GOESCHE COURANT
s fTT*"-, Dez,° r*<tot -we
BIJVOEGSEL
Groote Pier.
Voor de VrouW
VAN DE
VAN VRIJDAG 23 JULI 1926.
In liet begin der 16de eeuw les fdo in
Friesjand een boer, die een gruwelijken
baat bad aan alle Oostenrijkschgezinden
De (haat was ontstaan, toen een paar zij
ner bloedverwanten vennoord waren en
een boerenhofstede van hem verwoest en
in de asch gelegd was. De laffe daders
van deze wandaden waren, volgens dien
Frleschen boer, de aanhangers van het
Oostenrijksche gravenhui s, die er ook in
Friesland meer en me:r kwamen. Daar
om beschouwde hij voor.aan de Holland-
seihe onderdanen van Karei V als zijn
grootste vijanden, waarop hij zijin wraak
lust kon botvieren.
Door Karsl van Egmond, den iaats'em
hertog van Gelderland, liet hij zich erken
nen als hoofd van een kleine vloot, waar
mede hij de Frlesche en de Flollandsche
wateren onveilig maakte. Karei van Eg-
mond erkende hem gaarne als zoodanig,
omdat hij in hem een medestrijder zag
legen den machtigen Karei V, wiens stre
ven het was, alle Nederlandsche gewesten
onder zijn bestuur te vereemigen. En indiem
cjat streven gelukte, zou ook Egmond s
hertogelijk bestuur een einde nemen.
De Fr esche beer werd nu een zeeschui
mer en stond algemeen bekend als Groo
te Pier. Hij was een kerel als een boom
breedgeschouderd en bad een langen zwar
ten baard. Idij noemde z.cilizelf koning
Vïfn Friesland. Maar ook andere titels
nam hij aan, zooals: hertog van Snoek,
graaf van Sloten, vrijheer van H ndeloo-
pen, kapitein-generaal van de Zuiderzee,
verwoester der Denen, wreker der Bre-
'rners, aanhouder der Hamburgers, kras
'der Hollanders. Aan we.dsche titels dus
vgeen gebrek?
Vijf jaar lang was hij de schrik van
velen. Als een razende woesteling spook
je hij rond, galg en rad in zijn wapen
voerend, de symbolen van zijn ongeëven
aarde wreedheid. In geheel West-Fries
land beefde men voor den woes ten zee
schuimer, die geen mededongen kende en
eiken gevangen Hollander zonder pardon
•'naar de andere wereld zond.
Wel mocht hij zich dus noemenkruis-
der Hollanders.
Om den Frleschen vrijbuiter zoo sterk
mogelijk te bestrijden, kondigde een Hol-
land'sche admiraal af, dat een ieder hem
kwaad mocht berokkenen op de wijze, als
hem goed dacht, of, zooals Wagenaar het
vertelt: „De heer van Fleteren, admi
raal van de Zuiderzee, konsesiteert en
geeft oorlof van 's konings wege, dat e.n
iegelijk, wie hij zij, zonder dienst zal
mogen rooven, branden, palieren en dood
slaan, de rebellen en vijanden des kon.ngs
en hunne goederen aan/vaarden en houden
voor goeden en vrijen prijs en buit, zon
der iemands wederzeggen. Gedaan te Enk
huizen, den 6den August i 1516
Men denke evenwel niet, dat de op
deze wijze vogelvrij verklaarde onscha
delijk gemaakt werd. Hetzelfde jaar nog,
dat de heer Van Fleteren zijn afkondi
ging deed, voer Groote Pier met een vloot
van 150 schuiten en 400 man uit Fries
land de Zuiderzee op. Hij stevende naar
Medemblik, doodde er een groot aantal
burgers en plunderde de stad. Met rijken
buit beladen, keerde hij naar Friesland
terug, zonder dat hem eenig leed ge
schiedde.
Nog herhaalde malen ondernam de
„waterduivel zijn rooftochten, randde de
schepen aan in volle zee en wierp die
Hollanders overboord, als die er op wa
ren. In 1519 raakte hij slaags bij Hoorn.
Zijn vijand beschikte over meer goed ge
wapende en bemande schepen dan hij.
Toch wist hij nog elf schepen te verove
ren. En de opvarenden, vijftig op elk
schip en allen Hollanders, werden tot i
den laat sten man verdronken. Daarna werd
Hoorn geplunderd, waarbij nog een daar
liggende Enkhuizer kog buitgemaakt werd.
De opvarenden werden natuurlijk weer
overboord geworpen.
Groote Pier en de zijnen voeren Enk
huizen voorbij, tot groote verlichting van
de reeds angstige bevolking, beducht voor
hetzelfde lot als den bewoners van Hoorn
had getroffen.
Medemblik kreeg nogmaals een beurt,
waar wederom een aantal huizen ver
brand werden. Zegevierend stevende de
overwinnende vloot naar Friesland terug.
De tocht van 1519 is de laatste geweest.
Groote Pier ging als rustend burger te
3neek wonen. Wel merkwaardig, dat de
loverheid hem daar verder met rust liet,
want hij had toch wel een geduchte straf
verdiend. Onder normale omstandigheden
zou in dien tijd een zoodanige zeeroover
6tellig onder beulshanden gevallen zijn.
Dat hij niet meedeed aan den strijd tegen
Karei V, die Friesland onderwerpen wil-
fcfe en zooals Karei van Egmond gehoopt
had, zal er wel niet vreemd aan geweest
zijn, dat men hem verder ongemoeid liet.
In 1520 is Groote Pier gestorven ten
gevolge van schrik door een spookver
schijning. Hij telde onder zijn trouwe
volgelingen een halven gek, een dronkaard,
die door een ongeluk om het leven ge
komen was. Die verscheen hem als een
spook in den nacht en de ruwe
zeeroover schrok zoo hevig, dat hij aan
de gevolgen stierf.
Blouse en rok voor de vacantie,
De practische vacanlie uitrusting omvat
mede een eenvoudigen rok, die men gauw
„aan kan schie'en" van zach'e tweed en
een blouse of jumper van waschbare zijde
of crêpe -de chine. Het patroon van
blouse en rok moet daarom zóó zijn,
dat het meisje, dat baar vacantie garde
robe samenstelt, het aardig vindt.
De rok 'is van een aardig en vlug mo
del en men kam er het beste een effen
of geruit tweed voor nemen. Flij wordt
met aaugeknipten ceintuur uitgesneden en
de sluiting zit links. Er zijn twee stuk
ken van het patroon; de halve voorzijde
en de halve achterzijde en men heeft, bij
een breedte van 80 lot 90 c.M. een lengte
noodig van ongeveer 1.80 M.
Vouw de stof in de lengte in tweeën,
leg de patroonhielflen met den rechten
kant op de vouw en snijdt die stof uit, met
ongeveer 2V2 c.M. ru'm'e voor den zoom.
De rok wordt ingerimpeid tot hij ge
lijk komt met den onderkant van de cein
tuur. van boorlint voorzien ai een ope
ning van 25 c.M. aan den linkerkant
opengelaten. Gewoon afmaken, omzoo
men en de opening van drukknoopjes voor
zien. Spoedig is deze rok gereed. De
blouse van crêpe de chine, shantung of
kunstzijde kan gedragen worden in wit,
crème of rose, zooals de teekening aan
geeft. De benood'gde hoeveelheid stof
is ongeveer 2 Me'er bij een breedte van
80 tot 90 c.M.
Knippatronen zijn verkrijgbaar onder
opgave van No. 389. Kosten tesamen
55 cents.
Bestellingen op knippatronen worden
ingewacht vóór Dinsdags, aan het bureau
van de Goesche Courant.
Bij dé bestelling moet het verschuldig
de bedrag betaald worden, terwijl voor
buiten de stad f 0,15 voor porto voor de
toezending berekend wordt.
Mode en gezondheid.
Veel, heel veel hebben de moderne vrou
wen reeds moeten hooren over haar klee
ding en uiterlijk. Het korte haar heeft
nog steeds tallooze tegenstandsters en nog
meer tegenstanders; de rokjes, die hoe
langer hoe meer knie-waart s kruipen, heb
ben reeds heel wat gemoederen, tongen
en pennen in beroering gebracht; de teere
lingeries hebben het hard te verantwoor
den en zelfs het moderne schoeisel
geeft aanleiding tot ernstige dispuiten,
niet eens in huiselijken, maar zelfs in
medischen kring.
Zooveel hoofden, zooveel zinnen. De
doktoren weten zelf niet goed meer, wat
zij aanbevelen of afraden moeten. Er zijn
er, die ernstig waarschuwen voor de luch
tige kleeding, die aan komen dragen met
klinkende namen van ernstige ziekten, van
afwijkingen en abnormaliteiten, zoodat het
heele vrouwendom, zoo het voor ernstige
redeneeringen Vatbaar was, terstond alle
zijden, dessous met lintschoudertjes af zou
zweren en wollen, hoog-aansiuilende klee-
daing aanschaffen. Tot dusver hebben de
deskundigen met hun waarschuwingen in
het algemeen niet veel meer bereikt dan
een medelijdend schouderophalen of een
gliml ach - van-be ter-we ten
Maar er zijn ook andere doktoren, die
warm pleiten voor de luchtige, lichte klee
ding. Een onlangs overleden Engel sch me
dicus, die op een goede reputatie mocht
bogen, heeft kort voor zijn dood nog eens
met vuur gesproken ten vooirdeele van de
huidige vrouwenmode. „Laat de vrouwen
haren, rokken en mouwen zoo kort moge
lijk dragen", adviseerde de oude dokter,
„laat haar gerust met een lagen, blooten
hals rondloopen, in zonneschijn en regen.
Wees niet bang voor de kou en vertroebel
jezelf toch niet door je in te stoppen als
het eens wat minder warm is! Hoe meer
de vrouw zichzelf blootstelt aan den in
vloed van zon en iuchit ein wind en re
gen, hoe gezonder en mooier zij, zoogoed
als haar kinderen, zal worden".
Die redevoering stak allen to^hoorde-
ressen een hart onder don riem. Eerlijk
gezegd, hadden de meesten verwacht, jdat
zoo'n dokter op leeftijd heel andere raad
gevingen te berde gebracht zou hebben!
Engeland, he'. stijve preutscl.e Enge
land, herbergt nog meen" van zulke pro
pagandisten. „Een bloo'.e hals en korte
rokken doen meer voor de vrouw dan
alle med cijmen. die in het land te krijgen
zijn", merkt een tweede geneesheer op.
En w eer een ander propageert de zonne
schijn: „Kleeren vormen de voorhoede
van abc mogelijke ziekten", legt hij, mili-
tairement, uit. ,,Wie gezond wil blijven
of worden, moet de zon zoeken, zonder
he' 1 chaam overtollig bedekt te hebben".
Dan haalt bij voorbeelden aan uit Noor
wegen, Zweden, Denemarken en Duit sch-
land, waar zonnebaden evenzeer in trek
zijn als zee- of rivierbaden. De Scandi
navische landen hebben zelf reeds aparte,
afgeras'terde gedeelten in publieke parken,
waar mannen en vrouwen van elkaar ge
scheiden, ongestoord kunnen genieten van
de weldoende zonnewarmte.
Dunne kleeren, korte rokken, mouwen
en haren, lage halzen, behalve dal dit alles
flatteus is, zou het der vrouw dus ook
op andere wijze ten goede komen?
Voorwaar, mevrouw Mode meent het
soms niet kwaad met haar satellieten 1
Nuttige wenken.
Ingeval dat het water im een bad niet
vlug genoeg wegloopt, omdat de afveerbu's
gedeeltelijk verstopt is, kan een spiraal
draad van D/2 M. lengte goede diensten
bewijzen. Haalt men deze door de pijp.
dan verwijdert men tevens de opeenhoo-»
ping van zeep, die de verstopping ver
oorzaakt.
In het water, waarin men gereinigde
borstels voor de laatste maal naspoelt,
losse men eein eatlepel zout op, dan be
houden de baren hun stijfheid.
Een slapend kind, dat omgelegd moet
worden, moet men nooit met de bloote
hand aanraken, omdat het dan wakker
wordt. Wil men de baby slapend houden,
dan trekke men even een paar zachte wol
len handschoenen aan.
Vel vlekken uit karpetten moet men niet
trachten te verwijderen met benzine of
petroleum, waardoor soms witte vlekken
ontstaan. Drenk een lapje in terpentijn
en wrijf daarmee zoo lang over de vlekken
tot er geen spoor van over is. Neam dan
een schoone droge veger en borstel zoo
hard, dat alle terpentijn uit het klead ver
dwenen is. Verzuimt men dit laatste,
dan zal het slof in de terpentijn gaan
kleven, wat minder gewenscht is.
BOEKEN EN
TIJDSCHRIFTEN.
„Het boek van het huwelijk", door
graaf Hermann Keyserling.
(H. R Leopold's Uitg. Mij., Den Haag).
De moderne tijd laat geeai enkel on
derdeel onzer samenleving geheel onaan
getast, niets is er of het heeft in meer
dere of mindere maife een verandering
ondergaan. Ook de bindende verhouding
lusschen man en vrouw, het huwelijk is
niet aan den invloed van den voortgang van
het leven ontkomen.
De bekende Duitsche filosoof graaf
Keyserl-ng heeft ingezien, dat het huwe
lijk een crisis doormaakt, dat de mensch-
heid er onder lijdt. Hij gelooft, dat de
toekomst er geheel van afhangt of die
crisis gelukkig doorstaan wordt, en dat
verbetering en volmaking in den huwelijks-
staat gelijk staat met algemeene vooruit
gang.
Hij heeft den zoekenden mensch willen
helpen door met 23 andere schrijvers
en denkers van wereld-reputatie een boek
boek samen Ie stellen dat het huwelijks
probleem in volkomen volledigheid en in
alle esseinitieelc aspecten geeft. Iedere
schrijver heeft een kant van het huwelijk
belicht, en graaf Keyserling heeft zoo
doende de beschikking gekregen over een
prachtige stof, waaruit hij het geheel
opbouwde.
Het boek is veelzijdig en vormt toch
een prachtige eenheid.
"Hel geeft op alle principieele vragen,
die zich kunnen voordoen met betrekking
tot het huwelijk of omtrent het huwelijk
zelf, het principieele antwoord, waardoor
het de sleutel bevat voor het oplossen
van elk bijzonder huwelijksprobleem.
De schrijver heeft den zoekenden
mensch willen helpen. Hij helpt ook in
derdaad, niet met behulp van een vraag
baak, die direct aan lederen trouwlustige
het antwoord zal geven. Echter wel door
den lezer in te leiden in het vraagstuk.
Hem zelf rest dan de taak der verwer
king, die voert tot het juiste begrip van
het probleem en daarna tot pract s e
hulp. t i
Dit machtige boek is een werk voor
den ernstagen ontwikkelden zoeker, die
er veel schoons uit trekken zal.
„Klaus Bjerg en Bodil", door
Thomas Olesen Lokken.
(Uitg. Mij. „Elsevier" - Amsterdam).
Een roman van het Deensche landle
ven, die zich afspeelt in een dorre streek
aan de kust, waar de elementen al zeer
goedgezind moeten zijn, of de bevolking
lijdt in de wintermaanden honger. Het is
Klaus Bjerg en zijn gezin niet meegeloo-
pen op z'n eerste hoeve, arm maar schul
denvrij verhuist hij naar de kuststreek
waar hij zich vestigt in het „Tophus
dat de streek behearscht. De grond is
hem vreemd en de menschen zijn vreem
delingen, de laatslen vooral onder aanvoe
ring van den altijd dronken duinvoogd
maken het den nieuw gekomene lastig.
Bjerg echter is een stoere figuur, een
weinig sprekende boer, due recht op het
doel afgaat en in zijn eenvoudig geloof
en in de liefde van Bodil, zijin vrouw
kracht daartoe vindt. Na een bittere en
lange strijd is Klaus Bjerg de overwin
naar, de menschen in de streek zijn zijn
vrienden geworden, de grond heeft
geen geheimen meer voor hem. Hij heeft
zijn arm, maar steeds grooter wordend
bezit lief gekregen, en als een bloedver
want komt voorstellen van hem een
rijke en vruchtbare bezitting elders aan
te nemen, we:gerl hij. In het „Tophus
ligt zijn leven en zijn streven besloten.
Deze roman van het boerenleven is
het eerste werk van Lokker, een eenvou
dig hand werkman, die met zijn oeuvre
onverwachts een plaats onder de eerste
letterkundigen van Denemarken verover
de. En zeer terecht, want het boek be
val alle kwali'ei en van een meesterwerk.
Het is eenvoudig, wat, al vergeten we
dit wel eens, ook in de liltratuur het ken
merk van het ware is, zijn personen zijn
levens ware figuren en zijn gegeven is so
ber maar eerlijk verwerkt. Klaus Bjerg,
Bodil, Proost Peter en zoovele anderen
zijn personen die men niet gauw vergeten
zal. Dit boek getuigt van de liefde voor
den mensch en van de 1 efde voor het
land, niet in woorden maar in daden, het
is als een frissche avondwind, die na een
zoeien dag fluisterend over onze hoofden
strijkt.
De vertaling van mevr. Risselada
Garrer is zeer goed geslaagd.
„De plattelands-dominee", door
Erwin Gros.
(Hollandia-drukkerij Baam).
Erich Hildwein, een jeugdig, fijn be
snaard en kuinstz nnig dominee wordt in
de boerengemeente Frondorf tot zielen
herder aangesteld. Hij is nooit met de
landelijke bevolking in aanraking geweest,
hij begrijpt het karakter der boeren niet,
en geraakt daardoor innerlijk in groote
moeilijkheden. Eenerzijds ondervindt hij
tegemoetkoming, gepersonifieerd in den
ouden wijzen Jehu Varel, anderzijds ge
wordt hem niets dan tegenwerking, welke
de schrijver prachtig voorstelt door den
met teksten slingerenden Daniël Buchen-
berger, die later een zeer slecht christen
blijkt te zijn. Langzamerhand wordt de
plattelands-dominee met het land en zijn
bevolking vertrouwd, hij krijgt een kijk op
den boer, en weet de stugheid van hem,
die geen emoties uit, te waardeereo. Van
groote beleekenis in het leven van Hild
wein, wordt zijn liefde voor Maria, de
dochter van den predikant uit een na
burige gemeente. Het meisje sterft aan
een slepende ziekte. De jonge dominee
maakt dan een hevigen geestelijken crisis
door, en hij staat op het punt zijn ambt
van zich af te schudden. Een schrijven
van zijn meisje, dal hem na haar dood
bereikt, brengt de oplossing; de berus
ting in het geloof.
Het boek ontleent naast de beschrijving
der landelijke bevolking zijn waarde aan de
wijze, waarop Hildwein's leven tijdens de
ziekte en na den dood van Maria is ge
weekend. De hopeloosheid en de smart
van den jongen dominee zijin zoo intens
beleefd, dat zij den lezer sterk ontroeren.
Verschillende uitgaven.
Bij de N.V. boekhandel v.h. W. P.
van Stockum en Zn. te Dein Haag ver
scheen „Het veel besproken verdrag met
België", een uiteenzetting door Mr. L. c
Plemp van Dulveland, vroeger ^hoofdre
dacteur der „Nieuwe Courant thans
referendaris bij het departement van bui-
tenlandsche zaken. De uiteenzetting is
besitemd voor het groote, intelligente pu
bliek, dat door de verschillende atclres-
sen, brochures, redevoeringen enz. over
het onderwerp gepubliceerd, alhier de kluts
een weinig is kwijt geraakt en niet meer
weet wat er eigenlijk in het verdrag staat
en wat het erover denken moet. Tevens
vindt men opgenomen de onverkorten
tekst van de memor.e van antwoord, van
het nieuwe verdrag, van het aanvullend
protocol en van het verdrag van 1839.
Rina v. d. Hout, schrijfster van „Een
vroolijk troepje", schreef voor de jeugd;
„Een gezellig huisgezin". De lezer wordt
in een milieu geleid, dat velen wel be-
Caillaux.
De man van wien men hoopte dat hij
de Franc zou weten te redden.
koren zal. Aardig en frisch doet het ge
heel aan. Netty Heijligers verzorgde de
illustraties iets te angstvallig. Uitgeef
ster is Van Holkema en Warendorf's
maatschappij te Amsterdam.
Bij dezelfde uitgeefster zag het licht
„Roel uit den woonwagen", door Time
Bnnkgreve Wiclierink. Het jeugdige volk
je zal met spanning het leven van Roei
volgen en menig vacantie-uur met genoe
gen dit boek ter hand nemen.
BINNENLAND.
Verlaging van pos<ttarieven.
Het comité tot verlaging der postta-
neven heeft onder herinnering aan een
adres d.d. 21 December 1925 Zlch op
nieuw met een adres gewend tot den di-
grafieT"86"6 c'er I>osterijen en tele-
..Het comité acht zich veiplichi zich
dhaos weder met dit adres tot u te wenden
omdat van de reeds vroeger in uitzicht
gestelde verlaging der poslta-rieven nog
steeds niets is gekomen."
AI zijn aldus het comité de maat.
regelen omtrent vermindering van porto
ij verzendmg van partijen drukwerk van
eenig belang m verband met de verlaging
der onkosten, door de voorwaarden, wel-
e ierbij gesteld zijn, is de besparing,
op deze rekening verkregen.- gering en
vvxiegt zi; m geenen deele op tegen de ver-
be.enng, welke een verlaging van bet
porto der briefkaarten zou brengen. Met
genoegen nam het comité er kennis van,
dat enkele tar.even voor bet verkeer met
het buitenland zijn verlaagd als gevolg
van besluiten, op bet Internationaal Post-
congres dienaangaande genomen. Toch
meent het nogmaals met klem te moeten
aandringen op verlaging der binnenlamd-
1ar-eve" voor briefkaarten en brie
ven en van het drukwerk in bet algemeen
Het comité is er zich volkomen van
ewust, dat de tariefsverlaging over do
geheele l„n, d,e zijnerzijds wordt nage-
saeefd en volstrekt noodzakelijk wofdt
geadvt. althans in den aanvang een ver
mindering van de baten van hel bedrijf 7al
medebrengen. Maar daar staat in de eer-
lan hit? ,tef noLver' dat de beg™oting
van bet bedrijf thans nog een niet onbo'-
wTld !i aanwi'st- V°°^ 'al 2gl
twijfeld door toepassing van denkbeelden,
neergelegd in de verleden uitgebrachte
rapporten tot reorganisatie van het bedrijf
en zijn onderdeelen. een, vermindering van
as.en kunnen worden verkregen, terwijl
ten slotte verwacht mag worden, dat ta
riefsverlaging op den duur tot uitbreiding
van het verkeer en daaixloor tot groote
ontvangsten aan porti zal leiden.
Het comité meent dan ook, dat thans
met tar.efsverlagmg niet langer mag wor-
onderdeelen beperkt blijven, ook al om
dat daardoor bet noodzakelijk onderling
verband der tarieven op ongewensdito
wijze verbroken dreigt te worden- er
moet z.i. een streven, zijn naar terugkeer
lot de, aan de hand van bet indexcijfer
naar de huidige verhoudingen gecorrigeer
de, tarieven van vóór den oorlog.
De advocaat-manufacturier.
Naar men zich herinnert, wend eenigen
tajd geleden mr, S H. Smit te Gouda met
s advocaat tot de rechtbank toegelaten
omdat zijn beroep van advocaat en manu-
ractuner onvereeragbaar werd verklaard
Lenigen tijd ge-leden wend mr. Smit in
hoogste instantie als advocaat voor de
rechtbank geweigerd. Thans beeft de
heer Smit zich te Gouda als advocaat en
procureur gevestigd en zijn manufactu-
nerschap opgegeven, waarmede dus aan
deze kwestie een einde is gekomen.
Snippers.
De politie beeft den, los werkman
™l Leiden aangehouden die sedert
enkele weken de omgeving onveilig maakte
cu optrad als naaktljooper.
Na door verschillende personen her-
Wid te zijn, heeft hij tenslotte bekend.
va,r,PC f?HtlC te Vaals beeft op verzoek
van D. aldaar proces-verbaal opgemaakt
wegens mishandeling van diens kind door
den onderwijzer D. aan de openbare la-
«ere school. Meermalen zijn klachten over
mishandeling der leerlingen door dezen
o.'derwijzer vernomen en hij moet al her
haaldelijk door bet hoofd der school ge.
waarsctiMwd zijn.
