N°. 7
Vrijdag fö Januari 3.9116
tl 5* Jaargang,
Bij dit nummer
behoort een Bijvoegsel.
FEUILLETON
„K"
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOME R «MVT
Uitgave Naamfooze Vennootschap Goesche Courant Ai; j en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Familieberichten 110 regels f2,40.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
ALZIJDIGE OMGANG.
(Nadruk verboden).
Welk een verandering het gemeenschaps
leven sinds de laatste halve eeuw heeft on
dergaan, openbaart zich nergens duidelij
ker dan in den omgang van onze kinderen.
Het heeft nauwelijks zin van een vader
land, een woonplaats, een school te spre
ken, want de burgers van hetzelfde vader
land, de inwoners van dezelfde gemeente
de schoolkinderen van denzelfden leeftijd
kennen elkaar niet langer. De gemeenschap
van vroeger is uiteengevallen in groepen,
die slechts in federatief verband met ei
kaar staan, als ze in de volksvertegenwoor
diging de opbrengst van 's lands inkom
sten pondspondsgewijze verdeelen ofooö-
-peratief optreden, als ze van hetzelfde
postkantoor hun briefkaarten betrekken.
De eenzijdigheid van de groepsgewijze
opvoeding wreekt zich in een ontstellende
onkunde, gepaard met een vijandige ach
terdocht jegens de andere partij. Het khd
leert de wereld kennen als de werk- en
verblijfplaats van de stand-, geloofs- en
partijgenooten zijner ouders. Buiten deze
bekende wereld om bemerkt hij de aan
wezigheid op aarde van andere schepse
len, die hem op straat tegenkomen of
naast wie hij in de trein plaats 'neemt;
wezens van een ander geloof en een an
dere orde, wezens ook met een andere
bestemming dan hij. Voor de arbeiders
zijn het de rijkelui; voor de gegoeden is
het het volk. De Protestant noemt hen
Roomsehen; de Roomsche duidt ze als
Protestanten aan. De liberaal spreekt van
rooien, de socialist van de bourgeoisie.
Het klinkt ongeveer zooals bij een vorig
geslacht de naam Hottentot of Chinees
klonk voor den Europeaan. Wat weten ze
van elkaar meer dan dat ze de anderen,
de vreemdelingen ein bij wooers zijn?
Er mogen misschien zeer* ingrijpende
redenen geweest zijn om ze op te heffen,
ik betreur toch om 'naar opvoedkundige
strekking het verdwijnen van de alge
meen© volksschool, zooals vader Comenies
die heeft ontworpen. Hoe erkentelijk blijf
ik het lot, dat mij in mijtn jeugd nog met
kameraadjes van allerlei huize op dezelfde
schoolbanken gezet heelt. Hierdoor is het
mij, ondanks alle, vaak op zeer goede
gronden berustende verdeeldheid der maat
schappij, mogelijk gebleven, de gemeen
schap. als een geheel te bezien.
Als leerling van een dorpsschool uit den
tijd, toen het b-zonder onderwijs nog niet
overal was doorgedrongen, hadden wij ge
legenheid, op natuurlijke wijze kennis te
maken met het huiselijk milieu van al onze
Besteedt steeds Uw geld op de
juiste manier
Ouze Portwijnen z\jn bijzonder fijn
van sjasak en zeer concurreerend
van prijs.
Waarom heeft U ze nog niet geproefd
Fa. i. A. L. 6. Witte, Goes.
door
MARY ROBERTS RINEHART.
Uit het Engclsch vertaald door
A. M. ROOSENSTEIN.
„Weet U alles over Max Wilson en
mij?"
„Ik weet alles".
„Gelooft U dan niet, dat U eenig
gevaar loopt?"
„Iedereen begaat nu en dan een fout
en liefhebbende vrouwen hebben fouten
begaan, zoolang als de wereld bestaat.
De meeste menschen wonen in glazen hui
zen, juffrouw Harrisson. En twijfel nooit
hieraan: men kan altijd terug. Geen kloof
is te breed. Het eenige, dat men noodig
heeft is wilskracht."
Hij glimlachte tegen haar. Zij was ge
komen om een bekentenis te doen. Doch
zijn aanbieding was te verleidelijk. Ze
beteekende eerherstel en een nieuwe kans,
terwijl zij gedacht had, dat alles voorbij
was. Waarom'zou zij zichzelf ongelukkig
maken? Ze zou terugkeeren. Ze zou haar
vingers voor hem kapot werken. Ze zou
goed maken, op de een of andere ma-
kameraadjes. Wij groeiden op met den
boer en den arbeider, den ambachtsman
en het armhuis. Wij behoefden niet van
een wandplaat de schoenmakers werktuigen
te leeren, want we kwamen om pik met het
schoenmakerszoontje mee in de werkplaats
van zijn vader. Met den bakker kneedden
we koekjes, bij den smid trokken wij den
blaasbalg en des Zondags na kerktijd ston
den we tusschen de kringetjesspugers op
de brug. Wij leerden als vanzelfsprekende
ervaring, dat socialistische, Roomsche,
„fijne" en „grove" kinderen uit hetzelfde
vleesch en bloed zijn geschapen en dezelf
de spelletjes het prettigst vinden.
Treffen we ze thans, volwassen gewor
den, als andersdenkenden in 't geloof of
als politieke tegenstanders aan, dan is er
in onze verhouding toch steeds iets van
bekende welgezindheid; welke dien ij ve
raars ontbreekt, die van kindsbeen af in
hun eigen omsloten kring opgevoed zijn.
Helaas, welk een kru.snet van Chineesche
muren houdt ons goede vaderland in vak
jes verdeeld.
Onze jeugd, op de standen- of seete-
school groot gebracht en door vader en
moeder vermaand, toch vooral niet met
straatkinderen om ie gaan, kent slechts
één enkel vak van deze in haar bonte ver
scheidenheid zoo rijke en harmonische
wereld. Zoo kon het gebeuren, dat een
mijner meest gewaardeerde vriendinnen me
vroeg, wat voor soort menschen het tal
rijkst zijn, de „beschaafden" of „het
volk". En toen ik haar antwoordde, dat
dit toch geen vraag was, omdat immers
„het volk' verr.5 overheers ebt, vroeg ze:
„Maar waar wonen dan toch al die men
schen, je ziet ze nooit!"
Deze jongedame, steeds zorgvuldig om
heind gebleven binnen het rayon van het
„beschaafde" Museum-kwartier, had van
het bestaan van de Amsterdamsche volks
buurten in haar onmiddellijke nabijheid
even weinig notie als van de wdde volks
stammen op de eilanden in de Stille Zuid
zee. Even ontsteld slaat omgekeerd een
Amsterdamsch „boefje" te kijken, als
men hem plotseling neerzet in het salon
van een patriciër uit het Museum-kwartier.
Nu spreekt het vanzelf, dat" alzijdige
omgang tusschen de jeugd op een kleun
dorp gemakkelijker is te bereiken dan
in een groots stad. Maar legt mem zich
niet te spoedig bij de moeilijkheden neer?
Beseft men wel voldoende de noodlottige
strekking van deze wederzijdsche onkunde
Voor jongelieden, die zich voor maat
schappelijke» arbeid willen bekwamen, zet
ten de leiders excursies op touw naar fa-
brieks wij leen, armenbuurten en buitenbe-
dr ij ven. Maar, al mogen de bezoekers van
het andere volksdeel zich nog zoo ver
trouwd maken niet alles wat het oog aan
schouwt, in den geest en de sfeer dringen
zij nooit zoo door als een kind, dat met
zijn schoolkameraadje naar huis gaat. Al
tracht men de denkwijze van andersden
kenden in het geloof of van tegenstanders
in de politiek door bergen lectuur en
reeksen vergaderingen te doorgronden,
het blijft van buiten aangebrachte wijs
heid bij hetgeen het kind onbewust leert
verstaan in het gezin van zijn schoolmakker.
De in zijn jeugd geleden schade haait
de volwassene nimmer in en in het be
lang van onze gemeenschappelijke sa-
nier, wat zij misdreven had. Doch ze kon
het hem niet zeggen en alles verliezen.
„Kom", zei hij. „Zullen we terugkee
ren en opnieuw beginnen?"
Hij stak zijn hand uit.
HOOFDSTUK XXX.
Thu's is de zeeman, thuis van de zee.
Het einde van September was gekomen
en de Straat had, na de traagheid van dien
zomer, den arbeid hervat. Om acht uur
dertig en om een uur riep de schoolbel
de kinderen te zamen. Kleine meisjes
met staartvlecktjes, met pas geslepen grif
fels in de hand, gingen keurig loopend
naar school, gevolgd door hun onwillige
broertjes als een komeet door haar
staart.
Nu en dan schoot er een voetbal door
de lucht. Le Moyne had de balspelclub
een stel voetballen beloofd, zei men, doch
hij zou ze dit jaar niet africhten. Een
gerucht deed de roede, dat meneer Le
Moyne voornemens was weg te gaan.
't Was een maand lang ontzettend druk
in de Straat geweest. De keisteenen waren
verdwenen en van trottoir tot trottoir
strekte zich de effene blanke macadam
u.t. De kinderen konden de verzoeking om
er met krijt op te schrijven, nog niet weer
staan. Overal hadden ze figuren getee-
kend. Over het algemeen had de Straat
menleving ware het derhalve te wenschen,
dat de ouders hun kroost opzettelijk en
stelselmatig gingen gewennen aan alge
meen© mens chcnkennisvrucht van alzij-
digen omgang.
BUITENLAND.
Nog slechts theoretische beperking?
„De Temps" heeft, gegeven de neigin
gen, die van verschillende zijden duide
lijker worden, niet veel illusies over de
resultaten, die er verkregen zullen wor
den door de commissie van voorbereid ing
van de ontwapeningsconferentie, welke
commissie, den 15den Fel "uari haar werk
zaamheden zal beginnen. Volgens berich
ten uit Washington meent men in Ame-
rikaansche kringen, dat de ontwapenings
conferentie niet voor het volgend jaar
kan worden bijeengeroepen. „De Temps"
erkent de juistheid van die opvatting om
dat overeengekomen is, dat de confe
rentie eerst bijeengeroepen zal worden
wanneer de Raad van den Volkenbond
meent, dat de veiligheid van alle naties
genoegzaam verzekerd is om zich aan
zullk een proef te kunnen wagen. Dit is
ongetwijfeld nog niet het geval en er zou
den groote veranderingen, die men onmo
gelijk voorzien kan, in den internationalen
toestand moeten intreden, wil de veilig
heid van de wereld het volgend jaar af
doende gewaarborgd zijn. Men is pas
bezig de allereerste schreden in die r.ch-
ti'ng te zetten en wanneer men ziet in
welken geest sommige regeeringen het in
ternationale debat denken te beginnen,
dan geeft men zich rekenschap ervan, dat
de grootste voorzichtigheid geboden is ten
opzichte van het aangaan van verplichtingen
Niets slechts zouden de Vereenigde
Staten de bewapening ter zee van die te
land willen losmaken, men weet ook niet
in welke mate de sowjet-unie zich iw.s-
schien zal aansluiten bij een vermindering
in de bewapening, terwijl iedereen be
grijpt, dat er groot gebaar zou steken
in het verzwakken van de verdedigings
middelen van Europa wanneer het revo-
lutionnair Rusland tot aan de tanden ge
wapend zou blijven. Tenslotte maakt
Duitschland zich gereed te Genève te
betoogen, dat de geallieerde mogendhe
den in de zelfde mate moeten ontwapenen
als Duitschland zelf door het verdrag
van Versailles as ontwapend.
De bijeenkomst van de voorbereiden
de commissie zal, volgens „De Temps
althans duidelijk de verschillende stand*
punten kunnen aanwijzen en de voorwaar
den doen kennen, waarin het vraagstuk
uit theoretisch oogpunt op nuttige wijze
kan worden onderzocht.
De crisis in de Engelsche
steenkolen-nijverheid.
Evan Williams, de voorzitter van het
verbond van mijn-eigenaars, heeft bij de
stcenkolencommissiie de voorstellen inge
diend, waarvan de eigenaars een verbete
ring van den toestand verwachten. De
eigenaars beschouwen o.a. een terugkeer
tot den ach tuur s - werkdag als noodzakelijk.
Sir Herbert Samuel, de voorzitter van
de commissie, vroeg aan WilLams, of
een aanneming van het voorstel om van
den zevenuurs- tot den achtuurs-werkdag
ook nieuwe gordijnen opgehangen en hier
en daar had men zelfs een huis nieuw
geschilderd.
Tot deze algemeene opwinding had het
vreemde geval van den heer Le Moyne
het zijne bijgedragen. Den eenen dag wat
hij in het kantoor van de gasfabriek be
zig met het opstellen van rekeningen, die
eenvoudig belachelijk waren. Men had de
geheele maand 'niet gebakken, was eiken
Zondag naar buiten geweest; niemand kon
zooveel gas verbruikt hebben. Ze moes
ten den ouden meter maar eens wegha
len. Den anderen dag kwam het bericht,
dat de heer Le Moyne slechts zijn va-
cantie op de gasfabriek had doorgebracht
om oude rekeningen te vereffenen
waagde de bariton bij juffrouw Mc Kee
het te beweren en dat hij een groot
chirurg was en Dr. Wilson het leven
had gered.
De Straat, die zich om dien tijd onledig
hield met de vraag of de oude trottoirs
moesten blijven of door cement vervan
gen moesten worden, had er een avond
groote opwinding over niet over de
trottoirs, doch over K. en accepteer
de toen den nieuwen toestand.
Doch men treurde over het bericht van
K/s naderend vertrek. Wat scheelde den
menschen toch? Daar had je Christine's
huwelijk, dat zich zoo goed had laten
aanzien met die luifel en de palmen; het
pakte geheel verkeerd uit. Wel gedroeg
MIJNHARDT's
StaaS-Tableiien .90*
Maag-Tablettan .75*
Zermw-Tabiotton 75<*
LaxQor-TabiGtien .60*
Hoofdpijn-Tabletten 60
Bij Apoth. en Drogisten.
terug te keeren, niet zou beteekenen, dat
100.000 man dadelijk ontslag zouden krij
gen.
Williams antwoordde: Met den zeven
uurs werkdag is het volstrekt hopeloos,
de industrie aan den gang te houden, ten
zij op zeer beperkte schaal. Dan komen
er nog meer werkloozen. Wij beschouwen
een terugkeer tot den achtuurswerkdag
als een van de beste geneesmiddelen.
In de memorie der eigenaars zijn de
voornaamste punten: De prijzen van de
steenkolen moeten voortaan niet meer dan
20 pot. boven het peil van 1913 bedra
gen. Indien de spoorwegbeambten naar
verhouding dezelfde loonen krijgen boven
het peil van 1913 als de mijnwerkers,
zulLen de spoorwegvrachten met 25 pet.
verlaagd kunnen worden. Bij de mijnen
wordt stelselmatig onrust verwekt door
een propaganda die tot leus heeft: de
mijnen voor de mijnwerkers. De klachten
over slecht beheer zijn niet gestaafd. De
achtuurswerkdag zou de prijzen verlagen
met 1 sji. tot 3 sh. per ton en de loonen
zouden stijgen. Ofschoon in 1923 101.978
meer mijnwerkers aan de productie deel
nemen dan in 1913, is deze productie
verminderd met 11.5 millioen ton.
De arbeiders zien in deze voorstel
len een onverholen oorlogsverklaring.
De bultenlandsche politiek
van Sovjet-Rusland.
In een te St. Petersburg openbaar ge
maakt rapport verklaart Rakowski, dat
die houding van de Sovjet-regeering on
veranderd blijft, ofschoon de verdragen
van Locarno tegen de Sovjet-Unie ge
richt zijn.
Over de betrekkingen met Engeland
zegt Rakowski, dat de Sovjet-Unie een
ontzaglijk groote staat is met zijn eigen
belangen en wanneer deze in zekere ge
val Ln tegenover de Britsche belangen
staan, dan is er de diplomatieke weg om
ze in overeenstemming te brengen. Hij
voegt er aan toe, dat de Sovjet-Unie niet
kan toestemmen in een beperking van zijn
onafhankelijkheid noch in verdragen, die
door Engeland gesloten zijn ten koste
van de volken in het Oosten.
Omtrent de betrekkingen tusschenFrank
rijk en de Sovjet-Unie verklaart hij, dat
deze er gunstig voorstaan, want de belan
gen der beide landen zijn over de ge
heele wereld nergens met elkaar in strijd.
Rakowski kondigt verder aan, dat er
waarschijnlijk spoedig normale betrekkin
gen aangeknoopt zullen worden met Tsje-
chosilowakije, Zuid-Slavië en België en
verklaart, dat het jaar 1926 voor de
Sovjet-Unie in gunstiger internationale
omstandigheden begint.
De „particuliere kapitalisten".
Zij betalen 148 millioen roebel belasting.
Volgens de „Ekon. Sjisnj" zijn op het
oogenblik inde sovjet-unie 1.062.730 per-
Palmer Howe zich nu beter, doch hij
zou wei weer uit den band springen. En
Johnny Rosenfeld was dood, zoodat zijn
moeder, als ze op waschdag kwam, niet
vroolijk meer babbelde, doch zwijgend
en met droge oogen over de tobbe ge
bogen stond zelfs de naderende
verhuizing naar een grooter huis vroolijkte
haar niet op. En dan Tiilie. Niemand
sprak over haar. Ze was nu natuurlijk
getrouwd, doch de Straat hechtte nooit
haar goedkeuring aan de omkeering van
de gebruikelijke volgorde in zulke zaken.
Zwaar was haar oordeel over juffrouw
Mc Kee, die na de misdaad er als het
ware nog medeplichtig aan geworden was.
De Straat besloot K. zoo mogelijk te
behouden. Indien hij eenige hoogheid of
grootheid zoo noemden zij het had
getoond na - de verandering in zijn posi
tie, zouden ze hem zonder protest hebben
laten gaan. Doch als een man werkelijk
iets beteekent zoodat de kranten er
een kolom aan geven om te zeggen, dat
hij bijna twee jaar in de stad is geweest
en hij loopt dan nog in dezelfde ver
sleten kleeren en groet iedereen nog op
dezelfde vriendelijke panier, dan bewijst
dat duidelijk, dat zooals de bariton zegt,
„zijn kop nog goed op zijn romp staat".
Iedereen kon, aan de wijze, waarop hij
die automobiel van Wilson laat loepen,
zien, dat hij gewoon is met automobielen
waarschijnlijk buitejilandsche op»
sonen in de inkomstenbelasting aangesla
gen in bun kwaliteit vanparticu
lier kapitalist". Zij vormen 51.2 pet. van
het totaal aantal aangeslagenen in deze
belasting; hun groep is samengesteld uit:
handelaars en industrieelen 89.4 pet., eige
naars en pachters van groote bedrijven
5.4 pet., „financiers" 0.3 pet.; overige
categorieën 4.2 pet. Gemiddeld betaalt
de z.g. „bourgeoisie" in de sowjet-unie
148.000.000 roebel belasting per maand!
Meer dan 100 mijnwerkers bedolven.
Reuter seint uit Wilburton (Oklahoma)
dat er 102 mijnwerkers tengevolge van
een mijngasontploffing in een schacht van
de onderneming Mc. Connell opgesloten
zijn. De ontploffing was zoo hevig, dat
zij van den bodem der schacht naar bo
ven werden geworpen.
De eerste pogingen tot redding hebben
tengevolge van de sterke gasontwikke-
ling geen resultaat gehad, maar ongeveer
10 uur na het ongeval is het aan één
reddingscolonne gelukt, door een lucht
koker de eerste verbinding met de mannen
tot stand te brengen. De meeste mannen
leefden toen nog, maar velen waren al
reeds bewusteloos, zooals de woordvoer
ders nog konden melden. Alle reddings
brigades zijn nu naar het gevonden ver
bindingspunt gedirigeerd.
De kabinets-crisis in Duitschland.
Luther heeft de kabinetsformatie op
zich genomen en verwacht wordt de spoe
dige totstandkoming van een kabinet uit
de middenpartijen. De socialistische groep
in den Dultschen Rijksdag heeft in een
communiqué te kennen gegeven waarom
zij niet kan meewerken aan het herstel der
groote coalitie. De voornaamste reden is
dat zij een vruchtbare samenwerking met
de volkspartij onmogelijk acht.
Hevige koude.
In heel Duitschland is het sinds Dins
dag nog aanmerkelijk kouder geworden.
Te Berlijn daalde de thermometer tot 12
graden onder nul, maar steeg 's middags
weer tot 9 graden onder nul. In Oost
en West-Pruisen heerscht er 15 a 18 gra
den koude.
Ook in Rusland schijnt het bar koud
te zijn. Zoo heerschte er Dinsdag Oos
telijk van St. Petersburg een koude van
35 graden en Woensdag 25 a 30 graden.
Te Moskou werd Dinsdag 20 en Woens
dag 25 graden vorst geregistreerd. In
Scandinavië is het weer daarentegen vrij
zacht gebleven. Daar stond de thermome
ter 1 a 2 graden boven nul.
SPORT.
Voetbal.
Zuidelijke 3e klasse N.V.B.
Zondag a.s. zal bij gunstig weer al
hier aan den Polderschen weg een wed
strijd plaats hebben voor de Zuidelijke
derde klasse A N.V.B. en wel tus
schen Goes 1 en Zeelanclia I (Middel
burg).
Doordat eenzelfde advertentie
3 maal geplaatst 2 maal
wordt berekend, is de prijs
per regel slechts 16 cent.
te gaan. Al die groote heeren hebben
buitenlandsche. „En nog iets", zei de
bariton, „heb je gezien hoe hij Dr. Ed
rondrijdt? Die heeft hem bij elk con
sult. De oude jongen is er erg verheer
lijkt door".
Eenigen tijd later kwam K. de Straat
in en hoorde hij, evenals op den eer
sten dag, den bariton zingen:
„Thuis is de zeeman, thuis van de zee
En de jager is thuis van de bergen".
Thuis! Wel, dit was thuis. De Straat
scheen haar armen naar hem uit te strek
ken. De ailanthus-boom wuifde in het
zonlicht voor het kleine huis. De boom
en het huis waren oud; in hun leeftijd
was het ook September. Christine zat
op het balcon te naaien. Een jongen
schreef iets met krijt op het cement onder
den boom. Toen hij ldaar was, deed hij
een stap achteruit en inspecteerde hij zijn
werk met het hoofd op zij. K. pakte hem
van achteren beet en draaide ^hem om.
„Hei daarl" zei hij streng. „Heb je
niets anders te doen dan de straat te be
schrijven? Wat zal ik met je doen? Je
aan een agent overgeven?"
„Aau, laat me los, meneer KJ."
„Je moet de jongens vertellen, dat de
pic-nic overgaat, als ik weer schrift op
deze straat zie."
„Aau, meneer KJ"
.(Wordt vervolgd).