GOESCBH COURANT BIJVOEGSEL Overdenkingen van Oom Qerrit. De jonge Meester. V VAN DE VAN VRIJDAG 30 APRIL 1926. i. Oom Gerrit had ons meegenomen naar de automobiel-tentoonsteliling. He1, was als een bezoek aan een sprookjesland,* Wij kek n naar de glimmende machtige wagens en de enorme, zware bussen. Bij de geru'scïiloos draaiende modellen pro beerden wij te begrijpen hoe nu het ver band was, waar n de kleppen en assen en zu gers werkten. Maar 'het scheen al les een wonder, waarbij nog het won derlijkst bleef, dat dit alles werkdijk- Iheid was en geen fantasie. Oom Gerrit, die ervan houdt zoo n beetje te f.losophe.ren over de dingen die hij ziet, zeide: „Aan deze auto's kun je zen, hoe gecompliceerd en vooral hoe snel het leven is geworden". En hij stond te peinzen, in gedachten verdiept. Karei echter scheen het daar n et mee eens. „Ik dacht, dat de auto toch nog hoofdzaak was een voorwerp van luxe?" „Hel is of je praat over 20 jaar ge leden" zede oom Gerrit. „Toen dachten een heeleboel monschen er zoo over. In ons vlakke land, met zijn uitstekende spoor- en waterwegen, dacht men, zou de auto geen toekomst hebben. Nu ja, als voorwerp van sport en luxe, maar niet als onmisbaar gebruiksvoorwerp. Wat is dat anders uitgekomen. Denk al leen eens aan de honderden taxi's, aan de dokterswagentjes, de bcsteliauto's. Hoe veel zakenmenschein hebben met reeds hun heele tijdsindeelang gebaseerd op de hulp van de auto. En dan de vrachtauto's en de motorbussen. Neen, Karei, nu nog van de auto spreken als luxe, dat is blijk geven van bedroefde achterlijkheid. Maar het is de moeite waard er eens even bij stil te staan, dat we 20 jaar ge leden toch wèl zoo dachten. Er zijn te genwoordig zooveel menschen, die van alles maar willen, dat het wordt gere geld van boven af. Stel je voor, dat wer kelijk 'n 20 jaar geleden, van boven af had moeten zijn uitgemaakt of er wel zooveel kapitaal en arbeid mocht worden besteed aan een voorwerp van luxe en sport? Zouden de bestuurders onder de controle van de stem van de massa's hebben durven voorspellen, dat de auto zou worden een noodzakelijke levensbe hoefte Dit is een overdenking, die ons be scheidenheid kan lecrcn. Wij kunnen in de economische toekomst maar zoo'n be droefd klein eindje vooruit zien. Natuur lijk moeten we ons wel inspannen om zoo goed mogelijk te zien, maar we moe ten daarbij blijven beseffen, hoe klein we zijn tegenover de toekomst. Het zijn telkens weer de vrije krachten, die zich anders ontwikkelen dan we voorzagen; die komen van een anderen kant dan we dachten, die de ware vooruitgang brengen. Daarom is er niets, dat zoo gevaarlijk is als het aan banden leggen van die vrije krachten. Het zijn altijd weer de durf en de ondernemingsgeest van enke len, die volbrengen, wat ambtelijke en officieele wetenschap dikwijls niet kan tot stand brengen". Karei echter gaf zich nog niet gewon nen. „Dat in 'landen als Amerika en Inddë de auto een onmisbaar ding is, weet ik wel", zeide hij, „maar in ons land?" „Dan besef je nog niet genoeg, hoe zeer de snelheid een belangrijke factor is. De concentratie van zooveel groote belangen in enkele handen heeft den tijd van de groote bestuurders onzer voortbrenging heel kostbaar gemfaakt. Zonder de auto en de telefoon zou de leiding van de zaken in het tegenwoordig tempo niet mogelijk zijn. Tijd is geld. In ons land wordt dat nog te weinig beseft. Het is mede een der geheimen van de welvaart van Amerika, dat ze daar die spreuk beter begrijpen. Hier wordt nog dikwijls zoo lang gedacht, dat het goedkooper zou geweest zijn, verkeerd te hebben ge handeld. De auto is de getuige van het snelle, maar ook van het werkelijke leven. Hij I voert ons weg van achter de schrijftafel. Hij brengt ons naar de dingen toe. Hij is in dezen tijd van theorie een stuk practijk. We kunnen de mens dien z-elf gaan opzoeken; zelf gaan kijken. Ik kan me begrijpen Karei, dat je 't op 't eers'e gezicht niet zoo wilt gelooveo. Maar ik geloof, dat de c.onom s_he invloed van de auto ontzaglijk groot is en dal je die moe lijk kunt overschatten. Da', geldt voor ons land, maar sterker nog, zeker, geldt dat voor landen met groote afstanden. In Amerika is de ontwikkeling van de auto dan ook ongelooflijk. Er is in de heele geschiedenis van de meuschheid misschien niet een zoo ro mantisch sprookje als in onze nuchter, materialistische tijd is de ontwikkeling van de auto-fabrieken van Ford. Daar worden dagelijks duizenden Fordjes af geleverd. En tegen een prijs d'c be lachelijk laag is. Daarin weerspiegelt zich het geweldige voordeel, dat de auto aan Amerika bracht. En dan zie je meteen, wat vrijhandel waard is. Ook ons brengt de auto groof econom'sdh voordeel. Maar toch lang niet het voordeel, dat Amerika ervan heeft. Bovendien is in hel .door grenzen nog verdeelde Europa massa fabri age op Ame- rikaansclie schaal nog niet mogelijk. Wij kunnen daarom op lange na niet zoo goed koop auto's bouwen als de Amerikanen. Stel nu eens dat er geen vrijhandel was en dat wij, omdat Amerika onze bloembollen niet wilde binnenlaten, de Amerikaanschc auto's zwaar gingen be lasten. Dan zouden de auto's bij ons veel duurder zijn en ons nog langzame leven nog langzamer,' onze voortbrenging nog kleiner worden. Gelukkig echter staan onze grenzen open, en genie ten wij mee, van de voor deden die Ford bracht aan Amerika. Op onze vrije markt kun je alle wa gens koopen en wij betalen er heusch niet te veel voor", besloot oom Gerrit. In „De Stem" vertelt Just Havelaar herinneringen uit zijn kindertijd. We nemen hier iets over uit de jongste af levering. Mijn twee eerste schooljaren bracht ik door op een gemoedelijk schooltje, dat ik mij nog tot in de kleinste bijzonderhe den herinner. Daar heerschte die genoege- lijke intimiteit, die later uit 't school leven geheel verdween, om eerst thans weer door de paedagogen hersteld te worden. Een mijner geestdriftige liefden daar was een jonge meester, een lange, magere man met een wat te bleek gezicht, dat den lichten glans van zijn grijze oogen nog sterker uit deed komen. Zijn blonde haar krulde nobel om zijn hooge voorhoofd. Zijn kleeren waren een beetje sjofel; de zoomen van zijn te korte mouwen rafel den om zijn knokige polsen en zijn han den waren altijd wat grauw; reden te meer om mij aan hem verwant te voelen; want het sjofele was me gemeenzaam. Als een jonge oom ging hij met zijn klasse om. En deze kameraadschappelijk- heid kon er slechts toe bijdragen hem als een wonder van wijsheid en goedheid te vereeren. Hij had liberale ideeën. Hij zei: „Als 't Sinter Klaas is, moet je vooral je vader cn je moeder bedanken voor 't geen je krijgt." Dat gaf te denkenOok kon hij op een bijzondere manier zeggen j „De veulens komen uit den buik van het moeder-paard. Dat heet: geboren-wor den." Zoo iets gaf nog méér te den kenDe ooievaar modht sedert dien dag, wat mij betreft, in Egypte blijven. Die flauwe blijkbaar-fabels moesten toe geschreven worden aan de listigheden der groote menschen. Wanneer men samen zulke intieme ein gewichtige oogenblakken doorleefd heeft en men elkaar daarbij zoo „begrijpend" in de oogen kon zien, dan zijn er dat spreekt van zelf „banden" gelegd. Heel de klas hield van hem, maar hij en ik waren toch in 't bijzonder wel zeer vertrouwde vrienden: dit zalig weten ver vulde mijn hart van warmte. Prachtig kon hij van Kenau Simons Hasseiaer vertellen, of van Michiel de Ruyter, of van het dorp, waar hij als jongen gewoond had en waar nu zijn moeder nóg woonde. (Want zijn vader was dood). Maar aan deze idylle zou in korten tijd een einde komen. Het hoofd van ons schooltje, de goedmoedige bovenmeester met zijn mooi zwart haar en zijn diepe stem, Verscheen een ochtend niet op school; hij was erg ziek, wisten we. En een paar weken later vertelde ons de meester dat hij heel rustig was „ingeslapen", hetgeen een wonderbare uitdrukking bleek om te zeggen, dat hij slapende was doodgegaan. De onderwijzers en de groote massa der jongens gingen over naar een andere, mo derne, groote school, waar 't veel stipter toeging. Het was er alles grooter, keuri ger en naarder. Ooit mijn vriend, de jonge meester, ging mee „over". Maar hoe het zoo kwam, hoe liet zoo mogelijk was, dat kon ik me niet verklaren: in deze nieuwe, veel grootere klasse, met al de vreemde jongens, bleek de oude gemoedelijkheid opeens hopeloos verloren geraakt. Het was afschuwelijk, ongehoord, net te be grijpen, maar er gebeurden de vreeselijk- ste dingen onder zijn bewind. Zoodra hij ons c'cn rug toe 1 eerde om iets op 't bord te schrijven, vPgen proppen e:i beveder de pennen door 't lokaal. Er werden kwade grappen geze [d. Er werd gefloten en onhe.melijk gesist en geblaft. Er werd geknoeid met papiertjes. Jongens hielden hun boek zoomaar open op schoot, als zij hun les opzegden. Niemand had respect meer voor mijn ouden vriend, die trou wens zelf onherkenbaar veranderd scheen. Hij was driftiger geworden, had een schel e, booze stem gekregen ein bij zaaide straffen. Nooit meer vertelde hij van Kenau of Michiel de Ruijter zulke aardige bijzonderheden; nooit sprak hij meer van 't prachtige dorp, waar zijn moeder nog woonde in een mooi, klein, wit-gekalld huisje. Hij deed geen schokkende ont hullingen meer op t gebied van veulens en moeder-paarden. Hij hield zich aan de les en hij slingerde zijn stfaffen uit: hon derd keer schrijven: ik moet gehoorzaam ziijn aan mijn opvoeders.' Het was om te hulen, zoo rampzalig. Zelfs zijn gezicht was anders geworden. Zijn oogen priem den klein en stekelig. Zijn blonde kuif wapperde n:et meer zoo triomphantelijk op zijn voorhoofd. Zijn bleek gezicht ver vaalde. En angstig groot bewoog de adams appel aan zijn lange, dunne hals. Ik ervoer dit alles in een verbijstering. Ontsteld hoorde ik 't aan, hoe over hem gesproken werd door de jongens en ik kon het niet recht zetten. Maar toen kwam het vreeselijke. Een ochtend, toen de stemming weer op L ergste was, voelde ik mij meegesleurd worden in de roes der revolutie-sfeer. Ter wijl meester aan het bord gekeerd stond waar hij een som op schreef, haalde ik een blikken fluitje uit mijn "zak en om te toonen dat ook ik wel moed had floot ik, hard, fel, een snerpende gil door 't lokaal, boven al 't lawaai hoog uit. Hij draaide zich oogenblikkelijk om en be trapte me op heeeter daad. Nooit zal ik den blik vergeten, dien hij op me vestigde, die doffe, droevige oogen. Ook jij? zeiden die afschuwen- lijk treurige, afschuwelijk verwonderde oogen Ik herinner me niet meer, of ik honderd keer een regel te schrijven kreeg. Ik weet alleen, dat er iets in me stuk brak. En 't zou nog erger worden. Want kor ten tijd daarna, midden onder den cursus, was hij opeens verdwenen. Er stond, een ochtend, een andere meester voor ons, een onverschillige, koele, ongenaakbare me neer. Mijn oude vriend was weggezonden. Hij had ons verlaten zonder afscheid van me te nemen. Hij behield van mij alleen Je herinnering aan mijn ointrouvv, aan mijn laffe verraad. En het zou nog eens heel „erg" wor den... Want den volgenden winter, toen we naar de ijsbaan gingen.... daar stokte ik stil, ademloos, en durfde haast niet verder. Want de man, die 'in 't houten hokje bij den ingang de kaarten contro leerde.... was mijn held, mijn vriend, mijn meester, nu vervallen, vervuild, verwor den tot een „arme nuan", onder-gedui keld in de misère van de groote stad. Hoe ik langs hem heen kwam, weet ik niet. Ik nam bedeesd mijn petje af, ik knikte heftig en schuw.... Maar hij, hij wilde me niet herkennen. Met glazige oogen keek hij door me heen, als was ik niets. Ik kon de gedachte niet van me afzet ten, dat 't mijn schuld was geweest, dit Verval. SPORT. Voetbal. Zuidelijke 3e klasse N.V.B. Zondagmiddag wordt alhier op het ter rein aan den Poldersclhen weg voor de Zuidelijke 3e klasse A de reeds lang uitgestelde wedstrijd gespeeld tusschen Goes I en Zierikzee I. Luchtvaart. Een nieuwe groote wereld vlucht. De Italiaansche bladen publiceeren de bijzonderheden over een rondvlucht, welke voorbereid wordt door commandant de Pinedo, die het vorig jaar lauweren oogst te met zijn RomeMelbourneTokio- Rome-vlucht. Hij zal in Juli of Augustus starten met een watervliegtuig. PI ij is voornemens alle oceanen over te vliegen en ieder vasteland aan te doen. Over de route bewaart de vliegenier een stilzwijgen.Ver- nomen wordt echter, dat de af te leggen afstand ongeveer 80.000 mijl zal zijn, hetgeen driemaal den afstand rond de wereld beteekent. De vlucht zal ongeveer 8 maanden of een jaar duren. De Pinedo zal vergezeld worden door een officier en een mechanicien. De vlucht, welke de grootste zal zijn, die ooit is afgelegd, wordt met belangstelling tegemoet ge zien, aangezien de vliegenier wil bewijzen, dat thans liet moment gekomen is, waarop een goede piloot met een goed vliegtuig ieder deel van de wereld kan bereiken. De Pinedo verklaarde, dat voor derge lijke vluchten een hydroplane het beste middel is. Behalve dat hij voorraden olie zal zenden naar de weinige punten, waar dit niet gekocht kan worden zal de vliege nier geen voorbereidingen treffen voor zijn vlucht. Hij zal slechts één vliegtuig gebruiken om aan te toonen dat zijn machine in staat is een langen afstand af te leggen. PROVINCIE-NIEUWS. Het Noord-Brabantsch weggeld, Bekend is dat in de provincie Noord- Brabant weggeld wordt .gelieven 9p de Prov. wegen en dat voor niet-ingeze- lenen van N.-Brabant kosteloos weggeld- kaarten worden beschikbaar gesteld en dat daarvan o-.m. door tal van Zeeuwen vooral in de aangrenzende deelen, ge bruik van gemaakt wordt. Er zijnevenwel nu nieuwe voorwaarden gemaakt voor het gebruik maken van deze kaarten, waarvan wel nota mag genomen worden. De aanvragers, die een of ander voer tuig moeten hebben, moeten voortaan zelf de kaarten afhalen, daar een verklaring moet geteef'vend worden, dat nog geen bostelooze kaart is aangevraagd of ver kregen, zoodat anderen niet meer voor derden kaarten kunnen bekomen. Mocht blijken, dat de hierboven bedoelde ver klaring valsch of onjuist is, dan stelt men zich aan straf volgens de wet bloot en is uitgesloten, dat men in het ver volg kaarten kan verkrijgen. Bij de aanvrage moeten worden opge geven de namen der woonplaats, wijk en nummer, terwijl de kaarten strikt per soonlijk zijn, d.w.z. dat alleen de aan vrager met zijn aangegeven voertuigen er gebruik van mag maken. Voor minderjarigen kunnen ouders of voogden optreden. 's Heer Arendskerke. In de Woens dag gehouden raadsvergadering, die door 11 leden en den secretaris werd bijge woond, werd mededee'ling gedaan van de goedkeuring door Ged. Staten, van en kele in de vorige vergadering genomen raadsbesluiten, alsmede van opneming der boeken en kas van den gemeente-ontvan ger alhier, waarbij alles in orde bevon den werd. Daarna werd met algemeene stemmen besloten overeenkomstig een voorstel van B. en W. tot aanvaarding van den grond, gratis afgestaan door ver schillende eigenaren, voor het aanleggen van een verbindingsweg tusschen het sta tion 's Heer Arendskerke en Noorweeg- schen weg. In verband met dit besluit werd verder besloten tusschen het station 's Heer Arendskerke en den Noorweeg- schen weg op kosten der gemeente aan te leggen een verbindingsweg met voetpad, ter breedte van respectievelijk 5 en P/2 M. en worden B. en W. gemachtigd deze zaak verder af te wikkelen. Vervolgens kwam in bespreking een door B. en W. ontworpen concept-verordening tot na dere regeling der jaarwedde vooir den ambtenaar ter secretarie, waarbij wordt voorgesteld het tractement van dezen titu laris vast te stellen op een aanvangsjaar- wedde van f 1300, met 7 jaarlijksche verhoogingen van f 100 tot een maximum van f2000. Meerdere leden verklaarden zich tegen een dergel ij Ice verordening, wijl men van oordeel was, dat de raad te veel aan banden wordt gelegd. Wel bleek uit de verdere besprekingen, dat men niet ongenegen was, het tractement van den tegenwoordigen ambtenaar onder de oogen te zien, waarom de heer Oud kerk vroeg of een desbetreffend voorstel van B. en W. kan worden gedaan. De voorzitter zei dat volgens zijn idéé een tractement van f1900 in verhouding tot de capaci teiten van den tegenwoordigen ambtenaar niet te hoog is te achten. Nadat over deze aangelegenheid nog breedvoerige bespre kingen waren gehouden, werd ten slotte besteten de beslissing over deze zaak uit te stellen tot een volgende vergadering. Ten behoeve van het Comité Mobilisatie- kruis Zuid-Beveland werd een bijdrage van f 10 verleend. In verband met het feit, dat L. G. Kramer, veldarbeider te 's Heer Arendskerke op 1 Maart 1.1. eene woning heeft betrokken gelegen op min der dan 4 K.M. afstand van de Bijz. Lagere school te Nieuwdorp, werd de vergoeding ingevolge art. 13 Lager On derwijswet 1920, aan dezen toegekend bij raadsbesluit d.d. 19 December 1925, ingetrokken. Aan P. Pieterse en Jacs. de Winter kende de raad een tegemoetko- ming toe in de kosten als bedoeld bij art. 13 der Lager Onderwijswet 1920 van f25 per kind en per jaar, terwijl op een verzoek van gelijke strekking van Wed. G. de Hamer—de Kok, afwijzend werd beschikt, als zijnde de woning van adressante op minder dan 4 K.M. af stand van de Bijz. Lagere school te Nieuwdorp gelegen. Een verzoek van G. Goetheer, eveneens om vergoeding inge volge art. 13 der Lager Onderwijswet 1920, werd ter zijde gelegd als zijnde op ongezegeld papier gesteld. Aan het bestuur van de Bijz. Lagere school te Nieuwdorp en aan die van de R. K. school te Noord-Kraaijert, werd over eenkomstig hun verzoek een voorschot op de gemeentelijke vergoeding ingevolge art. 101 der Lager Onderwijswet 1920 voor het dienstjaar 1926 toegekend van resp. f850 en f400. Het percentage voor heffing van de gemeentelijke inkomsten belasting voor 19261927 werd evenals het vorig jaar vastgesteld op 1.2Nadat nog eenige wijzigingen in de gemeente- begrooting voor 1925 en 1926 waren aan gebracht, stelde de raad den pensioens grondslag van den gemeente-veldwachter M. Finson te Nieuwdorp vast op f 1648. Bij de rondvraag sprak dhr. Schipper de wenschelijkheid uit voor wat de uren der schooltijden aan de openbare lagere scholen in deze gemeente betreft, te ver zetten zulks in verband met de op 15 Mei a.s. in te voren zomertijd. De heer Oudkerk vroeg eenige inlichtingen om trent de brandweer te 's Heer Hendriks kinderen. Ierseke. Door Notarissen Goderie te Wouw en Paul van Cutsem te Antwer pen, zijn Dinsdag ingezet I. de hofstede „Bellona" alhier in den Olzendepokler, met huis en landbouwschuur en 2 arbei derswoningen en 15 H.A. 48 A. 53 c.A. bouw- en weiland door J. de Koeijer f45.5000. 2. 3.02.85 H.A. door J. Kos- tense te Kruiningen f6800; 3. 2.63.90 H.A. door W. F. K. Lenshoek te Kloe- tinge f5600; 4. 2.86.55 H.A. döor A. Pols te Ierseke f7100; 5. 1.88.40 H.A. door J. de Jonge te Oostdijk (gem. Krui ningen) f4300; 6. 1.79.10 H.A. door H. de Kok te Krabbendijke f3700 7. 0.94.20 H.A. door dezelfde f1750; 8. I.48.30 H.A. door J. Boone-Karelse te Kruiningen f3300; 9. 5.27.90 H.A. door M. Vermne te 's Heer Arendskerke f 10.600; 10. 3.59.40 H.A. dezelfde f7000; 11. 1.18.40 door W. F. K. Lenshoek, voornoemd f2700; 12. 1.69.30 H.A. door J. Kostense, voornoemd f4850; 13. 2.46.70 H.A. door W. F. K. Lenshoek, voornoemd f6000; 14. I.57.50 H.A. dezelfde f 4400; 15. 1.66.70 H.A. J. Kostense, voornoemd f3950; 16. 1.02.00 H.A. door Abr. Pols te Ierseke f2850; 17. 0.97.80 H.A. Jac. Sinke Mz. te Ierseke f2850; 18. 0.60.20 H.A. door L. Bom-Pikaar te Ier seke f1800; 19. 0.98.40 H.A. door H. H. de Kok, voornoemd f2200; 20. 4.93.50 H.A. weiland, door J. Kostense, voor noemd f9000; 21. 5.92.66 H.A. wei land door W. F. K. Lenshoek, voornoemd f6200; 22. 1.59.68 H.A. gesch. wei land Joz. de Koeijer, voornoemd f1650. Onkosten 8V2 procent en 1 procent pre mie, samen 9V2 procent. De geheele in zet van de hof stede bouw- en weiland is f144.100 (162 gem. 39 roeden). Kapelle. Ten overstaan van notaris J. C. Kram te Kapelle werd Woensdag ten verzoeke van de Erven B. Almekin- ders publiek verkocht: een woonhuis met schuurtje en tuin, aan de Biezelingsche straat, aan den heer P. Paardekooper, vrachtrijder te Kapelle voor f1600, Donderdag werd openbare les ge geven in de bewaarschool alhier en bad de overgang plaats van de 2e naar de le klasse en het afscheid van enkele leer lingen naar de lagere scholen. Reeds 's morgens was het bestuur ver tegenwoordigd met de ouders om de les sen bij te wonen van de 2e klas. 's Middags werd les gegeven voor -de le klasse en werden spelletjes uitgevoerd als: „de bakker", „de smid" en „de waschvrouwtjes". Vooral deze spelletjes waren erg leuk. Al spelende leert men en leerend* wordt gespeeld. Vooral 's middags was de belangstelling bizonder groot. Met lof waren de ouders en het be stuur vervuld over werkwijze en leer methode; veel is gepresteerd en het per soneel wist nu reeds in zoo korte tijd deze school, die in zulk een groote be hoefte voorziet, hoog op te voeren. Kloetimge. Donderdag werd alhier door Notaris Pilaar publiek verkocht een woonhuis met erf en tuin aan den Straat weg, groot 4 A. 70 c.A. aan Adriaan Hoogstrate c.s, vopr f4441,

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1926 | | pagina bijlage 1