N\ 21.
Woensdag 16 Februari 1927.
ill6 Jaargang.
Het veelbesproken
Verdrag.
LlIN VBLT's BAZAR
FEUILLETON
ADVOCMÏ-REEP
Beter dan Goed: DE BESTE
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHË
UitgaveNaamlooze Vennootschap Goesche Courant
COURANT
en Kleeuwens Ross Drukkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels 1.20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
Nu de Eerste Kamer weldra in laat
ste instantie beslissen zal over het ver
drag tusschen België en ons land, kan
het nuttig zijn in een kort artikeltje samen
te vatten wat dat verdrag inhoudt en
waarom zoovelen het een ramp voor Ne
derland achten.
Het eerste en kortste artikel is een
der gewichtigste. Het erkent dat de neu
traliteit van België is vervallen en even
eens het verbod om van Antwerpen een
oorlogshaven te maken. Door de opheffing
van die neutraliteit wordt het gevaar
grooter dat België nog meer vazalstaat
van Frankrijk wordt. België voert geen
eigen buitenlandsche politiek, zooals wij
maar ziet altijd Frankrijk naar de oogen
en 'het nieuwe verdrag geeft voor den
weg te nemen slagboomen der neutraliteit
geen enkele compensatie.
De oorlogshaven voor Antwerpen is
vooral daarom zoo vreemd omdat bepaald
is dat in oorlogstijd de verbinding van die
haven met de zee voor Belgisch© oorlogs
schepen gesloten is. Men vermoedt dat dit
maar schijn is om onze souvereiniteit
over de Schelde aan te tasten.
Het verdrag regelt in werkelijkheid
politieke positie van België op de Neder
landsche Schelde. De verplichting tot on
derhoud van een doorgaande vaargeul op
de Schelde, die ons wordt opgelegd
een zuiver Belgisch belang, geen enkele
Nederlamdsche haven hééft er eenig be
lang bij.
In het oude geschil over de Wielingen
krijgt België een voorsprong, die liet niet
had. Vroeger werd alleen gesproken van
„rechten", nu van „souvereiniteitsrech-
ten" van België.
In het verdrag komen een aantal be
palingen voor betreffende aanleg vax
nieuwe werken, het onderhoud en de be
diening van bestaande of nog te maken
werken. Het aandeel in de kosten, dat
Nederland daarin te dragen heeft, is on
evenredig groot en bovendien worden on
ze belangen voor de Belgische op zij
gezet. Zoo wordt wel bepaald den afvoer
van Belgisch water over Nederlandsch
gebied, maar niet die van Zeeuwsch-
Vlaanderen over Belgischen grond.
Een ander artikel schrijft voor de
toestemming van Nederland voor het aan
leggen van kanalen van Antwerpen naar
Moerdijk en Ruhrort Schelde - Maa s- Rijn
over ons land, ten kost© dus van de Rot
terdams che haven, terwijl wij in de kos
ten moeten bijdragen.
Artikel IV bepaalt dat de commissie
van beheer zal bestaan voor de helft uit
Belgen, „wier beschikkingen en verorde
Hoek Koningstraat. - Magdalenastraat.
Glas,
Speciaal adres in:
Porcelein en Aardewerk.
51
door
Hot/wig Courths—Mahlor.
Weer wilde hij haar tot zich trekken
om haar te kussen. Van afschuw vervuld,
niet in staat zich langer te beheerschen,
sloeg zij hem midden in zijn gezicht.
Een oogenbiik was het doodstil in het
donkere rijtuig. Toen lachte hij grimmig.
„Wacht, jou kat", riep hij uit en hij
wilde haar pakken. Als zinneloos sloeg
zij om zich heen. Hij dacht, dat zij
schertste en trachtte haar arm te grij
pen. Eindelijk had hij dien vast en wilde
hij haar weer naar zich toe 'trekken.
Het dikke bloed was naar zijn hoofd
gestegen. Plotseling voelde hij, sterker
dan ook, zich door een duizeling over
vallen.
Met een schorre kreet liet hij haar
los en zonk zwaar in de kussens neer.
Een akelig rochelen kwam over zijn lip
pen. Dat klonk zoo vreeselijk, dat Carry
doodelijk bang werd. Zij begreep, dat er
iets gebeurd was. Zij klopte hard op het
raampje. De koetsier hield dadelijk stil
en de naast hem zittende palfrenier sprong
van den bok af en opende liet portier.
„Breng licht, Friedrich, mijnheer is
ningen voorrang zullen hebben boven de
Nederlandsche beschikkingen en verorde
ningen".
Wanneer men nu weet, dat die com
missie, waarin de Belgen alles en wij
niets te zeggen hebben, te beslissen zal
hebben over de scheepvaart op de Schelde,
verlichting, onderhoud, verbetering en
zelfs verleggingen en doorsnijdingen land
waarts van de bandijken en ook de po
litieverordeningen dan- begrijpt men
hoe de Belgen baas kunnen spelen ir
ons land.
Kan deze commissie het niet eens wor
den op een punt, dan is er beroep moge
lijk op een scheidsrechterlijke commissie
van vijf leden, van wie één, zegge een,
Nederlander, mag zijn.
Over de gewichtigste en principieel-;
ste zaken, ons land betreffende, wordt
dus in beide commissies door vreemdelin
gen beslist.
Professor Struycken schreef dan ook
hierover:
„Blijvend wordt ten bate van Belgi
sche belangen ten aanzien van een bepa;
deel van ons grondgebied het Neder
landsch staatsgezag uitgeschakeld en het
Belgische daarvoor in- de plaats gesteld".
Tenslotte mogen we op deze merkwaar
digheid wijzen: de Belgische volksverte
genwoordiging keurde zonder debat het
verdrag met algemeene stemmen goedde
Nederlandsche Kamer streed eenige we
ken lang en nam het toen aan met 5047
stemmen.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
Duitschland's ontwapening.
Minister Vandervelde heeft in de Bel
gische Kamer gesproken over de ontwa
pening van Duitschiand in verband met
de militaire controle.
Vandervelde ontkende, dat men zich
reeds te Gemève met de vervroegde ont
ruiming van den linker Rijnoever bezig
zou hebben gehouden. Tot geen enkele
gedachtenwisselinig heeft de zaak aanlei
ding ge-geven. Alles zal trouwens afhangen
van de veiligheidswaarborgen die Duitsch
iand zal kunnen en willen geven, met name
wat de gedemilitariseerde zone betreft, en
misschien ook aan een algemeene en de
finitieve regeling van het vraagstuk der
schadevergoedingen in verband met het
probleem der intergeallieerde schulden, en
wat inzonderheid België betreft, zooals
verleden jaar te Londen en te Parijs werd
meegedeeld, in verband ook met de ten
neming van de marken. Die ontruiming
zal, zoo zei Vandervelde met nadruk, bo
vendien afhangen van den graad van ver
trouwen, dat Duitschlands buren mogen
hebben in de stabiliteit van de republi-
keinsche instellingen en in de realiteit
van de ontwikkeling der vredelievende
democratie aan gene zijde van den Rijn.
Ik weet het wel, zei Vandervelde nog,
dat zich sedert Thoiry en Genève heel
wat heeft voorgedaan-, dat dit vertrouwen
heeft geschokt en dat de positie moeilijk
moest maken van hen, die ondanks alles
niet goed geworden", bracht Carry be
vend uit.
De knecht bracht een rijtuiglantaarn
en liet het licht op mijnheer von Croners
gezicht vallen. Hij was paarsrood en had
een starenden blik in zijne oogen, alsof
hij niets zag. Zijn adem ging zwaar en
moeilijk.
Carry keek den knecht in doodsangst
in.
„Wat is dat?" vroeg zij verschrikt.
„Mijnheer schijnt ernstig ziek te zijn,
mevrouw."
„Ja wij moeten zoo vlug mogelijk
naar huis, is 't nog ver?"
„In vijf minuten kunnen we thuis zijn,
mevrouw", riep de koetsier.
„Rijd zoo vlug mogelijk, Friedrich,
stap jij hier in", beval Carry.
Hare tanden klapperden. Voor niets
ter wereld zou zij met den rochelenden,
bewusteloozen man alleen gebleven zijn.
In snelle vaart ging 't verder. De weg
tot Cronersheim duurde Carry een eeuwig
heid. Eindelijk hield het rijtuig voor de
stoep stil. Zij sprong er uit, als vluchtte
zij voor iets vreeselijks.
De bedienden droegen hun bewusteloo
zen meester in huis.
„Rijd onmiddellijk naar den dokter en
breng hem dadelijk hier", beval Carry
met bevende stem.
Toen volgde zij haar man in huis.
Achteloos liet zij de sleep van haar kost
baar toilet neerhangen.
Men droeg den grooten, zwaren man
slechts één oplossing voor Europa kun
nen zien in een politiek van verzoening
en goede verstandhouding. Al verzekert
Stresemamn dat niets in Duitschiand ver
anderd is dat integendeel vooruitgang ten
goede waar te nemen is, Vandervelde
kon dit moeilijk gelooven, nu Duitsch
iand een leger bezit, dat onafhankelijk
optreedt en dat geleid wordt door mannen
van het oude regiem. Doch daarom meen
de hij niet te moeten afwijken van den
ingeslagen weg.
Officieel is Duitschiand ontwapend, zei
Vandervelde, en gedeeltelijk is dit zoo;
doch veel is er dat men niet ziet en
waarnaar men raden moet en Duitschiand
verkeert thans in den toestand van Enge
land en Amerika bij de oorlogsverklaring.
Zijn leger zou alleen kunnen dienen tot
dekking voor een nieuwe mobilisatie op
industrieel en militair gebied, doch zou
niet tot een beslissend offensief kunnen
overgaan, maar Duitschlands oorlogskracht
blijft reusachtig en de bepalingen van
Versailles staan een aanwas van de -be
volking en van de gasfabricatie en de
militaire luchtvaart niet in den weg, zoo
dat een unilaterale ontwapening ook in
het oog der Entente-landen onmogelijk
moet blijken. Ondanks ai de moeite die
de overwinnaars zich met dat doel hebben
getroost. Er blijft dan ook volgens Van
dervelde slechts één oplossing over, daar
van de controle toch weinig is te ver
wachten en de algemeene beperking van
de bewapening steunt op den wil, vrede
te doen heerschen op de wereld.
De toestand in China.
Zooals bekend, hadden tusschen den
Britschen dipiomatieken vertegenwoordi
ger in China en Tsjen onderhandelingen
plaats over den toestand. Deze onder
handelingen zijn weer afgebroken.
In het begin van de maand kwam er
een hiaat in de onderhandelingen, wat den
aard van de moeilijkheden, met welke
men te maken heeft, bewijst. Op 29
Januari was vrijwel overeenstemming be
reikt en de onderteekening van de over
eenkomst over Hankou op den volgenden
dag bepaald. Den volgenden morgen zond
Tsjen zijn secretaris die nieuwe wijzigin
gen voorstelde. Hierover werd beraad
slaagd, nieuwe documenten werden gereed
gemaakt en Tsjen sprak af, dat hij om
vijf uur zou teekenen. Om kwart voor
vijven deelde Tsjen's secretaris aan
O'Malley mee dat eenige collega's van
Tsjen bezwaren maakten en op 31 Ja
nuari werd de onderteekening weer uit
gesteld. Aan O'Malley werd medegedeeld
dat Tsjen de overeenkomst niet kon on
der teekenen, maar de gesprekken zou
hervatten.
in zijn kamer en legde hem op den di
van neer.
De oude huishoudster legde dadelijk
koude compressen op zijn hoofd. Zij
was een ervaren verpleegster en zij ver
moedde, dat haar heer door een be
roerte was getroffen.
De dokter had dit reeds lang gele
den voorspeld.
Carry had zich door haar kamenier
vlug een gemakkelijke huisjapon laten aan
trekken en ging weer naar man terug,
hoe zeer zij ook zijn aanbilk vreesde.
Eindelijk kwam de dokter.
Nadat hij den zieke onderzocht en
zijn bevelen gegeven had, verzocht hij
Carry hem naar de aangrenzende kamer
te volgen.
„U hebt dikwijls gehoord, mevrouw,
dat ik uw man waarschuwde zich streng
aan het hem voorgeschreven dieet te
houden. Ik weet, dat hij zich niet aan
mijn voorschriften hield en ik heb vooruit
aan zien komen, wat nu is geschied. Hij
is door een zware beroerte getroffen.
Uw man heeft zeker vandaag weer veel
wijn gedronken."
Carry haalde zwaar en moeilijk adem.
,,'t Kan zijn, ik heb vandaag niet veel
op hem gelet. Maar hij moet wel veel
gedronken hebben. Op den terugweg was
hij erg opgewonden en heftig. Ik moet be
kennen dat er een scène plaats had.
Ik heb hem aanleiding tot ergernis gege
ven. Plotseling viel hij achterover en be
gon vreeselijk te rochelen. Zegt u mij
Den volgenden dag las Tsjen een mede-
deeling voor, die bestemd was voor de
pers, waarin de onmogelijkheid om te
onderteekenen werd toegeschreven aan de
uitzending van Britsche troepen naar
Sjanghai, ofschoon dat feit sedert de
opening van de onderhandelingen bekend
was geweest. Als verdere reden werd aan
gevoerd dat de Britsche regeering niet
uitsluitend met de nationalistische regee
ring onderhandelde, maar haar voorstel
tegelijk aan de concurreerende regeering
te Peking deed.
De daarna hervatte gesprekken wer
den voortgezet tot verleden week een over
eenkomst nopens de concessies bereikt
was, waarop de onderteekening weerver-
wacht werd. Thans is alles weer op de
lange baan geschoven.
Door den verrekijker.
Uit Washington wordt gemeld,
dat de commissie voor buitenlandsche za
ken uit het Huis van Afgevaardigden
haar goedkeuring heeft gehecht aan een
wetsontwerp waarbij 75.000 dollar wordt
toegestaan voor verdere deelneming der
Vereenigde Staten aan de werkzaamhe
den der conferentie voor de ontwapening
te Genève.
Tengevolge van den mist in het
Kanaal zijn alle overzeesche diensten
stopgezet. Het Belgische koninklijk paar
heeft zijn vertrek van Engeland naar
Brussel uitgesteld. Ook de eerste zitting
van de speciale commissie van den Vol
kenbond ter bestudeering van de maat
regelen ter bespoediging van het optreden
van den Volkenbond krachtens artikel 2
van het Covenant ingeval van een drei
genden oorlog moest worden uitgesteld
tengevolge van de omstandigheid, dat de
Belgische gedelegeerde, de Brouckère,
Engeland niet kon bereiken.
De Portugeesche regeerimg maakt
bekend, dat de rust in het heele land
hersteld is. De politie te Oporto is ont
bonden.
KOLONIËN.
Een pers-conferentie.
De gouverneur-generaal heeft op een
pers-conferentie te Medan gezegd, dat
zijn algemeene indruk is, dat de mogelijk
heid van herhaling van de onlusten op
de Westkust uitgesloten geacht moet wor
den, uitgezonderd in enkele afdeelingen
waar de toestand, overigens beheerscht
wordt. De geest onder de bevolking is
best, getuige de spontane feestviering na
den dood van Sipatai. De gouverneur
heeft tijdens zijn reis geen moment een
onaangenaam gevoel gehad of gedachten
aan gevaar gekoesterd. Hij is van oordeel,
dat de onlusten wel opluchting gegeven
hebben, doch er moet veel meer gebeuren
om de on tevredenheid onder de bevolking
weg te nemen, vandaar het instellen van
de commissie voor het nagaan van de
oorzakenv van de onlusten.
Op de vraag van den redacteur van de
eens eerlijk, dokter, zou hij geen beroerte
hebben gekregen als ik hem niet boos had
gemaakt?"
De dokter schudde heftig zijn hoofd.
„Neen, mevrouw, zulke dwaze gedach
ten moogt u niet in uw hoofd halen. Ik
heb dit al lang zien aankomen. De le
venswijze van uw man was zoo ver
keerd mogelijk. Op die manier konden
de gevolgen^ niet uitblijven".
„Is zijn toestand levensgevaarlijk?"
vroeg Carry met trillende lippen.
„U moet ui op alles voorbereiden, me
vrouw, en zoo wij hem al in het leven
behouden, zal hij een heel lang ziekbed
hebben".
Carry zat den geheelen nacht aan het
bed van haar man, ondanks haar afgrij
zen voor den vreeselijken aanblik, dien hij
bood. Dadelijk na het onderhoud met
den dokter had zij een telegram aan hare
ouders gestuurd en haar moeder verzocht
te willen overkomen, omdat zij vreesde
krankzinnig te zullen worden, als zij me
mand had om haar hart aan uit te stor
ten. Zij had vandaag te veel moe
ten dragen en verlangde naar iemand,
die bij haar behoorde.
Intusschen waren Rita en Gunter op
hun huwelijksreis. Gunter herademde toen
hij van Carry's nabijheid verlost was.
Zeker, hij had medelijden met haar, hoe
wei zij zelf schuld had aan haar onge
lukkig leven, maar hij kon haar toch niet
„Benihmardeka", wanneer het woord ver
vuld zal worden, dat inlanders in leiden
de betrekkingen benoemd zullen worden,
antwoordde de gouverneur-generaal: U
zult dit zien, als u geduld heeft.
KUNST EN WETENSCHAP.
Pisuiisse terug.
Jean Louis Pisuisse is van zijn tour-
née in Indië hier te lande teruggekeerd
en de „Haagsche Courant" vertelt daar
van het volgende:
Daar stond hij midden op het H.
S. M.-perron te 's Gravemhage wel-
gedaner dan ooit, met een gezellig tro-
penkleurtje op z'n gezicht: Jean Louis
Pisuisse en om hem heep vele van z'n
vrienden en kennissen, die gekomen waren
om hem te verwelkomen. Maar 't was
heelemaal niet officieel. Gelukkig niet.
Geen stijve buigingen en taaie toespra
ken neen, flinke stevige handen, en
thousiaste uitroepen^ spontane blijheid om-
dat-ie er weer was onze „Swiep".
En naast hem, met een vroolijken lach
op haar bekoorlijk gezicht, dat ook spo
ren van de Insulinde-zon verried: z'n
vrouw, Jenny Gilliams, die in een mini
mum van tijd haar armen vol met bloe
men had.
Er was voor deze aankomst van Pi
suisse, die 25 dezer in het City-theater
gehuldigd zal worden, een comité samen
gesteld en de meeste leden daarvan wa
ren'tegenwoordig. Wij zagen o.a. de hoe
ren dr. Meihuizen, het Kamerlid mr.
Boon, van Korlaar, den Hertog, Noëls,
jhr. Jan Fea tb, baron Snouckaert van
Schauburg en vele anjeren.
De laatstgenoemde richtte, toen de eer
ste stroom van handdrukken en begroe
tingen voorbij was, eenige korte woor
den van welkom tot Pisuisse en bood
diens vrouw een fraaien bouquet aan.
Swiep vond het allemaal „ontzettend aar
dig" en 't verraste hem blijkbaar, dat er
zooveel gekomen waren om hem in het
vaderland welkom te heeten. En 't was ook
aardig, omdat 't zoo goed gemeend was.
Onder het fotografeeren vertelde Pi
suisse, dat hij zoo mager geweest was,
maar op de boot was alles weer tot nor
mal© proporties gekomen. En later, in
de wachtkamer, toen men nog bijeen bleef
om wat te praten en een glaasje port te
drinken, dankte onze chansonnier met een
paar krachtige woorden, verzekerende, dat
hij nog geen millionnair was en dat de
zaken op den ouden voet zouden worden
voortgezet.
Uit alle gesprekken bleek wel, dat
Pisuisse zoowel als z'n vrouw zeer con
tent waren over hun reis en Henk Stuurop
de trouwe pianist, niet minder. Maar ze
vonden 't toch ook wel zeer prettig om
in Holland terug te zijn.
En wat ga je nu doen, vroeg
iemand.
O, ik heb 't nog erg druk en ik
moet beslist-nog naar Frankrijk en Duitsch
land, maar eerst ga ik naar m'n moeder,
want die zit op me te wachten!
helpen. *Hij hoopte, dat zij nu eindelijk
in zijn afwezigheid tot bezinning zou ko
men en zich in het onvermijdelijke zou
leeren schikken.
Nu hij met zijn jonge vrouw wegreed,
weerde hij de gedachte aan Carry als
iets hinderlijks van zich' af.
Hij omgaf Rita met groote zorg en
teederheid en zij verrukte hem door haar
lieftallige schroomvalligheid.
Zij reisden allereerst naar een Hol-
landsche badplaats, waar zij zeer terug
getrokken, slechts voor hun geluk leef
den en enkel op zichzelf waren aange
wezen. Hun geluk was zoo zuiver en
onbewolkt, als 't slechts zijn kan van
twee jong© menschen, die innig aan el
kaar zijn gehecht en achting voor elkaar
hebben.
Rita bloeide op in dezen zonnigen, ge
lukkigen tijd. Na eenige weken gingen
zij naar Baden-Baden, waar Rita het
leven op een mondaine badplaats zou
leeren kennen.
Hare groote, verbaasde kinderoogen be
keken alles, alsof het op een toomeel voor
haar werd opgevoerd. Hier vonden zij
ook enkele bekenden. Eenige vrienden
van Gunter, die ook hun bruiloft hadden
meegevierd, bevonden zich daar ook. Op
een avond, toen de heeren met hun dames
een chic hotel met elkaar soupeerden,
hoorde het jonge paar voor het eerst,
welk ongeval den heer von Croner ge
troffen had.
(Wordt vervolgd).
