N#. 119.
Vrijdag 16 December 1997
lil8 Jaargang.
Bij dit nummer be
hoort een bijvoegsel
Een groote parade
met klein garnizoen.
Medische Rubriek.
Stadsnieuws
STER-TA BAK
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOSSCHE g COURANT
UitgaveNaamlooze Vennootschap Goesche Courant en Kleeuw en» ft Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
ZIJ, DIE ZICH MET INGANG
VAN 1 JANUARI 1928 OP ONS
BLAD ABONNEEREN, ONTVAN
GEN DE TOT DIEN DATUM VER
SCHIJNENDE NUMMERS GRATIS
Het bovenstaande mag zeker van toe
passing worden geacht op het ingiediende
wetsontwerp, houdende bepalingen tot re
geling van den kleinhandel in alcoholhou
dende dranken, dat behoudens enkele klei
ne afwijkingen geheel overeenkomt met
het in 1927 door den minister van ar
beid, handel en nijverheid aan verschil
lende colleges en organisaties van belang}-
hebbenden vertrouwelijk toegezonden voor-
on twerp-drankwet.
Wanneer men kennis'heeft genomen van
het, met toestemming van den minister
van arbeid gepubliceerde advies van den
Nijverheidsraad d.d. 14 Maart 1927, zal
het verwonderen, dat de minister tot vrij
wel ongewijzigde indiening van het onder
havige wetsontwerp is overgegaan. Men
had mogen verwachten, dat dit rapport
voor den minister aanleiding zou zijn ge-
wteest het ontwerp zoo al niet geheel
terug te nemen, dan toch zeer belang
rijk te verbetenen. Hiervan is evenwel
geen sprake geweest.
Vooropgesteld moet worden, dat drank
misbruik als een zoo gewichtig maatschap
pelijk gevaar is te beschouwen, dat van
de zijde der industrie alle medewerking
kan worden verwacht, wanneer het gaat
om een effectieve bestrijding van het al
coholisme. De nijverheid in haar geheel
heeft een gezonde, krachtige arbeidersbe
volking noodig. Zij is er zich van be
wust, dat naast moreele overwegingen ook
groote zakelijke belangen eischen, dat
die bevolking in haren zedelijken en mabe-
rieelen welstand niet wordt aangetast door
overmatig alcoholgebruik.
Intusschen moet men het gevaar voor
alcoholisme onder onze bevolking niet
overschatten. Voor een deel als gevolg
van de geldende Drankwet, voor een an
der deel tengevolge van de verbeteringen
in de inrichting en het beheer van de
café's en restaurants en niet het minst
door de veranderde mentaliteit der be
volking, die bij het toenemen harer ont
wikkeling meer acht slaat op de verzor
ging van hare gezondheid, tenslotte door
de beoefening van de sport, neemt het
drankmisbruik, voorzoover dit nog be
staat, geregeld af. Nadat in 1919 de wet
telijke acht-urendag werd ingevoerd kon
enkele jaren later officieel worden ge
constateerd, dat de vrije tijd niet tot
grooler drankmisbruik had geleid. Waar
men echter tot nu toe steeds streefde naar
de beteugeling van misbruik van sterken
27 FEUILLETON
RUITERB0ER
DOOR ETHEL M. DELL.
„Dank je. Ik ben je voor die woor
den zeer verplicht. Wil je even mijn
voorhoofd af betten? Ik ben te moe om
me te bewegen. Boney, Bertie is over
het algemeen een aardige jongen. Waar
om terg je hem zoo
„Omdat ik een jaloersche duivel ben
zeide Nap tusschen zijn tanden.
„Onzin, onzin! Je hebt een onstuimi-
gen aard, dat weet ik, maar
„Meer dan dat", viel Nap hem in
de rede.
„Neen, neen, je kunt jezelf best be
dwingen, als je wilt. En waarom ja-
loersch? Wij zijn alle broeders. Zeg Bo
ney, ik zal je misschien pijnlijk kwetsen,
maar je hebt Bertie een gemeenen^ slag
toegebracht. Dat was vaisefi spel".
„Wat kon je anders verwachten?' mom
pelde Nap.
„Ik verwacht betere din&gen. Als je
dan een beest moet zijn, w<ees dan ten
minste een eerlijk beest. Als» je niet kunt
ftalaten hem nu en dan een. klap te
drank, signaleert tot een ieders verwon
dering de minister van Arbeid, Hande!
en Nijverheid in zijn toelichtende memo
rie bij dit wetsontwerp nu een n euw ge
vaar, n.l. een toenemend bier- en wijn-
alcoholisme om daarmede een algeheeie
inperking van het gebruik van alcoholische
dranken, ook van de zwak-alcoholische
dranken te motivearen. Op welke gron
den echter de minister tot de overtui
ging gpkomen is, dat in ons land zulk een
overmatig gebruik van bier en wijn is ont
staan, kan niet uit de toe'ichting worden
opgemaakt. De minister volstaat met eemi-
ge algemeen g|este!de en oncontroleer
bare mededeelingen, doch blijft in gebreke
de daaraan ten grondslag liegende feiten
te vermelden.
Dit laatste verwondert niet, omdat daar
tegenover feiten staan, die tot het tegen
deel van 's ministers beweringen doen con-
cludeeren.
Blijkens gegevens van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek is het bierver-
bruik per hoofd der bevolking van 41 L.
in de periode 1902'06 gedaald tot
25.2 L. in 1925. Ook uit de opbrengst-
cijfers van den bieraccijns blijkt een ge
leidelijke afneming van het bier verbruik
Vermenigvuldigt men het in 1904 geïnde
bedrag aan bieraccijns met 11.9, omdat
in 1926 voor dezelfde hoeveelheid bier
11.9 maal zooveel accijns was verschul
digd dan in 1904, dan was de opbrengst
van den bieraccijns per hoofd der bevol
king in 1926 slechts 58 pet. van die in
1904.
Ook het verbruik van wijn in ons land
is zoo middelmatig, dat toch moeilijk van
wijnalcoholisme gesproken kan worden.
Vóór den oorlog daalde het geregeld tot
1.12 L. per jaar per hoofd der bevolking;
daarna is het iets toegenomen door de
bijzonder lage valuta-prijzen in Duitsch-
land en Frankrijk, doch nog steeds is het
gebleven beneden het gebruik in de ja
ren omstreeks 1800.
Uit de aangehaalde cijfers kan, in te
genstelling met 's ministers' gjevoelen, de
conclusie worden getrokken, dat in het
algemeen van een toenemend bier- en
wijn-alcoholisme in ons land geen sprake
kan zijn!
Slaap van kinderen.
Ais de nachtrust voldoende is geweest
en het. kind dus uit zichzelf vroegtijdig
wakker is geworden, dan is er voldoende
tijd voor het ontbijten beschikbaar en dan
is er ook gelegenheid om het huiswerk
nog even na te zien en een les nog even
over te lezen. Dan zijn ook de hersenen
ontvankelijk om be.t gegeven onderwijs
met goeden uitslag te volgipm, aldus het
„Weekblad voor Higiëne".
Hoe is het nu met het kind dat des
avonds in den regel te laat naar bed gaat?
Moeder moet het 's morgens wakker ma
ken en nog eens en nog eens roepen vóór
dat het opstaat. Dit kind is niet uitge
slapen en niet uitgerust, lichamelijk noch
geestelijk. Het wordt grommig| wakker
en draait zich nog eens om; het spselfc
niet, het zingt niet en het is niet uit bed
ven, geef hem dan tenminste gelegjeo
heid terug te slaan. De manier, waarop
je daarmede te werk ging, was in één
woord schunnig".
„Wil je soms, dat ik mijn excuses
maken zal?" vroeg Nap norsch.
„Dat is natuurlijk onzin. Hij zou maar
denken, dat je 'hem nog voor den
hieldt. Klop hem nu eens op zijn schou
der en zeg hem, dat hij het zich maar
niet aantrekken moet. Dan zal hij het
wel begrijpen".
„En hem feliciteeren met de dominé's
dochter?" snauwde Nap.
„Waarom niet, kerel?"
„Ben je dan werkelijk van plan hem
te laten trouwen met het eerste het beste
meisje, dat zijn dollars naloopt?"
„Het is niet om de dollars", zei de
millionnair vriendelijk. „En zij loopt hem
volstrekt niet na. Zij loopt juist weg".
„Dat komt dikwijls op hetzelfde neer."
„Wees toch niet zoo cynisch, Boney!
Dat is zoo verduiveld goedkoop! Daar,
nou ben ik voorloopig met mijn standje
klaar. En ga nou Hudson even roepen,
wil je? En zeg aan Lady Carfax, dat
ik bang ben, dat ik vanavond haar niet,
zooals ik gehoopt had, zal kunnen bezoe
ken".
„Weet je, dat zij plan heeft morgen
weg te gaan?" vroeg Nap.
Ja, dat weèt ik. En ik geloof, dat zij
groot gelijk Swuft".
krijgen. De bromstem van vader is
noodig om het nog juist op tijd „op" te
krijgen. Vlug aangekleed, dikwijls on-
gewasschen met onverzorgjen mond, komt
het beneden. Een paar hapjes brood wor
den vliegensvlug naar binicen gewerkt, het
ontbijt wordt niet gekauwd, maar met wat
melk weggespoeld. Loom, in zichzelve
gekeerd, nuldcg, schnkach ig, jaioersch en
hatelijk soms tegenover zijn medescholie
ren, leeft het zijn onbegrepen jeugd in
arien moede voort. De ouders dragen
hiervan de schuld; zij zijn de oorzaak,
dat het kind op het einde van het jaar
niet naar een hoogere klasse wordt be
vorderd en dat het lichaam en het karak
ter van hun kind nadeel ondervinden. Een
kind moet ruim voldo - nde nachtrust hebben.
Wat ruim voldoende is, is niet nauw
keurig te definieeren, maar het zal uit
het bovenstaande duidelijk zijn geworden.
Een kind moet tijdig en uit zichzelf wak
ker worden, zóó tijdig, dat voor alle bo
ven beschreven verrichtingen gemakkelijk
tijd beschikbaar is. Het meet bij het ont
waken duidelijk teekenen geven, dat het
is uitgeslapen, het moet vroolijk zijn en
bewegingsdrang vertoonen.
De duur van den slaap is van heel
veel beleekenis, maar bovendien ook de
uren, waarin geslapen wordt. Een nacht
rust van 8 uur 's avonds tot 6 uur 's mor
gens is even lang als van 108 uur en
toch is de uitwerking op het kind niet
gelijk. Het is een bekend feit en het
wordt algemeen als juist erkend, dat de
vroege uren van de nachtrust het meest
verkwikkend zijn.
Kinderen van 610 jaren behooren
's avonds om 7 uur in bed te liggen.
Kinderen van 1012 jaar om 7 Va uur.
Nu komen de jaren, dat het huiswerk
gaat meespreken. Het kind, dat gymna
sium of H.B.S. of lyceum bezoekt, be
hoeft in de eerste schooljaren niet langer
dan twee uren aan zijn huiswerk, te be
steden, zoodat er voor eigen ontspanning
voldoende ruimte is gelaten, als het kind
van 1214 jaren om 8Va uur in bed ligt.
Goes als woonplaats.
,We ontvingen de tweede druk van den
„Gids der voornaamste gemeenten van
Nederland", uitg. N.V. Drukkerij en
Uitg. Mij. „De Vlijt" te Arnhem. In den
tweeden druk van dit practische boek is
het aantal beschreven gemeenten uitge
breid tot een honderd-tal en daardoor
is het boek een prachtige vraagbaak gp-
worden voor hen, die zich vestigen wil.
Ook Goes komt in den Gids voor.
Het lijkt ons interessant hier af te druk
ken wat er van onze woonplaats geschre
ven is:
„Onder de groofere plaatsen der pro
vincie Zeeland is Goes wel het meest
gunstig gplegen voor de verschillende ver
bindingen met de reeks van eilanden-. Het
is feitelijk het middelpunt, het centrum,
waarop de overige deelen der provincie
zijn aangewezen.
Door deze bevoorrechte ligging met
zijn groot „achterland" is Goes een wel
varend stadje geworden.
„Zij is er nog niet toe in staat", zei-
de Nap met iets woests in zijn #tem,
„Het is onzin. En ik heb het haar ge
zegd ook. Maar zij wou niet naar me
luisteren".
„Zij kan in deze kwestie het best zelf
oordeelen", zeide zijn broeder. „In ieder
geval verkeert zij in een zeer moeilijke
positie. Wij kunnen en mogen haar niet
fo-rceeren, om die nog langer te la
voortduren. En bovendien heeft haarman
hij moge dan zijn wie hij wil het
eerste recht op haar".
„Vindt je dat?"
„Dat niet alleen, maar het is zoo",
bevestigde Lucas bedaard, „of je het
prettig vindt of niet".
Nap ging niet verder op het punt in,
maar zijn gezicht was hard als staal', toen
hij wegging, om Hudson te zoeken.
Toen hij echter even later verzocht
bij Anne toegelaten te worden, scheen
zijn bittere stemming geheel verdwenen.
Als iemand, die zeker is welkom te zijn,
stapte hij de kamer binnen.
„Hebt u lust in een partijtie schaak?'
vroeg hij.
„Val haar nou niet lastig. Nap", zeide
zijn moeder. „Waarom moet zij nu haar
laatsten avond besteden, om jou- te amu
seeren?"
„O, neen", protesteerde Anne. „Uw
zoon doet juist alles om mij plezier te
doen".
Op 1 Januari 1927 was het bevolkings
cijfer in totaal 8799, waarvan behooren
tot de Nederd. Hsrv. 5152, tot de Geref.
Kerk 928 en de R.K. 1664.
In den gemeenteraad hebben de ver
schillende partijen het volgend aantal ze
tels: 4 C.-H.; 3 V.-B.; 2 A.-R.; 2
R.-K. en 2 S.D.A.P.
Goes, 't middelpunt van een bloeiende
landbouwstreek, is 'n echte handelsstad,
tevens een standplaats vatn een tamelijk
groot aantal rijks-, provinciale- en ge
meente-ambtenaren, diensten en admini
straties.
De stad zelf en haar geheele omge
ving, vooral het bijzondere Zeeuwsche
cachet van een en ander, is vol beko
ring (Zeeuwsche kleederdrach'.en, ruime
vergezichten over het water, bloeiende
boomgaarden, boog opgiaand hout enz.).
De aard van Goes als centrum, brengt
met zich een uitstekende verzorging van
het onderwijs; door instellingen van ver
schillende richting wordt voortdurend "in
vreedzamen strijd gestreefd naar het
beste.
Er is nog voldoende woongelegenheid
de gemiddelde huur bedraagt f 450,
tot f 700,-. Ook is er bouwterrein to
bekomen tegen matig© prijzen.
Voortdurend wijdt 'het gemeentebestuur
zijn zorg aan de verbetering en verfraai
ing van de wallen en plantsoenen, een
geheel nieuwe hoofdverkeersweg door
Goes is onlangs voltooid, terwijl op on
derwijsgebied zorg werd gedragen voor
het stichten van verschillende nieuwe
schoolgebouwen, het subsidieeren van an-
meentebestuur wordt alles gedaan om Goes
-aS loij zoop 'uropo^j -zua -zua azap
te maken tot een plaats waar men zich
gaarne vestigt. Aardige uitstapjes zijn te
maken naar Vlissingen, Domburg, Zie-
rikzee, Schouwen, Zeeuwsch Vlaanderen
en Bergen op Zoom en omgeving en wie
de geneuchten der groote stad zoekt, is
per auto in plan. 2 uur te Antwerpen.
Tarieven voor gas,
electriciteit en water.
Gas: voor huishoudelijk gebruik f0,10
per kub. M.; voor muntgas f0,11 per
kub. M.; terwijl bij grootverbruik reduc
tie wordt verleend tot 4 cent per kub.
M. toe.
Electrificatie der stad wordt met kracht
voorbereid.
Waterleiding voor huishoudelijk ge
bruik: in woningen niet vallende onder
arbeiderswoningen met minder dan 4 ver
trekken f8,per half jaar; toegelaten
waterverbruik per half jaar 20 kub. M„
daarboven naar verhouding tot bij 7 ver
trekken en meer f 15,per half jaar
met een verbruik van 33 kub. M. Voor
closet, bad, gevel- en tuinkraan wordt af
zonderlijk betaald. Voor industrieel ge
bruik van 40 tot 27 Va cent par
kub. M. per jaar.
Onder wij s
a. Middelbaar Onderwijs; Rijks H.
B. S. met 5 j. c. (schoolgeld afhankelijk
van aanslag in de rijksinkomstenbelasting);
Rijks Landbouwwinterschool (schoolgeld
f20.-).
b. Nijverheidsonderwijs: Ambachts
school met 3 j. c.; Vakschool voor meis-
Nap glimlachte. „Steek die in- uw zak,
alma mater!" zeide hij en ging zitten.
„Lady Carfax is veel te wellevend,
om Iets anders te zeggen", antwoordde
Mrs. Enrol.
„Lady Carfax zegt altijd de waarheid",
zeide Nap, terwijl hij de stukken begon
op te zetten, „wat de reden is, dat pile
jongelui haar aanbidden".
„Ach", zeide Mrs. Errol zeer beslist,
doch zonder eenige hatelijkheid, „ik dacht
dat dat nu eigenlijk het laatste was, wat
jij op prijs zoudt stellen."
„Ja, het klinkt vreemd, maar tegenwoor
dig i-s het juist het eerste", zeide Nap.
„Wat, gaat u nu, alma mater? Ik jaag
u toch niet weg?"
Toch stond hij op, om de deur voor
haar open te doen; en Mrs. Enrol verliet
de kamer zoo- ongeveer als iemand, die
aan een onuitgesproken wepsch gevolg
Nap kwam terug en zette het spel ver
der op. „Misschien- wilt u wel zoo goed
zijn u er in het vervolg van te onthou
den over mij te spreken als over den
zoon van de doorluchtige vrouwe", zeide
hij. „Dat vindt zij niet prettig".
„En waarom niet?" vroeg Anne ver
wonderd.
Hij keek naar haar op, als peinsde hij
ergens over. Dan teemde hij: „Ja, ziet
Ut mijn eerwaarde moeder is nu niet be-
auld Mü je noem* trotedh op mij. Als
Het is geen kunst, met groote
woorden iels nieuios in den Kandei
te brengen.
De STER-TABAK is geen nieuw
merk, doch heeft sedert vele jaren
het hart van iederen pijprooker
veroverd door hare ongeëven
aarde kwaliteit.
De rookers van STER-TABAK
beantwoorden ons streven naar
kwaliteit met hun vertrouwen.
Wij zullen dit vertrouwen niet
beschamen!
N.V. Theodorus Niemeijer
Groningen en Rotterdam
Erkend, de beste
jes met 3 j. c.; Handelsavorodschool met
4 j. c. (schoolgeld f 15,onvermog|en-
den gratis).
c. Lager Onderwijs: ChristelijkeDagf-
normaallessem. Verder openbare, christe
lijke, r.-k. scholen voor Lager en U.L.O.
en bewaarscholen, zoo openbare als r.-k.
en christelijke.
Ziekenverzorging.
Op het gebied van ziekenverzorging
kan als oudste inrichting worden genoemd
de ziekenafdeeling van 'het eeuwenoude
Gasthuis, die kort geleden is uitgebreid
tot een modern, aan alle eischen voldoend
ziekenhuis. In aanbouw is een r.-k. zieken
huis. Verder wordt hulp verleend door de
Goesche wijkverpleging^ afdeeling der
Zeeuwsche Hervormde Diacones senin-
richting, die zich ook belast met de be
strijding der tuberculose, alsmede door
de r.-k. ziekenveiplegingl „St. Joanna".
Het meergenoemde Gasthuis is zoowel
voor armlastige als voor klasse-patiënten.
Ook het r.-k. ziekenhuis zal daarvoor
worden bestemd.
Kerkgenootschappen.
De volgende gpzindten hebben in Goes
kerkgebouwen: N. H.; Doopsgpz.; Geref.
Kerk; Oud Geref.; ,Vrijz. H,; Vlij
Evang. Gemeente.
Openba re vermakelijkheden.
Door de aankoop en geheele verbou
wing en restauratie van de gjebouwen
„Het Schuttershof" heeft de stad goede
vergaderzalen en gpschikte gelegenheden
voor het houden van conferenties, ten
toonstellingen, muziek- en zanguitvoerin
gen, comedievoorstelüngien, tuinfeesten
enz. Als hoogste entreeprijs wordt gere
kend pl.m. f2,plus stedelijke belas
ting en auteursrecht.
Op het gebied van muziek en tooneel
dient in de eerste plaats vermeld te wor
den de gemengde zangvereemiging der af-
het Bertie was, dan.ja, u zelf zult
moeten toestemmen» dat Bertie de beste
uit 'het nest is".
Zijn manier van doen bracht haar op
een dwaalspoor, doch het lag niet in haar
aard op mystificaties in te gaan. Glim
lachend zeide zij dan ook: „Ik moet nog
steeds ondervinden, dat 11 zoo verachte
lijk bent".
„Er is nog veel, dat u ondervinden
moet", zeide Nap raadselachtig. „Maar
wilt u zoo goed zijn den eersten zet te
doen?"
Zij deed het zwijgend. Te voren had
den zij reeds verscheidene partijtjes ge
speeld. Hij had er een gewoonte van ge
maakt iederen avond bij haar op haarka
mer te komen, en ofschoon zij geen mata
dor in 'het schaken was, was het voor
'haar een welkome afleiding voor den
voortdurenden angst, die zoo zwaar op
haar drukte. Nap was een uitstekend
schaker; toch scheen hij plezier te heb
ben in het armzalige spelletje, dat zij
speelde. Misschien vond hij het prettig
haar aan zijn genade overgeleverd te
voelen. Zij had een sterk vermoeden»
dat hij dikwijls met opzet den strijd ver
lengde, ofschoon hij zich zelden liet
verslaan.
(Wordt vervolgd).