Uit den W estboek
Buitenland
Sport.
StadsoleaWs.
ProVinciemeuWs
Binnenland
Van Overal
Rechtszaken.
ZENDING.
In de harten van een niet gering gedeel
te der Nederlandsche bevolking wordt
de zending als een der dierbaarste instel
lingen van het leven warm gekoesterd.
Enkele groepen van ons beschouwen het
als een taak te kerstenen, als een plicht
om volkeren elders de overtuiging welke
zij de eenig zalig makende achten, bij' te
brengen. Deze groepen spreken van hei
denen, van kinderen der duisternis, van
de zegeningen der zending enz. De zen
deling is deze groepen zeer dierbaar en
wee degenen die zich met het werk en
de bedoelingen van dezen afgezant der
kinderen des lichts niet vereenigen kun
nen. 4
Dit is dezer dagen weer eens geble
ken. Toen de gouverneur-gen. van Ned.-
ïndië Bali bezocht had, verklaarde hij
zich bereid den godsdienst der bevol
king steeds tegen vreemde penetratie te
beschermen, m.a.w.: „Ik zal de zende
lingen uit Bali weren".
Het A. R. Tweede Kamerlid, de heer
Bijleveld heeft naar aanleiding van dieze
verklaring den minister van Koloniën
schriftelijke vragen gesteld We er wachtten
deze vragen uit een of anderen hoek
want het was te voorzien, dat de zetn-
dings-ijveraars zich niet bij de onttreking
van een nog te bewerken streek zouden
neerleggen.
Welk antwoord de minister den vra
ger zal geven is niet te voorspellen. We
hopen evenwel, dat uit het antwoord zal
blijken, dat de minister niet bereid is de
Balineezen hun godsdienst te laten ont
nemen. Zooals de „Middelb. Crt." zeer
juist opmerkt.
„Die godsdienst heeft waarlijk wel
zijn hooge waarde voor het leven der
Baliërs getoond in hun maatschappij en
samenleving, in hun kunst enz."
Als de zendelingen toegang op Bali
kregen zou heel veel moois verloren kun
nen gaan, want het is reeds eerder voor
gekomen, dat door de zending de cultuur
van een volk ten gronde werd gericht
en Idlat zeer zeker goed bedoelde ker
stening tot verderf en verwording, leidde.
De N.V. stoomtabaksfabriek v.h.
Theodorus Niemeijer te Groningen zond
ons een exemplaar van het pas uitgeko
men plaatjes-album, getiteld „Japan en
China".
Dit album, dat, zooals algemeen be
kend, verstrekt wfcirdt op bonnen van
Niemeijer's Ster-Tabak, Friesche Hee
renbaai, enz., is evenals de vorige uitga
ven, versierd met 100 gekleurde plaatjes,
terwijl de tekst eene zeer interessante en
leerrijke beschrijving bevat der twee groo-
te rijken in het verre Oosten.
OVERZICHT
Geheime diplomatie.
Het begon er den laatsten tijd beden
kelijk op te lijlken, alsof de beruchte ge
heime diplomatie, die in hoofdzaak ver
antwoordelijk kan worden gesteld voor
den wereldoorlog, weer de teugels der
internationale politiek in handen zou ne
men. 'tls daarom eigenlijk een zeer ge
lukkig teelten, dat de algemeen© opinie in
alle landen, die daar bij betrokken zijn,
zulk een storm van verontwaardiging, heeft
losgelaten over de geheimhouding van het
Fransch-Engelsche vlootaccoord. Vooral
in Engeland is men daarover ten zeerste
ontstemd, ook in kringen die anders de
conservatieve beginselen plegjen te zijn
toegedaan. Dat beteekent, dat het nu e.n-
delijk uit moet zijn met de geheim© diplo
matie, dat de bevolkingen deze niet langer
dulden, niet langer daaraan overgeleverd
willen zijn. In dit geval heeft nu de ge
heime diplomatie al een heel droeve figuur
geslagen. Dat komt natuurlijk voorname
lijk door de jongste nota der Vereenigd©
Staten, die met een grootsch gebaar ter
stond ter publicatie is afgestaan. Dat heeft
een prachtigen indruk gemaakt en aanlei
ding gegeven tot commentaar, dat voor
de minder openhartigen bijzonder onaan
genaam uitviel.
Dat zulks in Engeland nog meer het
geval is als elders, komt omdat eigen
lijk iedereen het regeeringisbeleid en voor
al dat van 't ministerie van buitenlandsehe
zaken, meer dan moe is. Men kan oolk
werkelijk niet zeggen, dat Chamberlain op
een succesrijken ambtstermijn kan terug
zien. Die bewindsman heeft zich nog
niet aan de nieuwe tijden en de nieuwe
zeden kunnen aanpassen. Dat heeft wel
iswaar geen enkele zijner collega's ge
kund, maar bij een zoo ontoegankelijke
natuur als Chamberlain, die bovendien
niet, zooals Briand, de goe-gemeente met
machtig schoone woorden vermag te im
poneer en, valt dat meer op. Hij en zijn
plaatsvervanger lord Cushendun zijn zelfs
nog niet zoover gekomen, dat zij het
noodig achten althans den schoonen schijn
te bewaren. Immers: vroeger was dit ook
niet Doodif.
Maar nu wel. Dus is men in Engeland
ontevreden over de buitenlandsehe poli
tiek. En daarom heeft de socialistische
leider en oud-minister-president Mac-
Donald aan de groote vergadering der
arbeiderspartij een dringend manifest voor
gelegd, waarin geprotesteerd wordt, ja
eigenlijk tegen het geheele doen en laben
van het ministerie van buitenlandsehe za
ken tegen de voorbehouden op het Kel-
loggpact, tegen het geharrewar bij de ont-
wap en in gsp ogin g en tn natuurlijk tegen de
geheimdoenerij. Verder staat er in het
manifest, hoeveel beter de arbeiderspartij
het zou doen, als zij regeerde. Dan zou er
een krachtige beperking der bewapenin
gen op internationale leest worden door
gezet, zou het Rijnland onmiddellijk ont
ruimd zou worden, zou alles openbaarge
maakt worden, wat er voorviel. Enfin,
tzou ineens alles botertje tot den boom
zijn. Het lijkt wat bedenkelijk. Want als
dat allemaal opeens zoo op rolletjes zou
moeten loopen, dan zou de heel© wereld
door MacDonald geregeerd moeten wor
den. Wat misschien nog niet eens zoo
kwaad zou zijn.
Maar dat gebeurt nu eenmaal niet.
En d aarom bevat het manifest een groots
dosis humbug.
Gelukkig is het verschijnsel intusschen
toch. Want achter dien eisch tot open
baarheid zit de openbare meaning, zitten
vooral de economische machten, die meer
en meer de wereld gaan regieeren. Het
internationale verkeer eischt nu eenmaal,
dat men ten allen tijde wete, waar men
aan toe is. En dat internationale verkeer
wordt steeds machtiger, zal tenslotte de
politiek der diplomaten, wier machtspo
sitie toch eigenlijk op niets berust, giaan
beheerschen en zelfs overheers eken. Of
de wereld dan Idlen eewigen vrede zal
kennen, is zeer te betwijfelen, maar in
ieder geval zal er dan toch veel verbe
terd zijn.
De schadevergoedingen van het Rijnland.
Bij de besprekingen te Genève over
de Rijnlandontruiming is, zooals men zich
zal herinneren o.m. besloten tot de in
stelling van een commissie van deskundi
gen, welke den financieren kant van het
probleem zal hebben te bestudeer en. Deze
commissie van deskundigen zal volgens
de Intransigeant begjn December te
Parijs bijeenkomen. Het blad schrijft,
dat waarschijnlijk overeenstemming zal
worden bereikt op de basis van 40 mil
liard goudmark, waarvan ca. 30 milli
ard ten bate van Frankrijk zou komen.
De Duitsche schuld zou gemobiliseerd
worden ld. oor jaarlijksche tranches van
215 millioen. Men zou beginnen met tk>
plaatsing van alle spoorweg- en industri-
eele obligaties van het Dawes-plan, die
de markt zal kunnen opnemen. Aan den
anderen kant zou de ontruiming van de
laatste twee Rijnlandzones binnen 18 maan
den geheel kunnen gjeschieden.
Primo de Rivera.
Primo de Rivera heeft een manifest
uitgegeven, waarin een uiteenzetting wordt
gegeven van het door het directorium in
de afgeloopen vijf jaren verrichte werk
en waarin hij herinnert aan de beginselen
der controle van de regeering,, die, naar
hij zegt, de leiding van de zaken moet
handhaven. Voorts geeft hij een program
voor de komende vijf jaren. Hij schetst
ten slotte den toestand in Spanje in het
jaar 1933, met degelijk georganiseerd©
verbindingen, onderwijs, góed geëxploi
teerde waterkracht en ander© verbete
ringen, die zullen maken, dat het SpaaD-
sche volk het Directorium zal prijzen voor
zijn activiteit. i
VOETBAL.
Zuidelijke le klasse N. V. B.
Zondag a.s. worden voor bovenge
noemde klasse de volgende wedstrij
den gespeeld:
EindhovenN.A.C.
B.V.V.-Looga.
NoadWilhelmina.
Willem II—P.S.V.
RoermondM.V.V.
Zuidelijke 2e klasse N. V. B.
Zondag a.s. worden voor bovenge
noemde klasse de volgende wedstrij
den gespeeld:
BredaR.B.C.
VlissingenDongen.
ZeelandiaGudok.
AllianceMiddelburg.
BredaniaDosko.
Zuidelijke 3e klasse N. V. B.
Zondag a.s. worden voor bovenge
noemde klasse de volgende wedstrij
den gespeeld:
GoesZeelandia II.
MiddelburgHulst.
T erneuzenSinoto.
Zondagmiddag a.s. zal alhier op het
terrein aan den Poklerschem weg een
wedstrijd gespeeld worden voor de Zui
delijke 3e klasse A, en wel tusschen het
eerste elftal van Goes en het tweede,
elftal yan Zeelandia uit Middelburg.
Geslaagd.
Te 'sGravenhage slaagde voor het
examen in Fransch, Duitsch en Engelsch
ten behoeve van den post, telegraaf- en
telefoondienst, de telefoniste 2e klasse
C. den BoerReijerse van het post- en
telegraafkantoor alhier.
De veiling. 1
We redeneerden als volgt: „Als het
voor den tuinbouw een goed jaar is ge
weest, dan moet dit o.a in. de omzetcijfers
van de veilingsvereeniging „Zuid-Beve
land tot uiting komen". En dus belden
wede veiling op om te vragen of mein te
vreden was over de behaalde resultaten.
Medegedeeld werd het volgende
Over het algemeen zijn we zeer tevre
den over den onlzet, hoewel er nagenoeg
geen zwarte bessen werden aangevoerd,
en hoewol de oogst der kruisbessen niet
vergeleken kan worden bij die van het
vorige jaar. De aardbeien-oog:st daaren
tegen was prachtig. Tot nu toe is er aan
zienlijk meer geveild dan verleden jaar
tot op dit oogenblik. Het feit dat er zoo
goed als geen winterfruit is, zal evenwel
den omzet van de nog komende weken
sterk drukken, zoodat over het eindresul
taat vooralsnog geen optimistisch beeld
mag worden gegeven.
Het geheele vorigje jaar werd op onze
veiling voor f 730.000 omg,ezet. Tot he
den bedroeg de omzet van 1928 reeds
f670.000.
Tot zoover de mededeelingen die ons
door de veiling werden verstrekt.
Het „goede jaar" blijkt uit den omzet
dus niet zoo duidelijk als we gedacht
hadden. Verschillende oogsten bereikten
niet de cijfers, waarop men had gerekend.
Echter: de prijzen van de producten wa
ren aan den hoogen kant, en ook de prij
zen mag men bij de beoordeeling, van de
uitkomsten van een oogst niet over het
hoofd zien.
Zoo hoorden we dezer dagen, dat
iemand voor 700 K.G. appelen f425,
ontving.
Een adres. f
Het comité tot verkrijging van electri-
citeit in Goes en omgeving heeft het vol
gende adres verzonden:
Het Comité tot verkrijging, van electri-
citeit in Goes en Omgeving
heeft met belangstelling kennis geno
men van de besluiten der Provinciale
Staten, in de Zomerzitting van dit jaar,
inzake de voorziening van de Midden
groep;
heeft zich verheugd over het feit dat
nu aan een groot levensbelang van de
stad Goes uitvoering zoude worden ge
geven;
is overtuigd door de tegenstrijdige voor
stellen die Gedeputeerde Staten van Zee
land in de laatste 11 jaren hebben gedaan,
dat deze materie grondig door genoemd
College is bestudeerd;
gelooft dat de ond erliandeliaïg.en met die
Société Anonyme derhalve niet van lang
durig en aard behoeven te zijn, te meer
wanneer gerekend wordt met de groote
belangen die de betrokken streek daarbij
heeft;
betreurt ten zeerste, dat nu bijna 3
maanden na de Zomerzitting nog steeds
niets naders is vernomen omtrent den
voortgang der electrificatie
spreekt haar vrees uit, dat ook ditmaal
wederom de langdurige weg wordt bewan
deld, waardoor de belangen der inwoners
wederom onmoedig ernstig, worden ge
schaad
verlangt dat ten spoedigste uitvoering
worde gegeven aan de electrif icatie van
Goes, opdat deze plaats als een der wei
nige vooruitgaande gemeenten in Zeeland,
niet langer in hare ontwikkeling, worde
gekort;
brengt dezes ter kennis van Gedepu
teerde Staten, Provinciale Staten, Ge
meentebestuur van Goes en de Pers.
„De medailles*, van een oud© vrouw".
Over de opvoering van dit stuk, dat
de volgende week Vrijdag hiier ter stede in
de „Prins van Oranje" gaat, schreef
mevr. Jacqueline Reyneke van Stuwe:
Het stuk speelt tijdens den grooten
wereldoorlog in Londen, toen vrijwel
iedere vrouw in zorg was over een man
aan 'tfront; een echtgenoot, een zoon,
een broer of een verloofde. Het gesprek
als de vrouwen bijeen waren, liep altijd
over; „de mannen aan het front". De
oude juffrouw Dowey praat dapper mee;
haar zoon is ingedeeld bij het keurcorps,
de Black Watch Hooglanders, hij schrijft
haar elke week en zij toont zelfs aan
haar vriendinnen een heel pak brieven,
die zij van hem ontvangen heeft en die zij
zuinig bewaart, tezaarn gebonden meteen
breed zijden lint. Maar juffrouw Dowey
is nooit getrouwd geweest, heeft nooit
een kind bezeten; zij tracht met deze
leugen haar eigen armoede te bedekken
en zij voelt zich in het bedrog gelukkig
tot.... de wijkdominée haar vertellen komt,
dat haar zoon in Londen met vijf dagen
verlof, van het front terug is. Dc Hoog
lander, die zelf geen ouders meer bezit
en (door den dominéé van zijn pseudo»
moeder hoort, komt nieuwsgierig en ook
wat wrevelig het huisje van juffrouw
Dowey binnenvallen en een verklaring
volgt. De jong© man toont onomwndoen
zijn boosheid over dit bedrog, waarvan
hij den zin niet begrijpt. Men moet dit
zien spelen door Willem van der Veer
als Hooglander; hij maakte van dit too-
neel een juweeltje.. De jonge man gjaat
van zijn proef moed er houden en zij van
hem; in die vijf dagen doorleven zij ©en
heel menschenbestaandan komt het af
scheid. De ontroering waart over 't too-
neel de zaal in, de toeschouwers ver
roeren zich niet, durven amper te ademen
en als de Hooglander door de deur ver
dwijnt, wordt dit leed zóó medcgekdeii,
dat men hardop snikken en snuiven hoort.
In lang heb ik niet zulk innig, sterk en
diep doorvoeld spel genoten. Onvergetelijk
zal deze schoone ontroering in mijn her
innering blijven staan. En hoe prachtig
was de laatste acte, waarin de oude
vrouw al de bezittingen van haar gesneu
velden zoon bijeen legt en daarvan af
scheid neemt. Dat was hooge kunst van
het zuiverste gehalte.
In honger beroep*
Door C. van der Slikke, 34 jaar, auto-
busdienst-onderinemer alhier, is cassatie
aangeteekend tegen het vonnis der Recht
bank te Middelburg van 28 September
j.L, waarbij de verdachte, met bevestiging
van het vonnis van den kantonrechter, ter
zake van het houden van een autobusdienst
zonder daartoe vergunning, te hebben, is
veroordeeld tot 2 geldboeten alk van 10
gulden of 2 maal 10 dagen hechtenis.
Ziekenhuisverpleging.
De Vereeniging voor Ziekenhuisver
pleging, op Zuid- en Noord-Beveland
neemt nog steeds geleidelijk in ledental
toe. Op 1 October, toen de vereeniging
dus een kwartaal in werking was, was
haar ledental reeds de 5000 gepasseerd
en bedroeg het 5148. Reeds is aan 24 le
den, die in een ziekenhuis moesten wor
den opgenomen, een uitkeering gedaan.
Cijfers als deze bewijzen wel dat de
vereeniging in een groote behoefte voor
ziet. 1
Het ligt in de bedoeling van het be
stuur binnenkort de propaganda ter hand
te nemen in die gemeenten op Zuid- en
Noord-Beveland, waaruit nog slechts wei
nigen als lid toetraden.
T oaneel.
In de „Prins van Oranje" zal Zon
dagavond a.s. het „Vereenigde tooneel
van den Plantage-Schouwburg" (dat hier
tijdens de kermis optrad) een opvoering
geven van „Paljas", het bekende drama
in 5 bedrijven.
Men zie de annonce hierover in dit
nummer.
Bioscop©n.
Het „Slot Ostende" brengt deze we©k
weer een Ufa-film n.l.„De dolle Lo
la", een sterk-humoristisch werk. De
hoofdrollen spelen Lillian Harvey en
Hans Junkermann.
H et hoofdnummer van de „Lamd-
bouw-Bioscoop" is „Rasputin de heilige
duivel". Het filmwerk is vervaardigd naar
ware gegevens en aanduidingen uit de
geheime |d,ocumenten van een Russisch
diplomaat.
Doopsgezinde Gemeente.
Zondag 7 October des morgens te half
elf uur Ds. J. Koekebakiker.
WEMELDINGE. In September ves
tigden zich in deze gemeente: J. K. C,
Steketee, van Yerseke, Nieuw bouwplan;
C. Snoep en gezin, van Yerseke, Oranje
boomstraat B 85; Wed. Joh. Fluijt
Wisse en P. C. Fluijt, van Middelburg,
Westelijke Kanaaldijk C 4d; Wed. P.
MannieVan der Have, van Dreischor,
Oranjeboomstraat B 88.
Vertrokken: P. C. Fluijt, naar Broe
kerhaven, KI. Wegland 182, gem. Bo-
venkarspel; C. A. Drost, Hoensbroek,
Komenstraat 210; J. Vermeulen en ge
zin, naar Dordrecht, Lijnbaan 75 rood;
J. F. Bolle naar Kapelle, Maalstedle
B 10.
Schip in nood
In de Ochtendbladen van gisteren werd
melding gemaakt van draadlooze berichten
uit den Atlantischen Oceaan, volgens welke
het Nederlandsche stoomschip „Celaeno*
(een vaartuig van 8544 ton van de Mij.
Zeevaart Hudig en Veder te Rotterdam)
zich in zinkenden toestand zou bevinden
ingevolge van stormschade.
In den loop van gisternacht ontving
Vaz Dias nog de volgende telegrammen
Uit New-York een draadloos station
meldt dat het s.s. „Baltic" het Ned. ss
„Celaeno» hnlp verleende. De „Celaeno»
is in een storm beschadigd.
Het s.s. „Laurentic" meldt dat de „Ce
laeno" Woensdagavond te half tien nog
drijvende was. Het schip is met de „Ce
laeno" in verbinding.
Het s.s. „Amerika", dat Woensdag aan
de „Celaeno" is ter hulp gesneld meldt
dat het zijn reis naar Portsmouth heeft
voortgezet, daar het Duitsche s s Albert
Ballin" mededeelt, dat 't zich op slechts
150 mijl van de „Celaeno" bevindt en
hulp zal verleenen.
Volgens een bij de reederij ingekomen
telegram heeft de kapitein Woensdagavond
te 11 u. 1S het volgeud draadloos telegram
aan de „Baltic' gezonden.
„Zullen trachten het uit te houden.
Hartelijk dank en goede reis. IJ lstra.
De sleepboot „Gele Zee» van L. Smit
en Co's internationale sleepdienst is uit
Queens'own vertrokken om de „Celaeno»
assistentie te verleenen.
Het 4e vliegtuig naar lndië.
Het vierde van de vijf Holland-Indië-
vliegtuigen is gistermorgen kwart voor
zeven gestart. De bemanning bestaat uit:
le bestuurder J. Schott, 2 e bestuurder
le luitenant C. J..T M. Waltmann, en
werktuigkundige D. Seaton. Ook is mee-
g'gaan de speciale lasscher der ïokker-
fahcieken de heer Weichmann, die onder-
deelen heeft meegenomen, voor het door
Prijlwitz bestuurde vliegtuig, dat licht
beschadigd is.
Het vliegtuig nam een nog grootere
hoeveelheid post dan de vorige vliegtuigen
nl. 237 k.gmee
Er was ook nu groote belangstelling
van de zijde van het publiek.
Ter erkenning van de verdiensten
van prof. Hugo Junkers voor de lucht
vaart, is hem in opdracht van het bestuur
van de Oostenrijksche Aero-club de gouden
medaille van verdienste overhandigd, die
na den oorlog voor den eersten keer over
handigd was aan dr. Hugo Eckeuer in
verband met diens Amerikaansche reis met
het luchtschip Z,R. Til
De leden der Tweede Kamer zijn
bijeengeroepen ter vergadering op Dinsdag
16 dezer te een uur. In deze vergadering
zal de voorzitter voorstellen het wetsont
werp tot herziening van de financieele
verhouding tusschen het Rijk en de ge
meenten en tot wijziging van eenige
bepalingen der Gemeentewet te verzenden
naar een commissie van voorbereiding.
De Britsehe vliegerster, Cady Heath,
heeft gisteren het hoogterecord gebroken
voor vliegtuigen met één inzittende. Zij
bereikte een hoogte van 8000 M.
In de op 22 October te houden
buitengewone algemeeue vergadering van
aandeelhouders der N.V. Philips gloei
lampenfabrieken zal voorgesteld worden
het maatschappelijk kapitaal, dat op het
oogenblik f 40.000.000 bedraagt, te ver-
hoogen op f 100.000.000.
O
Een jonge Welshman, Williams, is
er in geslaagd in een auto van 7 P.K.
den afstand LondenBagdad af te leggen
over Calais, Weenen, Belgrado, Konstan-
tinopel, Konia, Alexandrette, Beyrouth,
Damas. De tocht door de Syrische woestijn
iu zulk een kleinen wagen wordt als een
merkwaardige prestatie beschouwd,
Volgens de voorloopige opgave van
de postkantoren hebben de Olympiade
postzegels ruim f 60 000 boven de fran-
keerwaarde opgebracht.
Dinsdag a.s. wordt de „Graf Zep
pelin» naar Amerika overgebracht.
Aan boord zullen zich behalve de be
manning ongeveer zestien personen bevin
den, van wie vier betalende passagiers,
Amerikanen, die zich op het oogenblik in
Duitsch land bevinden en op deze wijze
naar Amerika willen terugkeeren. De
Amerikanen betalen voor den overtocht
drieduizend dollar per persoon.
Te Klundert zijn Woensdagavond
twee stapels haver en een stapel tarwe
van C. V. verbrand, vermoedelijk door
onvoorzichtigheid van kinderen. Op een
dier stapels was een broeder van den
eigenaar met bet blusschen bezighij
werd door een der brandhaken zoo hevig
op het hoofd getroffen, dat hij in zorg-
wekkenden toestand thnis gebracht is.
Door den hevigen rook hadden de brand
weermannen hem niet opgemerkt.
De schrijfster, Alie Smeding, is
ondertronwd met ds. M. C. van Wyhe,
predikant te Nieuwveen.
Kantongerecht te Middelburg.
De kantonrechter te Middelburg heeft
J. L. G. S. te Wissekerke veroordeeld
tot f 15 boete subs. 15 dagen hechtenis
wegens het als bestuurder van een
motorrijtuig een weg berijdende, waar
mede een weg zich vereenigt, het punt
van vereeniging naderende nagenoeg
gelijktijdig met een bestuurder van een
motorrijtuig, die den anderen weg be
rijdt, en dien hij aan zijn rechterhand