RUITERBOER
N' 77.
Vrijdag 29 Juni 1928
118" Jaargang.
Bij dit nummer be
hoort een bijvoegsel
Stamkracht.
ProtönciemeuWs
SIA
i
Mr. 4 -
juu
j
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,x
Afzonderlijke nummers 5 oent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
UitgaveNaamlooze Vennootschap Goesche Courant
COURANT
en Kieeuwens Ross Drukkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
Van een reis in het buitenland
aldus „Neerlandia" brengt men on
veranderlijk den indruk mede, dat
Nederland op nagenoeg elk terrein
meedoet, zich laat gelden, geëerbie
digd wordt.
Voor wereldkartels wordt de Neder-
landsche medewerking gezocht; een
van de grootste van zulke lichamen
trouwens is de Koninklijke Petro
leum Maatschappij, die aan een mil-
lioen menschen een bestaan verschaft
en in wier rijk de zon nooit onder
gaaf.
In den rubberhandel heeft het Ne-
derlandsche stelsel ten slotte den
doorslag gegeven. Dikwijls wordt de
mededinging van Nederland gevreesd.
In vele industrieën in Duitschland
vraagt men bij het bepalen van prij
zen en tactiek; wat zal Nederland
doen. Men gaaf te rade met de erva
ringen en methoden van den Neder-
landschen land- en tuinbouw. Op de
boekenbeurs te Florence heeft de in
zending van ons land bijzondere aan
dacht getrokken. Men was verbaasd
en verrast over de hooge ontwikke
ling der Nederlandsche boekdruk
kunst.
In eên bespreking van den Austra-
lischen wol-uitvoer (waarbij in 1927
Nederlandsche schepen meer dan een
millioen gulden aan vracht hebben
verdiend), stelden onlangs de Austra
lische bladen de Koninklijke Paket-
vaart Maatschappij tot voorbeeld aan
de Britsche scheepvaart-ondernemin
gen, die geregelde diensten op hef
werelddeel onderhouden.
De heer L. J. H. Wïllinge, oud
havenmeester van Rotterdam, vertelt
in de „N. R. Crt." van een bezoek
van een haven-deskundige uit Nieuw-
Zeeland, te Rotterdam gebracht, na
dat hij te Antwerpen was geweest.
Wat de man daar gezien had, had
zijn stoutste verwachtingen overtrof
fen. Rotterdam, meende hij, zou hef
daarbij wel niet kunnen halen!
„Ik gaf hem in overweging zijn oor
deel op te schorten tot na onzen
vaartocht, in de vaste overtuiging, dat
hij dan wel anders zou praten. Hier
in had ik mij niet vergist; na de Rijn
haven te zijn doorgevaren, zei hij al,
dat hij alles terugnam wat hij had
gezegd. Toen wij in de Waalhaven
kwamen, kende zijn bewondering geen
grenzen en was hij zoo opgetogen
over het groote aantal schepen dat
hij hier zag, dat hij moest bekennen
niet te begrijpen, waarvoor al die
schepen noodig waren en niet in te
•zien, dat al die schepen hier kwa
men laden of lossen.
Een Londensche autoriteit kwam
voor het bestudeeren van de inrich
ting van de petroleum- en benzine
opslagplaatsen, meer in het bijzonder
om zich op de hoogte te stellen van
de maatregelen, hier genomen en voor
geschreven tegen brandgevaar. Hij
120 FEUILLETON
DOOR ETHEL M. DELL.
Maar je zondt me weg en ik
moest gaan. Je hebt een mensch van
me gemaakt. Ter wille van jou heb
ik een rein leven geleid. Ik was je
slaaf. Ik geloof, dat ik het gebleven
zou zijn, als je man toen gestorven
was. Maar de wetenschap, dat hij te
rug zou komen, was te veel voor mij.
Dat denkbeeld kon ik niet verdra
gen. En ik verbrak mijn ketenen".
Hij hield plotseling op en sloeg
met zijn gebalde vuist op de leuning,
alsof physieke pijn een verlichting
was voor zijn ziel.
„Op wat er toen gebeurde, behoef
ik niet verder in te gaan. Je zag mij
toen op mijn ergst en je hebt over
wonnen. Je hebt me uit je vesting
verdreven en de poort gegrendeld. Ik
weet zelfs nu nog niet, hoe je het ge
daan hebt. Alleen een goede vrouw
kon zoo iets gedurfd hebben. Toen ik
vond onze havens „splendid" (schit
terend), had groote bewondering voor
de wijze waarop die bergplaatsen van
petroleum, benzine enz. waren inge
richt; hij vond, daf hier in Rotter
dam alles kon, zelfs bergplaatsen voor
petroleum, benzine enz. midden in het
havengebied".
DE ELECTRIFICATIE.
In ons nummer van Woensdag heb
ben we reeds melding gemaakt van
de twee voorstellen inzake de elec-
trificatie, die *Ged. Staten aan de
Prov. Staten deden toekomen. Het
eerste voorstel streeft naar een eigen
centrale voor de middengroep. Gaan
de Prov. Staten hiermede, niet ac-
coord, dan stellen Ged. Staten voor
stroom te betrekken van de Vlissing-
sche centrale.
Thans willen we tot de toelichting
tot de voorstellen komen.
De Raad van Bestuur wijst er onder
overlegging van een schrijven van den
Raad van Advies op, dat bij dezen
laatste twijfel was gerezen, of de rich
ting, waarin de Raad van Bestuur de
oplossing der kwestie zocht, wel de
meest juiste was, terwijl het advies
een nieuw gezichtspunt opende dat
een nader onderzoek noodig maakte.
De ongerustheid is niet een gevolg
van vermeende verkeerde berekingen
alleen wordt gedacht, dat de direc
teur een fout heeft gemaakt bij de
begrooting der kosten van uitbreiding
der centrale en de berekening der af
schrijving op een onderdeel daarvan.
Ook prof. Feldmann kwam trouwens
tot de conclusie, dat een eigen cen
trale economisch kan bestaan. De on
gerustheid van den Raad van Advies,
dat de voorziening in de praktijk
„een groote misstap" zou kunnen blij
ken, berust op andere gronden. Ten
eerste wijst hij er op, dat in 1923
deze oplossing de ongunstigste van
vier mogelijkheden werd genoemd.
Dit is zoo. De vier mogelijkheden
waren; a. voorziening van Noord-Bra
bant uit. Deze oplossing was toen
reeds zeer onvoordeelig; b. voorzie
ning uit een eigen centrale; c. voor
ziening uit de centrale Westdorpe. De
mogelijkheid daarvan is andermaal
onderzocht, doch de economische en
technische bezwaren zijn te groot ge
bleken; d. voorziening van de Mid
dengroep door de S. A., met een
renteloos voorschot van de provincie.
Deze oplossing bracht uit den aard
der zaak geen lasten voor de P.Z.E.M.
mede, doch zij is thans niet in het
geding en wordt ook niet door den
Raad van Advies voorgestaan.
De toestanden zijn zeer veranderd
én behalve verhooging der distributie-
kosten door directe levering, kunnen
de kosten op f 190.000,— minder wor
den geraamd per jaar.
De Raad van Advies beroept zich ook
op den uitspraak van prof. Feldmann,
dat de gedachte centrale klein is en
alleen recht van bestaan heeft, als er
geen andere middelen tot stroomleve-
tot bezinning kwam en wist wat ik
gedaan had, wist, dat ik je beleedigd,
je vertrouwen je liefde gedood
had, dat je me verachtte, toen heeft
het weinig gescheeld, of ik had me
een kogel door mijn kop gejaagd. Dof
heeft me dat belet. Zij vermoedde,
geloof ik, wat er gebeurd was. En ik
ging weg regelrecht naar de Roe-
kies en heb daar met mijn duivels
gestreden. Ik kwam gezonder dan je
me ooit gezien hadt, terug, om te
hooren dat je vrij was. Zou je willen
gelooven, dat ik mezelf toen wijs
maakte, dat je de mijne was. Over
de halve wereld heen strekte ik mijn
handen naar je uit en ik had het
gevoel, alsof ik er op de een of an
dere manier in slaagde je te bereiken
en je aan te raken, waar je ook was.
Hef was precies een jaar, nadat ik je
voor het eerst ontmoet had".
„Ik herinner het me", zeide Anne
op een toon, waar pijn in door klonk,
maar wat zij zich herinnerde, zeide
zij niet.
Snel, alsof zij niet gesproken had,
ging hij voort. „En toen ging ik naar
je toe. En ik vond ik vond, dat
je van Luke was. Dat was voor mij
de genadeslag, al kon ik mij nief
ontveinzen, dat het het beste voor
TV
- f
V-
N
v»- - •-
vi
t - - -
DE HELFT VAN HET NIEUWE DOK VOOR SINGAPORE, dat in Schotland gebouwd werd, bij het ver
laten van de River Tyne. Het gevaarte wordt door Hollandsche sleepbooten naar de plaats van bestemming ge
bracht, daar, naar het oordeel van de Technici, slechts de Hollandsche zeelui in staat zijn, een dergelijke
opdracht uit te voeren.
ring onder ongeveer gelijkwaardige
voorwaarden beschikbaar zijn. Deze
waren er niet. Zij, die bezwaren heb
ben, moeten dan ook aantoonen, dat
er een aanbieding is van „ongeveer
gelijkwaardige" of liever: betere voor
waarden. De in Februari bekende aan
bieding van de S. A. was zoo hoog,
dat een kleine centrale daartegen ge
makkelijk kan concurreeren.
Als derde motief wordt de opmer
king aangehaald van prof. Feldmann,
dat de afschrijvingen te laag zijn,
wanneer later zal blijken, dat de cen
trale te klein opgezet is. Doch de
adviseur achtte later dfze afschrijving
toch gewenscht. En ook als de cen
trale later te klein mocht blijken,
zullen de machines van 500 K.W. niet
waardeloos zijn.
De termijnen voor de afschrijving
der productie-middelen zijn gemiddeld
ongeveer gelijk aan die, welke de
Rijksconcessie stelt, de termijnen van
afschrijving der netten aanzienlijk
korter. Er is derhalve aan de drie
door den Raad van Advies opgesomde
factoren geen enkele reden te ontlee-
nen voor eenige ongerustheid, dat de
voorziening van de Middengroep uit
een eigen centrale op zich zelf be
schouwd „een groote misstap" zou
kunnen blijken te zijn.
De Raad heeft evenwel de voorzie
ning uit een eigen centrale ook verge
leken met eene voorziening voor
stroomaankoop van de S. A. Zij
meent, dat de vergelijking van beide
mogelijkheden door den Directeur niet
zuiver onder cijfers is gebracht.
De Raad van Bestuur deelt daarmede
in verband mede, dat een aanbieding
op een compleet aggregaat van een
erkend goede fabriek aanwezig is te
gen veel geringer prijs dan daarvoor
begroot was. Men mag verder den
directeur niet verwijten, dat hij niets
jullie beiden was. En ik nou, ik
stond er buiten. Ik had dien avond
weer weg willen gaan, maar Luke wou
het niet hebben. Van het eerste oogen-
blik af vermoedde hij alles, hoewel
ik het hem heette te liegen. Doch ik
kon het niet volhouden. Hij was te
sterk voor mij. Hij wilde mij niet on
gelukkig laten worden en ik hem niet.
Ik heb duim voor duim gevochten. Ik
wilde hem niet laten sterven. Dag in,
dag uit, heb ik mij tegen zijn dood
verzet. Mijn heele ziel gaf ik er voor,
maar zelfs dat hielp niet. Ik moest
verslappen, en hij hij verslapte ook
Ik wist het onmiddellijk, voelde, dat
hij grond verloor. Dat was twee da
gen vóór zijn dood. En ik verzamelde
al mijn krachten en greep hem op
nieuw. Hij wist hef. Hij trachtte wak
ker te blijven, zeide, daf hij zich be
ter voelde, zond mij weg, gelastte me
alles aan jou uit te leggen. En toen
och, ik vermoed, dat hij dacht, daf
zijn rol uitgespeeld was dat hij
maar genoeg".
Plotseling wendde hij zich van haar
af, leunde weer op de leuning en
steunde zijn hoofd in zijn handen.
„Dat is alles", zeide hij. „Maar als
het Tawny wat eerder in zijn krank
zinnige hersens opgekomen was om
wist van een later gedane mededee-
ling door de S. A. dat zij zich niet zal
houden aan een garantie van 2000
uren van het maximum. Dat er reden
zou zijn geweest voor levering te Mid
delburg een reductie van f 10.000,
te veronderstellen, acht de Raad van
Bestuur op een misverstand te be
rusten.
Ook enkele andere opmerkingen
orden beantwoord en o.a. gezegd,
dat het betrekken van stroom van
een particuliere maatschappij nog bij
zondere risico's met zich brengt.
Intusschen heeft de Raad van Ad
vies een veel gunstiger aanbieding van
de S. A. verkregen, dan waarop de di
recteur zijne vergelijking baseerde.
De Raad van Bestuur gaat de vraag
of de Raad van Advies daarmede cor
rect heeft gehandeld voorbij, omdat
hier hoogere belangen op het spel
staan. Maar vreemd is deze zooveel
gunstiger aanbieding en de Raad van
Bestuur stelt er prijs op te doen uit
komen, dat hem op dit punt niets te
verwijten valt.
Ruim een jaar geleden bood de S.
A. een drietal tarieven aan en na over
leg verklaarde de S. A. zich bereid
ook aan de P.Z.E.M. voor de nieuwe
Middelburgsche prijzen stroom te le
veren, in de gemeente Goes op een
nader aan te wijzen plaats onder voor
waarde dat f 10.000,per jaar wordt
betaald voor rente en amortisatie van
het voor kabelaanleg van Middelburg
naar Goes te besteden kapitaal en dat
worde gegarandeerd een verbruiks-
duur van de maximum K.W. van 2000
uur. Over Walcheren kon niet worden
geconfereerd, omdat onderhandelin
gen met Middelburg daarover gaande
waren. Later liet de S. A. de f 10.000
vallen en zooals nu is gebleken ook
den garantie-eisch. De Raad van Be
stuur meende toen het uiterste te
mij te vermoorden, dan weet ik zeker
dat Luke al zijn krachten ingespan
nen zou hebben om ter willle van
jou te blijven leven. O, had de kerel
bet maar gedaan!" barstte hij harts
tochtelijk uit. „Ik ben niet waard
tegen je te spreken, niet waard je
hand aan te raken. Jij jij jij
zoudt lief genoeg zijn, om het mij te
laten doen. Ik ga weer weg!"
Hij hield op met spreken en in de
stilte keek zij met een groot mede
lijden naar zijn gebogen hoofd. Toen
hij zich weer oprichtte, wist zij, dat
zijn hartstocht bedwongen was.
„Je ziet, hoe het met me staat,
Anne!" zeide hij droef. „Tawny Hud
son denkt, dat ik een duivel ben
en zelfs nu weet ik niet, of hij het
wel mis heeft. Daarom ga ik weg.
Ik wil niet, dat jij mij vertrouwt,
want ik kan mezelf niet vertrouwen.
En je hebt iemand om je tegen mij
te beschermen. Je kunt het me dus
niet kwalijk nemen, dat ik weg ga'.
Zijn woorden drongen recht in haar
hart Zij voelde haar tranen opkomen,
maar bedwong ze. Zij wist, dat hij
behoefte had aan haar kracht.
En dus beheerschte zij zich na eeni
ge oogenblikken en zeide:
„Ik geloof, dat het heel verstandig
hebben bereikt en dit zou z.i. ook
zijn gebleven als het voorstel tot stich
ting van een eigen centrale de S. A.
er niet toe had gedreven haar „uiter
ste prijzen" nogmaals te verlagen.
Wel is er nu een ontwerp-contract,
maar het is er verre van, daf de Raad
van Bestuur daarin al zijn desiderate
bevreedigd zag, al werd aan enkele
bezwaren geheel of gedeeltelijk tege
moet gekomen. De S. A. was niet
bereid een voldoende reserve uit te
werken, en daf bezwaar een waarborg
som van f 100.000,— te geven voor het
het geval de aandeelen der Mij. niet
voor het grootste deel in Neder-
landsch bezit waren geblokkeerd. Mon
deling zoowel als schriftelijk is te
verstaan gegeven, daf thans onder alle
omstandigheden het laatste woord ge
sproken is. De* Raad van Bestuur
geeft toe, daf het voor de S. A. moei
lijk is, op enkele dezer punten verder
te gaan zonder de zelfstandigheid van
haar bedrijf op het spel te zetten,
doch de bezwaren van de zijde der.
P.Z.E.M. zijn daarmede niet uit den
weg geruimd. Een van de voornaam
ste punten van het overleg is bij de
overeenkomst niet geregeld dat de
elecfriciteitsvoorziening van een groot
deel van Zeeland niet afhankelijk
mocht worden gemaakt van de leve
ring van stroom door een buitenland-
sche maatschappij.
Wel was de S. A. bereid een nieu
we vennootschap te stichten, vallende
onder de Nederlandsche wet en mét
een bij de statuten gewaarborgde
meerderheid van Nederlandsche Com
missarissen, doch aan het verlangen,
dat het grootste deel der aandeelen
in Nederlandsche handen zou moeten
komen, en blijven, kon zij niet vol
doen.
Uit economisch standpunt de béide
oplossingen beschouwende, zegt de
van je is om te gaan, Nap. Ik be
grijp hef heel goed. Maar later
later moet je weer terugkomen".
Hij boog zich naar haar toe. Op
zijn gelaat was de oude levensmoed
plotseling weer teruggekomen. Hij
maakte een gebaar, als wilde hij haar
in zijn armen nemen. Doch dan plot
seling hield hij zich in en sloeg zijn
handen achter zijn rug in elkaar.
En terwijl hij daar zoo in het maan
licht stond, toonde hij haar, wat zij
bang was te zullen zien. Want of
schoon de donkere oogen nog strak
stonden, ofschoon de vooruitstekende
juk- en kaakbeenderen waren als ge
slagen brons, zag 'zij daarachter nog
de ziedende vulkanische vuren erv wist
zij, dat hij dej» waarheid gesproken
had. Het was voor hen beiden beter,
dat hij ging.
„Ik zal terugkomen", zeide hij op
vastberaden toon, „ik zal weer bij je
kémen als ik zelf vind, dat ik
het kan".
Het was beslissend en zij wist het.
Zwijgend stak zij hem haar hand toe
en zich voorover buigend, drukte hij
die zacht tegen zijn lippen.
Dan liepen zij samen naar huis te
rug en scheidden zonder een woord
te zeggen. (Wordt vervolgd).