60 cent per', pond
GOESCHE COURANT
Gravin Pia
BIJVOEGSEL
Amiant en Asbest.
Voor de Vrouw
Medische Rubriek.
VAN DE
VAN VRIJDAG 7 OCTOBER 1927
Uit de werken der oude k'assieke schrij
vers is bekend', dat de Grieken uit een
steensoort, die zij asbest of ook we', ami
ant noemden, onbrandbare weef se'.s ver
vaardigden, waarin zij de lichamen hun
ner doode vorsten wikkelden, wanneer die
br-brand zouden worden. De asch werd
bardoor tegen vermenging met andere
:offen bewaard', en ijn een urn of sarco-
aag overgebracht.
Zonderling genoeg spreekt de natuur-
orscher PI mi us de jongere in zijn ge
schiedenis der natuur over het asbest-
weefsel in zijn boek over de nuttige plan
ten, zonder daarbij aan te merken, dat
het een steen is, en geen plant, zcoals
vlas en hennep, d;e hij onmiddellijk voor
af laat gaan. Hij zegt o.a. „Men 'heeft
ook een soort lijnwaad uitgevonden, dat
niet dóór het vuur verbrandt: men noemt
het levend linnen. Ik heb bij gastmalen
servetten daarvan in het haardvuur zien
branden, die, nadat het vuil er afge
brand was, schooner en glanz^mder wa
ren, dan zij door wasschen in water kon
den worden. Uit dit lijnwaad maakt men
ook lijkkleederen voor de koningin, om
hun asch bij het verbranden rein te hou
den. De stof daarvoor vindt men in het
woeste, door de zon verbrande Indië bij
vreeselijke slangen. Zij wordt echter zel
den gevonden en is moeilijk te weven,
d!aar zij zoo kort is. Wie deze stof vindt,
kan haar even duur verkoopen, als de
kostbaarste parels. Bij de Grieken heet
dit linnen, naar zijn aard asbestisch, (on
brandbaar). Dit Linnen zal wel het kost
baarste op de geheieie wereld zijn.
Nog verscheidene andere Grieksche en
Romeinsche schrijvers spreken over weef
sels van asbest, onder welke Plutarchus,
die het amiant (onbevlekt) noemt en zegt,
dat de Grieken er servetten, netten, mut
sen en andere kleedingstukken van ver
vaardigen.
Andere schrijvers gebruiken de namen
podia" en ..korsaidies" (grijs, grijsharig).
Pausanlas noemt het „karystisch vlos",
daar het bij Karystos gevonden werd. Hij
verhaalt, dat de pit in de gouden lamp,
in den tempel van Minerva te Athene,
uit zulk „vlas" bestond.
Hiërokles vermeldt, dat de Brahmanen
in Indië hun kleederen van asbest ver
vaardigden. In de bibliotheek van hiet
Vaticaan wordt een lijkkleed van asbest
bewaard, waarin nog asch aanwezig was,
toen het in een sareophaag gevonden werd.
Ook keizer Karei V had' tafelgoed van
asbest, hetwelk hij tot vermaak van zijn
gasten na gebruik in het vuur wierp, om
het te reinigen.
De mineralogen onderscheiden gewoon
lijk amiant van asbest. Amiant noemen
zij de delfstof, wanneer de vezels vol
komen buigzaam zijn en gemakke'ijk van
Jtalkander gescheiden kunnen worden; daar-
fWilegen wordt de andere verscheidenheid,
waarvan de vezels niet buigzaam maar
stijf en vast aan elkander gehecht zijn,
asbest genoemd'. Amiant, ook wel berg
vlas genoemd, bestaat uit op elkander
liggende, gelijkloopende, zeer fijne ve
zels, welke zich, men zou bijna zeggen,
tot in het oneindige, tot de dunste dra
den laten verdeelen. Die vezels zijn niet
zelden zoo glanzend als satijn, soms meer
dan 35 c.M. lang, maar gewoonlijk kor-
ij.t'Sr. Amiant is week: men kan den nagel
F er diep in drukken, evenals* in kurk. De
kleur is wit of groenachtig, slechts bij
uitzondering geelbruin of rozerood. Hoe
86
FEUILLETON.
DOOR
H. COURTHS—MAHLER.
Zij sidderde; nog nimmer had zij hem
zoo ontdaan gezien, nog nimmer had hij
in haar bijzijn zoozeer ziijin zelfbeheer-
sching verloren
„Hoe, hoe kom jij eraan?" was
haar angstige wedervraag.
Hij wees naar beneden en sprak hor
tend:
„Daar daar beneden vond ik hem,
hij waaide naar mij toe, hij viel
aan niijn voeten! Zeg mij gauw, waar
je jdlien brief vandaan hebt gebaald!
Zij wist van angst niet, wat zij ant
woorden moest. Wat was 5iij boos, omdat
zij dien brief in haar bezit had! Wat
wond' hij zich op bij de gedachte, dat
andere oogen dan de zijne en die van de
geliefde vrouw op zijn brieven aan haar
hadden gerustHet scheen haar thans
plotseling een onrecht toe, dat zij ze had
Idurven lezen!
„Ik, ach, dJat kan ik je niet
zeggen!" stamelde zij, bleek van schrik.
meer amiant op hoomblende gelijkt, hoe
vezeliger het is en hoe beter te bewer
ken. Komt die delfstof meer met talk
overeen, dan is ze korzelig van bouw
en veel korter van vezel.
De andere verscheidenheden van asbest
die harde, door elkaar loopende draden
hebben, en zout-asbest, bergleer of berg-
kurk genoemd1 worden, zijn. niet te be
werken.
Het asbest komt dikwerf voor in kalk-
groeven en kalkachtige rotsen. Zeer goede
voor bewerking geschikt amcarnt wordt ge
vonden in Canada, Tyrol (Ziller- en
Pfitschdal), te Traveselia in Piëmont en
op Corsica; het meer op talk gelijkende
gesteente in Portugal, Spanje en in een
groeve in het Odenwald. In Japan komt
een groenachtig blauwe soort voor.
De voornaamste toepassing vindt ami
ant waar er gesponnen en geweven stof
fen van vervaardigd worden. Op opzet
telijk daarvoor ingerichte koorden wor
den de vezels gesponnen en tot garen
verwerkt. Hetgeen daarbij afvalt, wordit
in op papierfabrieken gelijkende inrich
tingen verwerkt.
De eigenschap, waarop de voornaam
ste toepassingen van amiant en asbest
berusten is hun onbrandbaarheid. Volko
men onsmeltbaar is de stof echter niet,
doch er wordt daarvoor oen hooge graad
van hitte vereischt. Men heeft in de ber
gen stukken asbest gevonden, die door
den bliksem waren getroffen en daardoor
tot donkere doorschijnende korrels waren
versmolten.
In tal van opzichten zijn het asbest en
het amiant in de samenleving nuttig. Men
heeft beproefd' er papier van te maken
en er is ook inderdaad een geschrift
over deze steensoort op zoodanig papier
gedrukt. Daartoe had men het asbest
fijn gestampt, met papierpap en lijmwater
vermengd en vervolgens op de pap-erma-
cbine verwerkt. Het gaf echter slechts
een grof, grauw papier, dat slecht inkt
A v p BIGGELAAP &C9 RQOSEh CAAL
Doordat eenzelfde advertentie
drie maal geplaatst twee maal
wordt berekend, is de prijs
per regel slechts 16 cent.
Zij begreep, dat het hem diep zou
smarten, te moeten vernemen, dht de vrouw
die hij zoozeer liefhad, zelve de brieven,
die zij als een heilig aandenken had moe
ten bewaren, weggeschonken had!
Hij vermande zich, toen hij haar angst
zag en drong aan op kalmeren toon:
„Je moet het mij zeggen, Pia! Ik wil
het weten!"
Zijn oogen en de klank van zijn stem
verrieden echter, hoezeer het in hem
woelde en gistte.
Zij drukte het lederen taschje, dat zij
in de hand hield, onwillekeurig dicht te
gen zich aan.
„Ik kan het je niet zeggen! Vraag mij
t niet!" smeekte zij.
Zijn oogen hingen met een uitvorschen-
den blik aan haar bleek gezichtje, waar
op de sporen van tranen nog duidelijk
zichtbaar waren.
„Ik vraag het je wèl!" 'sprak hij
heesch. „Ik moet het weten. Daar heb
ik recht op! Zeg het mij, Pia!"
Zij keek langs hem heen, alsof zij
zocht naar een middel, om hem te ont
vluchten doodelijk beangst, dat hij ook
de andere brieven onder zijn oogen zou
krijgen, wilde zij hem voorbijsnellen, om
zidh uit de voeten te maken.
Hij trad haar in den weg.
„Je komit niet weg van hier, vóór ik
De 'huisvrouw, vilth oeid jes
en handschoenen.
Als dfe wintersclhe vilthceden vn hand
schoenen weer op dë proppen komen, is
er dikwijls voor de huisvrouw wel het
een en ander op te knappen en schoon te
maken. Vandaar dat het nuttig kan zijn,
een paar wenken hieromtrent te geven.
Zoo kan een wit vilten hoed schoonge
maakt worden inet een papje van kalk-
magmesia-poeider en water. A's liet papje
(uitgestreken op het hoedje) opgedroogd
is, borstelt men het hoedje af met een
schoone schuier. Donkerbruine vilten hoe
den maakt men schoon, door ze af te
sponsen met lauw water, vvaar.n een wei
nig ammonia. Zeemleeren handschoenen
vereischen goede zorg bij liet wasschen.
Als men een paar druppels olijfolie (of
sla-olie) in het water doet, waarin men
ze wascht, zullen de handschoenen n et
hard' opdrogen. Dit is goed voor het leer.
Zijn ze door het wasschen van geel tot
wit geworden, dan kunnen we de oor
spronkelijke gele kleur weer als volgt te
rug roepan. Laat wat sinaasappelschillen
24 uur in water weeken. Doe daarna de
schillen in het water, dat men kookt, om
er de handschoenen in te wasschen. Glacé
handschoenen, die niet eiken dag gedra
gen worden, bewaart men het best in een
blikken doos, waarin een klontje ammo
nia, stevig in een lapje gerold, ligt. Neem
liefst een flanellen Lapje ervoor. Zorg er
voor, dat de handschoenen niet met de
ammonia iin aanraking komen. Dit houdt
de glacés zacht en voorkomt dat er vlek
ken op komen. Peau de suede handschoe
nen kunnen op verschillende manieren wor
den schoongemaakt. Lichte wrijft men wel
met oud' brood. Ook trekt men ze wel aan
(en sluit ze goed') en wrijft ze dan heele-
maal goed' in met droog havermeel. Zijn
ze erg vuil, dan gebruikt men wei benzine.
Maar voorkom d'it liever. Ook wrijft men
ze wel in met een mengsel van volders
aarde en aluin. Na het inwrijven goed af
borstelen.
Nuttige wenken
Doe wat zout door de stijfsel (voor uw
strijkgoed). Dat voorkomt het onaange
name blijven plakken van het ijzer en geeft
het linnengoed een mooie glans.
Gebruikt nooit soda om aluminium pan
nen enz. schoon te maken. Een puimsteen
tje (of puimsteenpoeder op een vochtige
lap) doet wonderen.
Uiensap en azijn ,is een best middel ont
stalen voorwerpen schoon te maken. Neem
3 dëelen azijn op 1 deel uien ap en meng
dat goed dooreen. Smeer er het staal hee-
lemaal mee in. Laten dirogen en dan poet
sen.
Wil men een fornuis of kachel heel zui
nig branden, gooi dan op het rooster, als
het vuur goed' vlamt een paar brokken
kalk. Die gaan dan roodgloeien en behou
den heel lang de warmte.
Zijn :sr potloodvlekken. op karpet of
kleed' gekomen? Leg op de vlekken een
lapje van: volders aarde, een beetje warm
water en ammonia. Op de vlekken laten
drogen en dan afschuieren met een droge
schoone borstel. Zoo noodig herhalen. De
borstel moet flink hard zijn.
Lakleeren schoenen enz. moeten elke
week met cien weinig vazelimie ingewreven
worden. Dat voorkomt barsten. Goed in
wrijven en uitwrijven met een zacttite doejk.
Voordat meubelen gewreven worden,
is het goed' ze af te nemen met een doek
met een weinig azijn en water. Er zullen
alles weet!" stiet hij op ruwen toon, zijn
tanden opeenklemmend, uit.
Zij boog zich naar die vensteropening toe.
„Dan spring ik naar beneden!" dreig-
db zij.
Zijn oogen fonkelden. Vóór zij het
verhinderen kon, sloeg hij zijn armen om
haar heen en hield' haar stevig vast.
„Dat was weer db kleine, onstuimige
Pia van vroeger!" sprak hij half-Jachend',
half-geërgerd. „Ik geloof, dat je werke
lijk in staat zoudt zijn, naar beneden te
springen, om db ontdekking van je ge
heim te voorkomen! Maar toch zal
ik je je geheim ontrukken! Ik wil weten
en ik zal weten, hoe je aan dezen brief
gekomen bent en waarom je daarover hebt
geschreid!"
Zij sidderde en trachtte zich los te
rukken.
„Je vergist je ik heb niet geschreid!
En db brief, de brief
Zij zocht een uitvluchtje, maai* vond
er geen.
„Nu?" dirong liij aan, op haar ontsteld
gezichtje nedarblikkemd.
Plotseling schoten de tranen haar op
nieuw in de oogen.
„Plaag mij niet zoo, laat mij toch
gaan! Ik ik wil het je niet zeggen!
Liever wil ik sterven!" sprak zij op
hartstochtelijke!! toon. terwijl zij trachtte,
EEN GEHEEL NIEUWE UITVINDING IS DE PLUK-MACHINE
VOOR GEVOGELTE. IN RUIM 30 SECONDEN WORDT HIER
MEDE EEN KIP GEPLUKT. EEN EEND VRAAGT BIJNA 2 MINU
TEN OM GEPLUKT TE WORDEN.
dan geen vingers op achter blijven en bet
wrijven zal veel gemakkelijker gaan.
Erwfen soep.
Voor de komende koude dagen een fijn
bordje erwtensoep. De Fransche? Hier
voor neemt men op t/g pond groene erw
ten, 2 liter water, 2 worteltjes, 1 ui, 2 prei
tjes, 1 raapje, 3 aardappelen, 4 maggi s
bouillonblokjes, wat maizena en een klein
half ons boter. De gewasschem, geweekte
erwten laat men in 1 L. water met zout
gaar koken. Ondertusschen zet men de in
kleine dobbelsteentjes gesnipperde groen
ten op met de rest van ttiet water, waarin
de bouillonblokjes zijn opgelost. Zachtjes
gaar laten koken uur). De gaarge-
kookbe erwten wrijft men door een zeef
tot puree, die verdund wordt met het
gekookte groen tenmemgsel. Even door la
ten koken en ten slotte afbinden met wat
maizena. Proef of db soep zout genoeg
is en doe ze in de terrine, waarin ze af
gemaakt wordt met klontjes boter.
Huidverzorging.
Het voornaamste schoonheidsmiddel is
en blijft de zeep, daar zuiverttieid de eer
ste voorwaarde van iedere schoonheids-
verzorging is. Niet altijd was men deze
meening toegedaan; in den tijd van den
rococostijl wischten de schoenen en haar
cavaliers een te weinig aan zeep graag
door een te veel aan poeder en parfum
uit. De zeep wordt zooals bekend uit dier
lijke en plantaardige vetten (talg, palm
olie) met behulp van natronloog gewonnen
en de afzonderlijke soorten onderschei
den zich door verschillend gehalte aan
deze stoffen. Een huid met ©en dunne
en vet-arme opperhuid eischt een zachte
(vetrijke) zeep soort; een vetrijke ttmid daar
entegen heeft zeep met meer alcali noo
dig. Sommige soorten hebben nog verschil
lende bijvoegsels, zooals glycerine, aman
delmelk e.d.; de kleur en de geur der
zeep hebben met de kwaliteit niets te
maken. Voor het bad worden gaarne bad
zouten gebruikt, die naast geurende extra
het taschje ongemerkt uit liet venster te
werpen; het gelukte haar niet; het ledbrein
zakje viel op het breedè, steenen kozijn
en Hans greep het snel op.
„Ah! Hierin zal ik vermoedelijk de
oplossing van het raadsel vinden; ik zal
zoo vrij zijn, het taschje te doorzoeken.
Vergeef mij mijn struakroo vers-manieren,
er staat voor mij echter te veel op het
spel, om mij aan de goede vormen te
kunnen storen!"
Hij had haar los gelaten en wilde het
taschje openen; zij hield zijn hand vast
en smeekte op hartroierenden toon:
„Doe het niet! Doe het niet!"
Hij keek haar in de oogen; baar blik
verried hem liefde en angst tegelijk; bij
voelde zijn hart bonzen en zijn hoop op
haar wederliefde steeg in dit oogenblik
van spanning bijna tot zalige zekerheid.
„Pia is in dit taschje iets ver
borgen, dat aan jezelf schade berokkenen
kan, als het ontdekt wordt?" vroeg hij
op een weeken, innigen toon, die haar van
ontroering trillen deed.
Zij schudde het hoofd.
Zijn oogen straalden haar tegen met een
warmen, hartstochtelijken glans.
„En dat wilde je mij besparen? Daar
om wilde je liever naar beneden springen,
dan je gettieim prijs te geven?" drong hij
met sidderende stem.
toevoegsels vooral borax, soda en keuken
zout bevatten, om het water te onthar
den. De dikwijls aangeprezen ontvettende
en slank makende werking van sommige
bad'zoubem is zeer twijfe'acttitig, daar de
huid' voor opgeloste stoffen over het al
gemeen weinig doorlaatbaar is. Van groo-
ter werkzaamheid zijn reeds de in vele
badzouten opgenomen peroxyden (zout van
waterstof superoxyde) welke zich in het
waschwater onder afgifte van zuurstof
ontleden.
Aan de speciale huidverzorging zijn
al die middelen gewijd, welke vet aan de
huid toevoeren of haar overmatige vetvor-
mimg beperken (vetbevattende of vetvrije
crème), huidziekten verwijderen, verblee-
ken of bedekken (waschwater of poeder)
of een zekere huidkleur moeten voort
brengen (schmink of poeder). De huid-
crème dient niet alleen tot vettoevoer of
-verwijdering, maar moet ook warmte-
isoleerend of eventueel beschermend te
gen te scherpe zonnestralen werken. Zij
mag geen ontleedbare vetten bevatten en
moet goed, vooral met water zijn te men
gen. De onder de meest verschillende
namen op de markt komende huidcrêmes
zijn te onderscheiden in vetrijke en vet
vrije of vet-arme. De vethoudbnde crè
mes, gewoonlijk als goudcrême aangeduid,
bevatten hoofdzakelijk dierlijke en plant
aardige vetten, zooals cacaoboter, para-
finie, lanoline met verschillend' hoog wa
tergehalte. Daarbij komen nog bijmengels
zooals b.v. borax, kamfer, was en last
not least parfums. De vet-arme (-vrije)
crèmes bestaan uit stearinezure natron,
glycerine en gelatine-achtige plantenstof-
ken, zooals agar en tragan; ook honing,
zinkoxyd en stijfsel worden hier gebruikt,
'n Zeer gewild middel tot het lenig ma
ken der huid is glycerine; gewoonlijk
wordt het echter veel te sterk geconcen
treerd gebruikt, waardoor de werking er
van afneemt. Om een gladde, blanke huid
te verkrijgen wordt bovendien nog schoon
heidswater aangewend, dat het sap van
pistachen, hittere amandelen, augurken enz.
bevat. Water stof-peroxyde wordt gebruikt
tot het verwijderen van zonnesproeten.
„Geef mij het taschje terug!" smeekte
zij nauw hoorboor.
„Neen, ik wil eerst weten, wat het in
houdt".
Zij zonk als gebroken op haar lieve
lingsplekje neer en verborg haar gelaatö ita
haar handen. Hij opende het taschje en
haalde de brieven er uit; na een vluch-
tigen blik op de door hemzelf beschreven
blaadjes, las hij aandachtig den brief, dien
Liane von Breuken ter begeleiding van het
pakje brieven aan Pia gescttireven had';
toen hij hem uitgelezen had', deed hij al
de brieven weder in het taschje en stale dat
in zijn zak.
Zacht trok hij Pias handen van haar
oogen weg en keek haar met brandende
blikken aan.
„Dat was het düsWanneer heeft me
vrouw von Breuken je die brieven toege
stuurd?"
Bleek, schuchter, zat zij met neerge
slagen oogen voor hem; ze diacht niet aan
zichzelve, zij dacht alleen aan het leed,
dat zijn hart verscheuren moest.
„Op den dag, waarop jij in Baden-
Baden aankwaamt en een onderhoud met
mevrouw von Bremken hadt. Des avonds,
toen ik in mijn kamer kwam, vond ik het
pakketje op mijn scttirijftafe'Y' sprak :-:ij
zacht.
.(Wordt vervolgd).
