Gravin Pia
N°. 118.
Woensdag 5 October 1927
1116 Jaargang.
advertentien
Buitenland
LINTVELT's BAZAR
Uit de Radiowereld
Land ei) Tuinbouw
Binnenland
Koloniën.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naamlooze Vennootschap Goesche Courant
COURANT
en Kleeuwens Ross Drukkers- en Uitgeversbedrijf
van 15 regels f 1,20. elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentien worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
OVERZICHT.
Het lot van Trotski beslist?
Het „Berliner Tageblatt" verneemt uit
Moskou
De onlangs gedane ontdekking van een
geheime drukkerij dier oppositie, die reeds
tot de uitsluiting van 14 Moskouscbe partij
leden geleid heeft, schijnt ook den hoof
den der oppositie voor goed den nek
gebroken te hebben. De uitsluiting van
TVotski en Woejowitsj uit de Komintern
moet beschouwd' worden als de voorloop
ster van die uitsluiting van Trotski en Si-
nowjef uit het centrale comité dier partij
en dat zou die wettige loopbaan van de
twee oudé bolsjewiki voor goed bezegelen.
Hoe diep de vijandschap tusschen op
positie en meerderheid zich in de gemoe
deren ingevreten heeft, toornen de verkla
ringen van Trotski in de vergadering van
die Komintern op 27 September, waarnaar
de Komintern in het uitsluitingsbesluit met
talrijke citaten verwijst: „De op een val-
sche politieke basis gevestigde bureaucra
tische discipline (der partijleiding) is geen
wapen tot behoud, maar tot desorganisatie
en vernietiging van de partij. Serebrijakof,
Preo bras jen ski en Sjarof, die de geheime
drukkerij hebben opgericht, zijn politiek
twee hoofden grooter dan zij die hun be-
dlrijf met „partijdiscipline" probeeren te
bestrijden". Trotski betitelde de bolsje
wistische partij als een verzameling on
zinnige en stomme naloopers van een paar
lenders. „Er is op het oogenblik geen
partij-organisatie, die debatteert en be
slist, maar slechts een die uitvoert. Ook
het presidium van het Komintern maakt
daarop geen uitzondering". Hierop her
haalde Trotski zijn -oude klachten,
dét in de richting van Thermidor gestuurd
wordt en dat Bonapartistisdhe denkbeel
den huizen in de hoofden der overweldi
gers.
Tegenover dezen schimp op de hoog
ste instanties van partij en Komintern, is
het niet te verwonderen, dat deze 't Trots-
kiisrne als een vijand' der partij beschou
wen en aan dé kaak stellen. „Het Trots-
kiisme, betoogt deze Komintern, „heeft
zich met dé partijlooze, burgerlijke intel-
lectueelen, met duistere, politiek verdachte
en den Sovjets openlijk vijandige elemen
ten verbonden en streeft onafgebroken
naar de oprichting van een nieuwe partij
en van een nieuwe vierde Internationale"'.
De oppositie wordt vooral ook aangere
kend haar relatie met de buitenlandsche
oppositiegroepen, zooals Maslof, Ruth
Fisher en Soewarin. Al dringt de „Praw-
da" er bij de oppositie nogmaals op aan,
Hoek Koningstraat. - Magdalenastraat.
Speciaal adres in:
Glas, Porcelain en Aardewerk.
84
FEUILLETON
DOOR
H. COURTHS—MAHLER.
sluiting in December van Trotski en zijn
haar fractievorming te staken, aan dé uit
grienden uit het centrale comité is niet
meer te twijfelen.
Een samenzwering in Spanje.
De „Na ticier o del Lumes" publiceert
een officieus communiqué, waarin wordt
medegedeeld, dat de Spaamsche minister
president gisteren bij zijn aankomst te Ma
drid er van in kennis werd gesteld, dat de
politie zoo juist een revolutionair complot
bad ontdekt, dat verijdeld is. Ofschoon het
geen enkele politieke beteekenis had', 'zou
het stellig dé openbare orde hebben ver
stoord.
Het aantal samenzweerders bedroeg
slechts 200, doch deze waren er in ge
slaagd zich overvloedig van bommen en
ontplofbare stoffen te voorzien, die klaar
blijkelijk bestemd waren aanslagen te ple
gen en wanordelijkheden te veroorzaken.
Het onderzoek wordt voortgezet. In
het geheele land heerscht rust.
Hilversum zwijgt.
Maandagavond om en nabij half negen
heeft dé Hilversum sche radi o-omzender
plots den dienst gestaakt.
Gemeld wordt, dat het gebrek niet aan
den zender gelegen was, doch dat de
storing was veroorzaakt door een defect
aan dén stroomtoevoer van het P. E. N.
De zender kreeg daardoor gem stroom
en het gevolg was een volkomen stilzwij
gen dat weer verbroken, zou worden,,
zoodra de leiding van het P. E. N. zou
zijn hersteld.
De suikerbietencampagne.
In een bericht over dien a.s. aanvang
dér suikercampagne te Bergen op Zoom
meldt het „Volk", dat dit jaar wederom
met een geringer aantal arbeidskrach
ten zal worden gewerkt, wegens het in
gebruik nemen van meer machines.
De vlucht van „De Postduif".
Luitenant Koppen seiode d.d. 4 Oct.
uit Karatsji aan het Haagschc Aneta-
kantoor
Wij zijn om vier uur te Bushire op
gestegen en na een lange vlucht van tien
uur alhier geland'. Afstand 1830 K.M.
Wij hebben een goede reis gehiad en goed
weer; er was groote belangstelling op
het vliegveld.
Morgen gaan wij naar Allahabad'.
Een goede vangst.
Toen Zondagnacht te twee uur een zootn
van de familie H., wonende aam de Nach-
Langzaam kwam Pia weder tot kalm
te, al bleef haar hart zoo luidfe kloppen,
dat zij het meende te hoorai.
Geen van hen roerde met een enkel
woord' weder aan, wat hen beiden toch
zoozeer vervulde.
Van terzijde wierp- hij herhaaldelijk
een blik op het goudbruine kopje naast
hem; zij droeg den grooten stroohoed,
dien zij vergeten had weder op te zetten,
aan haar arm.
Het viel hem moeilijk, zoo kalm aan
haar zijde te gaanbij het kruispunt, waar
hunne wegen zich scheidden, bleef hij
staan.
Pia verzocht hem, spoedig naar Bu
chenau te komen.
„Papa verlangt zoo- naar je!" sprak
zij zacht.
Hij beloofde, den volgenden dag te
zullen komen.
Pia had tegelijk gehoopt en gevreesd,
dat hij terstond met haar zou meegaan
naar Buchenau, maar hij verlangde er
naar, alleen te zijn, omdat het wederzien
van Pia hem dieper had geschokt, dan
hij zich aanvankelijk had' willen be
kennen.
Tlij snakte er naar haar in zijn armen
te nemen en met vurig-smeekendia woor
den haar om haar wederliefde te vragen;
hij vermoedde echter niet, dat het be
geerde geluk terstond zijn deel geworden
zou zijn, als hij slechts aan diat verlan
gen had' toegegeven! Wel hoopte hij, dat
hij eenmaal haar liefde zou kunnen wimnefo,
maar niets deed hem vermoeden, dat hij
reeds nu met de grootste innigheid, met
het smachtendste verlangen, door haar
werd bemind!
Haastig kuste hij tot afscheid' haar
hand en steeg te paard; met een gewild-
vroolijken groet reed hij snel weg.
Pia ging met loome schreden verder;
toen hij uit het gezicht was, drukte zij
haar handen tegen haar hart en dacht:
„Kon ik toch maar weitvr even rustig
worden als vroeger! Kon ik mij toch
maar tevreden stellen met zijn vriend
schap! Maar daartoe heb ik hem te lief!
Mijn hart zal nooit rustig kuirunen klop
pen, als ik hem zie! Maar, niemand
mag vermoeden, hoe het er in mijn bin
nenste^ uitziet, hijzelf wel het aller
minst!" j
En toch verheugde het haar, dat zij
hem ten minste zou kunnen zien en spreken!
Spoedig was Hans von Ried weder
een bijna dagelijksche gast op» Bucihemau
geworden. Hij en Pia gingen schijnbaar
te Enschedé, thuis kwam,
bemerkte hij, dat aan de achterzijde van
het huis een man bezig was met behulp
van een ladder naar binnen te klimmen.
Toen dé inbreker H. ontwaarde, sloeg
hij op de vlucht, doch de jongeman greep
hem beet. Een worsteling ontstond, waar
bij dé man met een mes dreigde. Op het
lawaai kwam dé vader van H. met een
anderen zoon naar buiten en. met hun
drieën konden zij den ongewen schten be
zoeker overmeesteren en aan dé politie
overleveren. Hij bleek te zijn dé 24-jarige
boerenzoon V. uit Glanerbrug met wiens
arrestatie men een goede vangst heeft ge-
d'aan, daar bij nader onderzoek bleek, diait
hij ook dé dader was van een inbraak bij
een raadslid te Enschede.
Te hooge productiekosten.
In het eerste verslag van het Verbond)
van Ned'. Werkgevers, lezen we in de
inleiding
Wij mogen niet zeggen, dat deze pe
riode aan ons bedrijfsleven reden tot over
matige tevredenheid heeft gegeven. Menige
bedrijfstak is de na 1921 ontstane inzin
king nog allerminst te boven.
In het bijzondér in de voor ons land
zoo belangrijke export-industrie zijn de
omstandigheden over het algemeen nog
weinig bevredigend. De hooge productie
kosten, die meestal ongunstig afsteken bij
die in de ons omringende industrie-centra,
wierpen wel een dér donkerste schaduwen
op het anderhalf jarig tijdperk, dat achter
ons ligt. Daardoor werd het voor menig
een nog moeilijker dan het anders reeds
geweest zou zijn. de allengs hooger op-
schietendé tariefmuren in het buitenland
te overschrijden. De meeste der voor
export werkende ondernemingen verkeer
den dan ook in de onmogelijkheid de
vleugels breed uit te slaan. Velen zagen
zelfs tot hun leedwezen hun aandeel in
den buitenlandschen afzet ineenschrompelen
Vooral de vermindering van ons aan
deel in den Nederlandsch-Indischen im
port nam voor zeer vele artikelen ver
ontrustende afmetingen aan. Zulks moet
voor een deel aan de in de laatste jaren
sterk toegenomen concurrentie van Japan
wordlen toegeschreven.
Tegenover déze ongunstige factoren die
nen ook leenige gunstige vermeld' te wor
den. Zoo werd in onzen kring de door
minister de Geer doorgevoerde belasting
verlaging zeer gewaardeerd.
Dat déze inkomstenderving mogelijk
was wijst evenwel niet op een toenemende
welvaart in alle takken van volkswelvaart.
Het ruimer vloeien dér middelen is n.l.
deels aan de invoering van nieuwe belas
tingen, deels aan de voorspoedige resulta
ten van Nederlaindsch- Indische onderne
mingen te danken. De belastingverlaging
zou nimmer haar beslag hebben kunnen
krijgen indien deze laatste factor zich
niet had doen gelden. De resultaten van
die in Nederland werkende indusitrieele
bedirijven waren althans niet rijkelijk ge
noeg om de opbrengst der belastingen
gunstig te beïnvloeden.
Noch dé belastingverlaging moch an
dere, op zich zelf verblijdende, verschijn
selen vermochten het bedrijfsleven uit
vroolijk en ongedwongen met elkander
om en vermeden alles, wat aan hun vroe
gere verhouding herinneren kon!
En toch viel het hun beiden met den
dag moeilijker, hun ware gevoelens te
verbergen; van dag tot dag schoot de
liefdé dieper wondel in hunne harten.
Als zij hem zag aankomen', ging zij haas
tig naar haar kamer, om in die eenzaam
heid1 haar moed te verzamelen, zoodat
zij hem rustig tegemoet zou kunnen' tre
den. En hij vond, dat zij van dag tot
dag bekoorlijker werd, dat over geheel
haar wezen een waas van lieflijke vrou
welijkheid' lag gespreid, dat hem het bloed
sneller door de aderen dreef. Hij be
handelde haar met een hoffelijkheid en
een teediere belangstelling, die menigmaal
een blosje op haar wangen brachten.
Zij reden evenals vroeger te zamen in
den omtrek rond en deze gemeenschappe
lijke rij toertjes waren voor hen beidén
tegelijk een genot en een kwelling.
Graaf Buchenau liet hen rustig begaan;
hij hoopte nog altijd, dat Hans eenmaal
zijn schoonzoon zou worden. Heimelijjk
sloeg hij Pia menigmaal gade en het
scheen hem toe, dat haar oogen Hans
droef verlangend volgden, overal waar
hij ging, diat haar gezichtje straalde, als
zij hem zag aankomen; soms ook hoordé
hij haar in stilte zuchten.
Zij was hem een raadsel geworden;
er scheen iets in haar om te gaain,
waarvan hij geen vermoeden had. Hij
sprak diaarover eens met Hansdeze
haar inzinking op te heffen.
In de voo r de binnenland s che markt
werkende ondernemingen treft men on
getwijfeld betere bedrijfsresultaten aan dan
de exportnijverheid. Heit behoeft even
wel geen betoog, dat deze op zich zelf
tot voldoening stemmende toestand voor
de exportnijverheid zijn schaduwzijde heeft
zoodra de productiekosten in een voor de
binneniandsdhe markt werkend bedrijf
hooger zijn dan in het buitenland, want in
diat geval worden de kosten van levenson
derhoud van de in exportbedrijven wer
kende arbeiders ongunstig beïnvloed door
den relatief hoogen prijs van,' liet in het bui
nenland' vervaardigde gebruiksartikel. In
dit verband moge worden herinnerd aan
den verderfelijken invloed, die de hooge
loomen van het gemeentepersoneel, via het
belastingbiljet speciaal van dén arbeider
en dén middenstander op de koopkracht
van dé in expor{industrieën werkende ar
beiders uitoefent.
Brooze woningen.
De gemeentewoningen te Schoonhoven
schijnen buitengewoon broos te zijn. Bij
heit beantwoorden van de vraag, of een Te-
bedrag van f 2,50 per jaar door de gemeen
te Schoonhoven indertijd bedongen en nu
wederom gevorderd van een huurder eeiner
gemeentewoning voor het aanbrengen e:ner
antenne op haar zeiver dék niet een beetjie
veel was als tegenprestatie voor het ver
krijgen dér vergunning eenige spijkers- in
het gemeentelijke eigendom te slaan, over
woog n.l. de kantonrechter te dier stecfe
in een vonnis van drie Augustus 1927 o.m.:
„dat het in het onderhavige geval echter
gaat om woningen van. zoo' groote broos
heid, gelijk van algemeeine bekendheid is,
diat het slaan zelfs van. spijkers op een ver
keerde plaats de grootste onheilen zou
kunnen teweegbrengen, zoodat het heffen
van bedoelde zware recognitie ongetwij
feld' uit niets anders is voortgesproten dan
uit de overweging van deze bijzondere om
standigheden".
Men vraagt zich bij lezing van boven
staande af:
„Mag een- gemeente gelet op dé groote
onheilen", die het inslaan van één spijllier
in haar brooze woningen met zich birengt,
het enorme risico loopen verbonden aan
een overeenkomst, waarbij zij een willekeu
rigen huurdér toestaat voor het luttele be-
bedlrag van twee gulden en vijftig cents
's jaars niet één' maar misschien wel tien
of zelfS' twaalf spijkers in dlak of muur te
hameren haar eigendommen tot puin
te zien ineenstorten?"
Gas met een luchtje.
In de gasindustrie zijn misstanden aan
het licht gekomen, die reeds aanleiding
hebben gegeven tot het ontslag of de
schorsing van eenige directeuren van ga:-
fabrieken. De Ned. fed. bond van perso
neel in. openbaren dienst heeft een brief
gezonden, aan de gemeenteraden van Am
sterdam, Dien Haag, Rotterdam en 97
andere gemeenten, en herinnert daarin aan
dé berichten over z.g. retourcommissies
aan directeuren van gemeentelijke gasbe
drijven. Voorts wordt beweerd, diat de
vereeniging van gasfabrikanten ongenegen
verzocht hem echter, Pia op geen en
kele wijze te verontrusten of te be
ïnvloeden ook Hans begreep Pia niet
meer, maar evenmin als haar vader vond hij
de toch zoo eenvoudige oplossing van
het raadsel, dat hen beiden in spanning
hield.
Weken verliepen, zonder dat zij een
stap zender kwamen.
Gravin Eckhoff vertoefde nog bij haar
dochter, maar werd spoedig op Riedberg
verwacht. Hans von Ried was van plan,
dan een partij te geven, waardoor hij
dé hem gedane uitnoodigiingien van. zijn
buren zou kunnen beantwoorden en hij
rekendé erop, dat zijn tante daarbij de rol
van vrouw des huizes op zich zou wil
len nemen.
Graaf Buchenau had' reeds beloofd,
met Pia het feest te zullen bijwonen.
Pia zou onder de bescherming \an lante
Maria aan dé gasten worden voorgesteld,
als de thans volwassen erfdochter van
Buchenau! De graaf had' echter nog net
beslist, of hij dan zijn huis eveneens weer
voor het gezellige verkeer zou openstel
len; hij beschouwde het aanstaande feest
als een soort van proefneming, die zou
moeten uitwijzen, of hij het bijzijn van
zoovele menschen na zijn*langdurige een
zaamheid' wel zou kuinnen er dragen.
Het was October géwordén; de herfst
had'- bijna onnatuurlijk warme dagen ge
bracht; dé zon scheen, vroolijk en helder
en alleen het vroege avond-worden her
innerde eraan, dat de zomer voorbij was,
is medle te werken om de juistheid dier be
richten te onderzoeken. Deze vereeniging
wordt, naar men zegt, door sommige ge
meenten gesubsidieerd. De bond meent,
dat de opheffing van twijfel en het bren
gen van opheldering naar alreeds ge
bleken is het spoedigst tot stand ge
bracht kan worden door een commissie
van onderzoek, welke commissie ware sa
men t e stellen uit raadsleden als vertegen-
oordigers der burgerij en uit door de al-
gemeene landelijke bonden van overheids
personeel aan te wijzen, doch door den
gemeenteraad te benoemen, vertegenwoor
digers der ambtenaren en werklieden. Ten
slottte verzoekt de bond de benoeming van
zulk een commissie en dé onmiddellijke
stopzetting dér eventuee'e subsidie aan de
vereeniging van gasfabrikamiten.
Inmiddels hebben de maatschappij ter
vervaardiging van gasmeters enz. te Dord
recht, De eerste Rot'.erd&msche meetin
strumenten- ean apparatenfabrlek voorheen
Elster Co. te Rotterdam, De Nederland
sche gasmeterfabriek George Wilson,
maatschappij voor aanleg van gas- en wa
terleidingen te 's Gravemhage, en de meter-
fabriek voorheen J. Brunt en Co. te 's Gra
venhage, zich bij notaricelie acte verbonden
om geen steekpenningen in welken vorm
ook of onder welke benaming ook, noch
direct, noch indirect aan beambten, werk
nemers of andere vertrouwenslieden en
afnemers te zullen
Snippers.
De H. T. M.-beambte, die de vorige
week een bedrag van f 15.000 zou hebben
verloren, is door de directie der H. T. M.
ontslagen op grond van ongeschiktheid.
3000 veroordeelde
communisten
Het „Soerab. Hbld'." verneemt, dat
van 3000 veroordeelde communisten de
vonnissen op executie wachten, maar hoe
het de grootste zorgen baart voor hen een
onderkomen in de verschillende gevan
genissen te vinden. Na veel hoofdbrekens
heeft men er déze oplossing op gevonden.
In dé gevangenis van Soerabaja zuilen-
drie honderd communisten hun straf on
dergaan, terwijl op Noe>a-Kembangan 800
dézer veroordeelden een plaats zullen vin
dén. Het blad berichtte reeds, dat daar
met grooten spoed aan nieuwe gebouwen
wordt gewerkt. Thans naderen, zij hunne
voltooiing. Zij bestaan uit metalen lood
sen, omgeven door hooge steenen ringmu
ren. Het liefelijk gelegen kampement te
Banjoebiroe, sedert jaren door de militai
ren verlaten, wordt eveneens omgebouwd.
Aldaar zullen 1200 communisten hun straf
gaan uitzitten,. Tenslotte,worden ook de
Landspakhuizen te Padang, voor zoover
zij niet meer al,s gouvernementsgoediangs
dienen, met bekwamen spoed omgebouwd
tot communistenverblijf. Te Padang zul
len er zevenhonderd worden opgesloten,
waarmede dus de 3000 man een1 plaatsje
zullen hebben gevonden.
Pia liet Gouvernante zadéliein, om uit
te rijdén naar de ruïne op den Riedberg;
zij wist, dat Hans op een naburig land
goed aan een jacbtmaaltijdg genoodigd
was en dus dien dag niet naar Buchenau
zou komen en zij wist daardoor even
eens, dat zij geen gevaar liep, hem op
zijn eigen grondgebied te zullen ont
moeten.
In snellen draf reed zij tot aan den
voet van den berg; langzaam besteeg Gou
vernante daarna het smalle' pad, dat naar
de ruïne voerde.
Boven gekomen, sprong Pia uit dén za
del, bond Gouvernante aan een boom en
ging te voet verder. Zij kon zonder gevaar
voor een ongeluk dé geheel herstelde ctee-
nien trap beklimmen; zij nam den sleep
van haar rijkleed over den arm en zocht
haar lievelingsplekje in het groote boog
venster op; zij zette zich neder en liet
haar blikken droomerig over het schoon©
landschap zweven; het groen van de hoo
rnen had een roodgouden tint aangenomen,
die in den, hellen zonneschijn warm op
glansde.
Met een verlangenden blik tuurde zij
naar het kasteel Riedberg omlaag; het
lag daar beneden zoo rustig en stil als
een sprookjes slot. Niet bewoog zich erin,
ditmaal stond er zelfs geen slaperige lakei
op het bordes te wachten.
(Word't vervolgd).