Gravin Pia N°. 91. Woensdag 5 Augustus 1927 1116 Jaargang. BANK voor ZEELAND ÜOES. rentevergoeding Deposito's tot 5 °a 's jaars. Electrificatie der Bevelanden. LINTVELT's BAZAR jBaiteplapd GOESCHE Uitgave Naamlooze Vennootschap Goesche Courant COURANT ADVERTENTIEN van 15 regels f 1,20, elke regel meer 24 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Dienstaanbiedingen en aanvragen 15 en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf cent per regel. Advertentiën worden aangenomen tot 12 uur voormiddag. Kantoor Groote Markt 21. Telefoon 74 (2 lijnen) ABONNEMENT Prijs per kwartaal, in Goes f2, buiten Goes f2, Afzonderlijke nummers 5 cent. VerschijntMaandag-, W oensdag- en Vrijdagavond. (Gemeentelijke garantie). Onze Bevelandsche gemeentebesturen zijn voor een moeilijk besluit geplaatst. Hun is door den Raad van Bestuur van de P.Z.E.M. (ibij schrijven,,van. 19 Mei jJL.) een nieuw ga ran tie voor stel voorge legd, waarover „binnen niet te langen tijd" beslissing wordt gevraagd. En met deze beslissing wordt niet bedoeld eene platonische liefdesverklaring, een „tot niets bindend beginselbesluit", doch een besluit, dat „rechtens als toestemming van de zijde der Gemeenten kan gelden",. Geen kleinigheid voorwaar, immers de gemeentebesturen moeten een besluit ne men, waardoor zij in rechte tegenover de P.Z.E.M. gebonden zullen zijn. Een con cept-overeenkomst tusschen de gemeenten en de P.Z.E.M. gaat met dit schrijven vergezeld. Nu zien we uit dè pers, dat verschil lende gemeenten deze beslissing reeds heb ben genomen; enkele zijn er op ingegaan, andere hebben liet voorstel afgewezen. Voor de M.A.B.E.G-gemeenten was het al heel gemakkelijk; zij kondien schrijven, zoolang de lVi.A.B.E.G.-kwestie niet is opgelost, zoolang treden we in geen enkel voorstel. Moeilijker is het voor die andere gemeenten, en door beide voorsteden naast elkander te leggen wordt de moeiijkheid niet overwonnen, zij het ook, dat de P.Z.E.M. de bedoeling heeft gehad, om inderdaad een minder- bezwarend voor tel aan dè gemeenten te doen. De lezers enden den gang van zalten. De Pro- inciale Staten besloten niet tot de elec trificatie van Noord- en Middengroep over te gaan, alvorens door de betrokken gemeenten een minimum stroomverbruik zou zijn gegarandeerd. Dat minimum- stroomverbruik, in geld omgezet, zou be dragen f 25,per aamsluitbaar perceel plus f 0,40 per inwoner en per jaar voor de straatverlichting. Het eerste gedeelte dei- garantie (f 25,per aansluitbaar per ceel zou in 10 jaren afloopen. De prijs voor licht zou f 0,45 per K. W. U. bedragen. Aan de hand van deze ;egevens, moesten de gemeentebesturen eslissen. Niemand kan ontkennen, dat 1 ..ze beslissing een heel moeilijke was. .rfrners er komen verschillende onbekende retoren bij te pas. Het aantal aansluit- bare perceelen kon worden vastgesteld en ook kon worden berekend, dat aan een prijs van f 0,45 per K. W. U., om aan f 25,te komen, gemiddeld ruim 55 K. W. U. per jaar en per aansluit baar perceel moest worden \eroru.kt. Maar nu de onbekende factorenWelle percen tage der aamsluitbare perceelen zal inder daad tot electrificatie overgaan en hoe groot zal de afname dezer werkelijk zijn Hier zou alleen eene vergelijking met an- Hook Koningstraat. - Magdalenastraat. Speciaal adres in: Glas, Porcelein en Aardewerk. 49 FEUILLETON. DOOR H. COURTHS—MAHLER. Een benauwde schreeuw ontsnapte aan Pia's borst. „Hans, help mij,de muur!" Toen boog Hans von Ried zich over haar heen, nam haar in zijn sterke armen op en droeg haar weg. In haar droom vlijde zij zich met een zucht van ver lichting tegen hem aan en zij hoorde zijn hart kloppen, heel rustig en regel matig. De booze droom was voorbij en Pia sliep gerust tot den volgenden morgen. Enkele maanden waren sinJsPias komst in Baden-Baden verloopen; de na dering van het zomerseizoen bracht vele vreemdelingen aan, die de stad van vroo- lijk leven vervulden. De hotels waren overvol, vooral dè deftige, dure inrich tingen, want geld' scheen bij het daar te zamen gestroomde publiek volstrekt geen rol te spelen; wie in de voorname hotels geen onderdak meer kon krijgen, verge dère, soortgelijke gemeenten eemige uit komst hebben kunnen geven. Jammer dus dat de P.Z.E.M. bij haar eerste voorstel een dergelijk overzichtelijk staatje niet heeft gevoegd. Misschien was dan de uitslag anders geweest, want nu was het voorstel voor de gemeentebesturen een stap in het duister, waarvan de finan- cieele gevolgen niet bij benadering kon den worden overzien. Aan bovenstaande willen we nu nog toevoegen, dat op het bedrag van f 25, per aansluitbaar perceel alle berekenin gen zijn gegrond, zoodat de P.Z.E.M. alleen de risico zou hebben te dragen van eventueele misrekeningen ein van even tueel© tegenvallers. En nu het tweede voorstel! De bedoe ling daarvan kan geen andere zijin, dan om de risico, welke de gemeenten door het eerste voorstel op zich zouden moe ten nemen, nu gedeeltelijk ook door de P.Z.E.M. te doen dragen. Dat zal gebeuren op dè volgende wijze De gemeenten behoeven geen minimum- stroomverbruik te garandeeren, dus niet bijpassen, wat daarop eventueel te kort zou komen. Maar juist daardoor moet nu gerekend worden op verlies bij de exploitatie. Welnu, voor dat verlies zal door de P.Z.E.M. geleend worden en van dat geleende geld zullen de gemeen ten gezamenlijk de intrest moeten, opbren gen, naar rato van hetgeen elk harer aan het bedrag der oorspronkelijk gevraagde garantie te kort komt, met dien verstande, dat geen gemeente ooit meer zal behoeven te betalen dan zij uit hoofde dier ga rantie verschuldigd zou zijn. Allicht den ken nu sommige gemeentein: slechter kun- we er in elk geval niet door worden en daarom wagen wij den sprong. Gevraagd zij echter, hebben deze gemeentebesturen overwogen, dat het eerste voorstel ten minste in 10 jaar automatisch afliep, ter wijl bij het thans aanhangige voorstel ld© garantie pas zal eindigen, als er geen tekort meer geleden wordt op de exploitatie. Wanneer dat zal zijn kan niet bij benadering worden gezegd. Bij het eerste voorstel hadden we ge wild een overzichtelijk staatje, waaruit de gemeentebesturen eenigszins zouden kunnen nagaan op welk percentage van aansluiting cn op welk verbruik zij rede lijkerwijze zouden mogen rekenen. Nu vragen we, of bij dit voorstel niet molest zijn overgelegd een kostenbereken ing en eene behoorlijke opgezette exploitatie rekening. Zonder deze moeten de ge meentebesturen weer met onbekende fac toren rekenen. Niet iedereen herinnert zich nog, dat de kostenberekening van de elec trificatie der Bevelandien is geschat op f 1.160.000,en tot niet iedereen is misschien voldoende doorgedrongen, dat de P.Z.E.M., ter bepaling van haar te kort, ook rente en afschrijving zal mede tellen, zij het dan ook tot een maximum van 10% van de aanschaffingswaarde. Niet iedereen weet verder, dat op de Bevelanden gerekend is met eein aantal van pl.m. 7200 aansluithare perceelen, zonder Goes. Met deze gegevens, waaruit dus blijkt, dat de P.Z.E.M. alleen voor rente en af schrijving f 116.000,op dè winst- en ver liesrekening kan brengen, zijin we er toog niet. Er moet nu nog een exploilatiereke- noegde zich met een plaats in een minder weelderig verblijf. Onder de uit alle land streken in de beroemde badplaats ver- eenigdè gasten bevonden zich eenige Ame- rikaansche dollarkoningen, die vóórgingen in het betalen van fabelachtige prijzen voor alles, wat zij zidh aan gemak en genoe gen konden verschaffen. De drukte bereikte haar hoogtepunt in de week, waarin de groote wedrennen in Ifferheim gehouden werden. Pia was snel aan het drukke gezel schapsleven gewend geraaktde veer kracht van haar bloeiende jeugd en haar nog door niets verzwakte zenuwen haddien haar daarbij goede diensten bewezen. Zij herinnerde volstrekt niet meer aan het onhandige landfreuletje, dat in Februari aangekomen was. Zij droeg haar elegante, zelfgekozen toiletten met dezelfde gratie en met hetzelfde gemak als andere voor name dames. Dank zij Jdèn tact en de liefderijke voorzorgen van gravin Ecldhoff had zij daarbij niets van haar heerlijke frisch- 'heid en oorspronkelijkheid ingeboet. Gravin Pia was in den kring der gra vin een bekende en zeer welkome ver schijning geworden. Men zocht haar ge zelschap, zooals men een frissche bron zoekt, waaraan men zich laven kan en men vermaakte zich steeds opnieuw met ning bij. Ons staan hieromtrent geen gege vens ten dienste, dan die, welke bij schrij ven van 3 Juni 1925 door de P.Z.E.M. aan de Staten zijn overgelegd. In dit stuk worden de uitgaven berekend op f 209.865, de inkomsten op f211.671, maar bij deze berekening vinden we geen post voor eeni ge afschrijving, terwijl ais stroomverkoop is gerekend op f25 van elk aansiuibaar perceel. Aan de hand van deze gegevens kan mu elk betrokken gemeentebesLuur zelf eenige berekening opmaken. Het kan b.v. uitgaan van een gemiddelde afschrijving van 3%. Hiervoor is dan noodig f34.800. Verder kan het van de veronderstelling uitgaan, dat ip het eerste jaar de helft der aan sluithare perceelen aansiu.t. In dat geval zou dan in het raam van den opzet t 9ü.000 minder per jaar aan stroom vrorden ver kocht. (Goes buiten beschouwing ge.aten). Met dit gezamenlijk bedrag ad f 124.800 zou dan de exploitatierekening worden be last. De P.Z.E.M. zou daarvoor geld leeinen tegen b.v. 5%, wat een interest zou vorderen van f 6240. Dit bedrag zou dan door de gezamenlijke gemeenten moe ten worden opgebracht, in verhouding van hetgeen elk harer aan het bedrag der oor spronkelijke garantie tekort komt. Er kunnen nog andere berekeningen worden gemaakt, b.v. dat slechts een derde der perceelen aansluitof wel dat per per ceel gemiddeld minder dan f 25 zal worden gebruikt. In alle gevallen kan dè op te brengen rente worden vastgelegd. Boert dè zaak niet of slechts weinig, vooruit, dan wordt het tweede jaar na tuurlijk duurder, enz. Werkelijk, eene op klimmende reeks in de eerste jaren, lijkt ons niet onmogelijk. Natuurlijk dragen de gemeenten nu ook de risico van mogelijke misrekeningen en verdere tegenvallers. De P.Z.E.M. beschikt over meerdere gegevens uit de praktijk dan wij. Laat zij aam de hand van hare eirvarinigein in Z .i Vlaanderen eens voorrekenen, wat de ge meenten in die streek te betalen zouden hebben gehad, als zij ondier de zelfde voorwaarden waren aangesloten als waar op nu de toetreding der Beveland sche gemeenten wordt gevraagd. Iets in deze richting zal toch moeien gebeuren, want de achter ons liggende dagen hebben wel ge leerd', dat de Staten niet meer bereid zijn groote credietem te verleenen, zonder dat bij de aanvrage open kaart wordt gespeeld. Het lijkt ons zelfs niet onmogelijk, dat daarbij ook nog een andere stem zal klinken, ni. deze, of Ged. Staten een der gelijk gemeentelijk financieel beleid' zul len sanctioneeren. Het interpellatierecht dienaangaande bestaat altijd nog. De garantie van 40 et. per inwoner per jaar voor dè straatverlichting is vervan gen door een nieuw systeem, waarin de baar rake, onopgesmukte opmerkingen. Tot haar geluk had gravin Pia in haar nieuwe omgeving nog niet leerem liegen; hoogstens had zij geleerd, te zwijgen, als zij begreep, niet onomwonden met de waarheid voor den dag te kunnen komen. Zij bezat maar ééne vijandin, de barones Rottheim! Die had nog eenmaal vurige kolen op Pia's hoofd gehoopt, toen haar neven aangekomen waren; haar wrok bedwingend, had zij hen aan gravin Buchenau voorgesteld en er z ichtbaar haar goedkeuring aan gehecht, dat zij haar om strijd het hof maakten. Pia bleef echter volmaakt koud' en onverschillig voor al hun beleefdheden en vleierijen; datzelfde hadden ook an dere heeren reeds ondervonden. De neven van dè barones waren volkomen ongevaar lijk voor haar gemoedsrust en zij had hen dat even duidelijk laten merken als aan haar andere bewonderaars, alleen misschien op een wat minder vriendelijke wijze De neven moesten vertrekken, zonder hun doel bereikt te hebben en dat kon ba rones Rottheim nog minder vergeven dan dè betiteling „afschuwelijke, oude vrouw". Haar gevoelens van afkeer weiden intus- schen met woeker door Pia teruggegeven. Met dè beide baronessen Lindiau had Pia een innige vriendschap gesloten; de tweelingzusjes hadden haar hartelijk Lief- gemeenten vrij gelaten worden. Het aan tal lantaarns kan door het gemeentebe stuur zelf worden vastgesteld, al een per lantaarn zal een brandduur van tenminste 800 uren moeten worden gegarandeerdi. Elk gemeentebestuur kan daarbij nu meer of minder zuinig zijn, maar bedenke te vens, dat eik minder stroomverbruik, dan waarop is gerekend, de exploitatie drukt en van dè weeromstuit dus ook meer rente moet worden opgebracht en zulks in verhouding van het tekort der oorspron kelijke garantie. „Wij vergewissen ons er thans van'^ (alzoo schrijft dè Raad van Bestuur der P.Z.E.M. aan Ged. Staten), „dat déze regeling de instemming dei' gemeente besturen heeft en zullen U daarna de noodige voorstellen doen toekomen, daar wij meenen, dit •gewij? igdo - Jltet zonder voorkennis en medewerking van Prov. Staten te mogen doorvoeren, nu de P..Z.E.M. daarin het risico van tekorten voor een deel voor hare. rekening neemt "i. Inderdaad, zoo is het, ook de Prov. Staten hebben hierin nog wat te zeggen, en afgaande op de strooming, welke in dè jongste vergadering bleek boven te drijven, is het nog lang niet zeiier, dat deze de P.Z.E.M. op dezen weg zul len volgen. Wij meenen, dat gemeentebesturen, wel ke nog geeme beslissing hebben genomen, met een en ander hun voordeel, kunnen doen. JAC. WELLEMAN. OVERZICHT. Dakloozen. Een van dè moeilijkste binnenlandsche problemen voor de sovjet-regeering vormen de honderdduizenden daklooze kinderen, die geen middelen van bestaan hebben en door het land trekken, door iedereen ge schuwd, door iedereen- achtervolgd. Deze legers ihaveiooze kinderen vormen een groot gevaar voor den staat en de maat schappij; zij leveren steeds nieuwe lich tingen aan de 'gilden dier dieven, moor denaars, souteneurs en prostituees. De sovjet-regeering geeft telkens nieuwe be velen, het kwaad uit te roeien, maar zon der eenig succes. De poging, de daklooze kinderen in kindertehuizen onder te bren gen, is mislukt, omdat de staat niet over de geweldige middelen beschikt, die noo dig zijn om voor alle daklooze kinderen tehuizen op te richten. Bovendien zijn de tehuizen echte broeinesten van mis daad en ontucht. De kinderen worden daar volleerde misdadigers en daar in die te huizen een gevangenisregime beerscht, gekregen. In het begin hadden zij beha gen geschept in de beschermende rol, die zij., zelf nauwelijks in de wereld gebracht, met hart en ziel hadden gespeeld en later was dè door alle drie beoefende rijsport een machtige band' tusschen de jonge meisjes geworden. Soms wei-den de drie jonge dames door barones Lindau en een rijknecht verge zeld, maar gewoonlijk reeds baron Lindau zelf met haar uit. „Gouvernante" oogst te als echt raspaard veel bewondering en had evenals haar jonge meesteres beslist in zelfvertrouwen gewonnen. Ook dè da mes Lindau .bereden mooie dieren en bij baron Lindau sprak dat wel vanzelf. De statige forsche ruiter en de drie jonge, slanke, kranige amazones behoor den spoedig tot de belangwekkendste ver schijningen in de badplaats; iedere nieuw- aangekomen gast werd op het bevallige klaverblad opmerkzaam gemaakt. En ook gedurende de week van de rennen wekten dè drie koene, jonge ama zones opzien en bewondering bij de sport beoefenaars, die uit alle landen waren samengekomen, om dè harddraverijen bij te wonen. Pia voelde zich volmaakt op haar gemak op haar dameszadel en zij zag er in haar onberispelijk zittend rij kleed behoorlijk uit. Dikwijls reden de dames in diie da gen in grooten optocht uit, want men be vluchten de meeste kinderee na eenige maanden uit die tehuizen. Over de toestanden in de Moskousche tehuizen geeft de „Troed", het hoofd orgaan van het bolsjewistische Vakver bond, een beschrijving, die alles, wat die vijanden van de bolsjewiki tot nu toe over deze gevangenissen hebben verteld, ver in de schaduw stelt. Het blijkt, dat de autoriteiten te Moskou de tehuizen voor dakloozen voortdurend „reorganisee- ren". Tehuizen worden gesticht, verectnigd, gescheiden>, afgeschaft, opnieuw gesticht enz. Elke ambtenaar beschouwt het als zijn plicht „initiatief" te toonen, hetgeen het beste te doen is door bestaande in stellingen te „hervormen". De ijver en de zucht tot het toornen van initiatief uiten zich in het aanbrengen van telkens nieu we, totaal overbodige en zelfs zeer scha delijke, wijzigingen in de administratie cn reorganisatie van de tehuizen. De kinde ren worden telkens weer overgebracht van het eene tehuis naar het andere om na een poos weer m het oude tehuis te belan den. Deze „hervormingen" werken depri- meeremd op de leiders ©n, bedienden van de tehuizen en maliën iedereen moedeloos. Het meest lijden echter onder de admini stratieve „activiteit van de ambtenaren de kinderen. Velen van hen, die onder normale omstandigheden het tehuis niet hadden verlaten, vluchten na een;ge dezer „reöi £2Siba+ie&" en keeren naar hun vroe- I gere makkers terug. De tehuizen hebben nog een vija&d, - schrijft de „Troed", n.l. de „potitroek's". Een politroek is iemand', die soldaten, scholieren, enz. in de geheimen van het leninisme inwijdt. In de Sovjet-Unie moet iedereen het leninisme bestudeeren, al is hij een overtuigd tegenstander van dat stelsel. Ook dè kinderen in de tehuizen voor dakloozen moeten de leerstellingen van dèn onfeilbaran Lenin uit het hoofd leeren. Zij worden daarin onderwezen door een zoogenaamden komsomoller; dat is een jongen, die lid is van den Kom somol, de jeugd-vereeniging van de com munistische partij. De „Troed" zegt dat zoo n komsomoller iemand is, die zelf nog school moet gaan en die geenszins geschikt is voor opvoeder en leider van daklooze kinderen. Deze „onderwijzers", die nauwelijks een lagere school hebben doorioopen, beschou wen het verder als hun plicht baas te spelen en toezicht uit te oefenen op üe leiders en onderwijzers van het tehuis, waaraan zij verbonden zijn. De politroek bemoeit zich met alle aangelegenheden, deelt berispingen uit aan de opvoeders van de dakloozen. Het resultaat van dit schitterend stelsel is, dat er voortdurend wrijvingen ontstaan, dat de zenuwen van de opvoeders en onderwijzers, die reeds veel te lijden hebben van de hervormin gen van de ambtenaren en van de moei lijk te besturen kleine misdadigers, aan een te groote proef worden blootgesteld. Velen dezer slachtoffers van de komso- moliers-politroek's belanden ten slotte in krankzinnigengestichten. Zoo is, in algemeene trekken, het tafe reel, dat de „Troed" van de tehuizen geef t. Mussolini spreekt weer. In den Italiaanschen ministerraad heeft twistte elkander de eer, om in haar ge zelschap te mogen zijn. Vooral terwille van Pia en dat niet alleen omdat zij een rijke erfgename was, maar ook omdat men haar bekoorlijk en innemend vond! Haar zonnige oogen en het prachtige, goudglanzende haar wonnen haar menigen vurigen aanbidder. Maar zij ging nimmer op betuigingen van hulde in; zij was tegen alle heeren even ongekunsteld' vriendelijk, maar voor geen hunner had zij ooit een wanneren blik dan voor de overigen. Voor haar bestond' er slechts één man, voor wien haar hart sneller klopte, die man was Hans von Ried'. Zij was niet meer het onwetendè kind van vroeger! Veel in haar nieuwe omgeving had' haar tot nadenken gebracht en men sprak in haar tegenwoordigheid dikwijls over flir ten en over teedere verhoudingen. De overmoedige baronesjes spotten luchtig over verschillende Liefdes-paartjes en maakten er Pia op opmerkzaam. Barones Herta sprak eens over een jongen man uit haar kring, die „waan zinnig verliefd heette te zijn op een meisje, diat om haar klassieke schoonheid werd bewonderd en deed daardoor Pia terugdenken aan wat zij barones Rot- ïlieim over Hans von Ried had hoornen zeggen. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1927 | | pagina 1