RUITERBOER
N°. 12
Woensdag 25 Januari 1928
115" Jaargang.
Nationalisten.
LINTVELTs BAZAR
Buitenland
Uit de Radiowereld
Koloniën.
ProvincieDieuWs
GOESCHE i COURANT fp§*ï
gjKffi - O JJienstaanbiedingeo eo aaan-agen 15
Uitfav«Naamlooze Vennootschap Goesche Courant WsjMpÊ-sB eo Kleeuweos Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
Het as bekend, dat er door degenen,
die met meer of minder zorg de ontwik
keling der gebeurtenissen in ons Indië
gadeslaan, onderscheid wordt gemaakt tus
schen het in elk geval afbrekend werken
der Communisten en hét wellicht op
bouwend bedoeld werken der Nationa
listen. Dat intussohen de scheidingslijn
tusschen beide stroomingen bij vele per
sonen, die daaraan deelnemen, nauwelijks
merkbaar is, is bekend en moet tot groote
voorzichtigheid aanleiding geven.
Een bewijs hoe intens de nationale
gedachte bij velen dezer nationalisten is
doorgedrongen, geeft een klein, maar veelr
beteekenend incident op' de vergadering,
die door de Partij Sarekat Islam, kortweg
P. S. I. genaamd, te Pekalongan werd
gehouden. Het was niemand minder dan
Dr. Soeldman de nationalistische „cel"
in de P. S. I. die eene uiteemzettijng
zou geven van het streven ten aanzien
van de vrijheid der Inheemschen van de
door hem vertegenwoordigde Persankatan
Nationaal Indonesia, kortweg de P.N.I.
genaamd. Deze wel bij uitstek nationalist
verzocht zulksin het Hollandsch te
mogen doen, aangezien hij de Maleische
taal niet voldoende machtig was. Maar
dit verzoek, dat met groote verwondering
werd vernomen, werd afgewezen, en hem
werd gevraagd zijn uiteenzetting dan maar
in het Javaansch te geven. Hieraan vol
deed Dr. Soekiman, doch zooals hem
was aan te zien, niet van harte. Want het
bleek al spoedig, dat hij ook de Javaan-
sche taal niet goed meer machtig was.
Zijn weifelend voorgedragen rede maakte
dan ook een zeer slechten indruk op het
publiek.
Wie in den loop der laatste jaren zich
wel eens heeft bezig gehouden met de
vraag hioe de Poolsche, de F:nsch|e, de
T sjecbo-Slowaaksche onafhankelijkheid,
die sluimerend schjeen, door een plotse
ling spontane daad werd verkregen, zal
hlebben ervaren, dat jaren van inderdaad
nationaal streven aan die onafhankelijk
heid zijn voorafgegaan. Nimmer heeft men
in eenig land een nationale beweging ern
stig opgenomen, die zich niet in de al
oude taal der vaderen wist uit te druk
ken. Hier te Pekalongan demonstreerde
zich een verschijnsel, dat zich den laat-
slen tijd maar al te vaak voordoet. Een
nationalist, sprekende voor zijn z.n. na
tionale zaak, doch met een ernstig gebrek
aan nationaliteiteen nationalist, die zijn
nationale taal nauwelijks goed meer spreekt;
een man dus, vervreemd van zijn eigen
volk, en die toch, ondanks het gebeurde
te Pekalongan, door deze beweging als
een ernstig man wordt genomen. Dit ver
schijnsel zal mieier en meer voorkomen
naarmate een grooter deel der jongere
Inheemschen een Westersche opleiding
hebben genoten. Maar het is een verschijn
sel, dat aan het werkelijk nationaal ka
rakter dezer zoo gezegde nationalistische
beweging nog meer dioet twijfelen dan
tevoren!
Hoek Koningstraat - Magdaleoastraat.
SPECIAAL ADRES IN: GLAS,
PORCELE1N EN AARDEWERK.
46 FEUILLETON
DOOR ETHEL M. DELL.
'„Weet je nog", zeide hij en zijn ze
nuwachtige toon werd hoe lfanger hoe
heftiger, „wat ik den eersten keer, dat ik
dien ploert er op betrapte, dat hij jou
het hof maakte, gezegd heb? Ik heb toen
gezworen, dat ik hem, als het weer ge
beurde, zou afranselen. Nou, ik ben een
man, die zijn beloften nakomt. Deze ben
ik ook nagekomen. En nou is het jouw
beurt. Eerst heb ik er over gedacht je
te vermoorden. Maar ik geloof, dat dit
j© meer pijn doen zal
Onverwacht schoot zijn hand van ach
ter zijn rug te voorschijn en striemde
een zweep door de lucht de dikke
leeren zweep, waarmede hij zijn honden
in bedwang hield.
Hij trof haar, zooals zij daar vlak
voor hem stond, en het striemde om
haar schouders met een doordringende
OVERZICHT.
De oorlog in den ban.
Het Fransche departement van buitem-
iandsche zaken heeft thans desa tekst ge
publiceerd van de nota, welke Briand
aan den staatssiecretaris vain de Ver
eenigde Staten, Kellogg, inzake het slui
ten van een vredesverdrag heeft gezon
den. In de nota wordt er aan herinnerd*
dat het oorspronkelijke Fransche voorstel
een speciale overeenkomst tusschen Frank
rijk en de Vereenigde Staten ten doel
had. Dit voorstel was in de eerste plaats
bedoeld als inleiding voor de vernieuwing
van het Fransch-Amerikaansche arbitra
geverdrag. Om practisc'he redenen heeft
Amerika het evenwel noodig geacht het
sluiten van dit verdrag te maken tot een
onderwerp van speciale onderhandelingen
met het voorstel de andere groote mo
gendheden hierbij uit te noodigen. Die
Fransche regeering wijst de verandering
van het oorspronkelijke plan niet af, doch
zij heeft er intusschen op gewezen, dat
de nieuwe onderhandelingen veel uitge
breider zijn en met moeilijkheden gepaard
zullen gaan. De kwjestie of het beter is
het „veelzijdig" verdrag eerst door
Frankrijk en de Vereenigde Stalen te
doen teeltenen of dadelijk alle groote
mogendheden bij de onderhandelingen te
betrekken en door alle mogendheden te
laten teekenen, noemt de Fransche re
geering slechts een kwestie van tak-
tiek. De Fransche regeering is bereid zich
aan le sluiten bij elke methode die prac-
tisch door voerbaar is. Men mag evenwel
niet over het hoofd zien, dat de meeste
groote mogendheden lid zijn van den Vol
kenbond en tusschen elkaar reeds door
verdragen en overeenkomsten, zooals b.v.
de L ocar no - verdragenverbonden zijn, ol:
wel door internationale overeenkomsten
ter verzekering van hun neutraliteit. Do
mogendheden die lid zijn van den Vol
kenbond, kunnen niet in strijd met haar
verplichtingen tegenover den Volkenbond
handelen. Hoewel de Vereenigde Staten
geen lid zijn van den Volkenbond, zullen
zij hiermede toch rekening moeten hou
den. Overigens zullen de Vereenigde Sta
ten door de overeenkomsten van den Vol
kenbond op geen enkele wijze gebonden
zijn. De Fransche regeering handhaaft
nog steeds haar voorstel van Juni 1927,
doch met het oog op het voornemen der
Vereenigde Staten, moet zij rekening
houden met de tusschen de verschillende
groote mogendheden bestaande verdragen.
Daarom heeft de Fransche regeering in
haar nota van 5 Januari een formeel
voorstel (slechts den aanvalsoorlog te ver
bieden) gedaan, in welk verdrag alle sta
ten, die bij dein Volkenbond zijn aange
sloten, reeds hebben toegestemd. Daarom
kan Frankrijk dit voorstel ook tegenover
de Vereenigde Staten aanvaarden.
De Fransche regeering verklaart zich
overigens gaarne bereid alle voorstellen
der Vereenigde Staten te onderzoeken,
die het mogelijk maken den oorlog alge
meen buiten de wet te stellen, waarbij re
kening wordt gehouden met de verplich
tingen van de leden van den Volkenbond.
Door den verrekijker.
Naar uit Moskou wordt gemeld,
en gloeiende pijn, die haar misselijk
maakte en haar een gil ontwrong, dien zij
nooit geuit zou hebben, als zij erop voor
bereid geweest was.
Doch voor hij haar een tweeden slag
kon toebrengen, was z,ij gereed om zijn
krankzinnigheid te weerstaan. Zij sprong
niet van hem af, maar op hem toe, en
greep zijn armen stevig vast.
„Giles!" riep zij, en haar stem klonk
duidelijk en bevelend. „Je bent niet nor
maal. Je weet niet, wat je doet. Kijk
mij aaml Hoor je me niet? Kijk me aanj"
Dat was zijn kwetsbaar punt, iinstinct-
matig wist zij het. Hij was bang zoo
als een wild dier bang is voor den
dwang van haar oogen. Maar hij verzette
zich woest en razend tegen haar, wei
gerde haar aan te kijken, worstelde al
vloekend om zich uit haar knellende ar
men te bevrijden.
En Anne was machteloos tegenover
hem, machteloos als Nap eerder geweest
was, om iets te beginnen tegenover de
kracht van den krankzinnige. Zij was mach
teloos als een kind in dien vreeselijken
greep en binnen enkele seconden be
sefte zij het.
Hij had reeds zijn eenen arm vrij
geworsteld en hief dien op, om haar een
tegen vervatschmg
Bij Apoth en Drogisten. Prijs 75,40 en 2.5ct.|
is ook de oudste zoon van Trotzky, die
het laatste semester filosofie studeerde,
thans verbannen. Men heeft hem naar
Narym in West-Siberië gezonden.
Trotzky zelf zal, naa" gemeld wordt,
niet in Wjernyj blijven, maar naar Psjre-
wal sk aan hot meer Issyk-Koel in het
Tsientsan-gebergte overgebracht worden.
De golflengte van Huizen.
Het Christelijk Tijdschrift voor Radio
meldt, dat, in verband met de vele sto
ringen, welke de uitzendingen van Huizen
overdag ondervinden op de golflengte van
1840 meter en ook in verband met de
klachten, welke worden geuit door da
abomné's van het station Scbevenringen-
Haven, deze uitzendingen omstreeks half
Februari vermoedelijk plaats zullen heb
ben op een golf'en g !e van oms treeks
350 M.
De toestemming van den directeur-
generaal der P. T. T. is daartoe reeds
verkregen.
Met de voor die verandering vereischte
technische voorzieningen zal waarschijn
lijk een maand gemoeid zijn. Men ver
wacht, dat vooral in 'het midden des
lands de korte golf een buitengewoon
goede ontvangst zal opleveren.
Een nieuw soort luidspreker.
De laboratoria van de Bell Telephone
Co. zijn er in geslaagd een bijzonder appa
raat te vervaardigen om een menigte tee
te spreken (public address system). Het
is mogelijk gebleken met behulp' van dit
apparaat een men schel ij ke stem een mijl
ver over de volle breedte van de Hudson-
rivier hoorbaar over te brengen. Het nieu
we systeem zou dus mogelijk maken, dat
een menigte van een millioen menscheoi,
op een cirkelvormig oppervlak met een
straal van ongeveer een mijl (1609 M.),
een spreker zal kunnen volgen'.
Het nieuwe toestel wordt aangeduid
als „een echo-toestel".
S mokkeltrucs.
Door de opium-recherche te Batavia
werd een kleine aanhaling gedaan van
een product, dat in uiterlijk en verpak
king een getrouwe overeenkomst vertoont
met het heulsap, zooals dit clandestien
aan den man wordt gebracht.
De substantie, welke, zooals bij analyse
gebleken is, zelfs niet als surrogaat kan
worden aangemerkt, bestaat voor het
grootste percentage uit een kleverige
stroopsoort, vermengd met tot moes uitge
kookte taugé en, vermoedelijk enkel voor
den reuk, een minimum kwantum opium.
De vervalschers achten het risico, bij
tweeden slag toe te brengen, terwijl zij
in angstige afwachting haar oogen sloot
en zich in haar verblindheid aan zijn
jas bleef vastklemmen, toen de deur eens
klaps met een smak opengegooid werd en
Dimsdale de kamer binnenstormde.
Anne hoorde hem binnen komen', maar
zij kon zich niet omdraaien. Met gespan
nen zenuwen en over haar geheele li
chaam trillend, wachtte zij, dat de zweep
vallen zou. En toen dit niet gebeurde,
toen Dimsdale met een Voor zijn jaren
abnormale kracht den opgeheven arm
greep en naar beneden trok, voelde zij
niet iets van verlichting, maar een plot
seling breken van die spanning, die als
het ware haar geheele wezen in stuk
ken scheurde. Zij liet de jas van Sir
Giles los en waggelde terug tegen den
muur.
„(Hij zal je vermoorden!" hoorde zij
zichzélf tegen Dimsdale zeggen. „Hij
zal je vermoorden".
Maar Dimsdale bleef als een klist aan
hem hangen.
„Sir Giles", schreeuwde hij. „Sir Gi
les! Scheid toch uit. U bent buiten'u zelf.
Ga mee met mij, Sir Giles. U bent ziek.
U moet naar bed. Kom nou, Sir Giles.
Scheid uit. West is hier om u te helpen
ontdekking van het bedrag van geen
waarde, overtuigd als zij zijn, dat de
koopers het zaakje niet durven aangeven,
aangezien de omstandigheid, het bezit
van het clandestiene product ook hen
in ongelegenheid zou brengen.
Wat de clandestiene opium in Indië
meer speciaal op Java betreft, uit het
feit, dat de prijs van deze smokkelwaar,
vroege: 16 gulden per thail, momenteel
gedaald is tot 10 gulden., leidt men af,
dat er ondanks de vele belangrijke aan
halingen no-g veel verboden opium ver
borgen ligt.
Men kreeg eenige staaltjes te zien van
de groote vindingrijkheid, die de smok
kelaars aan den dag leggen bij hun po
gingen, om het clandestiene product inge
voerd te krijgen, al is het soms bij mini
male hoeveelheden.
Zoo diende b.v. voor 'het smokkelbedrijf
een kooitje, waarin twee witte muizen.
Het slaaphokje bleek, behalve voeder,
ook een partijtje opium te bevatten, on
zichtbaar verborgen.
Van een partij oud timmermansgereed
schap, bleken de houten handvatsels ge
vuld met opium enz.
Opium wordt ook verborgen in ver-
sche en gedroogde vruchten.
Het smokkelen van opium aan de on
bewoonde kusten geschiedt meestal door
vaartuigen, die er op een afstand uitzien
als visschersprauwen.
Hoe slim men. soms te werk gaat ai9
gebleken in West-Bantam.
Een smokkelprauw met een partij
opium aan boord zag de nadering van
een opium-jager. Fluks werd de in een
waterdicht omhulsel verpakte opium in
zee gegooid, en kon men met gerust
heid een onderzoek afwachten.
Om de opium la tier weer te kunnen
opvisschen, had men het pakje vastge
maakt aan een eind touw, aan den eenen
kant bevestigd aan een stuk met zout
gevulde bamboe, dat door het gewicht
eveneens de diepte inging, doch eenige
uren later, toen al het zout gesmolten!
was, weer zichtbaar werd.
De botvisscheijij.
Men meldt uit Zeeland aan de „N.
R. Crt.": Geen tak van bedrijf op vis-
scherijgebied in de Zeeuwsche Stroomen
heeft zoo slechte uitkomsten opgeleverd
als de botvisscherijer is in letterlijken
zin door de visschers geen droog brood
verdiend en het eigenaardige van het ge
val is, dat men feitelijk voor een raadsel
staat, waaraan deze bedroevende uitkom
sten te wijten zijn. Zeker, het getal bot-
visschers is in de laatste kwarteeuw toe
genomen. Omstreeks 1900 was de toestand
zoowat gelijk aan dien van tegenwoordig
en men schreef het toen toe (men zoekt
en vindt in den regel wel een oorzaak)
aan de sterke vermeerdering van het ge
tal zeehonden, en een feit is, dat na de
invoering van het premiestelsel op het
dooden van zeehonden door de regeering,
het bedrijf geleidelijk verbeterde, waar
door het getal visschers steeg. Nu zijn de
Ooster- en Wester-Schelde met al de
zijtakken groot geno*g om een enorm getal
visschers toe te laten, maar men vergist
zich, als men meent, dat het geheele
uitgestrekte terrein geschikt is om be-
uitkleeden!"
Doch Sar Giles worstelde, verschrik
kelijk vloekend, om vrij te zijn en wrong
zich in allerlei bochten, terwijl Dimsdale
zich aan hem vastklemmen bleef. Toen
hij zag, dat de kamerdienaar den ouden
man te hulp snelde, ontwikkelde hij zoo'n
geweldige kracht, dat hij hem van zich
af op den grond slingerde.
„Ik kan het alleen niet af!" riep Dims
dale. „MyLady, vlucht, vlucht om Gods
wil! West, gauw! Licht hem beentje!
Dat is de eenige manier. Zod!'
Zij tuimelden als een verschrikkelijke
kluwen op den grond, Sir Giles onderaan*
doch deze bleef nog zoo heftig vechten,
dat de bede kamer leek te dreunen.
Als een steenen beeld stond Anne naar
dat afschuwelijke tooned te kijken. En
terwijl zij daar zoo tegen den muur aan
gedrukt stond, zag zij den jongen palfre
nier binnen stormen. Met een verschrikt
gelaat wierp hij zich op de golvende, dei
nende lichamen op den grond. Zijn komst
scheen beslissend te zijn. Sir Giles ver
zet werd minder heftig, werd krampach
tig, schokkend, hield ten slotte geheel
op. Hij lag daar als een lijk, behalve dat I
zijn gezicht verschrikkelijk vertrok, alsof
booze geesten aan heit werk waren.
vischt te worden, integendeel er zijn be
paalde gedeelten, die goed zijn, zooge
naamde botzettien, waar de bodemgesteld
heid van dien aard is, dat de bot er
volop aas vindt, maar die zetten wor
den bij het aanwezig zijn van veel vis
schers te druk bewerkt en dat laat zich
niet ongestraft doen. Hoe het overigens
zij, de intrekking van de premies op het
dooden van zeehonden kreeg ook nu weer
schuld en daarom werden het vorige jaar
weer bepalingen in het leven geroepen
betreffende het toekennen van premiën
binnen het watergebied van het rijk en
wel f3 pier zeehond. Voor de visschers
is het te hopen, dat het straks opnieuw
te openen botseizoen van 15 Novem
ber tot 15 Maart is het schoontijd
wat beters geeft dan. het verloopeme.
Het vlasbedrijf im Zeeuwsch Vlaanderen.
Eenigen tijd geleden heeft de in het
vorige jaar door den minister van binnen
land sche zaken en landbouw ingestelde
commissie, welk een onderzoek had te
doen naar den toestand van het vlasbedrijf
in Zeeuwsch-Vlaanderen haar rapport in
gediend.
Nadat dit rapport op verzoek van den
reeds genoemden minister is onderzocht
door de commissie voor werkloozensteun,
heeft de minister besloten, een kleine per
manente ambtelijke vlasoomjmissie in te
stellen, welke de regeering bij voortdu
ring zal kunnen adviseeren omtrent alles
wat de vlas-industrie betreft, meer in het
bijzonder in het zuiden des lands.
Deze commissie zal bestaan uit de hee-
ren ir. H. A. Straatman, hoofd-inspecteur
van den Arbeid, ir. Corn. Stevens, rijks-
landbouw-consulent en M. de Vries, rijks
inspecteur voor de werkverschaffing in
algemeenen dienst.
Verder besloot de minister, plaatselijk»
pogingen om des winters door middel van
vlasbewerking de gevolgen van de werk
loosheid te lenigen, onder voorlichting van
de reeds genoemde commissie indien noo
dig en mogelijk te steunen. Voorts wordt
ernstig overwogen om verschillende ge
meenten in Zeeuwsch-Vlaanderen, die
werk willen verschaffen in afwijking van
de elders geldende regelen te subsidieeren.
Met Ged. Staten van Zeeland zal over
leg worden gepleegd ten einde te geraken
tot verlaging van de electriciiteitstarieven
voor de vlasbewerking.
Omtrent deze en andere zaken,
Zeeuwsch-Vlaanderen betreffende, o.m.
aanleg en verbeteren van wegen en kana
len, ontwatering van gronden, toepassing
van de Landarbeiders wet enz., is een
bespreking gehouden tusschen den Com
missaris der Koningin in Zeeland, het
liid van Ged. Staten den heer Rompu
en den secretaris van de Kamer van Koop
handel te Terneuzen eetierzijds en de com
missie voor de werkloozensteun anderzijd».
Hoog water op Walcheren.
Men schrijft uit Middelburg aan de
>,N. R. Crt.": Een tocht op eeni open
boerenwagen door oen der laagste deelen
van Walcheren, heeft ons, nog meer dan
wij reeds wisten uit de naaste omgeving
van de stad bewezen hoe buitengewoon
hoog de waterstand sedert weken op ons
eiland is. Uitgestrekte nieeren zijn ge
vormd, waarin slooten en weiden een zijn
geworden en die daarom alleen met een
goed bekend gids zijn te doorwaden. Wij
hebben plaatsen gepeild, waar niet minder
De geheele sitrijd had maar een paar
minuten geduurdi, doch voor haar, die er,
legen den muur geleund), naar had staan
kijken, was het een eeuwigheid van ver
schrikking géweest. Toch was de stilte,
die erop volgdé, nog verschrikkelijker.
Eindelijk stond de oude Dimsdale, met
bevende hand zijn voorhoofd afwis-
schend, op.
„Hij heeft mylady toch niet gewond?"
vroeg hij angstig.
Doch zij kon haar blik niet afwenden
van dat beweginglooze lichaam op den
grond en antwoordde niet.
Hij kwam naderbij. „Mylady", zeide
hij, „blijf hier niet langer".
Maar Anne bewoog zich nog steeds iniwt.
Deemoedig legde hij zijn hand op haar
arm. „Laat ik u beneden brengen", dirong
hij zacht aan. „Er zit een vriend op
mylady te wachten een vriend, die u
begrijpen zal"
„Een vriend?" Moeilijk keek zij hem
aan, als werden haar oogen nog steeds
getrokken naar dat groote, 'roerlooze li
chaam.
(Wordt vervolgd).