DE WENTELTRAP
N\ 101.
Vrijdag 5 September 1926
115® Jaargang.
ORANGE IIr
EXPOSITIE
Bij dit nummer be
hoort een bijvoegsel.
Het gebeuren in
Frankrijk.
FEUILLETON
F. Q. C. DEN HOLLANDER.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naamlooz» Vennootschap Goesche Courant
COURANT
en Kleeuwens Ross" Drukkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertemtiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
De gebeurtenissen, die in de laatste
weken in Frankrijk plaats grepen, hebben
den nauwkeurigen waarnemer weer ervan
kunnen overtuigen, dat het ons, volken van
Europa, geenszins ontbreekt aan midde
len om orde te herstellen, maar, dat het
gemis aan overeenstemming over de vorm,
waarin de middelen moeben worden aan
gewend, de voornaamste oorzaak is van al
het getreuzel met onzen arbeid van maat
schappelijk herstel.
Wat baten ons al de middelen, wat
baat ons al onze kennis, wanneer wij
het met ons zalven en met anderen niet
eens zijn over den stijl, waarin wij ons
maatschappelijk bouwwerk zullen op
trekken.
De automobielfabrikant kiest zijn mid
delen: grondstoffen, arbeiders, maar vóór
hij arbeid laat verrichten heeft hij reeds
vastgesteld hoe het te scheppen arbeids
product er uit zal zien. De a/utomobiel
bestaat als denkbeeld reeds voor zij wer
kelijkheid is.
In het maatschappelijk leven is het
niet anders. Ook hier geen arbeid, gericht
op een bepaald doel, vóór het arbeidspro
duct gedacht isi De besprekingen over
maatschappelijk herstel, het getwist in
parlement en volksvergadering overmaat-
regelen, die niet getroffen moeten worden
en over personen, die wel en personen,
die niet met de leiding van den arbeid
belast zullen worden, moet ons doen be
seffen, dat wij nibts weten aan te van
gen met de middelen, die ons ten dienste
staan. Ons economisch leven heeft zijnen
stijl, evenals het kunstleven. Ten slotte
geeft de mensch aan den vorm van zijn
maatschappelijk leven denzelfden stijl als
die van zijn eigen leven.
Er wordt in de leerboeken over eco
nomie tot nog toe weinig of geen aan
dacht geschonken aan economische aesthe-
tica, maar wij mogen aannemen, dat de
nog jonge wetenschap' zich verder zal
ontwikkelen en dat eenmaal de economist
ook aandacht zal schenken aan vormen,
aan stijl. Dan zal wellicht beter, dan
thans het geval is de eenheid gezien wor
den, waar men zich thans blind staart op
een niet begrepen en onsamenhangende veel
heid. Maar dan ook zal beter begrepen
worden, dat elke tijd zijn bouwmeesters
noodigh eeft, bouwmeesters, die voor ons
ontwerpen en onder wier leiding wij den
arbeÜd verrichten, die noodig is om het
ontwerp te verwerkelijken.
Wellicht zuilen detze gedachten den
lezer "abstract voorkomen, zal hij ze be
schouwen als van geen waarde voor het
LIMONADESIROOP n «g
Sinaasappel. Per flesch.
Fa. J. A. L. G. WITTE,
Tel. 264, Goes.
Naar het Amerikaansch van
MARY ROBERTS RINEHART.
„Er heeft iemand gebrobeerd om tij
diens den brand in te breken", zei ik, „en
hij is licht gewond doQr een revolverschot.
Praat u er maar niet verder over, we wil
len er zoo weinig mogelijk ruchtbaarheid
aan geven."
Er was nog een. andere mogelijkheid,
die we ook probeerden. Op het station
van Casanova zocht ik den chef op en
vroeg hem of er ook tusscheri één uur des
nachts en den volgenden morgen vroeg
treinen gingen. De eerste vertrok 's mor
gens pas om 6 uur. De volgende vraag
moest ik een# beetje diplomatiek inklee-
(den.
„Heeft u misschien in den trein van
zes uur iemand een man gezien, die
een beetje mank liep?" vroeg ik. „Bedenk
u eens goedwe doen ons bost cun een man
te vinden die gisteren om Z onmhoek heen
(draaide voor de brand uitbrak"..
practïsche leven, waarin met concrete
grootheden, met kwantiteiten gewerkt moet
worden. Grondstof prijzen, arbeid sloonen
wisselkoersen, risicopremies en dergelij
ke, voor het practïsche leven geldende,
trekken zijn aandacht.
Hoeveel doet de franc? Zal ze nog
verder dalen? Wat heb ik ervan te ver
wachten: winst of verlies? Met ges-pan
nen aandacht worden de gebeurtenissen
in het parlement gevolgd, want daar en
daar alleen, wordt tenslotte over het lot
van den franc beslist. Binnen het half
jaar zien wij in Frankrijk vier ministeries
optreden en vallen: een Frainsche minis
ter, die 4 maanden geleden, geld als de
beste hervormer (de Monzie) werd eeoige
dagen na zijn optreden tot heengaan L
dwongen. Onlangs verzocht men hem op
nieuw „het te probeeren". Doch reeds
is hij weer heengegaan.
Een linksch ministerie zou Frankrijk
redden, het ging niet; een minder linksch
bewind trad op en ging heen. Welk een
combinaties werden al geprobeerd, totdat
eindelijk de regeering kwam met den
eisch van een volmacht. Vreemde eisch
voor een parlementair geregeerd volk.
Vreemde eisch in een tijd, waarin de leu
ze medezeggenschap de massa in haar
actie beheerscht.
Neen, het was niet onbegrijpelijk, dat
de eisch van de volmacht vragende regee
ring werd afgewezen.
Op het oogenblik, dat wij dit opstel
schrijven, heeft een uit vertegenwoordigers
van alle .partijen samengesteld ministerie
het bewind in handen en het heet, dat het
parlement met de nieuwe combinatie te
vreden is. De felle nationalist naast den
socialist, beiden naast den gematigden ra
dicaalwelk een eenheid van tegendee-
lenwelk een symbool van het Fransche
volk en voor alle volken, die nog zoeken
naar eenheid.
Wie zal kunnen zeggen, of de teg*
woordige Fransche regeering in staat zal
zijn orde te scheppen, wellicht haalt zij
niet eens het einde van de hondsdagen,
maar zeker is. dat met de vorming van
dit ministerie een stap is gezet in. de go*
richting. Want tot dezen vorm zal men
telkens weer moeten terugkeeren. Tot de
eenheid der tegendeelen!
Zij', die de leiding van het herstel van
het volksleven in handen nemen, zullen
de tegenstellingen in het maatschappelijk
leven niet hebben op te heffen, maar wel
zullen zij in hun werkprogram de eenheid
moeten neerleggen, waartoe de tegenstel
lingen leiden.
Aanschouw de machine in werking;
welk een oogenschijnlijk elkaar tegenwer
kende krachten, welk een warboel van
bewegingen. En toch één kracht, uit één
krachtbron, die al dat beweeg voort
brengt. En gansch het apparaat 'n eenheid
de machine. Breek nu een tandje uit een
van die talrijke raden en verstoord is de
werking van het geheel.
Men vergelijkt ons industrieel appa
raat zoo dikwijls met een machine. De
vergelijking is niet onjuist. Haalt men ïn
de fabriek, waar een machine stuk is en
het bedrijf stilstaat, heel het personeel
er bij om over de breuk te beraadslagen
of om de oude machine op te ruimen en
een nieuwe op te stellen? Men laat h^t
aan den deskundige over om te onderzoe
ken waar de oorzaak van het ongeluk lag
en hoe door een verbeterde constructie van
Onmiddellijk was hij vol belangstelling.
„Uk was zelf ook bij den brand", ver-
de hij uitvoerig. „Ik hoor tot de vrij
willige brandweer. Het was de eerste
groote brand dien we hier gehad hebben
na dien keer dat het gebouw van de golf
club is afgebrand.
Mijn vrouw zei van de week nog:
David, dat geld voor je uniform en je
helm had je ook wel kunnen sparen".
En warempel, vannacht had ik ze noodig.
Ze belden zoo hard dat ik nauwelijks
tijd had om ze aan te trekken."
„JEn heeft u iemand gezien die
mank liep? vroeg Gertrude, toen hij
even zweeg om op adem te komen.
/.„Niet aan den trein, juffrouw," zei
hij. „Zoo iemand is hier vandaag niet
geweest. Maar ik zal u vertellen waar ik
wel een manke man heb gezien. Ik kon
niet wachten tot de brandweer vertrok,
er gaat om 4.45 een goederentrein hier
Jangs en ik moest naar het station. Ik
had wel gezien dat er bij den brand niet
veel meer te doen was we hadden het
vuur in bedwang Gertrude keek mij
eens aan en glimlachte „en ik ging
dus op weg. Hier en daar liepen nog
enkele menschien, die naar huis terug
gingen en op het voetpad van de golf
club zag ik twee mannen. De eene was
CENTRAAL KLEEDING MAGAZIJN
F. Q. C. DEN HOLLANDER.
MAGDALENASTRAAT 7. TELEF. 15.
M. M.
GOES, Sept. 1926
Hiermede hebben wij de eer U te berichten, dat wij met
de NOUVEAUTE'S gereed zijn, en wij
houden in ouze Magazijnen.
Hopende door U met een bezoek te worden vereerd.
Hoogachtend,
de nieuwe machine een herhaling kan wor
den voorkomen.
Ons ontwrichte economische leven
vraagt bouwmeesters, ontwerpers, die we
ten, dat in de verdeeldheid der vormen
eenheid schuilt. Dit is het, wat, bedriegen
de voorteekenen niet, tot het besef der
massa begint door t dringeen.
Dit is o.i. de ware beleekenis van den
strijd, dien het Fransche volk voert voor
het behoud van zijn franc. Een zoeken
naar den vorm. Over hulpmiddelen be
schikken wij Westerlingen in voldoende
mate.
MEDISCHE RUBRIEK.
Moedermelk en kunstmatige
v oeding.
In dezen tijd van steeds grootèr wor
dende geneigdheid bij de moeders, om
haar kinderen niet zelf te zoogen, moge
eens de nadruk gelegd worden op de
groote voordeelen aan de borstvoeding
verbonden. Helaas is die niet altijd mo
gelijk, maar zou toch bij goeden wil veel
vaker toegepast kunnen worden dan wel
het geval is.
Het is tot nog toe niet gelukt de koe
melk zoodanig in haar samenstelling te
veranderen, dat zij zonder bezwaar de
moedermelk zou kunnen vervangen. Flet
is den talloozen onderzoekers mogen ge-
gen gelukken, de verschillende bestaud-
deelen van de melk, als daar zijn eiwit
ten, vetten en koolhydraten af te zon
deren. En door de verhouding, waarin die
voorkomen, te wijzigen, hebben zij een
melk verkregen, die volgens hen de moe
dermelk zeer nabij komt en goede resul
taten bij de zuigelingen zou geven. Ver
gelen dient hierbij echter niet te worden,
dat zij werkten met zoo versch mogelijk
verkregen melk en iiiachtname der streng
ste hygiëne. De bekende hoogleeraar in
de kinderziekten Finckelstein. heeft ech
ter onlangs verklaard, dat de op deze
wijze verkregen melk meer als welke an
dere het ontstaan der bekende zuigelm-
gendiarrhée zou veroorzaken. Door ve
len is het eiwit van de koemelk als de
veroorzaker dezer ziekte aangewezen door
anderen de kaasstof. Het was alweer
Finckelstein die de onjuistheid hiervan
nogal klein. Hij zat aan den kant van
den weg met zijn rug naar mij toe en had
iets wits in zijn hand, alsof hij bezig
was zijn voet te verbinden. Toen ik
een eindje verder was keek ik nog eens
om en hinkte hij langs den weg, luidkeels
vloekend.
„Gingen ze naar de club?" vroeg Ger
trude.
„Neen, juffrouw. Ik geloof dat ze
naar het dorp zijn gegaan. Ik heb him ge
zichten niet gezien maar ik ken iedereen
hfer in de buurt en iedereen kent mij.
Toen ze mij niet toeriepen begreep ik
dat het vreemden moesten zijn."
Dus alles wat we dien middag te we
ten kwamen, was dit; er was iemand ge
raakt door den kogel die door de deur
heengegaan was; hij was het dorp niet
uitgegaan en hij had geen dokter geraad
pleegd. En verder was ik er van over
tuigd, dat dokter Walker wist wie Lucien
Wallace was en juist zijn ontkenning was
voor mij 'n bewijs dat we in die richting
tenminste op het goede spoor avaren.
Ik vond het een plezierig idee, dat de
detective 's avonds weer kwam en ik
geloof dat zelfs Gertrude er blij om was.
Toen we naar huls reden zag ik haar voor
het eerst sijnds enkele dagen iti het volle
zonlicht en ik' schrok er van, zoo slecht
aantoonde. Hij bewees door proefnemin
gen, dat indien' de koemelk den zuigeling
niet goed beikomt, de menschel ij ke moe
dermelk evenmin geschikt is, om er het
kalf imede te voeden. Weliswaar, is hier
mede jiet vraagstuk niet opgelost, maar
het brengt de oplossing toch nader. Het
bloedonderzoek van zuigelingen met regel
matige tusschenpoozen verricht, heeft uit
gewezen, dat de darmen veel vlugger de
suiker uit de moedermelk dan die uit
de koemelk opnemen, zoodat bij kunst
matige voeding anderhalf a twee uur lan
ger suiker in de darmen blijft dan bij
borstvoeding. Deze suiker nu dient den
darmbacterieën tot voedsel, die daardoor
op hun beurt oorzaak worden van boven
genoemde darmziekte. Het groote be
lang van een vlugge opname van de sui
ker door de darmen is hiermee aange
toond.
Aan den anderen kant veroorzaakt een
tekort aam, suiker in het bloed ondervoe
ding en vergiftiging, aangezien de suiker
onontbeerlijk is voor de ver lering van
anderr voedsel. Er ontstaat daardoor een
ziektetoestand, bekend onder den naam
van zuurvergi'ftiging.
De oorzaak van de slechte suikeropna
me- uit andere dan moedermelk is nog
niet voldoende bekend, maair wellicht vindt
men een vingen-wijzing hierin, dat terwijl
bij het gebruik van de wei van koe
melk de opname door de darmen van
daarin aanwezige suiker te langzaam gaat,
bij het gebruik van verhitte wei, waardoor
alle daarin aanwezige eiwitten neergesla
gen en verwijderd zijn, de suiker even
snel opgenomen wordt als die van de
moedermelk.
Alles bij elkaar blijft dit groote feit,
dat zoowel voor mensch als dier voor
de voeding van de pasgeborenen niets bo
ven moedermelk gaat'
LANDBOUW, VEETEELT
EN VISSCHERIJ.
Leidsels.
Een der middelen om ongevallen te
voorkomen is, dat werktuigen en gereed
schappen, wagens en tuigen op gezette
tijden aan een onderzoek worden onder-
als ze er uit zag. Ze was mager en bleek
en al haar opgewektheid was verdwenen.
„Gertrude", zei ik, „ik ben een erg
zelfzuchtige - oude tante geweest. Van
avond' ga je nog uit dit afschuwelijke
huis weg. De volgende week gaat Annie
Morton naar Schotland' en jij gaat met
haar mee".
Tot mijn groote verbazing werd' ze
vuurrood.
„Ik wil liever niet gaain, tante Ray",
zei ze. „Laat me als 't u blieft hier blij
ven".
„Je verliest op die manier je gezond
heid en je ziet er heel slecht uit zei ik
vastbesloten. „De verandering van om
geving zou uitstekend voor je zijp.
„Ik ga hier niet vandaan". Zij was
even vastbesloten. Toen voegde ze er op
luchtiger toon bij„En Liddy on u heb
ben, me iederen dag noodig om den vrede
te bewaren!'
Misschien begon ik langzamerhand
iedereen te wantrouwen, maar het scheen
mij toe dat Gertrude's vroolijkheid kunst
matig en gedwongen was. Onder het ritje
naar huis keek ik haar af en toe eens
van terzijde aan, en de twee vuurroode
plekjes op haar bLeeke wangen bevielen
mij niets. Maar ik zei verder geen woord
over mijn plan om haar naar Schot
PflPMRSP Imm
V
De rijkste soldaat uit liet Amerikaansehe
Leger.
Robert W. Bradley, 22 jaar oud, is
waarschijnlijk wel de rijkste soldaat van
het Amerikaansehe Leg^r, dank zij de
ontdekking van petroleum op de boer
derij, die zijn ouders hem hadden nage
laten. Bijina 3 jaren lang hebben de advo
caten den jongen gezocht en toen zij
hem eindelijk gevonden hadden en hem
mededeelden, dat hij schatrijk geworden
was, toonde hij zich niet eens overmatig
enthousiast. Hij dient rustig zijn tijd uit
nog ruim anderhalf jaar en zal
daarna het geld wel in ontvangst neiuen.
Bradley is een uitstekend soldaat, die
nog nooit straf gehad heeft.
worpen. Zoo licht toch zijn na eeniglen
tijd van geregeld gebruik door slijtage
gebreken ontstaan, die niet onmiddellijk
in het oog vallen en toch op een kwaad
oogenblik de oorzaak van een ernstig
ongeval kunnen zijn.
Eigenlijk moet men zich nimmer van
oude leidsels bedienen, ook al lijken ze
op het oog nog zeer goed bruikbaar. Zijn
ze in den zomer eg in het najaar veel
gebruikt bij alle weer en hangen ze dan
een winter in of bij den stal dan heb
ben ze veel aan deugdelijkheid ingeboet.
Juist op het oogenblik, als alles aankomt
op de sterkte van den teugel, als een
span krachtige paarden op hol dreigt
te slaan, zullen half vergaine leidsels bre
ken. Dat ongevallen met hollende paar
den in den regel ook ongevallen zijn met
zeer ernstige gevolgen, weet ieder.
Hoeveel zorg en leed, en hoeveel kos
ten ook, kunnen niet voorkomen worden
als knen maar op tijd zorgt, dat de spul
len goed in orde blijven.
Een nieuw leidsel kost nog geen twee
gulden, i
Zou iemand, om die paar guldens een
half jaar of een jaar langer in den zak
te houden, de kans willen loopen, dat
hij zelf, of wel dat zijn kinderen of zijn
arbeiders door een ongeval worden ge
troffen? Een ongeval, dat wellicht -le
venslange invaliditeit of den dood tot
gevolg heeft.
land te sturen ik begreep wel dat
ze toch niiet gaan zou.
HOOFDSTUK XXV.
Een bezoek van Louise.
Dien dag zou er nog heel wat gebeu
ren, en toen ijk het huis in kwam en Eliza
op een stoel ijn de gang vond) terwijl Mary
Anne haar best deed om haar door huis-
houdagimonia te laten stikken en Liddy
haar polsen wreef (ipts waarvan ik
het nut nooit heb ingezien) toen wist
ik dat het weer gespookt had en dezen
keer op klaarlichten dag.
Eliza was radeloos van angst. Ze
greep mijn mouw vast toen ik bij haar
in de buurt kwam en weigerde mij los te
laten, voor ze alles verteld had. Omdat
het nog maar zoo kort na den brand was,
was het heele huiighoudem in de war en
het verbaasde me niets toén ik Alex
en de tuinmansknecht een zwaren koffer
naar beneden zag sjouwen.
„Ik wou het eerst niet doen, juffroüw
Innes", zei Alex. „Maar ze was zoo op
gewonden dat iik bang was dat ze doen
zou waarmee ze dreigde zelf den koffer
naar beneden te slepen en zoo de heela
trap bederven".
(Wordt vervolgd).
