Vdlle-melk-r&p
KmTTA^
N°. ilö.
Vrijdag 26 November 1926
Ü5e Jaargang.
Bij dit nummer be-
hooren 2 bijvoegsels.
Idealisme en
Industrie.
Deter dan Goed: DE BESTE
GOESCHE
Uitgave Naamiooz» Vennootschap Goesche Courant IKU
COIIRANT
en Kleeowena ft Ross' Drukkers- ea Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels fl,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
Waar is de cynicus, die met een deni-
greerend schouderophalen de mogelijkheid
van een practisch idealisme in de industrie
naar het rijk der hersenschimmen ver
wijst? Die bitter blijft beweren, dat de
wereld nu eenmaal slecht is en egoïstisch,
en wel altijd zoo zal blijven, daarmee,
als met één nonchalant gebaar, de groote,
blijvende waarde miskennend van alle
goede gedachten, van elk goed willen en
trachten en leven van de talloozen, die
een onverwelkelijk idealisme met zich om
dragen en trachten op te leven naar het
hoogste ideaal van den werkelijk „goe
den mensch". Steeds duidelijker treedt
aan het licht, dat de cynicus ongelijk
krijgt, dat zijn beweringen op immer los
ser grond komen te staan. De wereld, die
in de laatste decenniën zoo buitengewoon
harde doch heilzame lessen heeft te ver
werken gekregen, geeft steeds menigvul-
diger blijk van vooruitgang in moreel en
idieel opzicht. Wordt daardoor steeds
beter bewoonbaar.
We zien in de laatste jaren opvattin
gen omtrent 'de mogelijkheid en uitvoer
baarheid van een practisch idealisme op
allerlei gebied postvatten., waar een vo
rige generatie jawel, dezelfde, als
waartoe de cynicus van heden nog be
hoort zich zeer hartelijk vroolijk om
zou hebben gemaakt. En hoe onuitvoer
baar en onwerkelijk ons sommige theo
rieën ook mogen toelijken, wanneer ze
geponeerd worden uit zuivere overwegin
gen, dan mogen we dat heeft de on
dervinding ons nu wel geleerd nu niet
meer volstaan met ze enkel welwillend
aan te hoornen. Ze zijn onze aandacht
ten volle waard. Ze kunnen ons wel
licht binnen ongedacht korten tijd tot ze
gen strekken.
Een buitengewoon opwekkende idealisti-
tische strooming maakt zich sedert eeni-
gen tijd in Amerika op industrieel ge
bied kenbaar. Werd onlangs reeds dè
aandacht gevraagd voor een geheel nieu
we economische theorie van eenige serieus©
wetenschappelijke onderzoekers, die
een eind wilden maken aan de „magere
jaren, die dikwijls op de „vette' vol
gen, m.a.w., die een voortdiurenden voor
spoed, niet onderbroken door periodes
van malaise, wilden bereiken, door ieder
mensch, ieder arbeider een ruim inkomen
te verschaffen, opdat hij in staat zal
zijn de productie der industrie af te ne
men, en zoo den voorspoed te perpe-
tueeren steeds meer mannen van ge
zag komen met hun mieemimigen en hun
practische voorbeelden, het keurkorps der
idealisten versterken., die in armoede een
onnatuurlijk iets zien en welvaart voor
ieder als normaal en bereikbaar be
schouwen.
Daar is Henry Ford.
Jawel, ik weet reeds wat ge zeggen
wilt. Hij verkoopt niet zooveel van zijn
hoogpootige wagens meer, moet dus zijn
productie inkrimpen, korter laten werken
enz. Vandaar zijn nieuwe theorie van den
5-dagen-week". Maar ge hebt het mis.
Wanneer Ford werkelijk zoo zuiver ego-
istisch redeneerde, dat hij, voor eigen
voordeel, een would-be-idealistische theo
rie de wereld inzond, wanneer hij dus
uitsluitend op eigen welzijn uit was, wat
zou hem dan eigenlijk beletten, er het
bijltje bij neer te leggen? Gelooft ge niet,
dat deze Reus in het Zakenleven, met
zijn jaarproductie van 2 millioen wagens,
met zijn 200.000 arbeiders, wel genoeg
rijkdom vergaard heeft, om wanneer
hij alleen zijn eigenbelang op het oog
had thans te zeggen: ik stop.? Maar
dat zou een miskenning zijn van de be
doelingen van dezen wonderlijken idea-
listischen industrieel. Behooren zijn
200.000 arbeiders niet tot de welvarend
ste in den lande? Heeft hij niet bewezen,
door de jaren heen, dat zijn idealen uit
voerbaar waren? Heeft hij ze niet uit
gevoerd? Ook Ford zegt: armoede is
onnatuurlijk. Arbeid kan dat genezen en
arbeid alleen. Er kan nu voorzien worden
in alle behoeften van alle menschen. Wel
vaart blijkt uit verlaagde productiekosten
en lage prijzen. Loonsverlaging verhoogt
de productiekosten. Lage loonen verlam
men handel en industrie. De juiste weg
is: prijzen verlagen en loonen verhoogenl
Dan kan de massa, beide mannen en
vrouwen, de producten koopen, welke zij
Vraagt KWATTA-SPEGULAAS
helpen produoeeren. In de massa zit de
welvaart, nergens anders.
Nog een groot man, wiens naam zelfs
bij de allereemvoudigstem en minst ontwik
kelden onmiddellijk gedachten opwekt aan
grootsche, helpende uitvindingen, die der
wereld ongekende voordeelen en onge-
diroomde mogelijkheden heeft gebracht,
heeft zich aan de zijde der idealisten ge
schaard. Edison! Deze verklaard© de
zer dagen dat het zijn wemsch was, al
zijn krachten te wijden aan een verla
ging der kosten, opdat nog veel meer
menschen, dan thans van zijn uitvindin
gen profijt zouden kunnen trekken.
Wat vroeger vrijwel als aintagonismen
werden beschouwd, idealisme en industrie,
ze reiken elkaar steeds meer de hand.
De stroom wast
MEDISCHE RUBRIEK.
Rauwe, gare en ai
te gare kost.
Friedberger had bij zichzelf opgemerkt,
dat, wanneer hij laat op den middag at
en daardoor ook een grootere hoeveelheid
voedsel gebruikte, hij toch sneller dan
anders weer een gevoel van honger kreeg.
Hij meende hieruit te moeten op
maken, dat door lang koken (de spijzen
in het door hem bezochte restaurant wer
den tegelijk gekookt en daarna warm ge
houden) de verzadigings waarde, onafhan
kelijk van het aantal calorieën, afneemt.
Om deze waarneming te toetsen, heeft
Friedberger een reeks voedingsproeven bij
groeiende ratten ingesteld, doordat hij een
reeks proefdieren een versch gekookten
maaltijd en een andere reeks eenzelfden
maaltijd, welke 4 uur langer gekookt had,
toediende. Het bleek nu, dat de ratten,
die het versch gekookte eten kregen, veel
sneller groeiden, dan de dieren, die op
het al te gare rantsoen leefden. Ook
bleek de al-fce-gaar-etsn-reeks proefdieren
hongeriger dan de controledieren. Door
al te lang koken wordt het voedsel dus
minder voedzaam en moet een- groeiend
dier grootere hoeveelheden ervan eten om
de voor den groei noodzakelijke stoffen
te verkrijgen. Geheel ongekookt voedsel
gaf echter de hoogste - gewichts toename
bij groeiende ratten. Ditzelfde was het
geval met volwassen ratben. Laat men
dieren de keus tusschen ai te garen, ga
ren en rauwen kost, dan nemen zij eerst
het voor hun blijkbaar smakelijker al te
gare voedsel, maar verorberen daarnaast
toch regelmatig rauw voedsel. De oor
zaak van het slechter worden der voe
dingsmiddelen door langdurig verhitten is
niet duidelijk. Een minder goede resorp-
tie is niet aan te nemen, evenmin kam
vernietiging der vitaminen uitsluitend de
oorzaak zijn, daar de proefdieren an
ders geen maanden lang geleefd hadden
en bovendien een dagelijksch gift van
510 gram versche tomaten geheel geen
invloed had, terwijl toedienen van minder
lang gekookt eten de gewichtstoename on
middellijk deed stijgen. Met alle voor
zichtigheid, die geboden is bij bet over
dragen op menschen van proeven op die
ren, mag men besluiten, dat het gebruik
van al te gaar voedsel voor den mensch
niet aan te bevelen is.
RECHTSZAKEN.
De Glind horstzaak.
Het Gerechtshof te Amsterdam wees
gisteren arrest in de zaak tegen den 61-
jarigen gereformeerden predikant Ds. S.
J. Vogelaar, den vroegeren directeur van
het opvoedingsgesticht „De Glindhorst",
die in hooger beroep was gegaan van
het vonnis der rechtbank te Utrecht,
waarbij hij terzake van opzettelijke mis
handeling door misbruik van gezag en
van twee andere mishandelingen veroor
deeld was tot f500 boete subs. 50 da
gen hechtenis.
Het Hof sprak beklaagde vrij van
eerstgenoemde opzettelijke mishandeling
(het geval Sjoukje), en verklaarde hem
schuldig aan de beide andere mishande
lingen, het slaan van twee verpleegden
met de hondenzweep, en veroordeelde
henj deswege tot f 100 boete subs. 20
dagen hechtenis.
De advocaat-generaal had 14 dagen ge
vangenisstraf gevraagd.
V r ij h e i d s b e r o o v i n g.
Voor de rechtbank te Arnhem heeft
onlangs terecht gestaan de heer J. B.
directeur van een tehuis voor zenuwpa
tiënten te Drempt. Het O. M. eischfce
toen tegen verdachte wegens opzettelijke
wederrechtelijke vri jhe id s beroo v in g van
een patiënt f 200 boete subs. 30 dagen
hechtenis.
De rechtbank veroordeelde verdachte
Woensdag uit overweging, dat hij te goe
der trouw gehandeld had tot f 100
boete of 10 dagen hechtenis.
Dood door schuld.
De reserve 2e Luit. leerling-vlieger bij
de luchtvaartafdeeling te Soesterberg J.
H., uit Katwijk, maakte 5 Juli de af
spraak, dat hij per motorrijwiel in een
half uur van het vliegkamp Soesterberg
maar Laren zou rijden. Op de duo had
hij den lsten luit.-vlisger Mulder. Met
zijn onverlichten motor reed hij met
zoo groote snelheid door de afsluitboo-
men van dien overweg te Soestduinen,
dat de eene afsluitboom in drie stukken
brak. Luit. Mulder kwam tegen den
anderen afsluitboom terecht en werd
zoodanig gewond, dat hij den volgen
den dag aan ld(e gevolgen overleed.
Deswege stond luit. H. Dinsdag voor
den Krijgsraad te 's Hertogenbosch te
recht. Hij bekende schuld te hebben.
De auditeur-militair acht verdachte
schuldig aan het ten laste gelegde en
eischte 3 maanden hechtenis.
Mr. M. H. de Boer uit Utrecht be
toogde, dat het ten laste gelegde niet is
bewezen. Verdachte heeft de weduwe van
luit. Mulder een ruime gift doen toeko
men en is tot meer vergoeding bereid.
PI. verzocht ten slotte vrijspraak.
De Krijgsraad, uitspraak doende, ver
oordeelde verdachte tot drie maanden
hechtenis.
SPORT.
Voetbal.
Zuidelijke 2e klasse N.V.B.
Het programma voor a.s. Zondag voor
de Zuidelijke 2e klasse A luidt:
MiddelburgD .O .S. K .O
VlissingenZeelandia.
RoosendaalAlliance.
L.O.N.G.A.—Breda.
V. S. C.Dongen.
Zuidelijke 3e klasse N.V.B.
Het programma voor a.s. Zondag voor
de Zuidelijke derde klasse A luidt:
Goes—S.I.N.O.T.O.
Zeelandia IITerneuzen.
ZierikzeeVlissingen II.
BINNENLAND.
P o s t c h q u e- je m g i r o d i e n s t.
De directeur van den postcheèque- en
girodienst maakt bekend, dat, met ingang
van 1 Januari e.k., voor hen die zulks
verzoeken en aan de te stellen voorwaar
den wenschen te voldoen, weder gelegen
heid kan worden gegeven tot het doen
uitvoeren van zoogenaamde „automatische
afschrijvingen" van periodieke betalingen
wegens abonnement, contributiën, pre-
miën, rente enz.
De autobus-concessies.
In verband met de aanneming van de
wet op de autobus-concessies door de
Staten-Generaal, welke wet op 24Augs.
1.1. in werking is getreden, moeten alle
eigenaren van autobussen binnen een
half jaar, dus uiterlijk 24 Februari 1927,
in het bezit zijn van een concessie.
Ontsporing.
Gistermorgen is de goederentrein die
om 6 uur uit Zutfen vertrekt, op de krui
sing van de lijn ZutfenArnhem en
ZutfenApeldoorn ontspoord, vermoede
lijk door een verkeerden wisselstand.
Twee wagons kantelden. De lijn Zut
fenArnhem werd versperd. Later op
den dag is de treinenloop hersteld. Per
soonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Er is materieele schade.
Minister Van Karnebeek
naar Genève.
De minister van buitenlandsche zaken,
jhr. mr. van Karnebeek, is naar Genève
brokken ter bijwoning van de vergade
ringen van den Volkenbondsraad en de
commissies daarvan.
De gewezen Duitsche keizer.
De „Lokal Anz." verneemt uit Pots-
damsche kringen, die met de keizerlijke
familie nauwe betrekkingen onderhouden,
dat de gewezen keizer aan „Hexen-
schuss" (spit in den rug) heeft geleden,
maar nu aan de betere hand is.
Hoog water.
Uit Grave schrijft menr
Op het dijkgedeelte Tempel (Over-
Asselt)Heumen, waarop op eenige
plaatsen de kleibedekking van het bm-
nentalud is afgeschoven, is men tot de
ontdekking gekomen, dat het met het bui-
tentalud voor zooverre het de verhooging
van den dijk betreft, niet in orde is. Dit
stukje talud moest volgens de voorwaar
den liggen van 2 Vb op 1; inderdaad is
het beloop op vele plaatsen aanmerkelijk
minder. Ware het buitentalud gemaakt,
^zooalshet behoorde, dan zou de bovenkant
van dit talud verder op de kruin van den
bes taanden dijk zijn gekomen en had men
dus, om de voorgeschreven kruinbreedte
te verkrijgen, ook binnendijks een zwaar
dere kleibedekking hebben moeben aan
brengen.
Dit is ook het geval bij de afschuivimg
van de kleibedekking van het binnenland
aan den Tempel.
Te Keent heeft men den kweldam
doorgestoken, zoo dat er ook binnendijks
thans geen water meer tegen den dijk
staat. Ook den dam, leidende naar den
put op de uiterwaard, heeft men weer
hersteld, zoodat men nu kan beginnen
met het aanbrengen van de kleibekleeding
binnendijks op het dijkgedeelte, dat wel
Iwatzorg heeft gegeven tijdens het hooge
water.
De grintweg te Keent is thans water-
vrij.
Bij wijze van proef, omdat men wenscht
te weten, in hoeveel tijd men den polder
kan leegpompen, werkt het electrisch ge
maal te Balgoy thans iederen nacht. Men
maalt 's nachts, omdat de electricibeit des
nachts 4 cent per K. W. U. kost en
overdag 6 cent. Dit gemaal werkt anders
in den wintertijd slechts oin de bouwlan
den en de wegen boven w^ber te houden.
Voor weiden wordt het zelfs beter geacht,
dat ze 's winters onder water staan.
De oommissie te Wychen, welke er
naar streeft om een dam te leggen om
dit dorp bij waterrampen te beveiligen,
denkt er thans over, een betonnen muur
te bouwen over een zekere lengte. Reeds
isongeVeerrf 1000 voor dit doel vri^villig
bijeen gebracht. Men zegt, dat de kosten
begroot zijn op f4700.
awn—ggaa—E—BBarwiirrrr»ri*frT
STADSNIEUWS.
De Z. L. M.
Dinsdagmiddag vergaderde in het Land-
bouwhuis alhier de kring Westelijk Zuid-
Beveland der Z. L. M. onder voorzit
terschap van den heer D. W. Lindenbergh
te 's Heer Arends kerke, zoo lezen we
in de „Midd. Crt.". De vergadering was
niet druk bezocht Na lezing der notulen
door den secretaris, den heer J. M. van
Bommel van Vk>ten, volgt overlegging
rekening 1925'26. Ze sluit in ontvang
en uitgaaf op een bedrag van f2040.95 V2»
er is een saldo van f634,16V2. terwijl
op de boerenleenbank te 's Heer Arends-
kerke uitstaat f6701,12, en op de Nat.
Bank f609,57.
Enkele subsidies worden toegekend. Een
oproep voor cursussen in plantenziekten,
hoefbeslag en motorkennis had niet het
gewenschte resultaat. Er gaven zich
slechts resp. 2, 7 en 6 personen op.
Deze cursussen gaan niet door, waar de
vereischte aantallen resp. 8, 8 en
20 zijn.
De voorzitter wijst op hiet succes dat
de Z. L. M. had met haar bemoeiingen
ten aanzien van de expeditie van kriel-
aardappelen.
Daarna richt spr. zich tot den heer
Kielstra, die zeer tot sprekers leedwezen
de Z. L. M. gaat verlaten. Spr. zegt hem
hartelijk dank voor alles, wat hij voor
dezen kring heeft gedaan, al zag hij hier
niet altijd resultaat op zijn werk. Toch
herinnert spr. ook aan de welgeslaagde
tentoonstelling in 1919, hier gehouden.
Den heer L. Kranenburg wordt ver
volgens herkozen als lid van het Dag. Be
stuur van den kring. De heeren W. Kalce-
beeke en D. W. Lindenbergh worden
herkozen als leden van het Hoofdbestuur
der Z. L. M. Als plaatsvervangend lid
van dit Hoofdbestuur wordt herkozen
den heer C. Zandee en gekozen, in de
plaats van den heer D. v. d. Dries, den
heer A. C. Noteboom te Wolf aartsdijk.
Rondvraag.
De voorzitter deelt mede, dat bet in
de bedoeling ligt in 1927 een ploegen-
wedstrijd te houden. Door een demonstra
tie (het ploegen van winterland) zal dan
blijken, welke ploeg het beste werk le
vert. Een blanco crediet daarvoor wordt
toegestaan.
De heer Kielstra brengt dank voor de
hartelijke woorden, door den voorzitter
tot hem gericht, en dankt de leden, in
het bijzonder voorzitter en secretaris, voor
de vriendschap en medewerking steeds
ondervonden. Spr. hoopt, dat er in dezen
kring eindelijk eens wat meer leven mag
komen. Er is hier weinig leven in de
brouwerij.
De voorzitter wenscht den, heer Kiel
stra in zijn nieuwen werkkring alles
goeds toe.
Nu volgt een lezing van den heer Jac.
Welleman over: „Bescherming der Sui
kerindustrie".
Dhr. Welleman geeft toe, dat er over
deze kwestie al heel veel gezegd is en
geschreven. Ook is er zelfs in landbouw-
kringen, al heel wat critiek tegen spr.
bedoeling losgekomen. Maar spr. wil niet
voor het eerste stootje uit den weg gaan,
omdat hij overtuigd is in het belang van
landbouw en van* velen daarbuiten te
handelen.
Op de vergadering van den Bond van
Coop. Suikerfabrieken is ter sprake ge
komen het feit, dat de suikerbietenteelt
momenteel niet loonend meer is. Spr.
deelt mede, hoe hij zelf als vrijhan
delaar er toe gekomen is, te ijveren
voor bescherming der suiker-industrie. Uit
vele verzamelde gegevens blijkt, dat de
suiker in alle suikerproduceerende landen
beschermd wordt. Het gevolg hiervan is,
dat die landen het grootste gedeelte van
bun productie tegen hoogen prijs binnen
eigen grenzen afzetten, en het overschot
beneden den kostprijs op de wereldmarkt
brengen. Tegen dezen kunstmatig laag
gemaakten prijs moet Nederland nu com-
curreeren. Dat is de kern van de kwestie.
Is nu de suikercultuur van zooveel
belang, dat buitengewone maatregelen ge
wettigd zijn? Spr. meent van wel.
Hij wijster op, dat in Nederland 60.000
a 70.000 H.A. (in Zeeland alleen 25.000
H.A.) met bieten bezaaid worden. Aan
arbeidsloon wordt 12 millioen per jaar uit
gekeerd, plus ongeveer 5x/2 millioen in de
fabrieken. Spr. wijst er verder op, dat
vele trammaatschappijen noodlijdend zou
den worden, als de bietencultuur ver
dween. Ook herinnert spr. aan het groote
belang, dat binnenscheepvaart, spoorwe
gen en havenbedrijven bij de bietenteelt
hebben.
Deze teelt geschiedt zoo economisch
mogelijk. Door alle mogelijke middelen
wordt het zaad steeds veredeld. Naar een
hooger suikergehalte wordt altijd door ge-
stretefd. Transport geschiedt zoo voor-
deelig en vlug mogelijk. En de Ned. Coop.
Suikerfabrieken durft spr, up to date noe
men. De bietencultuuir staat in ons land
op hoog peil. We zijn in vele opzichten
het buitenland voor. Geregeld wordt ge
tracht de wetenschap op den voet te
volgen en deze gegevens in de praktijk
om te .zetten.
Uit een door meer genoemden Bond op
gemaakte berekening steunend op de
praktijk blijkt, dat de bietenculiuur
als gevolg van de tegenwoordige suiker
prijzen niet meer rendabel is. In het
belang, niet van enkele boeren, maar van
het geheele Nederlandsclie volk, moet deze
