Uit den Vvfesthoek De verrassingen van de Nederlandsdhe taal. Mijn vriend Siegfried Nederl. lilt. cand. die mij dikwijls onthaalt op lekkernijen, op zijn speciale studie be trekking hebbende, kwam dezer dagen weer eens bij mij oploopen. Hij bleek eeenagszins verstoord en zei, met 't uiter lijk van een ver ongelijk ben haan, dat hij nu besloten had, zijn abonnement opzijn lijfblad overigens een van de grootste en beste van ons land op te zeggen, omdat 't altijd zoo wemelt van principi- eele taalfouten. „Ik kan het niet meer harden", zei hij, „om altijd te lezenDe getuige verklaard met 'n d, en: Poincaré heeft verklaart met 'n t. Vandaag of morgen lees ik nog: Baldwin zegd met 'n d, of gemeen t en gehoort met 'n t". „Permitteer me", zei ik, „gemeent en gehoort met 'n t kan toch heel goed zijn?" „Hoe heb ik nu?" dreigde hij. „Wel", zei ik kalmeerend, „als je 't maar in twee woorden schrijft". Een oogenblik was Siegfried paf, maar al gauw bracht ik hem weer op zijn stokpaardje van de verrassingen der Ne- derlandsche taal en daarmede geheel in zijn humeur. „Heb je niet weer wat nieuws- op dat gebied?", informeerde ik. „Wat nieuws?", antwoordde hij met grooten nadruk, alles op dat gebied is oud en juist door het oude zoo interes sant. Heb je ooit wel eens er over nage dacht, dat de be teekenis, die wij aan „schoorvoetend" hechten, totaal een an dere is, dan de oorspronkelijke moet zijn geweest? Nu bedoelen .wij daarmede zoo iets als „aarzelend" daarover wil ik s'traks ook nog iets zeggen maar het is duidelijk, denk maar eraan, wat een gehoor" is, dat schoorvoetend oorspron kelijk een krachtig verzet uitdrukte, waar bij men zich met zijn voeten schoorde, vastzette, om niet meegetrokken te wor den". „Gelijk heb je", erkende ik, „tenslotte zal alleen nog de wijsheid onzer vade ren, die in spreekwoorden gecristalliseerd is, zonder nadenken aanvaard kunnen wor den". „Dan heb je het toch leelijk mis", wierp mijn vriend tegen. „Al dadelijk het veel gebruikte: „Geen rozen zonder doornen", as absoluut fout en zou eigenlijk moeten luiden: „Geen rozen met doornen", want rozen hebben sftekels (zooals je je van de je H.B.S.- tijd nog zult herinneren), terwijl doornen de scherpe uitsteeksels zijn, die met het stamhout vergroeid zijn en niet als die van de rozen, door een lichten druk in hun geheel te verwijderen zijn. Een ander spreekwoord waar ik door dien „druk" op kom, nu een met nadruk of klemtoon, die verkeerd gelegd is: „In 't donker zijn alle katjes grauw", zeggen we, als of die eigenschap van grauwheid speciaal en bij uitsluiting aan de felis demestica eigen is. Het moet natuurlijk zijn„In 't donker zijn alle katjes grauw" en niet meer zwart, grijs, bont of rood. En van klemtoon gesproken: waarom heeft de Amsterdammer 't altijd over zijn Konings plein en Leidsche plein, ook allebei met een glad-verkeerden klemtóón, zou ik bij na zeggen. Waarom zeggen wij allemaal stadhuis, in plaats van stadhuis. We zul len toch niet spreken van een® stadswei, maar van een stadswei. En waarom spre ken wij over een kwakzalver, alsof dat iemand is, die met een bijzonder soort zalf, de kwakzalf, opereert, terwijl wij toch iemand bedoelen, die alle ziekten met een kwak zalf behandelt en die dus kwakzalver zou moeten heeten?" „En aarzelen", herinnerde ik hem, na enkele ooenblikken stilte, waarin ik zijn taalkundige versnaperingen digereerde. ,fJa, aarzelen en ook „popelen", woor den, die men in alle, zelfs de beste krin gen gebruikt, zijn frequentatieven, die in een salon allerminst op hun plaats zijn. Als je er even over nadenkt, zal je dat wel duidelijk zijn". Ik knikte, want ik had 't begrepen. „Gieren van lachen" al evenmin, ging Siegfried voort, „vraag 't maar eens aan een boer. „Zoo kan men zich verspreken", merk te ik op, zonder 't zelf te weten. „Verspreken", vatte mijn geleerde vriend dadelijk op, „verspreken is: bij of door het spreken een fout begaan; ver grijpen. is grijpen met noodlottig gevolg, verspringen, verschrijven., verrekenen, al les geeft een andere uitwerking te kennen dan in de bedoeling lag. „Verloven", ging hij voort, met een blik op mijn nieu wen engagement siring, verloven, is dus ook zóó lang loven, tot je er in zit". „Laten we van dat onderwerp maar afstappen zei ik, „ik neem je 't niet kwalijk, want vooreerst is 't een mop en ten tweede is een zekere Antoinette „Ja, ja viel hij met een kleur in de rede, „afstappen! en niet te zeggen afstij gen, want dat zou weer een contradictio in terminus zijn: stijgen gaat altijd omhoog, dus kan afstijgen niet bestaan. Maar dat is nu eenmaal een door de eeuwen geijkte term, doch veel mis(dadiger is, dat alle couranten durven schrijven „opensluibem". Zie jij kans om iets zoodanig te sluiten, dat het open gaat?" „Je hebt goed slag om over iets heen te praten", zei ik, „laten we de vredes- sigaar rooken!", en ik hield hem mijn kistje afler-dinners voor. „Voorloopig baad je nog in weelde, dat zie Ik wel", merkte h,ij op, „de weelde van een goede sigaar. Maar voor 't geval je later nog eens aan lager wal zoudt raken, wil ik je wel de kunst leem* om een slechte sigaar lekker te maken' Ik verklaarde mij gaarne bereid, dat fce leeren, tegen den tijd dal ik mijn tegenwooirdige rookertje niet meer zou kunnen bekostigen. „Wel" onderwees hjj, „je neemt een slechte sigaar en maakt er een gaatje in. dan is zij lek. Dan boor je er nog een gaatje in en zij i,s Lekker!" „Siegfried!" waarschuwde ik, „schaam je je niet om zulke flauwe moppen te tappen? Ik heb ze ook van dat kaliber: Ken je een Hoilamdsch woord, dat vier trappen van vergelijking heeft?" „Neen!" erkende hij zonder nadenken. „Het woord „Haarlem", onderrichtte ik hem. Stellende trap: Haarlem. Ver groeiende trap: Haarlemmer. Dan komt er een eigenaardige vorm van méér ver- groo'tende trap: Haarlemmermeer en ten slotte de vierde trapHaarlemmermeerder. „Nou ga ik maar", zei Siegfried bij wijze van critiek, en daalde met groote snelheid de trap af. -~ STADS-NIEUWS. Gemeenteraad. (Zitting van gisteren). Voorzatter: de heer G. A. Hajenius. Afwezig: de heeren Stieger, Goedbloed en Potter. Aanwezig: 10 leden. De notulen der vorige vergadering wor den goedgekeurd. De geloofsbrieven van het nieuw be noemde raadslid den heer A. M. Simons worden onderzocht en in orde bevonden. De heer Simons legt in handen van den voorzitter den vereischten eed af. De Voorzitter wenscht het nieuw benoemde lid geluk en hoopt dat B. en W. en de raaa evengoed met hem zullen samenwerken als met den voorganger van den heer Simons, den heer Vienings. Mededeeling wordt gedaan van de na volgende ingekomen stukken: Goedkeuring door ged. sta en van de gemeenterekening over 1924. Verslag van de vereeniging van Nederl. gemeenten over 1925. Proces sen-verbaal van opne ming van kas en boeken van den ge meente-ontvanger. Besluit van ged. stalen waarbij voor één jaar vrijstelling wordt verleend van de verplichting tot het ge ven van onderwijs aan de O. L. School A in het vak „lichamelijke oefe ning". Goedkeuring van diverse raadsbe sluiten. Verzoek van de afd. Goes der N. C. G. O. V. om te beskuiten dat in de nog nieuw te bouwen stadsgedeelten, ten, door B. en W. geen vergunningen worden verleend voor den verkoop van alcoholhoudende dranken. De verzoeken om afschrijving van be lasting worden toegestaan. Het suppletoir-kohier der hondenbe lasting, dieaist 1926, wordt vastgesteld op een bedrag van f36, Aan de orde is het voorstel tot aan vaarding en ingebruikgeving van een drie tal gevelsteenen. De drie gevelesteenen, voorstellend de drie koningen zijn afkomstig uit het huis: „De drie Koningen", staande op den hoek van de Koningstraat en de Bierkade. De tegenwoordige eigenaar wil de stee- nen, die geruimen tijd in het stadhuis bewaard zijn, weer in dien gevel aanbren gen. Het voorstel wordt aangenomen. De gemeente-rekening over 1925 wordt aangeboden met een batig saldo voor den gewonen dienst ad f56.284,18, en een batig saldo voor den kapitaaldienst ad f 6232,011/2. De pensioensgrondslag van den ge meente-secretaris wordt vastgesteld op f 5000, College van zetters. Voorstel tot het samenstellen van een voordracht voor de benoeming van twee leden van het College van Zetters. Aanbevolen worden: le. Voor het eerste dubbeltal: a. P. A. de Ligny (aftredend) en A. de Bruijne. b. gok C. van de Weert en P. Chamuleau. 2e. Voor het tweede dubbeltal: a. W. Wattez (aftredend) en H. Vissers. b. J. C. van der Peijl en W. Bui tendijk. Op de voordracht worden benoemd de heeren: De Ligny,*v. d. Weert, Wattez en van der Peijl, De gascommissie. Aan de orde kómt de benoeming van een lid der gascommissie. Ir. van Poelgeest deelt naar aan leiding van de benoeming mede, dat de gascommissie circa 40 jarfen geleden voor het eerst werd benoemd. Nadien had zij opgeruimd moeten worden. Een gascom missie in den vorm zooals wij die kennen, heeft geen reden van beslaan. Hij gaat de oprichting der gascommissie na en zegt vervolgens, dat de commissie jaren lang dingen heeft gedaan die zij niet doen moest. Zij bemoeit zich met den dage- lijkschen gang van zaken in de fabriek buiten B. en W. om. Zij doet dus dingen, die tot de competentie van B. en W. behooren. Spr. vraagt of het B. en W. beleend is, dat de directeur der fabriek met ver lof is-. Zoo ja, dan is dit toevallig. Zoo zijn er meer zaken. Het accountantsrap port, dat toch B. en W. raakt, wordt uitgebracht aan de gascommissie. Spr. hoopt, dat er spoedig voorstellen zullen komen om de commissie samen te stel len in den geest van het 2e lid van ar tikel 54 der gemeentewet. De voorzitter is van meening dat dit geschied is. Ir. van Poelgeest zegt, dat de voorzitter benoemd is door den^ raad, terwijl deze»»door B. en W. aangewezen had moeten worden. De voorzitter bestrijdt dit. Ten slotte zegt hij toe, dat de zaak nader onderzocht zal worden. Het gas,- bedrijf heeft nooit stroever geloopen door de* bedoelde commissie. Ir. van Poelgeest vestigt er de aandacht op, dat hij dat niet heeft gezegd. Hij heeft alleen gewezen op het onwet tige karakter der commissie. Vervolgens wordt overgegaan tot de benoeming van een lid der commissie. Benoemd wordt de heer Eckhardt, na twee vrije stemmingen en herstemming tusschen de heeren Crucq en Eckhardt. Het geld voor 30 woningen. Verzoek van de woningbouwvereniging „Nieuiw Goes" om een voorschot van f 105.000,voor den bouiw van 30 wo ningen voor spoorwegpersoneel en aan koop v van grond. De heer L a b r ij n zegt, dat het de bedoeling is de woningen goedkoop te bouwen, waarvoor de gemeente eenig risico op z"ch moet nemen. Doet de ge Sneente dit, dan mag zij geen enkelaf kwade kans loopen. In de exploitatie uiteenzetting der gebouwen vindt spr. eeni- ge postten, die hem niet aanstaan. O.a. de post onderhoud ad f35,acht spr. te laag. Spr. zóudeze onderhoudskosten op f60,per jaar willen bepaald zien. De huurders zullen daardoor f 0,50 huur per week meer moeten betalen, hetgeen geen bezwaar :s, omdat de bewoners vrij goed gesitueerdzijn. De heer B ui fj s merkt op, dat het rijk de rekening heeft goedgekeurd. Het heeft dus geen zin, dat wij dein post onderhoud verhoogam. Het rijk zou dit niet toestaan. De eerste jaren wordt van de onder houdskosten overgehouden, de practijk heeft uitgewezen, dat f35,voldoende zijn. Wethouder van den Bout zegt, dat de onderhoudskosten niet verhoogd zullen mogen worden. Zoo ja, dan ver valt het geheele voorstel. Spr. is het met den heer Buijs eens, dat in de practijk het bedrag voldoende is. Ir. van Bommel van Vloten vindt den post van f35,niet zóó hoog. Voornamer acht spr. de kwestie of de spoorweg de aangegeven huren reeds heeft goedgekeurd. In het voorstel is deze goed keuring zoo goed als vaststaand. Keurt de spoorweg echter de huren niet goed, wat mogelijk is, dan ontstaat er risico voor de gemeente. De voorzitter meent, dat de maatschappij wel de huren kan verande ren, doch dit gesdhiedt dan voor haar rekening. Ir. van Bommel van Vloten is het hiermede niet eens. Wethouder van den Bout zegt, dat de spoorweglen het risico dragen bij huuirverlaging, niet de gemeente. De heer van Melle is het hier mede eens. Ir. van Poelgeest heeft het ge troffen, dat dn het voorstel wel gezegd wondt wat er geschiedt als de woniing- bouwvereeniging failleert, maar er wordt geen gewag, gemaakt van de mogelijk heid, dat de spoorwegmaatschappij kan verdwijnen. Wat geschiedt er in dat ge val. Hierin zou voorzien moeten worden. Ir. van Bommel van Vloten merkt op, dat de maatschappij de huur prijzen contractueel zal moeten vastleggen. Hiertegen is immers geen enkel bezwaar. Ir. van Poelgeest zegt, dat er gezinnen gehuisvest moeten worden. De raad zal dus goed doen het bedrag te voteeren en de rest aan de bouw vereeni ging over te laten. De heer Labrijn is zeer verbaasd over deze meening van den vorigen spr. Eerst spreekt hij over mogelijkheid van faillissement en dan zegt hij: „Laten we ons er maar niet mee bemoeien' Dit acht spr. geen standpunt. De woningen zullen er ook zonder subsidie wel ko men. Da F zij dan duurder zullen worden mag geen reden zijn om de gemeente risico te laten loopen. Wethouder van den Bout betwij felt het sterk of de woningen er zonder subsidie zullen komen. De heer Eckhardt is het met den heer van Bommel van Vloten eens, dat de spoorwegen de huren in het contract moe ten vastleggen. De heer Simons zegt, dat de spoor wegen bij tegenwerking der gemeente wel eens in een nabij gelegen gemeente zou den kunnen bouwen. Ir. van Bommel van Vloten doet het uitkomen, dat hij den bouw der woningen in Goes een groot stedelijk belang acht. Ir. van Poel g|e est onderstreept dit. De heer L a b r ij n vraagt öf het wel werkelijk zoo'n groot belang is. Wethouder van den Bout: ,,Du9 we moeten eerder blij zijn als er niet wordt uitgebreid. De heer Crucq zegt, dat er heel wat woorden gesproken zijn, die overbo dig geacht kunnen worden. De voorzitter acht het niet goed dat de raad thans veranderingen in het contract brengt. Hij stelt voor het voor stel aan te houden en alsnog te laten onderzoeken of de verandering, bedoeld door den heer van Bommel van Vloten kan worden aangebracht. De heer L a b r ij n pleit nog voor huurverhooging. Het voorstel van den voorzitter, aange vuld met eenige opmerkingen van den heer van Bommel van Vloten., wordt aan genomen. Ir. van Poelgeest zegt, dat het betrekkelijke stuk pn maand oud is. Hi, betreurt, dat er een mooie maand voor het bouwen is voorbijgegaan, en dat het sbeeds zoo lang duurt eer de raadsleden de voor stellen ontvangen. Ir. van Bommel van Vloten Dat houdt verband met vacantie. Voorstel tot verhuring aan het rijk van een stuk gemeantegrond aan de ha ven. Het rijk heeft bet stukje grond noo- dig om er klinkers op te slaan. Aangenomen. Voorstel tot wijziging van raadsbeslui ten tot verpachting en uitgifte in erf pacht van gemeente-eigendommen. Aangenomen. Verbetering Westsingel. Voorstel tot Verbetering der beprating van een deel van den Westsingel. De kostten worden geraamd op f5500. De heer L a b r ij n vindt bet jammer, dat op dit o ogenblik zoo'n groote uitgave geschiedt voor een weg, die bij elecrtifi- catie weer zal moeten worden opgebro ken. Is de weg nu ineens onhoudbaar ge worden. Spr. vindt hem niet slechter dan enkele jaren geleden. Hij acht de uitgave niet strikt noodzakelijk. Wethouder van den Bout merkt op, 4s! de weg al jaren verbeterd had moeten worden, doch dat men de verbe tering steeds heeft uitgesteld in verband *met de electrificatie. De toestand van den weg is- momenteel zoo, dat herstel ling niet langer mag.uitblijven. De heer Simons zegt, dat het ver keer op den Westsingel is toegenomen, en dat verbetering geen luxe is. De heer Crucq deelt deze meaning. Ir. van Poelgeest merkt, dat de raad door de boomen het bosch niet ziet. Men maakt zich thans druk over een klein stukje. Waar blijft echter het plan voor algeheele wegen verbetering Het voorstiel wordt aangenomen met 9 tegen 1 stem. Tegen de heer Labrijn. Wie zal dat betalen. Voorstel tot het treffen van een rege ling aangaande demping van een gedeelte sloot, loopende langs het terrein der ge meente-reiniging. Een deel van de sloot is gemeenschap pelijk eigendom van de gemeente en van een particulier. Ir. van Poelgeest vraagt waar dn demping voor noodig is. Dit blijkt n.L niet uit de stukken. Het voorstel van B. en W. klopt niet met het contract dat gesloten zal worden. Wie zal het betalen, de gemeente Goes of de gasfabriek. Wethouder van den Bout zegt, dat demping zoowlel in het belang^ detr rioleering als in dat der gasfabriek is. Ir. van Poelgeest: Ik bemerk, dat B. en W. er niets van afweten. Wethouder v.an den Bout: En straks liet U voorkomen, alsof U er niets van wist. t tt Ir. van Poelgeest: „Officieel' dus ui't de stukken weet ik ook niets. Wethouder van den Bout gelooft, dat het lid der gascommissie wel zal we ten, wie de demping betalen moet. Het deibat wordt noodeloos gerekt, meent spr. Het voorstel wordt aangenomen. De heer van Poelgeest stemt tegen. Suib si-die. Verzoek van het propaganda-comité voor wegenverfbetering om een bijdrage uit de gemeentekas. B. en W. adviseeren een subsidie ad f 50,toe te staan. De heer Lab rijn zegt, dat er zoo veel lichamen voor wegenverbetering wer ken. De finantieele commissie is dus te gen subsidieering van een enkel lichaam. Wethouder van den Bout merkt op, dat het nut van het comité gebleken is. Goes mag niet klaploopen. Het voorstel wordt aangenomen met 6 tegen 4 stemmen. Verschillende voorsteilen. Voorstel tot wijziging der Verorde ning, regelende het Openbaar Lager On derwijs. Dit geschiedt in verband met een zich onlangs voorgedaan hebbende ordeversto ring door een schooljongen. Men wil een artikel inlasschen waardoor hinderlijke leerlingen van de school geschorst kunnen worden. Aangenomen. Voorstel tot verlenging van den termijn van ontruiming van een aan'al onbewoon baar verklaarde woningen. Aangenomen. Verzoek van den heer Bonnet om in •de woning Boudewijin de Wittestraat 7, ramen te mogen aanbrengen, uitzicht ge vende op het gemeente terrein en aldaar een uitweg te mogen hebben. Het verzoek wordt toegestaan. Voorstel tot onderhandsche verhuring aan het rijk van een lokaal van het ge bouw der voormalige rijksdagnormaal school. Het lokaal zal moeten dienen als tee kenbureau ten behoeve van den rijkswater staat. De huursom zal f300,bedragen, terwijl voor licht gedurende de maanden October tot Mei een vergoeding van f20 per maand zal worden gegeven. Het voorstel wordt aangenomen. Voorstel tot wijziging der gemeente- begrooting voor 1926. Het voorstel wordt aangenomen* Rondvraag. De heer van Melle zegt, dat de steenen in het St. Adriaanstraatje niet geordend liggen na de verbouwing van* het .pand op den hoek. De vergadering wordt hierna gesloten. Loting. De uitslag van de hedenmorgen gehou den loting van de ingeschrevenen voor de militie, lichting 1927, luidt als volgt: A. C..J. van Alten a 49; G. Am t o rris se 9; W. van Baaien 18; J. Bi| 40; J, W. Blankenberg 36; P. A. Blanker 29; W. P. Blokpoel 16; P. D. Blomaard 53'. C. Bouterns 19; W. de Broekert 32; H. Coomajis 4; M. C. de Dreu 35; M. Fokke 14; P. J. Geene 8; P. J. Geense 11; N. Gelok 17; P. J. Geijsen 26; B. J. Glenim 10; D. Gorsse 43; A. Harinck 58; J. Harinck 39; S. P. P. Hengeveld 38; F. van Hese 5; M. Hoogesteger 47; J. C. H. Hollmann 41; J. Hoogerheiide 1; A. de Jonge 45; J. de Jonge 50; W.'J. de Jonge 27; N. Ki/bers 12; M. van der Klooster 22; D. de Kok 42; M. de Kok 6; C. E. Kole 28; J. W. Moeiker 23; J. M. Mulder 15; B. J. Nonnekes 24; C. Openneer 37; Th. J. van der Peijl 25; H. B. Pilaar 44; A. J. Polfiiet 7; K. Ramondt 30; J. H. C. Reijerse 54; P. Reijnhout 33; H. J. van Riet 57; J. M. Rijn 13; A. Simonse 34; J. W. Tam- mainga 48; J. A. van 't Veer 51; J. P. Verheule 20; J. Vissers 52; J. C. Vos 21; J. van der Weele 31; G. P. Wessel 46; W. P. Willeboer 2; H. A. Zajidee 55; M. Zandee 56; J. J. vanZweeden 3. Klokken-concurremtie. {Datf het tusschen de torenklok en de stationsklok niet botert is geen geheim. Ze zijn beide klok, gehuisvest in een zelfde stad, ze hebben beide tot doel den juisten tijd aan te geven, dus wat zou men anders verwachten als saamhoorigheid Deze bestaat alles behalve. De beide klok ken doen alle moeite om elkaar te ont- ioopen. Wijst de eene twaalf uur aan, dan bepaalt de tweede dat het vijf over twaalf is. De inwoners van Goes worden de dupe van dit ineeningsverschil Van recenten datum is deze klokken- ooncurrenbie niet. Bij het snuffelen in ons archief lazen we, dat over deze kwestie in de gemeenteraadszitting van 10 Mei 1884 reeds geïnterpelleerd is. De heeren Dr. Calleofels en Ochtman brachten toen de zaak ter sprake en drongen op ver andering aan. Tot nu toe is het toen reeds gecon»- staieerde tijdsverschil van pl.m. 5 minuten nog altijd niet verdwenen. Kantongerecht. De kantonrechter heeft veroordeeld we gens overtreding Het met een voertuig niet behoorlijk naar rechts uitwijken: G. A. H. te Ier- seke f5 s. 5 d. Overtreding reglement op de wegen en voetpaden: M. R. te Ovezande f 1 s. 1 d. Zonder verlof alcohol vrije drank schen-

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1926 | | pagina 2