuk besteedde aan de zendelin
gen. Als we enkele passages van dezen
scherpzinnigen journalist weergeven zal
het de „Nieuwe Zeeuwsche Courant"
wellicht duidelijk worden wat we bedoel
den met den zin:
„Als de zendelingen toegang op Bali
kregen zou heel veel moois verloren kun
nen gaan, want het is reeds eerder voor
gekomen, dat door de zending de cultuur
van een volk ten gronde werd gericht en
dat zeer zeker goed bedoelde kerstening
tot verderf en verwording leidde."
Aan Mr. van Rossum's beschouwingen
over de zending op de Zuid-zee eilanden
ontleen en we:
„Ze (de zendelingen) hebben op deze
gelukzalige eilanden het woord „zonde
gebracht. Zonde was het naakt te gaan,
zonde was het bloemen in het haar te
dragen, zonde was het 't bruischende le
ven in dans-rythme om te zetten, zonde
was het zingenDe inboorlingen trok
ken hemdjes en broekjes aan, transpireer
den als ossen en vatten kou. De zende
lingen juichten dat de gpdsdienst van de
blanken de eenige ware was. Toen de-
backeerden d e dragers van de christelijke
beschaving: avonturiers, beachcombers,
traders, ambtenaren en ander blank ca
naille, ze leerden de vrouwen de moge
lijkheid hun lichaam tegen gjeld te verkoo-
pen, ze leerden ze de christelijke hypo
crisie en de syphilis. En de zendelingen
sloegen hun armen in verrukking, de lucht
in en rapporteerden naar huisEiland zoo
en zoo gelooft integraal aan de genade
van God den vader
Het christendom beteekent voor de in
boorlingen het drinken van wijn tijdens
het avondmaal, een mooie broek, een ge
zellige vertooning iederen Zondag en een
Hoek Koningstraat - Magdalenastraat.
SPECIAAL ADRES IN: GLAS,
PORSELEIN EN AARDEWERK.
44
FEUILLLETON
Naar het Engelsch van
CHARLOTTE M. BRAME.
Misschien is de oplossing ten slotte
heel gewoon, zei Ethel. Moeder heeft
het medaillon wellicht verloren en
iemand heeft het opgeraapt en ver
kocht.
Maar waarom zou ze dan zeggen,
dat ze onschuldig is? vroeg Lord Stair
Ja, maar ze heeft nooit gezegd waar
aan ze schuldig was.
Maar als zij het medaillon niet ge
stolen heeft, waarom zou ze zich dan
schuldig hebben verklaard? hield de
hertog aan, en waarom was ze zoo
ontroerd en opgewonden toen het voor
den dag kwam?
Weet je nog hoe doodsbleek ze was,
hoe ze bij je neerknielde en riep dat
ze schuldig was? Daar moet een of
ander vreeselijk geheim achter zitten.
Er is nog iets anders, zei Lord Stair
Laten we veronderstellen dat het me
daillon bij toeval in haar bezit is ge
komen, waarom zou ze het dan zoo
Waarom laat Gij V
zoo kwellen door
Uw hoest f
N(=>p>m
Bii apothekers en drogisten verkrijgbaar.
verfijnd soort van Kanibalisme
In de eerste plaats tracht hij (de Pro-
testantsche zendeUng, over die katholieke
zendeling is de schrijver beter te spreken")
in deze simpele Pilyinesisdhe hersenen al
lerlei begrippen van moraliteit t© inoccu-
leeren. De Polynesiër begrijpt er n!et veel
van, maar wat hij wel begint te bevroe
den is het mysterie dat er ook zooiets
als „immoraliteit" bestaat. Nooit heeft hij
dat geweten, aangezien al z'n dadiem ein
gedachten uit z'n onbedorven natuur zijn
voortgesproten. Het christendom degene
reert hem, langzaam maar zeker, hij leert
de charme der immoraliteit te doorproe
ven en te apprecieeren en hij gaat den
verkeerden weg op. De zendeling, onder
wijst hem aangaande het sexe-leven en
vertelt 'm, dat net zonde is, naakt te
gaan. Sinds dit oog,enblik is het hem dui
delijk geworden, dat de sexualiteit met
een zekere perversiteit kan worden ge
kruid.
Op Tabati heeft de protestantsche zen
deling z'n vrouwelijke slachtoffers ver
boden bloemen in het h aar te dragen, een
gewoonte, die uit de oude grijsheid stam
de. Ze hebben de groote zonde van dit
gebruik ingezien. Nu bedrinken ze zich
aan rum en verkoopen hun lichamen aam
de blanken
Aldus Mr. C. P. van Rossum.
Na deze aanhalingen willen we even
wel niet verzuimen er op fce wijzen, dat
de schrijver ook nog onderscheid maakt
tusschen de katholieke en de protestant
sche zendelingen
„Ziet hier het verschil", aldus de schrij
ver: „De Frères Maristes, die Jezuïeten
zijn, hebben zelden de pretentie waarlijke
christenen van de meerderjarige inboorlin
gen te maken, ze doopen die kinderen,
voeden hen op, en onderwijzen hen in de
Fransche taal. Ze zijn veel te verstandig,
om de bruintjes met geweld en plotseling
in een Europeesche sfeer over te plaat
sen, ze laten hen vrij in hun ingewortel
de gebruiken (uitgezonderd natuurlijk ka
nibalisme) en hebben aanzienlijk meer
invloed op hun kudide idan de protestanten.
Deze invloed spruit voort uit hun airmoe-
de, hun liefde en het gemeenschappelijk
leven dat ze met den inboorling leven. En
ook door hun uitgebreide kennis van de
folklore en de taal van hun missie-gebied.
Bijkans zonder uitzondering, zijn het ern
stige mannen die alle geneuchten van het
wereldlijk leven hebben afgeschreven voor
een i deaal, dat ze in ontbering en ellende
vervolgen. Men mog(e hun dogma's ver
werpen en geheel buiten elke religie leven,
onwillekeurig gaat er iets van hen uit, dat
zelfs den meest brutalen trader tot een
zekeren eerbied dwingt. De protestantsche
zendelingen zijn het bete noire van de
heele Pacific. Nooit, waar ik ook kwam,
heb ik ooit een goed woord te hunner
verdediging gehoord."
Aldus Mr. van Rossum, die de geheeie
wereld bereisde, over de zending.
angstvallig verbergen? Waarom heeft
ze het goud en de diamanten niet
verkocht en het portret vernietigd?
Waarom heeft ze het gehouden? Het
is zeker het vreemdste geval dat ik
ooit gehoord hebtï
Zullen we bij haar worden toegela
ten? vroeg Lord Stair.
We zullen ons tot de autoriteiten
moeten wepden. Dit is een geheim dat
opgelost moet worden. Hoe kwam ze
in het bezit van het medaillon en
waarom bewaarde ze het op zulk een
geheimzinnige plaats?
Papa, vroeg Ethel opeens, ik heb
wel eens hooren spreken over moe
ders kamenier, hoe heette die?
Phoebe Askern.
Hoe zag die er uit?
Ik herinner me haar nauwelijks,
Ethel, ik zag haar zoo weinig, ant
woordde Lord Stair. Het eenige wat
ik me van haar herinner, is dat ze
groot was en blond. Je moeder hield
heel veel van haar. Tante Phamer
dacht, dat ze na moeders dood er met
enkele van haar juweelen van door
was gegaan, omdat na het ongeluk
niemand haar meer gezien heeft. De
meeste menschen waren het met je
tante eens, maar ik heb me er nooit
zoo in verdiept; ik voelde me toen te
ongelukkig om aan iets anders te den
OVERZICHT.
Uit China.
Er is ongetwijfeld geen lam 1 Ier wereld,
waarvan met zoo weinig zekerheid gezegd
kan worden, dat het er op het oogenblik
rustig is, als China. Oogenschijinlijk ver
keert dit groote Oostersche rijk, na Lange
jaren van burgeroorlog in rust. De natio
nalisten hebben het pleit gewonnen, zij
zijn zegevierend uit den strijd, die dui
zenden het leven kostte, te voorschijn
gekomen. China zal nu weer geregeerd
worden d oor één groep, door de nationa
listische, althans dat hoopt men. Aan de
Koeomintangpartij thans de taak, de rust
en orde in China te handhaven. Of haar
dat gelukken zal, is een andere vraag. Het
is toch zeker geen kleinig
heid, overal gehoorzaamheid af te dwin
gen, temeer, daar van de achttien pro
vincies slechts een paar onder recht
streeks bereik van de nationalisten staan.
Het groote rijk is nog altijd' verdeeld in
een aantal groote en kleine gebieden, die
„geregeerd" worden door den een of
anderen militairen despoot; zij hebben
haar eigen soldateska, regeeren geheel
zelfstandig, heffen zelf belasting, kortom
zijn als geheel onafhankelijke landen te
beschouwen. Bovendien zwerven door het
land nog overal benden afgedankte sol
daten, die aan de burgeroorlogen hebben
deelgenomen en idie nu brand schattend
ronddolen. Van één krachtig centraal be
stuur van Nanking uit kan dus nog niet
z*)o heel veel verwacht worden. De na
tionalistische partij zal hebben te toonen,
dat zij niet alleen oorlog kan voeren,
maar ook regeeren, een „bezigheid" waar
in ze nog maar heel weinig ervaring hieeft
opgedaan. Het zijn bovendien niet alleen
de binnenlandsche moeilijkheden, ook de
buitenlandsche politiek is nog lang niet im
het reine. Vooral de kwestie „bescher
ming van de vreemde onderdanen en hun
bezittingen" is heel moeilijk en dat is zeer
zeker het eerste punt, dat het buitenland
in orde gebracht wil zien.
Verder is er de kwestie van de ver
zekering van de rentebetaling op de oude
schulden aan het buitenland. Het nieuwe
China wil namelijk, verschillende feiten
wijzen althans in die richting, enden-
scheid maken tusschen de schulden die
het wel en die welke het niet erkennen
wil. Zulk een politiek kan gevaarlijk wor
den voor het crediet van den nieuwein
staat. Het zal spoedig blijken dat het nieu
we China dezelfde behoefte aan leenin
gen zal hebben als het oude en er is kans
op dat Nanking dan voor dezelfde moei
lijkheden als Moskou zal komen te staan,
dat een streep door alle schulden haaldie
en de bezittingen van buitenlandsche ka
pitalisten confiskeerde en nu wanhopige
pogingen doet om vreemd kapitaal en
vreemde kapitalisten voor nieuwe avon
turen in Rusland te interesseenen.
Doordat eenzelfde advertentie
drie maal geplaatst twee maal
wordt berekend, is de prijs
per regel slechts 16 cent.
ken dan aan den dood van je moeder.
Waarom vraag je dit?
Ethel keek haar vader met gespan
nen aandacht aan.
Dus u heeft nooit meer een woord
over die Phoebe Askern gehoord, se
dert moeder dood is, papa?
Geen woord. Maar waarom kijk je
zoo vreemd, Ethel?
Er kwam een gedachte bij me op,
die alles zou verklaren. Zou het niet
mogelijk kunnen zijn, dat deze juf
frouw Grey in werkelijkheid moeders
vroegere kamenier, Phoebe Askern,
is?
Lord Stair en de hertog uitten bei
de een kreet van verrassing.
Het is dom van ons dat we hier
nooit aan gedacht hebben, zei de her
tog. Als Phoebe Askern, na den dood
van Lady Stair, is weggeloopen met
enkele van haar juweelen, dan is het
natuurlijk, dat ze bang was ontdekt
en gestraft te zullen worden. Je hebt
waarschijnlijk het raadsel opgelost,
Ethel.
Maar de hertog keek nog ernstig en
was diep in gedachten verzonken.
Toch kan ik me moeilijk voorstellen,
dat juffrouw Grey een kamenier is
geweest. Ze had zoo iets fijns, zoo iets
buitengewoon beschaafds. Ik weetniet
goed hoe ik het moet uitdrukfcjfin,
Onderwijzers op wachtgeld.
Door het ministerie van onderwijs is
naar den toestand van 1 October j.l. op
nieuw een lijst van op wachtgeld gestelde
onderwijzers vastgesteld en aan de ge
meentebesturen rondgezonden. In verge
lijking met de lijst van 1 Mei j.l. is het
aantal wachtgelders, dat voor een benoe
ming bij het lager onderwijs in aanmer
king gebracht wordt, wederom belangrijk
verminderd. Op de lijst van 1 October
komen voor van 57 leerkrachten beneden
den leeftijd van 55 jaar t.w. 7 hoofden
van scholen', 41 onderwijzers en 9 onder
wijzeressen, verder van 18 personen tus
schen den leeftijd van 55 en 60 jaar, n.i.
7 hoofden van scholen, 10 onderwijzers
en 1 onderwijzeres en eindelijk van 14
personen van neutrale bijzonders scholen;
in totaal worden op deze lijst 89 personen
ter benoeming aangewezen.
De lijst van 1 Mei vermeldde de na
men van 137 personen t.w. 90 leerkrach
ten beneden den leeftijd van 55 jaar, 22
van 5560 jaar en 25 van het neutraal
bijzonder onderwijs.
KORFBAL.
Door de dames-gymnastiekvereenigiag
„Achilles" te Middelburg zijn seriewed
strijden voor korfbalvereenigingen uitge
schreven, waaraan deelnemen de vereeni-
ging D.O.S., L.O.V. en H.B.S. te Mid
delburg, V.I.O.S. te 'tZand, T.O.P. te
Vlissingen, V.V.C. te Goes en Zeelandia
te Hansweert. De eerste en tweede ronde
zullen resp. op Zaterdagen 13 en 20 Oc
tob er gespeeld worden op het torren van
V.I.O.S. op 'tZand en de finale op Za
terdag 27 October op het gemeen lelijk
Sportterrein te Middelburg.
Toch wèl hartelijk
In Juli ontsnapte uit het kantoor van
tien hoofddjaksa te Soerabaja een Chi-
neesche arrestant, die voor oen verhoor
daarheen was overgebracht uit 's lands
gevangenis, waar hij preventieve hechte
nis onderging. Niettegenstaande verschil
lende pogingen tot op-sporing, bleef de
ontvluchte gevangene onvindbaar, aldus het
„Soer. Hbi." Dezer dagen nu kreeg de
onderdirecteur van de gevangenis, de heer
Bosz, een prentbriefkaart van hem uit,
Sjanghai. De ontsnapte schreef zeer be
leefd in het Engelsch, dat 'hij via Canton
veilig in Sjanghai was aangeland; dat hij
er nog eenige dagen dacht te blijven om
vervolgens naar Canton te vertrekken; hij
zou worden opgeleid tot officier in het
nationalistische leger; en dat hij vriende
lijk bedankte voor de steeds ondervonden
goede behandeling in de gevangenisOok
een gevangene met wien hij destijds sa
menwerkte op het kantoor van den boek
houder van de gevangenis ontving een
ansichtkaartje met ongeveer soortgelijken
maar ik ben er zeker van dat zij een
dame was, zoowel door geboorte en
opvoeding als door haar karakter.
Doch hoe langer ze dachten over
deze oplossing, des te natuurlijker
scheen ze, totdat Ethel een nieuwe
moeilijkheid te berde bracht.
Het is vreemd, zei ze. Phoebe As
kern zou toch eerder Claverning ver
meden hebben, dan dat zij er zich ging
vestigen. Maar aan den andere kant,
zij was er zeker van dat niemand haar
herkennen zou. Phoebe hield mis
schien van me toen ik nog klein was
en moeder me „zonnestraaltje" noem
de. Misschien heeft ze voor me ge
zorgd en is dat de reden waarom ze
zich zoo tot mij aangetrokken voelde.
Maar het was toch niet mogelijk de
zaak zóó op te lossen. Het eenige dat
erop zat was, dat de hertogin of
iemand anders naar de gevangenis
ging om juffrouw Grey uitleg te vra.
gen. De officier van Justitie gaf de
hertogin verlof de gevangenis te be
zoeken.
Als onze gissing juist is, zullen we
meer hooren over den dood van mijn
lieve moeder, zei Ethel. De kamenier
kan ons misschien meer bijzonderhe
den vertellen dan iemand anders.
Deze woorden schenen Lord Stair
te verontrusten. Hij wist hoe zorg-
inhoud. Bovendien werd daarin nog ver
zocht de hartelijke groeten te doen aan
den boekhouder!
De godsdienst op Bali.
De „Preangerbode" geeft de volgen
de lezing van de passage uit de rede
voering van den gouverneur-generaal
ttijdens diens bezoek aan Bali. De gou
verneur-generaal heeft volgens die le
zing uitgedrukt: dat „de cultuur, steu
nende op de Balische adat en gods
dienst, die zulke kunstuitingen teweeg
bracht, een kostbaar bezit is waarvan
de Baliërs gelukkig doordrongen zijn.
De regeering zegt van haar kant toe
te zullen zien en waken tegen eiken
aanslag op die cultuur door vreemde
elementen en penetratie van onge-
wenschte ideeën.
Long-pest.
Twee gevallen van lon-gpest zijn ge
constateerd te Ingemplak. In de barakken
van Pjolomadhove zijn 29 persens-n geïso
leerd. i
Moordenharakiri.
In de dessa Danowin ngo.n, in het
Pahmansche, heeft een man zijn vrouw
vermoord en daarna zelfmoorj gepleegd
door middel van haraki i He is een ja-
loesiekwestie.
Geslaagd.
Voor het examen van den Bond van
technische ambtenaren in overheids-
en in semi-overheidsdienst slaagden:
P. Boddingius, Veere; E. de Bruijne,
Middelburg; J. Cijsouw, Wemeldinge;
L. M. van Damme, Kortgene; J. Dek
ker, Schore; C. F. Dieleman, West-
kapelle; J. D. Dormaar, St. Annaland;
L. Geldof, Oostkapelle; A. K. Giljam,
Scherpenisse; D. M. Korstanje, We
meldinge; M. Knop, Vlissingen; L. J.
Lagendijk, Arnemuiden; A. J. de Loof f,
Wissenkerke; A. P. M. Mol, Rilland;
S. P. Oud, Goes; H. J. Poppe, Middel
burg; F. J. Warren, Vlissingen; A. de
Zeeuw, Koudekerke; J. Zwagemaker,
Tholen; P. Rosseel, IJzendijke.
Afgewezen werden 22 candidaten,
terwijl 3 zich terugtrokken.
De vredesbrief.
Naar wij evrnemen zijn mevroum
B. van Leeuwen-Drost en de heer Mr,
M. W. G. van der Veur, beiden wo
nende te Middelburg, Maandag 8 Oc-
ttober door den Minister-president,
Jhr. Mr. De Geer, in particuliere
audiëntie ontvangen ter aanbieding
van den Nederlandschen Vredesbrief,
welke door 11421 personen boven 21
jaar geteekend is (enkele lijsten zijn
nog in rondgang).
De minister heeft daarbij toegezegd
den inhoud van den brief ter kennis te
zullen brengen van den ministerraad
en de ministers individueel, speciaal
zijn ambtgenoot van Buitenlandsche
zaken. Hij heeft voorts getuigd van de
zeer vredelievende gezindheid van de
tegenwoordige en vorige Nederland-
sche regeeringen en er in het bijzonder
zorgvuldig alles voor Ethel was ver-
vorgen gehouden, hij wist dat Ethel
zelfs geen vermoeden had dat er een
geheim verbonden was aan haar moe
ders dood. Hoe vreeselijk als dit ge
heim onthuld zou worden! Als deze
vrouw werkelijk Phoebe Askern was,
als zij werkelijk iets wist omtrent de
reden van dien rampzaligen tocht en
indien zij deze reden zou vertellen,
wat zouden de gevolgen zijn? Deze
gedachte verontrustte hem zeer. Het
zou veel beter zijn dat iemand anders
ging ïnplaats van Ethel.
Ethel bemerkte dat haar vader on
gerust was. Papa, zei ze, terwijl ze hem
met haar openhartige donkere oogen
aankeek, Papa, zou u misschien liever
willen dat ik niet naar de gevangenis
ga?
Daar heb ik geen enkele reden voor,
bracht hij met moeite uit.
Enkele dagen later ging de hertogin
naar de gevangenis om een bezoek te
brengen aan no. 44. De hertog bege
leidde haar, maar werd niet in de
eigenlijke gevangenis toegelaten. Hij
vond het feit dat Ethel zou gaan hoe
langer minder prettig.
(Wordt vervolgd).