BIJVOEGSEL
GOESGHE COITRANT
Een goed Belgisch geluid
Medische Rubriek.
Klein Vee*Teelt.
Voor de VrouW
Stadsnieuws
Lm
VAN DE
VAN VRIJDAG 13 JULI 1928.
We hebben al verscli üendie keeren de
gelegenheid te melden hoe onvriendelijk
sommige Belgen over Nederland en zijn
bewoners denken. Het is dus niet meer
dan billijk dat we, een ander geluid) uit
het Belgische land hoorend, ook dit ter
kennis onzer lezers brengen.
De redacteur van het „Laatste Nieuws"
de heer A. Hans, die tijdens den oorlog
geruimen tijd in ons land vertoefde, heeft
met de buitenlandsche journalisten de tour
née door ons land gemaaktt In een serie
artikelen beschrijft hij zijn indrukken, die
alleszins gunstig luiden en die bewijzen,
dat er n.et alle zuidelijke naburen hier al
les even slecht vinden.
We laten hieronder de beschrijving vol
gen die de heer Hans van Zeeland gaf
De zestig auto's snorren achter elkaar
over dijken en dan over den dam, diie cb
eilanden Walcheren en Zu'd-B.ve'and er-
bindt. Aan weerszijden klotst het water,
maar tegen den dam heeft de stroom slib
neergelegd, dat men reeds met zeegras be-'
plantte, opdat dat zich welig ontwikkelen
en de slijkerige massa samen houden zou.
Want hier zijn we in een gewast, waar
Nederland gjrooter wordt, waar mennieuW
land wint.
Ginds staat een fonkelnieuw kerkje van'
een nieuw dorpje, dat Noord-Kraaiert
heet. En ook hier wachten Zuid-Beve
landers, 'die den autostoet voorbij z.en rij
den en die inzittenden gemoedelijk toe
wuiven.
We rijden langs 's Heer Arendskerke
naar het lieve stadje Goes, waar veel be
weging is. Straks komen we hier terug.
Eerst moeten we nog iets meer van het
eiland zien. En men brengt ons even over
Kattendijke op een hoogen dijk, waar de
weg verdacht smal is voor auto's. Een ver
keerde stuurbeweging en er is gjroo te kans
n den wel tien meter diepen polder le tui
melen.
Maar onze Zeeuwsche landman zit evctii
gerust aan 'twiel als vroeger op de voor-i
bank van zijn chais.
En we kijken niet rechts naar den pol-,
der, doch links naar de breede Oostier-
schelde, voor wie deze door beton ver
sterkte dijk als een vesting is gebouwd.
Die stroom kan zulke geweldige aanvallig
op het land doen etn in den loop der
eeuwen heeft hij hier reeds veel buit weg
gesleept, waarvan we nog de kaal gescho
ren banken boven de golven zien blinken
n het zonnelicht.
Ja, in 't zonnelichj, dat toch even dooir-
breekt.
Hoeveel dorpen slapen er met de eens
bloeiende slede R^imerswaal in den vloed.
De buitenlanders krijgen er hier een
denkbeeld van hoe de Zeeuwen to worste
len hebben, voor 't behoud van hun schoon
land.
En 't maakt diepen indruk <op hen. Wat
al nota's worden vlug opgeteekend, om
straks uitgewerkt to worden voor bladen
gansc'h Europa door, van Finland tot
Spanje.
We bereiken Wemeldinge, waar een
groot tu.nfeest plaats moet hebben.
Maar die tuin staat door de regens
cnder water en men heeft hst feest naai'
een gebouw to Goes verlegd.
Wemeldinge vlagt toch- en eveii begroe
ten we de dorpelingen', die ons izoo gast
vrij hadden willen ontvangen.
Het plaatsje ligt aan het Noor dere.nde
van 't bekende kanaal door Zuid-Beve
land. Vandaag is een nieuwe, sluif., vooral
ten behoeve onzer Belgische Rijnvaart, in
gewijd.
Langs de boomgaarden van Kapelle
keeren we naar Goes terug».
En daar is het voor 't gansche gezel
schap een verrassing.
Honderden zijn uit de omgeving naar
het vriendelijk stadje gestroomd.
Mannen en vrouwen, jongens en meisjes
op hun Zondagsch, en met Oranje op de
borst, gelijk bij een volksfeest.
Twee muziekgezelschappen wachten ons
af, op de Markt dacht bij die majestueuse
Magdalenekerk, welke thans hersteld wordt
Maar de buitenlanders kijken nu niet
naar gebouwen.
Ze hebben alleen oog voor de Beve-
landsche meisjes ea vrouwen, in- hun schit
terende nationale bleeding.
Sommigen kunnen niet gelooven, dat
het 'hier geen gekostumeerd feest gpldt.
Herhaaldelijk vragen zij of die drav?ht de
gewone is.
Draagt ge dat alle dagjen? laat er
een door een tolk vragen.
Ja, maar natuurlijk het altijd de
beste spullen, antwoordt een prachtmeid,
wier karbonkeloogen schalks flikkeren.
En ze voegt er bij
Die mijnheer is toch ook niet altijd1
in zijn Zondagsche goed.
En men bewondert niet alleen de Mee
ding, maar ook het ras, z?oo schoon," zoo
kloek, zoo gezond, zoo frisch als gansch
Zeeland is.
In alle talen klinkt de lof der Zeeuw
sche vrouwen. En nog nooit op de heele
reis hebben de fototoestellen der bezoe
kers zoo gewerkt als hier.
Boeren als boomen rijden voorbij met
de kapwagens, waarmede ze vijf en twin
tig jaar terug naar de kerk en markt en
feest trokken, voerlui gen zoo zwierig, zoo
fijn van vorm en lijn, zoo heerlijk van
kleur en toon, als waren ze voor prhses-
sen uit sprookjes gebouwd.
Nu bezitten de meeste boeren auto's.
Door muziek begeleid en ook door hup-
lende en wiegelende meisjes, gearmd, in
lange rijen, waarin zich waarachtig ook
de jongste Denen, Zweden of anderen
van het gezelschap hebben gewerkt, slap
pen we naar het veilingsgebouw.
Wat een heerlijke schittering van kleu
ren, een wemeling van tinten wordt het
me nu. I
Zeeland laat zien dat het een eigen
Zeeland is, zegt ons iemand.
En heeft het gieen gelijk? vragjein we
Ja, Zeeland toont zijn eigen aard en
zeden. Het doet het het op bevel, het
doet het uit natuur
't Wordt een volksfeest zoo echt als
vierde men Goesche kermis.
En daar staan boeren, die ons hun
prijshengsten toonen, reuzend eren van
twintig duizend gulden en meer, de trots
van het eiland. Mannen draven met vier
paarden Iegelijk, en 't lijkt dan wel een
beeld uit een arena der oudheid...H
En in 't gebouw zien we Zeeuwsche
dansen en hooran we Zeeuwsche Lederen.
't Is een gloriedag voor de Amsterdam-
sche pers die door haar initiatief heel
Nederland in beweging bracht. De leden
van 't uitvoerend komiteit, de hh. Kou-
wenaar, Rogge, Van den Berg;, Van den
Broecke en Galesloot wandelen er echter
zoo kalmpjes rond als kwamen ze gelijk
eenvoudige toeschouwers een kijkje nemen.
Een gloriedag, waarvan we allen ge
nieten.
En te vroeg slaat na drie uren plezier
het afscheid.
Honderden Zeeuwen en Zeeuw.niruen,
begeleiden de bezoekers naar het station.
Het Wilhelmus klinkt nogmaals. Tal
van buitenlanders kunnen er reeds
van meezingen.
Zeeland laat een on vergetelij ken indruk
na.
Stoer en toch vriendelijk land met
gulle bevolking.
En zooals we 't vanochtend hoorden
zingen: „Goed Zeeuwsch, goed rond". Er
is geen andere keus, Oranje en Zeeland
is ons leus."
De hen voort ons naar Vlissingen terug
waar de mailboot Oranje-Nassau gereed
ligt om ons naar Rotterdam te brengen.
Zegen zomersproeten.
Als dan eindelijk de zon warmte en
kracht zal hebben gekregen, als, laat ons
hopen dra en dan wat lang, het weer lokt
om zooveel mogelijk buiten te zijn dan
komt ook weer de tijd, dat een massa vnou
wen gaan zuchten en klagen, omdat haar
tint niet bestand is 'tegen het felle zonne
licht en haar gezicht (vaak ook armen en
handen) ontsierd wordt door de leelijke
gele en bruine spikkels.
Een lezeres van het Hsbl. uit Parijs
stuurt een middel tegen zomersproeten,
dat naar hare bewering, door veie Fran-
sche vrouwen wordt gebruikt.
Dit middel bestaat uit... aardbeienfijn
gewreven, zeer rijpe aardbeien, die met
een waltye of een zoogenaamd Veneti-
aansch sponsje op het gezich't gewreven
worden, des avonds, vóór men slapen
gaat. Men wascht daarna het gezicht met
af, maar laat het aardbei enslap den ge-
heelen nacht op de huid inwerken. En des
morgens wascht men zich met water, waar
in kervel is gekookte een twintigtal tak
jes kervel op een theekopje water.
Als er geen aardbeien meer zijn, of als
er nog geen aardbeien zijn, wascht
men zich inplaats daarvan met een aftrek-»
sel van lindebloesem, dat vijf minuten ge
kookt heeft; een handvol bloesems voor
een theekopje water. Men laat het gezicht
drogen, zonder het af te wrijven, en daar
na poedert men zich bij voorkeur n et met
poudre de riz, maar met talk, doch 'heel
licht.
De Fransche vrouwen vinden veel baat
bij deze .middeltjes. Misschien dat ook die
Nederlandsche vrouwen er haar voordeel
mee kunnen doen.
Nuttige wenken.
De opgroeiende hennetjes vragen nu al
uw aandacht. Als zij goed worden op
gefokt, zich regelmatig, kunnen ontwikke
len, zullen zij mits natuurlijk van goede
afstamming, en op tijd gebroed de ge
wen schte wantereierein geven en is daar
mede aan een der voorwaarden voor een
winstgevende kippenhouderij voldaan. Als
men de jonge hanen tusschen de hennetjes
laat loopen, is het bedenkelijk geworden.
De hennetjest hebben rust noch duur en
van een regelmatige ontwikkeling komt
weinig terecht. Trouwens is he: ook een
kostbare geschiedenis, want wat kosten
die jonge hanen niet en hoe weimig bren
gen ze op? „Opgeruimd s'aat netjes",
denkt dan ook de verstandige kippanhou-
der en hij verwijst den haan naar idea poe
lier of bestemt hem voor zijn Zondags-
maal. De hennetjes zijn hem er dankbaar
voor. Waak toch vooral tegen een over
bevolking in het kulkan-verblijf. Om dezen
tijd van het jaar zijn de hennetjes al heele
bazen geworden en' de hun toegewezen
ruimte is niet mee gegroeid. Overbevol
king geeft zieke dieren. Denkt daar voor
al aan. Vindt men het noodig de kuikens
wat in hun groei te remmen, wat noodig
kaïn zijn, wanneer zij te vroeg gefokt zijn
of misschien ook wat te geforceerd ge
voerd, laat ze dan eens van hok of ren
verwisselen. Dat is een veel betere me.ho-
de dan de rem in eein gewijzigde voeder-
wijze of .n een ander voer te zoeken.
Al zullen er steeds hennetjes bij zijn,
lak \aan elke rem hebben en toch
met versnelde \pas naar hun legrijpheid
gaan.
Ook wat de oude hoenders betreft is
opruimen nu de boodschap. Straks wordt
de markt overvoerd en brengen ze een
stuk m'nder Jop dan 'thans nog het geval
s. Slaiook eens uw jonge hennetjes gade.
Z ijn er mi s luk ke liin gen of a chi' erbl ij ver t jes
bij, stuur dam ook de de laan uit. Ge
noegen zult u er toch niet van beleven,
voordeel nog m'nder. Wat blijft er dan
nog van uw geroep van jammer over, om-,
dat zulke dieren nu reeds opgeruimd moe
ten worden? Vergeet daarbij niet, dat
de vrij gekomen rurale aan de overblij-
venden ten goede komt, zoo dat die weer
inhalen wat u aan de van de. hand gedane
dieren zult hebben verspeeld. Kan de
jonge hennen als u tloopterre n een wei
land, of wat nog veel beter is een
niet te dicht staande boomgaard gegeven
worden, dan zal dit hun groei zeer ten
goede komen. Het is een lust om le zien
hoeveel ze uit zoon terrein weben opbe-
garen en hoe ijverig zij daarbij in de
weer zijn. Is de ruimte wat meer beperkt
dan kan men met een tijdelijke verruiming
van de ren ook al weer heel veel bei-eiken.
Een ieder handele naar de zich bij' hem
voordoende omstandigheden. Heeft men
de gelegenheid voor, gfraaf dan nu de
bovenste laag van de oude ren weg. Heb
ben de kippen er lang op geloopen
zit er een harde koek op, wat een
wa'.lerdoorlahimg zeer in den weg staat.
Toch as de terrein vervuilang van nog veel
meer belang. Versche grond daarvoor in
de plaats en voorloopg zijn we er weer
mede klaar.
Juli is in het land gekomen. Dat wil
dus zeggen, dat er warme dagen zuilen
komen, zelfs an ons Holland. Is die huis
vesting niet prima 'in orde, dan is het vooa*
de hoenders zelfs te warm en de leg lijdt
daar dan onder. Hebben de kippen vrijen
uitloop, dan zullen ze langer blijven door-
jgen, dan de kippen die hun niet altijd
even yroo lijk b e staan op dit ondermaan-
sche an 'een afgesloten ruimte moeten
doorbrengen. Die stads kippenhouder die
jen dengeen die zijn dieren over een
vrijen uitloop kan laten beschikken op-
boert, heeft de daarvoor noodige pluimr
veekennis en -ervaring dan ook volkomen
onder de knie. Zoo zijn er. Zijn de kip
pen wat aan den vetten kant geworden',
wat bij overjarlgje, opgesloten zittende1
hoenders meermalen het geval is, dan wor
den het dure kosibgalngers, omdat hun
eierproductie daar erg onder lijdt. Peu
zel zulke gasten liever smakelijk op. De
lichte rassen zullen èn van de warmte èn
van een te vet worden m nder last hebben
dan /de middelzware en daarom zullen zij
ook langer blijven doorlegigjen. Zulks als
een algemeene regel te beschouwen, wel
ke regel zooals gewoonlijk ook
weer zijn uitzonderingen heeft.
5e naald: 1 steek averecht afhalen,
recht u'tbreien, 1 steek meerderen.
6e naald: 1 steek averecht afhalen,
averecht ui tbreien, 1 steek meerderen.
7e naald: 1 steek averecht afhalen,
recht ui tbreien, 1 steek meerderen.
ie naald: 1 steek averecht afhalen,
averecht ui tbreien, 1 sbeek meerderen.
De 9e en 10e naald zander meerderen,
vervolgens telkens 2 toeren meerderen
4 toeren zonder meerderen tot het
voorgedeelte van het pantoffel.je 28 ste
ken breed en 56 toeren hoog is. Kant
hierna 18 steken af, brei op die overige
10 steken nog 112 toeren', waarna de
laatste toer, de 112e dus, met de eerste
10 af gekante steken wordt samen gebreid.
De omslag wordt op een breedte van
15 steken 98 toeren lang gebreid in rib
bels, elke naald dus recht. De omslag
wordt van boven langs de opening van
het pantoffeltje genaaid en teruggesla
gen.
Met dicht opeen slaande steken wordt
het zooltje bevestigd, dat bijvoorbeeld
uit een ouden vilten hoed kan geknipt
worden.
Dan nog een zwart pomponnetje op
het schoentje en ge bezit een'paar aardige
stappers voor uw kleintje voor een
bagatel.
Huispantoffeltjes voor onze kleintjes.
Iedere moeder weet, dat de onder
danen van onze kleintjes, als ze dein hee-
len dag door het huis dribbelen, nogal
dure klanten zijn. Maar waarom niet zelf
een paar pantoffeltjes gemaakt? Een rest
je jumperwol is er altijd wel in huis en
met één avondje van werken zijin ze ge
reed. Ziet hier een aardig en gemakkelijk
patroontje:
Het pantoffeltje wordt in, 2 dealen
en 2 kleuren gebreid: het schoentje zelf
bijv. in paars en de omslag, die wc om
den ingang van het pantoffeltje heen
naaien, in fleurig oranje.
Met gewone stalen pennen kan gebreid
worden.
Zet dan op 10 steken, dit is voor het
teentje.
le naald: 1 steek averecht afhalen,
recht uitbreien, 1 steek meerderen.
2e naald1 steek averecht afhalen,
averecht uitbreien, 1 steek meerderen.
3e naald: 1 steek averecht afhalen,
recht uitbreien.
4e naald: 1 steek averecht afhalen,
averecht uitbreien.
Te Krimpen aan den IJssel liep van de werf der firma C. van der Gies-
sen en Zonen's scheepswerven, het nieuw gebouwde dubbelschoef -mo
tortankschip „Turicum" van stapel. Een overzicht tijdens het van stapel
loo pen.
Gezondheidscommissie.
Aan het jaarverslag van de bev.nckmgen
ein handelingen der Gezondheids-Com
missie, zetel Goes, ontleenen we:
Algemeene beschouwingen.
De gezondheidstoestand in het ambts-
bied der Commissie was in 1927 niet
ongunstig. Het sterftecijfer was slechts
weinig hooger dan de vooraf gjegane jaren.
Dit is veroorzaakt door de influenza-
epidemie van Januari.
Het gjeboorte-cijfer was weer lager,
en in alle gemeenten benedien de 30 ge
daald. In 5 gemeenten was het reeds be
neden de 20.
Te Wolphaartsdijk kwamen eenige ge
vallen voor van vergiftiging, waarvan één
met doo'delijken afloop.
Het tweede ziekenhuis in Goes werd
in December geopend. Dat het in een be~i
staande behoefte voorziet, is meer gehoopt
dan gebleken. Tot nog toe is de be-i
schikbare ziekenhuisruimte in Goes veel
grooter 'dan de behoefte. In dien loop der
\aren zal dit echter veel meer in evenwicht
komen.
Waterloopen en slooten.
Naar aanleiding van ons bezoek aan
verschillende groen te-kweekeri jen te poes,
om de middelen van watervoorziening te
controleeren, meer spec aal om na te gaan,
welk water gebruikt werd, voor het was-
schen van groenten, vruchten, wortel- en
knolgewassen, welke ook rauw gegeten
worden, zijn meerdere adviezen van ons
naar B. en W. van Goes uitgegaan en zal
bij voortduring onze aandacht hierop ge
vestigd blijven.
Verzameling van vuil, mestvaalten,
goten, enz.
Meerdere klachten over stank ver spreir
ding door mestvaalten, bereikten onze Conj
missie. Het bleek evenwel dat niet dal}
nadat wijziging in de betreffende bouw
verordeningen zal zijn aangebracht, eenig
resultaat door ons kan bereikt worden.
Door ons zal bij de betrokken gemeenten
tot wijziging der verordening, geadviseerd
worden.
Wederom trad onze Commissie meer
malen bemiddelend op bij klachten over
afvoer van water, riolieeriing, enz.
Woningtoestand Goes.
In het vorig jaarverslag kon melding
worden gemaakt van den bouw van 20
nieuwe woningen, uitgevoerd door en voor
rekening der Gemeente Goes, ter vervan
ging van krotwoningen.
In den loop van Januari' van dit jaau
kwamen deze woningen geheel gereed ent
werden ze door de nieuwe bewoners be
trokken. Gedurende den loop van het
jaar werden de woningen meermalen ge
ïnspecteerd en al heel spoedig is daarbij
gebleken, dat bij een deel der bewoners
geregeld en streng, toezicht op een goede
en zuivere bewoning, beslist noodzake
lijk is. 1
De exploitatie der woningen geschiedt
voor de gemeente, door de Bouwvereni
ging „Nieuw Goes".
De bouw van dit soort woningen is
i mooie sociale maatregel en kan alleen
door een gemeentebestuur geschieden, om
dat particulieren, kennende de mentaliteit
der bewoners, niet geneigd zijn, nieuwe
en goede woningen voor deze categorie
van menschen te bouwen. Wil de maat
regel echter goede resultaten opleveren,
dan zal aan de bewoners veel zorg besteed
moeten worden, speciaal bestaande in na
der en geregeld toezicht en het geven van
raad omtrent in te stellen eischen voor
behoorlijke bewoning. Het spreekt van
zelf, dat er ook meerdere bewoners zijn,
die dit toezicht niet behoeven, doch de er
varing heeft nu al geleerd, dat er verschei-
denen zijn, die het niet kunnen missen,
wil binnen niet te langen tijd de woning er
weer niet uit gaan zien, ais de verlaten
krotwoningen. Vooral op de reinheid in de
woning is toezicht zeer noodig.
Uitbreiding der stad.
In een vorig jaarverslag kon worden
medegedeeld, dat voor verdere stadsuit
breiding aan de Oostizijde der stad1, in
de Voorstad en achter een gedeelte van
den Oostsingel, een derde bouwplan was
ontworpen en door den gemeenteraad
goedgekeurd, gjroot' plm. 9 Hectaren en
dat inmiddels reeds 6 Hectaren grond1
voor dat bouwplan bij minnelijke schik
king was verkregen.
Aan het einde van het jaar 1927, was
eveneens bij minnelijk accoord, reeds ruim
Hectaren terrein eigendom der gemeente
geworden en waren ook reeds eenige ont
worpen straten, met daarbij behoorende
rioleeringen enz. aangelegjd. En gelijk de
ervaring met de Bouwplannen I en II
reeds geleerd had zoodra de straten
zijn aangelegd, wordt er ook gjebouwd.
In het nieuwe bouwplan werden de 30
woningen voor spoorwegpersoneel, waar
over ook reeds in het vorige jaarverslag
iprake was, in den loop van dit jaar ge
heel voltooid en bewoond, terwijl op 31
December reeds weder in aanbouw wa
ren of grond gekocht was voor 15 wo
ningen.
Bouwplan III is derhalve ook in ex
ploitatie en voor het eerste jaar is zeker
over de liefhebberij om in dit nieuwe
stadsgedeelte te bouwen, niet te klagen.
Zaagmolenstraat.
In het vorig jaarverslag werd
dee ld, dat aan de nieuwe
door bouwondernemers een tiental wo
ningen, die ook als arbeiderswoningen be
schouwd kunnen worden, gesticht waren en
hiermede voor 'teerst sinds 1914 weder
door particulieren werd voorzien ge
heel voor eigen risico in de behoefte
van arbeiderswoningen.
In het jaar 1927 volgden nog weder
een viertal van dezelfde woningen, ook
aan de Zaagmolenstraat en gebouwd door
dezelfde bouwondernemers.
Hiermede is echter de bouw van kleine
arbeiderswoningen op dit oogenblik weer
opgehouden; wat particuliere bouwonder
nemers over 't algemeen bouwen zijn mid
denstandswoningen in grooter of .Jsfaör
formaat en deze worden in ien regel
steeds aan gegadigden verky ett ni©t
verhuurd.
Op 1 Januari 1927 waa^ aanbouw:
20 woningen voor de gem^e Goes; 30
woningen voor de .Nieuw
Goes"; 22 woningen vo^. particulieren. In
t
mmmm
