L. LA PORTE - APOTHEKER - GROOTE MARKT - GOES.
r
i
Hoestdroppels
LICHT-, KRACHT
WARMTEBRON
VERBANDSTOFFEN
KOORTSTHERMOMETERS
De gunstige werking
van onze
ALOM BEKEND.
GLYCER1NESPUITEN
Dat het GEMEENTE
GASBEDRIJF gedurende
zijn 40-jarig bestaan
de gewilde
en
voor GOES en hare bui
tengemeenten was, zeggen
ons meer dan dat, neven
staande cijfers.
1887 - 1927
6700 - 11500
1887 - 1927
205000 - 1675000
Magazijn „De Handzaag'
Lange Vorststraat - Goes
SANATOGEN
bussen a f 1,f 1,95, f 4,65 en f 9,-
FORM AMINTT ABLETTEN
f 1,per flacon.
KALZANT ABLETTEN
f 2.25 per flacon.
SCOTT'S EMULSION
f 1,70 en f 3,per flacon.
LEVERTRAAN EMULSIE
NUJOL
f 1.75 en f 2,75 per flacon.
EIKELCACAO
f 0,65, f 1.20 en f 2,25 per bus.
TANDPASTA'S
Kolynos f 1,20.
Pepsodent f 0,75 en f 1,25.
Anti-py-o f 0,90.
Colgate f 0,45 en f 0,85.
Brocades en Stheeman f 0,45.
Enz.
Alles per tube.
TANDENBORSTELS
tegen uiterst lage prijzen in 40 soorten.
PUROL
f 0,30, f 0,60 en f 0,90 per doos.
PARALAX
f 1,50 per flacon.
IS
WIJBERTTABLETTEN
0,65 en f 0,45 per doos.
GISTAMINETABLETTEN
f 0,75, f 1,50 en f 2,50 per flacon.
TOGALTABLETTEN
f 0,80 en f 2,.per flacon.
MELKSUIKER
uitgewogen en in bussen.
KINDERMEEL
in soorten
Nutricia.
Farina lactée Nestlé.
Kufekes Kindermeel.
Phosphatine Falières.
Omnia Kindermeel.
KOKO en PIXAVON
voor het haar.
SAPODERMA
MEDICINALE ZEEP
alle soorten.
ASPIRINETABLETTEN
f 0,75 per buisje.
HAZELINESNOW
voor de huid, f 1,per pot.
SPRUTOL
tegen zomersproeten, f 0,90 per pot.
DEPOT van de Maatschappij „Nutricia" te Zoetermeer.
Havervlokken, Kindermeel, Gesteriliseerde roomsoorten, Voedingsmiddelen voor suikerzieken en voor zuigelingen. Glutenbrood.
Gesteriliseerde Karnemelk met rietsuiker en tarwemeel in bussen, speeiaal geschikt voor zuigelingen die met de voeding sukkelen.
Dan jubileert ook onze goede Willem
Melieste. Hij heeft gedurende 25 jaar,
vaak onder moeielijke omstandigheden
en bij nacht en ontij, de openbare
straatverlichting verzengd.
In 1918 werd met een enkel woord
l over de electrificatie van Gges en
uid-Beveland gesproken.
In genoemd jaar werd besloten tot
watergasfabricage.
Hierdoor wordt o.a. bereikt, dat de
gasrantsoeneering wordt vergroot en
sper-uren niet worden ingevoerd.
De levering geschiedt door Gasmeter-
fabriek Dordrecht.
Tot voorzitter der Gascommissie werd
ih 1918 benoemd de Heer I. D. Fransen
van de Putte.
Me gasprijzen zijn enorm gestegen,
het gasverbruik loopt nog met groote
sprongen terug.
De kolenprijzen stijgen tot f60,— en
hooger per ton de cokesprijzen tot
f70,- en f80,— per ton.
De tijden worden nog duurder, de
loonen herzien.
In 1919 werd een gewone en een
zelf-registreerende calorimeter aange
kocht.
Tevens wordt in hetzelfde jaar be
sloten tot koop van groote stoomketel
van 30 M2. verwarmingsoppervlak.
In 1919 werden alle maatregelen voor
gasrantsoeneering opgeheven. De gas
productie gaat weer vooruit.
Op 29 November van dat jaar werd
liet feit feestelijk herdacht dat de jaar
productie van het bedrijf gestegen is
tot 1.000,000 M8,
In hetzelfde jaar neemt Wethouder
Mr, J. H, M, Stieger den voorzitters
hamer van den heer Fransen van de
Putte over,
In 1920 werd besloten tot invoering
van gasmunten ten behoeve van
de muntmeters. Aangekocht werden
150.000 gasmunten, waarvan leveran
cier was 's Rijks Munt te Utrecht, 2
munten geven r M3. gas.
In dit jaar treedt het Gemeente Gas
bedrijf Goes toe als aandeelhouder in
de N.V. Centrale Ammoniakfabriek te
Weesp,
Tevens werd besloten tot invoering
van droge druksto. t-automaten voor
de straatverlichting. Leverancier is
Firma Polenz Co., Nijmegen. De
oude toestellen blijken minder geschikt
te zijn voor hooger gewenschte druk
in het buizennet,
Voor het Stokerij-personeel werd het
4-ploegen stelsel ingevoerd.
I11 1921 1922 kwamen ter sprake
uitbreiding en vernieuwing gds-stokerij.
In 1922 werd den heer S. H. Bont
huis op eervolle wijze ontsl g verleend
als Directeur tengevolge zijner benoe
ming te Almelo.
In zijn plaats werd benoemd K. K.
Brink te Kerkrade (Z.L.)
Op hèt laatst van 1923 werd be
sloten tot bouw van nieuwe ovenbat
terij. Leverancier Gasmeterfabriek te
Dordrecht.
Het gasbuizennet werd in 1924, spe
ciaal ook met het oog op de gasvoor-
ziening Kloetinge en Nieuw-Goes ge
deeltelijk vernieuwd, verzwaard en uit
gebreid.
Aan de grens van Kloetingen werden
regul teurs opgesteld. Leverancier
Bamag-Didier, Zeist.
Door de Haven werden een 8eti
1675000
1500000
11500
1000000
10000
6700
500000
5000
300000
200000
1000
100000
Inwoners Verzorgingsgebied.
Jaar-gasverbruik in M3.
tjoan joan Moeder, wat bin me veruutegaen, veertig jaei 'leen een rookend
'aerdvier en noe mee zo'n makkelijke haskachel, aen me dei gin omkieken an.
io« 0 Zinker gelegd. Dit werk werd
uitgevoerd door de aannemers Visser
Smit te Papendrecht.
In 1925 begon het gebrek aan vol
doende gashouderberging nijpend te
worden.
In 1926 werd besloten opdracht te
geven tot bouw van nieuwen gashou
der van 4000 M3. aan N.V. Scheeps
werf Gashouderbouw v/h. Jonker
Stans te Hendrik Ido Ambacht.
De gasproductie is inmiddels ge
stegen tot 1.675.000 Ms. per jaar, de
grootste dagafgifte 6400 tot 6500 M*.,
het grootste uurverbruik 7iO M3.
Het aantal gasverbruikers steeg van
231 in 1887 tot 2750 in 1927.
Vergrooting van het fabrieksterrein
heeft plaats.
Verwerkt worden per jaar 4600.000
K.G. kolen, 460 wagons, 57.500
H.L.
Als leden der Gascommissie vinden
we nog vermeld gedurende de 40 jaren
van Gemeente-exploitatie, de volgende
namen
C. L. M. Lambrechtsen, L. G. Kake-
beeke, D. Hildernisse, J. Faberij de
Jonge, J. J. Ochtman, B. Quist, J. F.
van der Leeuw, W. Temperman Wz.,
Mr. J. de Witt Hamer JGzn„ A. S. J.
Dekker, J. C. H. Hollmann, J. W.
Vienings, J. de Die, Ir. J. van Poel
geest, G. Eckhardt. K. K. Br.
De Gasfabrikatie.
Het is van algemeene bekendheid,
dat de oppervlakte der aarde aan voort
durende verandering onderhevig is.
Waar eens land was, is nu veelal zee
en tal van aardlagen zijn in den loop
der tijden verzonken en vervormd. Met
vrij groote waarschijnlijkheid staat het
b.v. vast dat in lang vervlogen tijden,
ter plaatse waar nu de Noordzee, ons
land en het Noordwesten van Duitsch-
land liggen, een groote zee zich heeft
uitgestrekt, waarvan het zuidelijk kust
gebied vermoedelijk ongeveer geloopen
heeft van Wales over Londen door
België en Zuid-Limburg naar het Ruhr-
gebied. Deze kuststrook, die met zware
wouden was begroeid, is langzamer
hand verzonken en door andere aard
lagen overdekt, waardoor het hout
dezer bosschen van de lucht werd af
gesloten en voor verrotting werd be-*
waard. Bovendien kwam dit hout, naar
mate het verder verzonk, onder den
steeds grooter wordenden druk der
boven liggende aardlagen te staan,
waardoor het tot een harde, steen
achtige massa, de steenkolen verdichtte.
Wanneer de eerste steenkolen ge
dolven zijn is moeielijk te zeggen, I11
Zuid-Limburg werd omstreeks 1750 de
Dominiale mijn gebouwd, die spoedig
door meerdere werd gevolgd.
De uitgebreidste kolenmijnen worden
in Amerika gevonden. Belangrijke in
Duitschland Westfalen, Silezië, het
oebied van de Saar enz. Engeland heeft
ook kolendistricten van groote betee-
kenisWales, Durham, Lancashire,
enz. Ook Frankrijk en België brengen
kolen voort. Hier te lande worden
hoofdzakelijk gaskolen uit het Durham-
district en Westfalen gebruikt.
Niet alle kolen zijn geschikt voor
de gasfabrikatie. Daarvoor wordt ge
vraagd een kool met groote vluchtig
heid 1 gasopbrengst) goede cokes met
weinig zlvavel en asch. Vanwaar dan
die soorten steenkolen De groote
druk schijnt bij de vorming der kolen-
lagen een hoofdrol te hebben vervuld.
Inderdaad zijn aan den graad dier druk
de verschillende soorten van steenkolen
te danken, waarvan de nijverheid ge
bruik maakt.
Gaan wij de verschillende lagen eens
11a, dan vindt men op geringe diepte
veengrond plantenresten) waarvan de
turf gemaakt wordt. Vervolgeus treft
men de bruinkool aan, een plantaar
dige substantie van donker bruine kleur,
waarvan met behulp van pek, de be
kende bruinkoolbriketten worden ge
fabriceerd, De bruinkool bezit reeds
een groote vastheid, die naarmate men
dieper komt nog toeneemt. Zij wordt
dan ook door middel van houweelen
los geslagen en komt als brokken
steenkoo' gelijk, aan de oppervlakte.
Men krij- t als 't ware een regelmatige
overgang van turf naar steenkool. De
eerste steenkool, die wordt blootgelegd
is vlamkool, vervolgens gaskool, cokes
kool, magere kool en ten slotte anthra.
ciet. Uit den aard der zaak zijn hier
geen absolute grenzen, doch gaan de
sooiten geleidelijk in elkaar over.
De kolen worden aan de gasfabriek
in een loods opgeslagen, waarbij om
verschillende redenen, de diverse soor
ten apart worden gehouden. Het is o.a.
verkeerd om Duitsche en Engelsche
kolen op elkaar te storten, daar dit
het broeigevaar vergroot. Niet alleen
de volken van genoemde landen, ook
de steenkolen kunnen elkaar schijn
baar slecht verdragen.
Uit de loods worden de kolen, na
gewogen te zijn, in de stokerij gebracht.
Hier wordt de steenkool gedeeltelijk
in gasvorm omgezet. Men noemt dit
het proces dtr droge destillatie, een
overigens minder juiste benaming. Het
begrip destilleeren toch sluit iu, dat de
stof, waarvan men uitgaat, gewoonlijk
weer als zoodanig wordt terug gewon
nen, zij het in een meer zuiveren of
gecontentreerden vorm. In de ovens
van de gasfabriek, die in de stokerij
zijn opgesteld, worden de kolen door
verhitting gesplitst en ontleed in ver
schillende producten.
Alvorens U zich een GASLAMP MET ZIJDEN KAP aanschaft
moet U eerst eens een kijkje komen nemen in bovengenoemd magazijn
Wij hebben ze in prijzen vanaf f 14,50 en hooger.
OOK RUIM VOORZIEN IN GASCOMFOREN
