RUITERBOER N°. 12 Woensdag 25 Januari 1928 115" Jaargang. Nationalisten. LINTVELTs BAZAR Buitenland Uit de Radiowereld Koloniën. ProvincieDieuWs GOESCHE i COURANT fp§*ï gjKffi - O JJienstaanbiedingeo eo aaan-agen 15 Uitfav«Naamlooze Vennootschap Goesche Courant WsjMpÊ-sB eo Kleeuweos Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf cent per regel. Advertentiën worden aangenomen tot 12 uur voormiddag. ABONNEMENT Prijs per kwartaal, in Goes f2, buiten Goes f2, Afzonderlijke nummers 5 cent. Verschijnt: Maandag-, Woensdag en Vrijdagavond. Het as bekend, dat er door degenen, die met meer of minder zorg de ontwik keling der gebeurtenissen in ons Indië gadeslaan, onderscheid wordt gemaakt tus schen het in elk geval afbrekend werken der Communisten en hét wellicht op bouwend bedoeld werken der Nationa listen. Dat intussohen de scheidingslijn tusschen beide stroomingen bij vele per sonen, die daaraan deelnemen, nauwelijks merkbaar is, is bekend en moet tot groote voorzichtigheid aanleiding geven. Een bewijs hoe intens de nationale gedachte bij velen dezer nationalisten is doorgedrongen, geeft een klein, maar veelr beteekenend incident op' de vergadering, die door de Partij Sarekat Islam, kortweg P. S. I. genaamd, te Pekalongan werd gehouden. Het was niemand minder dan Dr. Soeldman de nationalistische „cel" in de P. S. I. die eene uiteemzettijng zou geven van het streven ten aanzien van de vrijheid der Inheemschen van de door hem vertegenwoordigde Persankatan Nationaal Indonesia, kortweg de P.N.I. genaamd. Deze wel bij uitstek nationalist verzocht zulksin het Hollandsch te mogen doen, aangezien hij de Maleische taal niet voldoende machtig was. Maar dit verzoek, dat met groote verwondering werd vernomen, werd afgewezen, en hem werd gevraagd zijn uiteenzetting dan maar in het Javaansch te geven. Hieraan vol deed Dr. Soekiman, doch zooals hem was aan te zien, niet van harte. Want het bleek al spoedig, dat hij ook de Javaan- sche taal niet goed meer machtig was. Zijn weifelend voorgedragen rede maakte dan ook een zeer slechten indruk op het publiek. Wie in den loop der laatste jaren zich wel eens heeft bezig gehouden met de vraag hioe de Poolsche, de F:nsch|e, de T sjecbo-Slowaaksche onafhankelijkheid, die sluimerend schjeen, door een plotse ling spontane daad werd verkregen, zal hlebben ervaren, dat jaren van inderdaad nationaal streven aan die onafhankelijk heid zijn voorafgegaan. Nimmer heeft men in eenig land een nationale beweging ern stig opgenomen, die zich niet in de al oude taal der vaderen wist uit te druk ken. Hier te Pekalongan demonstreerde zich een verschijnsel, dat zich den laat- slen tijd maar al te vaak voordoet. Een nationalist, sprekende voor zijn z.n. na tionale zaak, doch met een ernstig gebrek aan nationaliteiteen nationalist, die zijn nationale taal nauwelijks goed meer spreekt; een man dus, vervreemd van zijn eigen volk, en die toch, ondanks het gebeurde te Pekalongan, door deze beweging als een ernstig man wordt genomen. Dit ver schijnsel zal mieier en meer voorkomen naarmate een grooter deel der jongere Inheemschen een Westersche opleiding hebben genoten. Maar het is een verschijn sel, dat aan het werkelijk nationaal ka rakter dezer zoo gezegde nationalistische beweging nog meer dioet twijfelen dan tevoren! Hoek Koningstraat - Magdaleoastraat. SPECIAAL ADRES IN: GLAS, PORCELE1N EN AARDEWERK. 46 FEUILLETON DOOR ETHEL M. DELL. '„Weet je nog", zeide hij en zijn ze nuwachtige toon werd hoe lfanger hoe heftiger, „wat ik den eersten keer, dat ik dien ploert er op betrapte, dat hij jou het hof maakte, gezegd heb? Ik heb toen gezworen, dat ik hem, als het weer ge beurde, zou afranselen. Nou, ik ben een man, die zijn beloften nakomt. Deze ben ik ook nagekomen. En nou is het jouw beurt. Eerst heb ik er over gedacht je te vermoorden. Maar ik geloof, dat dit j© meer pijn doen zal Onverwacht schoot zijn hand van ach ter zijn rug te voorschijn en striemde een zweep door de lucht de dikke leeren zweep, waarmede hij zijn honden in bedwang hield. Hij trof haar, zooals zij daar vlak voor hem stond, en het striemde om haar schouders met een doordringende OVERZICHT. De oorlog in den ban. Het Fransche departement van buitem- iandsche zaken heeft thans desa tekst ge publiceerd van de nota, welke Briand aan den staatssiecretaris vain de Ver eenigde Staten, Kellogg, inzake het slui ten van een vredesverdrag heeft gezon den. In de nota wordt er aan herinnerd* dat het oorspronkelijke Fransche voorstel een speciale overeenkomst tusschen Frank rijk en de Vereenigde Staten ten doel had. Dit voorstel was in de eerste plaats bedoeld als inleiding voor de vernieuwing van het Fransch-Amerikaansche arbitra geverdrag. Om practisc'he redenen heeft Amerika het evenwel noodig geacht het sluiten van dit verdrag te maken tot een onderwerp van speciale onderhandelingen met het voorstel de andere groote mo gendheden hierbij uit te noodigen. Die Fransche regeering wijst de verandering van het oorspronkelijke plan niet af, doch zij heeft er intusschen op gewezen, dat de nieuwe onderhandelingen veel uitge breider zijn en met moeilijkheden gepaard zullen gaan. De kwjestie of het beter is het „veelzijdig" verdrag eerst door Frankrijk en de Vereenigde Stalen te doen teeltenen of dadelijk alle groote mogendheden bij de onderhandelingen te betrekken en door alle mogendheden te laten teekenen, noemt de Fransche re geering slechts een kwestie van tak- tiek. De Fransche regeering is bereid zich aan le sluiten bij elke methode die prac- tisch door voerbaar is. Men mag evenwel niet over het hoofd zien, dat de meeste groote mogendheden lid zijn van den Vol kenbond en tusschen elkaar reeds door verdragen en overeenkomsten, zooals b.v. de L ocar no - verdragenverbonden zijn, ol: wel door internationale overeenkomsten ter verzekering van hun neutraliteit. Do mogendheden die lid zijn van den Vol kenbond, kunnen niet in strijd met haar verplichtingen tegenover den Volkenbond handelen. Hoewel de Vereenigde Staten geen lid zijn van den Volkenbond, zullen zij hiermede toch rekening moeten hou den. Overigens zullen de Vereenigde Sta ten door de overeenkomsten van den Vol kenbond op geen enkele wijze gebonden zijn. De Fransche regeering handhaaft nog steeds haar voorstel van Juni 1927, doch met het oog op het voornemen der Vereenigde Staten, moet zij rekening houden met de tusschen de verschillende groote mogendheden bestaande verdragen. Daarom heeft de Fransche regeering in haar nota van 5 Januari een formeel voorstel (slechts den aanvalsoorlog te ver bieden) gedaan, in welk verdrag alle sta ten, die bij dein Volkenbond zijn aange sloten, reeds hebben toegestemd. Daarom kan Frankrijk dit voorstel ook tegenover de Vereenigde Staten aanvaarden. De Fransche regeering verklaart zich overigens gaarne bereid alle voorstellen der Vereenigde Staten te onderzoeken, die het mogelijk maken den oorlog alge meen buiten de wet te stellen, waarbij re kening wordt gehouden met de verplich tingen van de leden van den Volkenbond. Door den verrekijker. Naar uit Moskou wordt gemeld, en gloeiende pijn, die haar misselijk maakte en haar een gil ontwrong, dien zij nooit geuit zou hebben, als zij erop voor bereid geweest was. Doch voor hij haar een tweeden slag kon toebrengen, was z,ij gereed om zijn krankzinnigheid te weerstaan. Zij sprong niet van hem af, maar op hem toe, en greep zijn armen stevig vast. „Giles!" riep zij, en haar stem klonk duidelijk en bevelend. „Je bent niet nor maal. Je weet niet, wat je doet. Kijk mij aaml Hoor je me niet? Kijk me aanj" Dat was zijn kwetsbaar punt, iinstinct- matig wist zij het. Hij was bang zoo als een wild dier bang is voor den dwang van haar oogen. Maar hij verzette zich woest en razend tegen haar, wei gerde haar aan te kijken, worstelde al vloekend om zich uit haar knellende ar men te bevrijden. En Anne was machteloos tegenover hem, machteloos als Nap eerder geweest was, om iets te beginnen tegenover de kracht van den krankzinnige. Zij was mach teloos als een kind in dien vreeselijken greep en binnen enkele seconden be sefte zij het. Hij had reeds zijn eenen arm vrij geworsteld en hief dien op, om haar een tegen vervatschmg Bij Apoth en Drogisten. Prijs 75,40 en 2.5ct.| is ook de oudste zoon van Trotzky, die het laatste semester filosofie studeerde, thans verbannen. Men heeft hem naar Narym in West-Siberië gezonden. Trotzky zelf zal, naa" gemeld wordt, niet in Wjernyj blijven, maar naar Psjre- wal sk aan hot meer Issyk-Koel in het Tsientsan-gebergte overgebracht worden. De golflengte van Huizen. Het Christelijk Tijdschrift voor Radio meldt, dat, in verband met de vele sto ringen, welke de uitzendingen van Huizen overdag ondervinden op de golflengte van 1840 meter en ook in verband met de klachten, welke worden geuit door da abomné's van het station Scbevenringen- Haven, deze uitzendingen omstreeks half Februari vermoedelijk plaats zullen heb ben op een golf'en g !e van oms treeks 350 M. De toestemming van den directeur- generaal der P. T. T. is daartoe reeds verkregen. Met de voor die verandering vereischte technische voorzieningen zal waarschijn lijk een maand gemoeid zijn. Men ver wacht, dat vooral in 'het midden des lands de korte golf een buitengewoon goede ontvangst zal opleveren. Een nieuw soort luidspreker. De laboratoria van de Bell Telephone Co. zijn er in geslaagd een bijzonder appa raat te vervaardigen om een menigte tee te spreken (public address system). Het is mogelijk gebleken met behulp' van dit apparaat een men schel ij ke stem een mijl ver over de volle breedte van de Hudson- rivier hoorbaar over te brengen. Het nieu we systeem zou dus mogelijk maken, dat een menigte van een millioen menscheoi, op een cirkelvormig oppervlak met een straal van ongeveer een mijl (1609 M.), een spreker zal kunnen volgen'. Het nieuwe toestel wordt aangeduid als „een echo-toestel". S mokkeltrucs. Door de opium-recherche te Batavia werd een kleine aanhaling gedaan van een product, dat in uiterlijk en verpak king een getrouwe overeenkomst vertoont met het heulsap, zooals dit clandestien aan den man wordt gebracht. De substantie, welke, zooals bij analyse gebleken is, zelfs niet als surrogaat kan worden aangemerkt, bestaat voor het grootste percentage uit een kleverige stroopsoort, vermengd met tot moes uitge kookte taugé en, vermoedelijk enkel voor den reuk, een minimum kwantum opium. De vervalschers achten het risico, bij tweeden slag toe te brengen, terwijl zij in angstige afwachting haar oogen sloot en zich in haar verblindheid aan zijn jas bleef vastklemmen, toen de deur eens klaps met een smak opengegooid werd en Dimsdale de kamer binnenstormde. Anne hoorde hem binnen komen', maar zij kon zich niet omdraaien. Met gespan nen zenuwen en over haar geheele li chaam trillend, wachtte zij, dat de zweep vallen zou. En toen dit niet gebeurde, toen Dimsdale met een Voor zijn jaren abnormale kracht den opgeheven arm greep en naar beneden trok, voelde zij niet iets van verlichting, maar een plot seling breken van die spanning, die als het ware haar geheele wezen in stuk ken scheurde. Zij liet de jas van Sir Giles los en waggelde terug tegen den muur. „(Hij zal je vermoorden!" hoorde zij zichzélf tegen Dimsdale zeggen. „Hij zal je vermoorden". Maar Dimsdale bleef als een klist aan hem hangen. „Sir Giles", schreeuwde hij. „Sir Gi les! Scheid toch uit. U bent buiten'u zelf. Ga mee met mij, Sir Giles. U bent ziek. U moet naar bed. Kom nou, Sir Giles. Scheid uit. West is hier om u te helpen ontdekking van het bedrag van geen waarde, overtuigd als zij zijn, dat de koopers het zaakje niet durven aangeven, aangezien de omstandigheid, het bezit van het clandestiene product ook hen in ongelegenheid zou brengen. Wat de clandestiene opium in Indië meer speciaal op Java betreft, uit het feit, dat de prijs van deze smokkelwaar, vroege: 16 gulden per thail, momenteel gedaald is tot 10 gulden., leidt men af, dat er ondanks de vele belangrijke aan halingen no-g veel verboden opium ver borgen ligt. Men kreeg eenige staaltjes te zien van de groote vindingrijkheid, die de smok kelaars aan den dag leggen bij hun po gingen, om het clandestiene product inge voerd te krijgen, al is het soms bij mini male hoeveelheden. Zoo diende b.v. voor 'het smokkelbedrijf een kooitje, waarin twee witte muizen. Het slaaphokje bleek, behalve voeder, ook een partijtje opium te bevatten, on zichtbaar verborgen. Van een partij oud timmermansgereed schap, bleken de houten handvatsels ge vuld met opium enz. Opium wordt ook verborgen in ver- sche en gedroogde vruchten. Het smokkelen van opium aan de on bewoonde kusten geschiedt meestal door vaartuigen, die er op een afstand uitzien als visschersprauwen. Hoe slim men. soms te werk gaat ai9 gebleken in West-Bantam. Een smokkelprauw met een partij opium aan boord zag de nadering van een opium-jager. Fluks werd de in een waterdicht omhulsel verpakte opium in zee gegooid, en kon men met gerust heid een onderzoek afwachten. Om de opium la tier weer te kunnen opvisschen, had men het pakje vastge maakt aan een eind touw, aan den eenen kant bevestigd aan een stuk met zout gevulde bamboe, dat door het gewicht eveneens de diepte inging, doch eenige uren later, toen al het zout gesmolten! was, weer zichtbaar werd. De botvisscheijij. Men meldt uit Zeeland aan de „N. R. Crt.": Geen tak van bedrijf op vis- scherijgebied in de Zeeuwsche Stroomen heeft zoo slechte uitkomsten opgeleverd als de botvisscherijer is in letterlijken zin door de visschers geen droog brood verdiend en het eigenaardige van het ge val is, dat men feitelijk voor een raadsel staat, waaraan deze bedroevende uitkom sten te wijten zijn. Zeker, het getal bot- visschers is in de laatste kwarteeuw toe genomen. Omstreeks 1900 was de toestand zoowat gelijk aan dien van tegenwoordig en men schreef het toen toe (men zoekt en vindt in den regel wel een oorzaak) aan de sterke vermeerdering van het ge tal zeehonden, en een feit is, dat na de invoering van het premiestelsel op het dooden van zeehonden door de regeering, het bedrijf geleidelijk verbeterde, waar door het getal visschers steeg. Nu zijn de Ooster- en Wester-Schelde met al de zijtakken groot geno*g om een enorm getal visschers toe te laten, maar men vergist zich, als men meent, dat het geheele uitgestrekte terrein geschikt is om be- uitkleeden!" Doch Sar Giles worstelde, verschrik kelijk vloekend, om vrij te zijn en wrong zich in allerlei bochten, terwijl Dimsdale zich aan hem vastklemmen bleef. Toen hij zag, dat de kamerdienaar den ouden man te hulp snelde, ontwikkelde hij zoo'n geweldige kracht, dat hij hem van zich af op den grond slingerde. „Ik kan het alleen niet af!" riep Dims dale. „MyLady, vlucht, vlucht om Gods wil! West, gauw! Licht hem beentje! Dat is de eenige manier. Zod!' Zij tuimelden als een verschrikkelijke kluwen op den grond, Sir Giles onderaan* doch deze bleef nog zoo heftig vechten, dat de bede kamer leek te dreunen. Als een steenen beeld stond Anne naar dat afschuwelijke tooned te kijken. En terwijl zij daar zoo tegen den muur aan gedrukt stond, zag zij den jongen palfre nier binnen stormen. Met een verschrikt gelaat wierp hij zich op de golvende, dei nende lichamen op den grond. Zijn komst scheen beslissend te zijn. Sir Giles ver zet werd minder heftig, werd krampach tig, schokkend, hield ten slotte geheel op. Hij lag daar als een lijk, behalve dat I zijn gezicht verschrikkelijk vertrok, alsof booze geesten aan heit werk waren. vischt te worden, integendeel er zijn be paalde gedeelten, die goed zijn, zooge naamde botzettien, waar de bodemgesteld heid van dien aard is, dat de bot er volop aas vindt, maar die zetten wor den bij het aanwezig zijn van veel vis schers te druk bewerkt en dat laat zich niet ongestraft doen. Hoe het overigens zij, de intrekking van de premies op het dooden van zeehonden kreeg ook nu weer schuld en daarom werden het vorige jaar weer bepalingen in het leven geroepen betreffende het toekennen van premiën binnen het watergebied van het rijk en wel f3 pier zeehond. Voor de visschers is het te hopen, dat het straks opnieuw te openen botseizoen van 15 Novem ber tot 15 Maart is het schoontijd wat beters geeft dan. het verloopeme. Het vlasbedrijf im Zeeuwsch Vlaanderen. Eenigen tijd geleden heeft de in het vorige jaar door den minister van binnen land sche zaken en landbouw ingestelde commissie, welk een onderzoek had te doen naar den toestand van het vlasbedrijf in Zeeuwsch-Vlaanderen haar rapport in gediend. Nadat dit rapport op verzoek van den reeds genoemden minister is onderzocht door de commissie voor werkloozensteun, heeft de minister besloten, een kleine per manente ambtelijke vlasoomjmissie in te stellen, welke de regeering bij voortdu ring zal kunnen adviseeren omtrent alles wat de vlas-industrie betreft, meer in het bijzonder in het zuiden des lands. Deze commissie zal bestaan uit de hee- ren ir. H. A. Straatman, hoofd-inspecteur van den Arbeid, ir. Corn. Stevens, rijks- landbouw-consulent en M. de Vries, rijks inspecteur voor de werkverschaffing in algemeenen dienst. Verder besloot de minister, plaatselijk» pogingen om des winters door middel van vlasbewerking de gevolgen van de werk loosheid te lenigen, onder voorlichting van de reeds genoemde commissie indien noo dig en mogelijk te steunen. Voorts wordt ernstig overwogen om verschillende ge meenten in Zeeuwsch-Vlaanderen, die werk willen verschaffen in afwijking van de elders geldende regelen te subsidieeren. Met Ged. Staten van Zeeland zal over leg worden gepleegd ten einde te geraken tot verlaging van de electriciiteitstarieven voor de vlasbewerking. Omtrent deze en andere zaken, Zeeuwsch-Vlaanderen betreffende, o.m. aanleg en verbeteren van wegen en kana len, ontwatering van gronden, toepassing van de Landarbeiders wet enz., is een bespreking gehouden tusschen den Com missaris der Koningin in Zeeland, het liid van Ged. Staten den heer Rompu en den secretaris van de Kamer van Koop handel te Terneuzen eetierzijds en de com missie voor de werkloozensteun anderzijd». Hoog water op Walcheren. Men schrijft uit Middelburg aan de >,N. R. Crt.": Een tocht op eeni open boerenwagen door oen der laagste deelen van Walcheren, heeft ons, nog meer dan wij reeds wisten uit de naaste omgeving van de stad bewezen hoe buitengewoon hoog de waterstand sedert weken op ons eiland is. Uitgestrekte nieeren zijn ge vormd, waarin slooten en weiden een zijn geworden en die daarom alleen met een goed bekend gids zijn te doorwaden. Wij hebben plaatsen gepeild, waar niet minder De geheele sitrijd had maar een paar minuten geduurdi, doch voor haar, die er, legen den muur geleund), naar had staan kijken, was het een eeuwigheid van ver schrikking géweest. Toch was de stilte, die erop volgdé, nog verschrikkelijker. Eindelijk stond de oude Dimsdale, met bevende hand zijn voorhoofd afwis- schend, op. „Hij heeft mylady toch niet gewond?" vroeg hij angstig. Doch zij kon haar blik niet afwenden van dat beweginglooze lichaam op den grond en antwoordde niet. Hij kwam naderbij. „Mylady", zeide hij, „blijf hier niet langer". Maar Anne bewoog zich nog steeds iniwt. Deemoedig legde hij zijn hand op haar arm. „Laat ik u beneden brengen", dirong hij zacht aan. „Er zit een vriend op mylady te wachten een vriend, die u begrijpen zal" „Een vriend?" Moeilijk keek zij hem aan, als werden haar oogen nog steeds getrokken naar dat groote, 'roerlooze li chaam. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1928 | | pagina 1