Gravin Pia
N°. 100
Woensdag 21 Augustus 1927
1118 Jaargang,
Buitenland
Land en Tuinbouw
LINTVELT's BAZAR
Rechtszaken.
ProVincienieuWs
BANK voor
ZEELAND GOES
rentevergoeding
Deposito's tot 8 °|0 's jaars.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOES»
Uitgave Naamlooze Vennootschap Goesche Courant
COURANT
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels fl,20, elk» regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uw voormiddag.
OVERZICHT.
Sacco ©n Vanzetti.
Ondanks de protesten dóe in alle dee-
len der wereld zijn opgestegen, zijn Sacco
en Vanzetti, zooals we reeds per bulletin
meldden, gisternacht terechtgesteld. De
vertegenwoordiger van de „Associated
Press of America", de eemitge journalist,
dóe tot de gebeurtenissen in de gevange
nis was toegelaten, zegt dat, ofschoon
d!e gewapende politie binnen en buiten de
gevangenis patrouilleerde, voorzien van ma
chinegeweren en geweren, zich geen inca-
dlenten hebben voorgedaan bij de execu
tie van Sacco en Vanzetti. De electrocu
te© had zonder falen plaats. Sacco, bleek
maar vastberaden, liep rechtop met glins
terende oogen en schreeuwde in het Ita-
liaansch, toen hij op de electrische stoel
was gezeten, „Lange leve de anarchie'
Daarna ging hij voort in gebroken En-
geisch: „Vaarwel mijn vrouw, mijn k nd
en al mijn vrienden. Goeden avond, hoe
ren. Vaarwel moeder".
Vanzetti trad' de doodskamer koel en
bewogen binnen, drukte twee bewakers
die hand en liep zonder bijstand naar de
electrische stoel. Hij begon een toespraak
om zijn onschuld vol te houden, maar de
beul kwam tusschenbeidle en zette' hem
de kap op het hoofd. Zijn laatste zin
was: „Ik wensch enkele menschen te ver
geven, wat zij mij nu aandoen'
De lichamen werden naar het nabur.ge
lijkenhuis gebracht, waar die autopsie
werd verricht.
De electrocutie van Sacco en Vanzetti
was voorafgegaan door doe van Madei-
ros, die veroordeeld was wegens moord
op die kassier van een bank.
In Boston is het publiek bij de terecht
stelling niet rustig gebleven. Tegen mid
dernacht had zich een groote menschen-
menigte in de nabijheid van de gevan
genis verzameld. Op verschillende plaat
sen in de stad is het tot ernstige botsin
gen met de politie gekomen. Twee per
sonen werden gedood en velen werden
gewond. Meer dan honderd personen wer
den gearresteerd.
Toen het bericht van de terechtstelling
tot de menigte voor de gevangenis door
drong, werd hiervan in een langdurig
zwijgen en met ontbloote hoofden kenn s
genomen.
Tot lang na middernacht bleef het ru
moerig in de stad.
Twee graanoogsten per jaar?
De Berlijoscbe correspondent van het
„Vad." schrijft:
Ongeveer een jaar geleden hoorde men
Hoek Koningstraat. - Magdalenastraat.
Speciaal adres in:
Glas, Porcelain en Aardewerk.
60
FEUILLETON.
DOOR
H. COURTHSMAHLER.
Zij hoorde een rijtuig voorbijrijden. Zou
Tante Maria reeds teruggekeerd zijn?
Of kwam er bezoek?
De huisbel rinkelde.
„Jammer 1" zuchtte Pia, die zich op
een rustig uurtje van alleen-zijn had' ver
heugd'. Het kon Tante Maria niet zijn*
want die zou niet hebben gebeld.
Nog vóór zij besloten was, of zij de
visite ontvangen, of „niet-tfouis" geven, zou,
werd' de deur geopend en de knecht Let
zonder aandienen een grooten, slanken
heer binnen.
Als verlamd' staarde P^a een oogen-
blik in het gelaat van Hans von Ried,
die bij de deur bleef staan en naar de
bekoorlijke, jonge diame keek met een blik
van onzekerheid!, alsof hij zijn oogen niet
kon gelooven.
Zij staarden elkander aan, geen
van ibeiden in staat, zich te bewegen. Ein
delijk sprong Pia haastig op.
„Hans!" riep zij, half-verheugd, balf-
verschrikt uit en een snelle blos kleurde
haar wangen.
voor het eerst spreken over proefnemin
gen in Duitschland' met electrische grond-
bemesting. In Alt-Glieuicke bij Potsdam
werd' een proefveld hiertoe ingericht en
die uitvinder van het systeem, Curt Fritz-
sche, die hiermede reeds gunstige resul
taten wat de kwaliteit betreft had bereikt,
is thans bezig met de interessante proef
neming, om op het eleotrisch gemeste land
een tweeden oogst te verkrijgen. Tusschen
12 en 15 Juli heeft hij op 'zijn proefveld
wintergerst en winterrogge geoogst en
daarna opnieuw gezaaid en thans meent
hij, eind September of begin October op
nieuw te kunnen oogsten. Wat dit systeem,
als het blijkt practisch doorvoerbaar te
zijn, beteekent, ligt voor die hand, vooral
indien de waarde er van op zoo slechten
grond' als zandbodem van de mark Bran
denburg wordt beewzen.
Bevordering van groei door electriciteit
is niet nieuw. Reeds jaren geleden hoorde
men er over spreken en ik meen, diat voor
al in Californië bij de fruitcultuur proef-
nemingen ermede gedaan zijn. Maar het
vroegere systeem bestond! uit het leiden
van kunstmatige electrische stroom over
den grond, hetgeen omslachtig en duur
was. Wegens de onrendabele methode werd
dit dan ook opgegeven. Fritzsche voert
geen machinaal verkregen electrische
stroomen over zijn proefakker, doch maakt
gebruik van het natuurlijke electrische
stroomveld1 in de aarde. In zijn akker legt
hij ongeveer 10 c.M. dieper dan geploegd
wordt een netwerk uit ijzerdraad, dat
als electromagnetisch stroomveld in het
natuurlijke aardstroomveld dient en gevoed
wordt door ludhtelectriciteitDeze wordt
door op ongeveer 8 meter hooge houten
masten geplaatste magneetschijven zonder
verdere onkosten uit de lucht gezogen. Het
systeem is dus eenvoudig en niet kostbaar.
Fritzsche zegt, dat hij hiermede alge
meen een vroeger rijpen van het zaad een
hoogere opbrengst en een beter aroma
verkrijgt, bij suikerbieten ook een hoog'
suikergehalte. Hij gaat nog verder en zegt,
dat de planten ook gezonder zijn en meer
weerstandsvermogen tegen parasieten en
ziekten toonen.
Behalve het geschetste systeem, heeft
Friitzsdhe nog een tweede, waarbij hij in
't geheel geen gebruik van antennes maakt
en dós boven op den grond ook niets te
zien is. Bij dóze tweede methode legt hij
op bepaalde diepte in den grond een stel
sel van draden, die hier en daar met mag
netische polen verbonden zijn en boven
dien door doozan loopan, waarin zich
radio-actieve stoffen bevinden, voorname
lijk uraniumpekerts. Deze bussen dienen
als 't ware als eiectriciteitsreservoirs. Ten
slotte houdt de uitvinder zich bezig met
proefnemingen nopens de behandeling der
zaden voor het zaaien.
De proefnemingen hebben in den laat-
sten tijd zeer de aandacht getrokken en
deskundige bezoekers uit binnen- en bui
tenland' hebben de proefvelden in oogem-
schouw genomen. De Engalsche regeering
heeft Fritzsche aanleiding gegeven om
een memorandum over de behandeling van
suikerbieten volgens zijn systeem uit te
werken. In hoeverre het inderdaad waarde,
althans blijvende waarde heeft, zal nog
moeten worden afgewacht. Merkwaardig
is in elk geval, dat op zijn proefvelden
sojabooinen prachtig uitkomen en
Zij Lep hem echter niet tegemoet, om
zich aan zijn arm te hangen, zooals zij
dat vroeger zou hebben gedaan; na en
kele haastige schreden bleef zij pLotse-
ling staan, drukte haar hand op haar hart
en blikte in verwarring naar hem op.
'Hij kon het wonder, dat hij aanschouw
de, niet gelooven!
Was dat werkelijk hetzelfde kleine,
wilde meisje, dat hij hier een half jaar
geleden in slecht-zittende kleerem en met
stijve, strak om het hoofd1 gewonden
vlechten had achtergelaten? Deze ele
gante. jonge dame met haar voornaam-
bevallige houding, met haar weelderig,
luchtig gekapt, goudbruin haar had zoo
weinig met de oude Pia gemeen, dat hij
zich niet zoo spoedig van zijn verba
zing herstellen kon, al was hij ook op
een verandering in haar uiterlijk voorbe
reid geweest.
Snel trad' hij eindeLjk op haar toe en
nam haar handlen in de zijne. Zijn oogen
gen stralend van verrukking aan haar
gezichtje. Het was hem, alsof een ge
heimzinnige bron in zijn binnenste zich
plotseling opende en hem met een vloed
van nieuw leven doorstroomde. Hij moest
zich geweld aandoen, om haar niet met
onstuimige [beederjieid in zijn airmen te
trekken; hij wilde haar echter tot geen
prijs verschrikken.
„Pia, kleine Pia! Is dat werke
lijk mijn klein, wild1 meisje, de mooie.
Politierechter te Middelburg.
Dronken.
C. D., 53 jaar, landbouwer te Baar
land, werd beklaagd dat hij in den nacht
van 9 op 10 Juli j.L, toen die gemeente
veldwachter Oudeman, hem ter zake van
dronkenschap beetpakte, z:ch tegen dien
ambtenaar heeft verzet. Eisch f25 boete
of 25 dagen hechtenis. Uitspraak idem.
De klap.
M. O., 28 jaar, werkman te Goes, werd
verdacht dat hij op 22 Juni j.l. te Goes
Hendrik Wijs in zijn gezicht heeft ge
slagen. Eisch f 25 boete of 25 dagen
hechtenis. Uitspraak idem.
Verzet.
J. B., 67 jaar, venter te Goes, werd
verdacht dat hij op 26 Juli j.l. te Goes
bij een arrestatie ter zake van dronken
schap, dóór den agent Guiran, zich tegen
dien ambtenaar heeft verzet. Eisch 2
weken gevangenisstraf. Uitspraak idem.
Niet stilgestaan.
A. E„ 20 jaar, kreukelraper en J. C.
E., 25 jaar, kreukelraper, beiden te Krab-
bendlijke, werden verdacht dat zij' op 28
Juni jJL niet hebben voldaan aan de
vordering van den opziener en den schip
per der Visscherijen om te bLjven staan,
toen die ambtenaren gegronde vermoe
dens hadden dat zij in overtreding wa
ren. Eisch ieder f 15 boete of 15 dagen
hechtenis. Uitspraak idem.
Dc
snsch lieven de arts.
De rechtbank te Leeuwarden heeft von
nis gewezen in de zaak tegen een arts,
die aan den ambtenaar van den burger-
Ljken stand aldaar had doen ter hand
stellen een verklaring, inhoudende, dat na
persoonlijke schouwing hem gebleken was,
dat iemand was overleden aan apoplexie,
terwijl de betrokkene inderdaad door zelf
moord een eind aan zijn leven had ge
maakt. De arts had' gehandeld op- drin
gend verzoek van een verwant van den
overledlene, omdat deze anders fatale ge
volgen vreesde voor een zeer nabestaan-
die, die lijdende was aan een hevige ze
nuwoverspanning.
De rechtbank heeft den arts, overeen
komstig den eisch, veroordeeld tot f 100
boete of 20 dagen hechtenis en de aan
gevoerde verweren, verworpen.
Het circus Gleich komt!
Dit beteekent voor ons land' een sensa
tie, een, nieuwtje, een verandering van al
les wat tot nu toe op circusgebied te zien
is geweest. Geen gewoon circus, maar een
wereldvoorstelling vereenigt alle beziens
waardigheden in groo ten getale. Men moet
dit kolossale circus zien om er zich een
idee van te vormen. Geen gewone circus
voorname, jonge dame, die hier vóór mij
staat?" vroeg hij onzeker.
Pia keek met een smartelijk onderzoe
kenden bLk op naar zijn gelaat.
„Als hij mij Lef had', zou hij m|ij wel in
zijn armen nemen en mij kussendiacht zij
„Maar hij heef t mij immers niet lief!"
En met het onfeilbare instinct van dó
vrouw, die zich onbemind weet en haar
eigen liefdó daarom verbergen wil, be-
heerschte zij terstond den pijnlijken toe
stand. Ook de oprechtste vrouwen kun
nen in een diergelijk geval uitstekend oo-
medie-spelen en Pia had een langdurige
oefening in zelfbeheersching achter den
rug.
Volkomen rustig en beheerscht sprak
zlY-
„Ach* Hans, je plotseling binnen
treden heeft mij een oogenbLk ver
schrikt! Ik waandó je rustig in Riedberg!
Heb je mijn brief ontvangen?"
Een schaduw vloog over zijn gezicht.
Hij werd' zich plotseling bewust van den
wensch, dat Pia niet zoo rustig en zeker
van zichzelve, zoo geheel als een dame
van dó wereld vóór hem mocht staan!
Het zou hem Lever zijn getweest, als zij
hem jubelend omhelsd had en hem met
de oude onstuimige hartelijkheid had be
groet!
Haar kalmte wond' hem op, maar hij
wist zich te beheerschen.
„Heb je geen enkel woordje van ver
Kantoor Groote Markt 21.
Telefoon 74 (2 lijnen)
tent, maar een reuzenbouw van geweldige
afmetingen, 100 M. breed, dat wordt ge
dragen door 4 masten. De grootste tent
die in Europa werd gebouwd, biedt onge
veer 12.000 zitplaatsen en deze bouw al
leen is een bezienswaardigheid. Het reu-
zencircus Gleich is de grootste onder
neming, die ooit in Holland heeft gereisd.
De massa-voorstellingen van menschen en
dieren, de grandioze balletten, de massa-
dressuren, dat alles zal een idéé geven
van de afmetingen van dit reuzencircus.
Een geheel andere richting, geen. gewone
circusvoorstelling maar een voorst el. ing, d.e
als een verhaaltje uit de „Duizend en
één Nacht" aan onze oogen voorbijtrekt.
Dit circus maakt nu een tourmée door ons
land en zal in verschillende steden, o.a. te
Middelburg, deze voorstelling laten zien.
Het carillon van Zierikzee.
Men schrijft aan de „N. R. Crt.'
In het begin dózer maand, juist op den
dag waarop de grijze beiaardier, die ze
zoo lang had bespeeld, voor goed de
oogen sloot, zijn de klokken van het raad
huis te Zierikzee, die door een nieuw
carillon worden vervangen, uit den toren
genomen in afwachting van nadere be
schikking over hun lot. Slechts één der
14 klokken, dó grootste, behield haar
plaats, de dertien andere Lggen nu tijde
lijk beneden in het stadhuis. Dat gaf de
gelegenheid, dit klokkenspel, door mr.
Loosjes in zijn Torenmuziek het klein
ste, oudste en ongetwijfeld merkwaardig
ste van ons land genoemd, nader te be
kijken.
Eén klok mist ieder opschrift of ver
siering; de mogelijkheid schijnt niet uit
gesloten, dat zij later er aan toe is ge
voegd. De andere, alle het werk van den
Mechelschen klokkengieter Pieter van den
Ghein, en in dó jaren 15501554 door
hem vervaardigd, zijn daarentegen fraai
versierd en van opschriften en medaillons
voorzien. Een draagt de namen der beide
de Huyberts, die in 1549 burgemeesters
waren en die ongetwijfeld de opdracht
hebben verleend; ook de burgemeesters
van 1550 zijn op een andere klok ver
meld. De klok genaamd Peter noemt den
quaestor van 1553, een andere van het
zelfde jaar, een bijzonder fraai exem
plaar, diens collega. Andere herinneren
aan Keizer Karei den Vijfde: Caroio V
augusto cum PhiLppo filio faeiiciter in
Belgio regmante, zooals een klok van 1550
vermeldt, terwijl een ander naast Karei
diens broeder Ferdinand noemt; een an
dere klok, van hetzelfde jaar, noemt paus
JuLus III en herinnert aan het jubeljaar,
dat toen werd gevierd. Behalve deze ins
cripties, jaar, naam en wapen van den
gieter, treft men op de meeste klokken
fraaie cartouches aan, engelenkopjes, me
welkoming voor mij?" vroeg hij op een
toon van schertsend verwijt. „Ben je dan
in het geheel niet blij, dat je mij ziet?
Haar gezichtje verhelderde.
„O ja, ik ben heel bLj, dat be
hoef ik je toch zeker niet te zeggen!'
bracht zij haastig uit.
Haar oogen staarden hem aan met een
uitdrukking van zonderling vragend ver
langen, die hij niet begreep, die hem on
rustig maakte.
Hans von Ried' legde zijn arm om Pia
heen en trok haar naar zich toe.
„Zóó begroet men. zijn verloofde!'
sprak hij en wilde een kus op haar Lp-
pen drukken.
Maar zij boog haar hoofd haastig ach
terover en steunde haar handen afwerend
tegen zijn schouders.
„Neen, neen!" riep zij verbleekend, op
een toon van angst, uit.
Hij bleef haar vasthouden, maar de
uitdrukking van haar oogen maande hem
tot voorzichtigheid aan; hij zag, dat zij
niet meer het onbevangen kind' van vroe
ger was; dó vrouw in haar was ontwaakt,
zij wist thans, wat een kus betee-
kendó!
Zelf had hij gewild, dat Tante Maria
haar met zachte hand' tot deze erkentenis
bracht, omdat hij menigmaal radeloos baid
gestaan tegenover ham' naïveteit! En nu
beefde zij in jonkvrouwelijke schaamte
voor zijn kussen terug!
daillons met een Sint Joris, een mansge
laat, een uil, een Heilig avondmaal, een
stal van Bethlehem, Sint Pieter, keizer
en paus weergevend.
Het ware dan ook in hooge mate te
betreuren, indien deze fraaie producten
van klokkengieterskunst zouden worden
versmolten, en niet zonder reden hebben
Gad1. Staten van Zeeland aan het besluit
van den raad der gemeente Zierikzee,
óm de klokken aan de firma, die het
nieuwe carillon levert, in mindering van
de "koopsom daarvan af te staan, hun
goedkeuring onthouden. De motiveering
19 van belang: „Het komt ons thans bij
nader inzien voor, dat de klokken, waar
uit het carillon bestaat, onroerend zijn
door bestemming, in welke opvatting wij
worden gesteund door het Koninklijk Be
sluit van 23 Febr. 1916 no. 97 (Weekblad
voor de burgerlijke administratie no.
3484)", zoodat het desbetreffend raads
besluit krachtens dó bepalingen der Ge
meentewet aan de goedkeuring van het
college was onderworpen. Doch hiermede
is dó zaak nog niet beslist; het besluit van
de Kroon, waarbij de raad in beroep is
gegaan, is nog niet bekend gemaakt.
Hoe ook deze beslissing moge uitvallen,
het is te hopen, dat een middel worde ge
vonden, waardoor deze fraaie producten
van zestiende-eeuwsche kunstnijverheid
bewaard bLjven, hetzij doordat althans de
belangrijkste in een museum worden opge
nomen, hetzij hetgeen beter is zij in
een toren, zooal niet in Zeeland' dan toch
in Nederland kunnen worden gebruikt.
D© ferry-boot.
Het „Prot. Zuidien" weet mede te
deelen, dat bij de tochten, naar Bres-
kens op Dinsdag en Donderdadg j.l. is
gebleken, dat de bestuurbaarheid van de
ferry-boot oog niet zoo groot is, dat ze
op goede wijze de haven van Breskens
binnenLep. Het was daarom zeer ver
standig, dat de Belgische badgasten met
andere booten van Vlissingen werden
teruggebracht.
Driewegen. Onze vroegere dorpsge-
Mej. S. S. dó Vlieger, onderwijzeres te
Amsterdam, is geslaagd voor de acte
Fransch L. O.
Kapel Ie. Voor de te houden cursus
in het verpakken en sorteeren van fruit
hebben zich 19 leerlingen aangemeld'. Als
onderwijzer treed op de heer W. Glas.
Door het veilingsbestuur K. B. O. al
hier worden belangeloos één der Lokalen
vqn het veilingsgebouw daartoe i
werd. door het fanfare
korps „Ons Genoegen" te Kapelie een
reis gemaakt met autobussen naar Brus
sel, onder leiding van den heer M. Zoe-
teweij van Hansweert.
Dit terugschrikken, geheel haar be
koorlijk persoontje, dó fijne geur, die
uit haar lokken opsteeg, dó uitdrukking
van haar oogen, die een mengeling ver
ried! van het weten der vrouw, den schroom
eener maagd en de hulpeloosheid van een
kind', prikkelden hem en deden hem hef
tig naar haar kussen verlangen.
Maar op hetzelfde oogenbLk begreep
hij, dat hij dat verlangen zou moeten be
heerschen.
Nu eerst was voor hem dó tijd geko
men, om haar Lefdle te winnen en hij ge»
voelde, dat er hem alles aan gelegen
was, daarin te slagen, omdat hij plotse
ling tot het bewustzijn gekomen was,
dót hij haar beminde!
Zacht en teedór kuste hij haar hand
en Let haar daarna uit zijn armen los.
Met een zucht van verlichting trad1 zij
een paar schreden terug.
„Tante Maria is niet thuis!" vertelde
zij. „Zij bezoekt iederen middag een
zieke vriendin. Maar ga zitten! Mag ik
je iets aanbieden? Je bent zeker pas aan
gekomen?"
Uiterlijk rustig sloeg hij haar aanbod
af en sprak, zich het doel van zijn komst
herinnerend
>,Het is mij aangenaam, je aLeen aan
te treffen! Weet tante Maria iets van
hetgeen je mij geschreven hebt?"
Zij schudde het hoofd.
(Wordt vervolgd).