JUBILEUM-NUMMER
BIJVOEGSEL
GEGEVENS VAN HET BEDRIJF 1887-1926. staat a.
Invloed van Kolendistributie en Rantsoeneering op het Bedrijf 1914—1925. staat b.
tijdvak
i
ii
iii
kalenderjaren
p.
1 Jan. 1927.
behoorende bij het
van de Goesche Courant
a. Vijfjarig Tijdvak, No. 1
1887 1892 1897 1902 1907 1912 1917 1922
b. KALENDERJAREN tot en met tot en met tot en met tot en met tot en met tot en met tot en met tot en met
1891 1896 1901 1906 1911 1916 1921 1926
c. Gem. gasproductie per
Kalenderjaar in Ku-
bieken Meter.
d. Kapitaal door de ge
meente in het bedrijf
gestoken per 1000
M3. productie
e. I Geproduceerd M3. gas
per inwoner en per
jaar
f. Ontvangsten aan gas
per inwoner per jaar.
g. Opbrengst 100 M3. ge-
geproduceerd gas
210.000 231.000 273.000 378.000 507.000 797.000
f 410,
31
f2,40
f76,50
f280,—
35
f2,50
f71,70
f 200,-
40
f2,30
f66,30
f230,—
52
f3,30
f63,70
67
f4,30
f63,50
104
f6,40
f61,50
1.077.000
f 260,
137
f20,20
f 146,90
1914
1917
1922
tot en met
tot en met
tot en met
1916
1921
1925
Kosten van 1000 Ms. gas in den gashouder
Kosten van 1000 M3. gas van den gashouder tot bij den verbruiker
Kostprijs van het gas per 1000 Ms. bij den verbruiker
Gem. verkoopprijs van het gas per 1000 M3
Gem. per jaar geproduceerde hoeveelheid in Ms
£55,33
- 4,71
-61,70
-65,10
876.200
f 124,07
- 24,30
- 154,60
- 157,13
1.077.000
f 66,33
- 23,76
- 91,85
- 104,51
1.489.700
Dc ontwikkeling van het Gemeente
Gasbedrijf te Goes 1887 tot 1927.
Het waren wel zeer belangrijke be
sluiten voor de gemeente Goes, welke
in den loop van 1886 werden genomen
door den gemeenteraad.
De gemeente trok de concessie der
bestaande gasfabriek weder aan zich en
besloot voor rekening der gemeente
zelve te exploiteeren en het bestaande
bedrijf over te nemenreeds dadelijk
was hiermede een kapitaal van onge
veer f 100.000 gemoeid, dat door het
sluiten eener leening moest worden
verkregen.
De gemeente Goes had toen nog
geen vijf en twintig duizend gulden
schuld wel een verschil met heden ten
dage, 1 Januari j.l. bedroegen de ge
meenteschulden ongeveer 23/4 millioen.
De eerste gemeente onderneming was
gesticht, in den loop der jaren zouden
waterleiding, grondbedrijf, woningstich
tingen, keuringsdiensten en nu kort
geleden het abattoir volgen.
Het Goesche Gasbedrijf is een in
alle opzichten welvarend en bloeiend
bedrijf geworden. Wel is in den loop
der jaren het oorspronkelijk in de onder
neming gestoken kapitaal van afgerond
f 100.000 aangegroeid tot f 600.000
maar reeds is f317.000 daarvan weder
teruggegeven en als leening door de
Gemeente afgelostterwijl meer dan
f 50.000 aan de gemeentekas als uit-
keering is ten goede gekomen, ongeacht
het feit dat zeer langen tijd de straat
verlichting beneden kostprijs aan de
gemeente werd in rekening gebracht.
Gaan wij de Balans der onderneming
na, dan blijkt ook dat niet onbelang
rijke reserves aanwezig zijn. In de ver-
loopen veertig jaren werd meer dan
25.000.000 Ms. gas geproduceerd en
voor een bedrag van f 2.300.000 alleen
aan gas verkocht.
Het bedrijf ontwikkelde zich gestadig
aan uitgezonderd in de oorlogsjaren,
toen het kunstmatig door distributie
en rantsoeneering werd beperkt.
Zooals ook elders zien wij de hoe
veelheid gas uit de kolen ontwikkeld
door verbeterde productiemethoden
stijgen met 50 de invoering van
het gasgloeilicht en die van de munt
meters in 1913 brachten wijziging in
de afnamemeer en meer werd gas
voor verwarming gebruikt.
In 1914 en 1916 breidde het gebied
der gaslevering zich uit met Wilhel-
minadorp en den kom van Kloetinge.
Staat A geeft enkele bedrijfscijfers
berekend voor achtereenvolgende vijf
jarige tijdvakken.
De gasproductie ziet men stijgen tot
meer dan het zevenvoudige.
Het kapitaal door de gemeente in
de onderneming gestoken wordt bij
grooteren omzet steeds kleiner en loopt
terug van f 410 tot f 180 voor 1000 M8.
jaarproductie.
De geproduceerde hoeveelheid gas
per inwoner en per jaar stijgt van 31
M:!. tot het bijna zesvoudige 178 M8.
De ontvangsten alleen aan gas stijgen
van f 2.40 per hoofd en per jaar tot
f 17,70.
De opbrengsten per 100 M8. gas
loopen van f61,50 tot f 146,90.
De zevende periode van vijf jaren,
waarin de distributietijd valt, toont in
deze cijfers in alle opzichten een af
wijkend beeld.
Staat B geeft hiervan een meer ge
detailleerd inzicht.
Veertig jaren en ook thans nog wordt
gas geleverd tegen een prijs beneden
die van vele grootere centrales, het
bedrijf is kerngezond, door juist inzicht
en beheer zijn geen onnoodige kapitalen
vastgelegd, zooals men maar al te dik
wijls bij gemeentebedrijven kan 'con-
stateeren.
Zoo spoedig als maar mogelijk is
zal echter een deel van den omzet aan
gas voor verlichting moeten worden
prijsgegeven aan de electriciteit. Nieuwe
tijden stellen nieuwe eischen.
Het gasbedrijf is kerngezond
finantieel sterk het zal naar het zich
laat aanzien ervaringen elders opge
daan komen deze meening staven
de komende concurrent hetthoofd kun
nen bieden en na eenige jaren de pro
ductiebeperking te boven komen, wel
licht sterkeren bloeiender dan voorheen.
De Raad van 1886 heeft juist gezien
zijn besluit is heilzaam geweest voorde
gemeentenaren de gemeente Goes be
zit een bedrijf, dat vele andere gemeen
ten de loef kan afsteken.
