G0ES6HE COURANT
Tieest
ue/n
mniïxwdh
Xj2AVMVübc&fetfm
BIJVOEGSEL
ProVinciepieuWs
Buitenland
Voor de Vrouw
Rechtszaken.
<1
VAN DE
VAN VRIJDAG 25 MEI 1928.
MAANDAG 28 MEI, 2de n Pinkster
dag, zal de GOESCHE COURANT
NIET VERSCHIJNEN.
De schutsluis te Weir.eldingte,
Te WemeM nge is Wceinisiciag de der
de schutsluis door dein minister van wa
terstaat geopend. Zijtne Excellentie heeft
daarbij een rede gehouden waarin hij op
'het belang wees, dat door de totstandko
ming van dit kunstwerk wordt gediend.
Het werk vormt den sluitsteen van
!een reeks van werken, dooir en op kosten
van Nederland ondernomen, ten behoeve
van scheepvaartverkeer, dat in hooge ma!
4 van internationale beteekenis is.
De vaarweg liep tusschen Wester- en
Oosterschelde, verbinding gevende door
aansluitende vaarwegen tusschen Schelde
en Rijin, en was daardoor voor onze zui
delijke naburen van groote beteeken s vooir
de vaart op Antwerpen, o.m. door het
Kneelcrak.
Na een geschiedkundig overzicht te
hebben gegeven van de pogingen om de
zen waterweg, ter vervanging van den
onbruikbaar geworden weg, tot stand te
brengen, ging de minister voort:
In 1909 werd voor de uitvoering van
deze werken een post op de ,Staa-sbegroo-
t:ng uitgetrokken. De omvangrijkheid van
de werken, de bijzemdere technische moei
lijkheden, maar niet het minst de oorlogs-
jairen met de daarmede gepaard gaarde
en nog jaren later nawerkende geldelijke
mala se waren oorzaak, dat de uitvoering
niet zoo snel vorderde als 'in jhet algemeen
wenschelijk ware geweest.
Thans zijn wij aan het einde gekomen
van hetgeen de i ©gearing in 1909 voor
oogem stond. En terugkomende op hetgeen
ik in den aanvang zei de, dat met de vol-
too'ing van deze derde sluis te Wemel-
dinge de sluitsteen is gelegd van een reeks
van werken tot vorming van een kanaal
van internationale beteekenis, meen ik te
mogen zeggen, dat door de openstelli.ng
van deze sluis voor bet verkeer de bruik
baarheid van het kanaal voor de tegen
woordige verkeerseischen en verk.ers-
toestanden in belangrijke ma'e heeft ge
wonnen, dat de zekerheid meer dan voor
heen bestaat, dat een groote bron van
vertraging voor dat verkeer dcor die open
stelling een mijlpaal mag wouden genoemd
in de ontwikkeling, welke deze scheep
vaartweg voor wat betreft jzijn tech
nische inrichting doormaakt.
Wil dat zeggen, dat de ontwikkeling,
na hetgeen is verricht, tot stilstand zal
komen, dat veler weinschen niet verder
reiken? Mij dunkt van niet. De belangheb
benden bij de scheepvaart, zoowel de
Nederlandsche als de buit© lands cl e, zul
len in de totstandkoming van deze sluis
in de eerste plaats een verbetering zien
van den noordelijken tcegang van de voor
naamste verbinding tusschen Ooster- en
We ster-Schelde, maar ik hoop, dat zij
daarin tevens zullen herkennen een blijk,
van het streven der regeering om den be
langrijken waterweg tusschen de Wester-
Schelde en den Rijn te verbeteren in over
eenstemming met. de eischen, d.e het te
genwoordig verkeer stelt.
Het is niet alleen in deze nieuwe sluis,
dat dit streven tot uiting komt. Naast
naar kan ik wijzen op de voergenomen ver-
hiooigiing van de brug bij Dordrecht in den
spoorweg van daar naar Rotterdam, aan
de uitvoering waarvan weldra zal wor
den begonnen; verder aan de bijzondere
aandacht, die wordt gewijd aan die eene
der drie sluizen te Hansweert, welker
werking te wenschen overlaat. Het spreekt
vanzelf, dat ik mij bij het noemen van
dfeze voorbeelden bepaal tot datgene,
waartoe thans reeds besloten is.
Ik wil er op het oogenbÜk niet meer
van zeggen; ieder zal trouwens verlangend
zijn de sluis in gebruik te zien gesteld.
Vooraf moge ik echter nog mijn erken
telijkheid betuigen 'jegens allen, die tot
de totstandkoming van dit werk hebben
mede gear beid, zoowel wat betreft den
Rijkswaterstaat als wat aangaat de aan
nemers en de leveranciers, die de toelei-
detnde vaarwegen en het sluisgebouw hiel
pen tot stand brengen. Door aller samen
werking is het schoor.e resultaat verkre
gen, dat wij thans tot vervulling van zijn
bestemming zien geieed liggen. Het oogen
blik is gekomen en de tijd is rijp.
Laat ik daarom mogen eindigen met
den wensch, dat degenen, die hun gaven
leenden aan de totstandkoming van dezen
nieuwen toegang tot het kanaal docr Zuid-
Beveland, met voldoening op hun werk
zullen kunnen blijven terugzien en dat de
toegang de verwachtingen moge bevredi-'
gen, die er van worden gekoesterd. Ik
kalmeeren U en houden Uw geest helder
Buisje75ch BijApoth.en Drogisten.
verklaar deze derde schutsluis, deze Oost
sluis, te Wemeldunge, voor het verkeer
geopend.
Na het uitspreken van zijn rede ver
richtte de minister de manupulatie, waar
door hefbrug en deuren geopend werden
en voer de ..Luctor et Emergo" binnen,
waarmee het gezelschap vla de Ooster-
Scheld e naar Middelburg vertrok,
De plechtigheid weid behalve door den
minister van waterstaat, bijgewoond door
den Commissaris der Koningin in deze
provincie, Jhr. Mr. J. W. Quarles van
Ufford; de lieden van Ged. Staten de
heerem v. Rompu, v. Dusseldorp en Stie-
ger; de Griffier Dr. B. D. H. Teilegen
de hoofdingenieur-directeur van den rijks
waterstaat N. v. Oordt, en van den prov.
waterstaat Ir. v. Leeuwen, voorts door
de ingenieurs die bij het plan en bij
uitvoering van het werk betrokken zijn
geweest en de burgemeester en wethouders
van Wemeldinge.
Stukken voor de Prov'inciale Sta'en.
Rijks renteloos voorschot
voorde P. Z. E. M.
Iin verband met desbetreffende vragen
der Statenleden, deelen Ged. Staten eien
en amd&r mede over de onderhandeling
door hen met den minister van waterstaat
geveerd over een eventueel rijks rente
loos voorschot aan de P. Z. E. M. Naair
aanleiding van een bespreking met den
voorzitter van Ged. Staten, deelde de
minister d.d. 13 Oct. 1924 mede, dat
als de voortzetting van de stroomvoor
ziening uit de centrale te Westdorpemet
groot© verliezen bleef gepaard' gaan, er
voor Ged1. Staten wellicht aanleiding zou
bestaan eenigen geldel ij kein) steun aan de
regeer.lig te vragen. Zulks onder over
legging van de inoodiige bescheiden. Waar
uit een en ander schrijven bleek, dat de
minister er prijs opstelde te ontvangen,
o.a. verslagen der P. Z. E. M., een over
zicht der explcitatierekenainigen en de ver
lies- en winstrekeningen, balansen, een
overzicht van de uitgevoerde en in ex
ploitatie zijnde werken en de balans-
waarden daarvan, een overzicht der ta-
iieven, door het bedrijf toegepast, en van
den opgeweklen en afgeleverden stroom,
werden deze stukken toegezonden. Na
veidere correspondentie en, besprekingen
deelde de minister mede bereid te zijn
te trachten aan de P. Z. E. M. voor de
jaren 1925, 1926, 1927, 1928, en 1929
resp. vijftig duizend gulden, veertig dui
zend gulden, dertig duizend gulden, twin
tig duizend gulden en tien. duizend gulden
te doen toestaan als renteloos voorschot,
zulks onder nader vast te stellen voor-
waaiden doch o.a. dat de Provincie en de
Mij bereid waren-een concessie te aan
waai den en voortdurende stroom uit de
centrale te Wes'.dorpe aan Zeeuwsch-
Vlaanderen te leveren. Ook zou een re-
geer.ngscommissaris worden aangewezen.
Ook meende de minister, dat het eigen
distributie-bedrijf der P. .Z E. M. zou
zou moeten worden uitgebreid. Ook werd
op overleg met het departement over de
stroomlevering van het overige deel van
Zeeland aanbevolen, doch behield de mi
nister zich vooral ten opzichte van een
kabel door de Schelde, zijn oordeel voor.
Het renteloos voorschot zou niet worden
terugbetaald alvorens winst werd gemaakt.
Terwijl over de voorwaarden onderhan
deld werd, heeft de minister in de ver-
ir.derstelling, dat overeenstemming zou
zou worden bereikt aan de Sta'en-gene-
raal voorgesteld de begrooting zoo te wij-
igen, dat over 19251927 f 120.000 aan
de P. Z. E. M. kon worden verstrekt.
Dit werd aangenomen, doch de Raad van
bestuur is vain meening, en Ged'. Sta'en
meenen, dat evenals zij de staten er zich
mede kunnen vereenigen, dat de over
eenkomst zooals de minister die voor
legde niiet kan worden aanvaard. Dit is
voornamelijk veroorzaakt door het kop
pelen van-twee heterogene onderwerpen en
wel de bepalingen omtrent het te verlee-
nen voorschot en de concessie bepalingen,
dus x*esp. van zuiver privaatrechterlijk ein
van onmiskenbaar publiekrechtelijk karak
ter. De minister was wel bereid aan die
bezwaren tegemoet te komen, en ook te
voorkomen, dat de uitkeering van het volle
bedrag van f 150.000 onzeker zou zijn,
waarop Ged. Staten verzochten aan den
minister een overeenkomst voor rcntelooze
voorschotten, afgescheiden van de con-
cesscebepalingien te willen voorleggen,
Waar dit nog niet gebeurd is, en bespre-
der onderhandelingen zeer vermoedelijk
niet ten goede zouden komen, stellen Ged.
Staten voor deze mededeel in gen voor ken
nisgeving aan te nemen.
Bijdragen ha ndelsond'erwijls.
Door de Ver. vo-or Handelsonderwijs
te Middelburg, de Kath. Middel b. school-
ver. te Hulst en de Ver. voor Handels
onderwijs te Goes vragen weder een sub
sidie voor 1929. Ged. Staten meenen, dat
de sinds lang in het uitzicht gestelde
wettelijke regeling van het handelsonder
wijs, hare verwezenlijking een stap nader
is gekomen door het wetsontwerp tot
regeling van het Voorbereidend Hooger
en Algemeen Vormend Middelbaar onder
wijs, waardoor h. i. steun van de pro
vincie zou komen te vervallen. Daar Ged,
Staten niet zouden duiven zeggen, wan
neer het ontwerp het Staatsblad zal heb
ben bereikt, stellen zij voor weer voor een
jaar, n.I. 1929 toe te kennen voor de
school te Middelburg 10 pet. der netto
uitgaven, tot maxima van f8150 voor de
Dagscholen en f2400 voer de Avond
school; voor die te Goes 5 j>ct„ maximukri
f 1150 en voor die te Hulst S15 pet. maxi
mum f5730. Tegen het verzoek van Hulst
om geen maximum vast te stellen hebben
zij bezwaar.
Nog wordt voorgesteld aan de Ver.
tot verbetering van het Schapenras over
1928 weder f1200 subsidie te verleenen
en om £^n te houden de verzoeken van
A. Poppe en F. J. Picavet om subsidie
voor hunne autobusd ensten resp. tusschen
Graauw en Hulst en tusschen Nieuw Na
men en Hulst.
Doodelijk ongeval.
Woensdagmiddag heeft een ernstig on
geluk te Aardenburg met doodelijken af
loop plaats gehad op het trajeet Stroo-
bruggeMaldeghem der Stoomtram Mij
BneskensMaldeghem. Even buiten Stroo
brugge reed Pol de Taye uit Eede met
zijn rijwiel op het pad dat ligt naast de
trambaan links van den weg.
Doordat hij zeer waarschijnlijk den
achteropkomenden tram net hoorde, werd
zijn rijwiel door de machine geraakt.
Hierdoor kwam hij te vallen en werd nog
een 50-tal meters medegesleurd, waarbij
hij zoodanig gekwetst werd, dat de dood
reeds was ingetreden toen hij werd op
genomen.
Koninklijke dankbetuiging.
De Commissaris der Koningin heeft
een dankbetuiging ontvangen van de Ko
ningin voor het Dinsdag verzonden tele
gram aan H. M. bij gelegenheid van de
100-jarige herdenking van den stoomboot-
dienst op de Westerschelde.
H. M. spreekt in haar dankbetuiging
de beste wenschen uit voor den bloei van
dezen dienst.
Het conflict bij de Schelde.
De Rijksbemiddelaar heeft in het con
flict bij De Schelde te Vlissingen niets
kunnen bereiken.
Door de vakbonden is besloten, als er
geen toenadering van de Schelde komt,
onvoorwaardelijk heden tot staking over
te gaan.
De metaalbewerkersbonden hebben van
de gevraagde locnsverhoogingen 1 cent
per uur laten vallen en verklaarden zich
bereid tot overwerk, mits doorbetaling
van de feestdagen zou plaats hebben. De
directie van de Schelde heeft echter ook
deze voorstellen afgewezen.
Hansweert. Het lichten van het al
hier gezonken schip ,,Circe" is opgedra
gen aan de firma Hoogenbcezem en van
der Tak te Rotterdam. Er is reeds mate
riaal aangekomen, en is men met de werk
zaamheden begonnen.
OVERZICHT.
Japan -en China.
Japan is bezig van de groote mogend
heden de verzekering te krijgen, dat elk
optreden van Japan er op gericht zal zijn,
zoo noodig den vrede in Mantsjoerije te
handhaven, door de mogendheden niet zal
worden beschouwd als in strijd met de
geest van de verklaring van Washington.
Maar men vreest, dat Japan het protecto
raat in Mantsjoerije wil verwerven en deze
vrees schijnt ook de Amerikaansche mi
nister van buitenlamdsche zaken Kellogg
geuit te hebben, waarover men zich in
Japan verontwaardigd toont. Men zegt
it: laat Amerika maar naar zichzelf
kijken, hoe treedt zij op ten opzichte
van Nicaragua. Zoo wordt ook in de Ver-
eenigde Staten en eveneens In Engeland
de ontwikkeling van den toes'and in Chi
na nauwkeurig gevolgd. De Japansche
premier Tanaka had1 Dinsdag een lang
durig onderhoud met den Amerikaanse! en
ambassadeur te Tokio over de verkla
ringen van Kellogg. Tanaka verklaarde
nog eens nadrukkelijk, dat Japan niet
kan afzien van zijn maatregelen in dit ge
bied. De Japamsche regeerimg zal nooit
Mantsjoerije onm'ddellijk laten bezetten,
wanneer daar onlusten voorkomen.
De Japansche gezant te Peking zou,
volgens nadere berichten Tsjang tso lin
geadviseerd hebben, zijn troepen binnen
zes dagen naar Mantsjoerije terug te 'trek
ken. Doet hij dit niet, dan zou Japan
deze troepen ontwapenen. Tsjang tso hn
zou hierop geantwoord hebben, dat zijn
AUTO-RACES IN HET OUDE BOURGOGNE. De zes uurswedstrijd, die
gewonnen werd door de sportieve Madame Janine Jenneky (inzet).
troepein de wapens niet zonder tegen
stand zullen neerleggen.
Ook de Russische volkscommissaris
van buitenlandsche zaken, Tsjitsjerin, heeft
zijn meening over den Chineeschen toe
stand geuit. Hij verklaarde, dat de Sov
jets noch een directe interventie of mili
taire bezetting, zoowel uit een algemeen
oogpunt, als tegenover het Chineesche
volk kunnen goedkeuren.
De politiek van die Russische regeerimg
is er een van goede nabuurschap' met
China en niiet van absolute interventie in
de binnenlandsche aangelegenheden van dit
land'.
Wat betreft de houding van de andere
mogendheden en de rol van den Volken
bond', zei Tsjitsjerin: de woorden van vre
de door den Volkenbond gesproken, zijn
één feit, en de rmlitacre interventie is -een
ander feit. Maar daden zijn sterker dan
woorden.
Van rechts naar links.
Er is in Duitschland' veel verbazing te
constateeren over den achteruitgang der
m'ddenpartijen. De „Vossische Ztg."
schrijft diit hieraan toe, dat de kiezersi,
in hun ijver om zich tegen, de huidige
regeerimg uit te spreken, te ver zijn ge
gaan. Onder de leus „tnooit meer
Duitsdi-nationaal" zijn ze naar links
gestormd, waarbij ze over de midden
partijen heenstormden. Er zit wol iets in
deze redeneering die overigens voor
de democraten een doekje voor het bloe
den is maar dat bewijst dan meteen,
dat de Duitschers polï.iek nog maar bit
ter weinig geschoold zijn. Ze kunnen
hun evenwicht nog niet vinden en ver
vallen in uitersten. Als getuigenis van
den nepublikainschen geest heeft deze
nieuwe rijksdag waarde, maar of het
een handelbaar en nuttig parlement zal
blijken te zijn, mag betwijfeld1 worden
en indien men er een reeks moeilijk-
jaren mee beleeft, kan het best zijn dat
de kiezers bij een volgende gelegenheid
weer even hard' naar rechts terug hollen
als ze nu naar links gestormd zijn. Een
uitermate bedachtzaam beleid zou wel
licht in staat zijn, het Duitsche volk
werkelijk begrip voor taak en roL^ van
zijn parlement te geven en di'.e bezinning
te wekken, welke volken van andere po-
li'ieke scholing er van weerhoudt, telkens
in uitersten te vervallen. Men twijfelt er
op het oogemblik echter aan, of een der
gelijk bele.d mogelijk zal zijn. De nieuwe
rijkskanselier zal wel uit de socialistische
fractie gekozen moeten, worden, maar men
heeft daar bit'.er weinig geschikte can
didates De Pruisische oud-premier Se*
vering heeft zich als een goed bewind
voerder leeren kennen, maar dat ver
zwakt juiist zijn kansen in de eigen partiji,
die een sterken radicalen inslag heeft
gekregen, terwijl Severing tot den gematig
den vleugel behoort. Overigens heeft hij
zoo vaak met de volkspartij overhoop ge
legen, in de dagen van Pruisen s groote
coalitie, dat het twijfelachtig is, of die
hem aanvaarden zou. Een andere can-
didaat is Otto Braun, de tegenwoordige
Pruisische premier, maar die is niet sterk
en 't staat te bezien of hij de func'ie zou
aanvaarden. Trouwens, feitelijk komt bel
eerst Hermann Muller, de oud- kan tellier
aan de beurt, doch die heeft tijdens zijn
veilige kanselierschap zooveel reden tot
critiek gegeven, dat eigenlijk n emand hoopt
dat hij thans weer tot de leiding der re
geering geroepen zal worden.
Misschien zou men buiten de sociaal
democratische partij wel geschikter can-
didalen kunnen vinden, maar het moet
al heel vreemd loopen indien de socialis
ten van het kanselierschap afstand' zou
den doen.
Nuttige wenken.
Koffiedik wordt gewoonlijk als niet
meer bruikbaar weggegooid'. Als men het
echter goed droogt en er speldenkussens
mee vult, zal men nimmer roestige spel
den en naalden hebben.
Een aangesneden citroen kan men be
waren, dioor op den aangesneden leant wat
zout te strooien.
Bloemvazen kan men schoonmaken met
warm water en kran ten snippers
Indien U zakdoeken strijkt als ze nog
vochtig zijn, zullen ze mooier glanzen
en ze zullen langer schoon blijven.
Om linoleum te reinigien, zonder het al
te veel te wrijven, is het raadzaam, het
soms met verdunde melk af te nemen.
Hars vlekken verwijdert men doer ze
te wrijven met flanellen lappen, gedrenkt
in zuivere spiritus.
Sponzen kan men reinigen in: koud wa
ter, waarin men een weineg zoutzuur doet.
De geneeskundige kan gevaar bij de ge
boorte voorkomen, mits hij vooraf de om
standigheden kent. Daarom moet de jonge
vrouw zich zoo vroeg mogelijk tot haar
dokter wenden. Het best is* dat het meisje,
dat w.l gaan trouwen,, zich vóór haar hu
welijk tot den dokter wendt, vooral wan
neer zij als kind rachitis „Engelsche
ziekte" gehad heeft.
Gebruik geen electrisch speelgoed, dat
op de lach'.le iding wordt aangeslo ten door
middel van een voorschakelweerstand in
den vcs*m van een lomp, maar schaf daar
voor een kleinen, deugde! ijken, transfor
mator aan, waardoor de spanning op het
speelgoed'niet hooger wordt dan 20 volt.
Corruptie in het
gasbedrijf.
De rechtbank te Maastricht heeft
uitspraak gedaan in de zaak van den
heer De Grast, voorheen directeur van
de gasfabriek te Vaals, thans direc
teur van de gasfabriek te Beverwijk
die terecht stond verdacht van het
aannemen van steekpenningen, terwijl
hij nog te Vaals als directeur fun
geerde. De rechtbank sprak verdachte
wegens gebrek aan bewijs vrij. De
eisch was f 500 boete subs. 100 dagen
hechtenis.
Met een mes gedood.
De rechtbank te Leeuwarden heeft
den 17-jarigen W. H., landarbeider
te St. Jacobi-Parochie veroordeeld tot
twee jaar en zes maanden gevangenis
straf wegens zware mishandeling den
dood tengevolge hebbend. H. had
Marten Aartsma met een knipmes in
het hoofd gestoken, tengevolge waar
van hij is overleden. De eisch was
vijf jaar gevangenisstraf geweest.
Doordat eenzelfde advertentie
drie maal geplaatst twee maal
wordt berekend, is de prijs
per regel slechts 16 cent.
