N°. 128.
„K"
Woensdag 28 October i92&»
H2e Jaargang.
FEUILLETON
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, .Woensdag
en Vrijdagavond.
«OME
Uitgave Naaml. Venn. „Goesche Courant" fJH
COURANT
en Kleeuwens Ross Drukkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing n
wordt tweemaal berekend.
Familieberichten 110 regels f2,40.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
DE AFDWALING DER
CHRIST. HIST. UNIE.
De politieke geschiedenis kent enkele
groote figuren, welke eerbied en bewon
dering wekken, niet alleen onder partij-
nooten, doch in meer breeden kring, zoo
wel om hun rechtschapenheid van karak
ter als om hun breedheid van opvatting.
Tot deze figuren, welke met hoofd en
schouders boven de middelmaat der parle
mentariërs uitsteken, behoort ongetwijfeld
wijlen jhr. mr. A. F. de Savornin Lob
mande vroegere leider der Christelijk
Historische Unie.
Een edelman in den waren zin des
woords, een lichtend voorbeeld.
Helaas gaan dergelijke persoonlijkhe
den in onzen huidigen tijd meer en meer
tot de zeldzaamheden behooren. Vooral in
s lands vergaderzaal.
Het verscheiden van den heer de Sa
vornin Lohman is voor de Christ. Hist,
partij een buitengewoon groot verlies ge
weest. Een verlies, dat men nog geens
zins te boven is. Voor den heer Lohman
werd nog geen gelijkwaardigen opvolger
gevonden. Wat natuurlijk geen verwonde
ring baren kan.
Nu zou men echter mogen verwachten,
dat de huidige leiders der C. H. partij
de voetstappen van hun grooten voorgan
ger naarstig zouden drukken.
Men zou mogen verwachten, dat in
ons parlement zou blijken, dat
zijn groote geest over zijn opvolgers
was vaardig geworden, dat aldaar De Sa-
.vornim Lohman's denkbeelden zouden wor
den uitgesproken en verdedigd, zij het
dan ook niet op zijn voortreffelijke wijze
en met de kracht van zijn klemmend be
toog.
Dit is echter ori. niet het geval. Het wil
ons voorkomen dat de Chr. Hist, kamer-
groep meermalen afwijkt van den breeden
weg, door den heer Lohman zoo duidelijk
getraceerd, om te gaan dolen in de anti
revolutionaire boschaadjes. Het neigen
der Chr. Hist, voormannen in de a.r. rich
ting zou men kunnen opvatten als een be
denkelijk degeneratie-verschijnsel der par-
Uj-
Er bestaat bij onze rechtsche regeering
(bij de rechtsche overheid in 't algemeen)
een gevaarlijke zucht to-t reglementeeren,
tot „massregein", een bedenkelijk streven
om te trachten de menschen te verbeteren,
te „verzedeilijken" door dwang van boven
af en door allerlei verbodsbepalingen.
De Chr. Hiist. Kamergroep werkt dit
streven in de hand.
Of zulks in de parttij algemeene instemr
ming vindt, meenen wij te mogen betwijfe
len.
Wij kennen althans wel Chr. Hist.,
welke zich daar slechts zeer noode mee
kunnen vereenigen.
Wijlen de heer De Savornin Lohman
was geen voorstander van dien overheids
dwang en van die uitgebreide overheids
bemoeiing.
In zijn Verzamelde Opstellen (afl. 13-
14, pag. 68-69) lezen we over overheid
54
door
MARY ROBERTS RINEHART.
Uit het Engelsch vertaald door
A. M. ROOSENSTEIN.
„Maar Joe, ze hebben alleen gedaan
wat ze dachten dat rechtvaardig was. Er
is een fout gemaakt, onverschillig wie het
gedaan heeft."
Hij staarde haar ongeloovig aan.
„Maar je bent toch niet van plan ge
noegen te nemen met zulke dingen? Elke
heer, dat de een of andere idioot een fout
maakt, zuilen ze jou de schuld geven/'
„Doe toch niet zoo theatraal. Kom bin
nen en ga zitten. Ik kan niet met je pra
ten als je elk oogenblik uitbarst als een
Hamr praktische toon had effect. Hij
ging verder de kamer in, doch een stoel
weigerde hij beslist.
„Ik denk, dat het je wel verwonderd
zal' hebben, dat je niet van mij hoorde.
Ik heb je heel wat vaker gezien, dan jij mij"
Sidney was niet op haar gemak. Bespied
te worden is altijd een weerzinwekkende
gedachte en een afgewezen minnaar steeds
in haar omgeving te weten vervulde haar
met ontsteltenis.
„Ik wou, dat je een klein beetje ver
standig wilde zijn, Joe. Het is zoo dom
van je. werkelijk. Het is niet, omdjat je
en zedelijkheid het volgende:
„Diegenen, die in regeeringskringen
openlijk en beslist voor de handhaving der
hoogste zedelijkste beginselen opkomen en
aanraden voor geen middel, dat tot overwin
ning dier beginselen schijnt te kunnen lei
den, terug te deinzen, kunnen rekenen op
algemeenen bijval. Hoe forscher zij spre
ken, hoe duidelijker immers hun edele zin
en onverschrokkenheid in het oog sprin
gen.
Toch haalt, althans op den duur, zoomin
dat luid spreken als krachtig optreden
veel uit. Zelden of ooit werd het doel be
reikt en gelukte het soms erge onzedelijk
heid of buitensporigheid den kop in te druk
ken, dan vertoonde zich toch spoedig de
reactie, die al het gedane ongedaan maak
te, zoodat men t&n slotte eer achter- dan
vooruitgegaan was.
Hoe zou dat ook anders kunnen?
Indien onze begrippen omtrent zede
lijkheid niets anders zijn dan de uitvloei
sels van ons maatschappelijk, ons eco
nomisch bestaan, dan is het denkbaar, dat,
als de economische toestanden, desnoods
met geweld of kunstmatig, zijn gewijzigd,
ook de zedelijke begrippen zich wijzigen.
Maar de Christen weet, dat, al kent hij
onveranderlijke wetten der zedelijkheid,
zijn eigen bedorven natuur onophoudelijk
zich tegen de naleving daarvan verzet
dat de mensdh dpor en door egoïst is en
van nature zijn eigen begeerte en genot
heel wat hooger stelt dan de zedelijke wet,
al ziet hiij zeer goed in, dat van hare nale
ving het algemeene welzijn afhangt. Zijn
slechte handelingen vloeien niet voort uit
gebrek aan kennis, maar zlijn een gevolg
van zijn verkeerde geaardheid, en al kan
nu (Strafbedreiging den een of ander nog
wat van het plegen daarvan terughouden,
toch ziet hij in, dat eerst als zijn natuur ver
anderd is, en hij een beter levensdoel heeft,
hij in staat wordt datgene, wat zijn plicht
hem voorschrijft, ook dan te verrichten,
als het hem tegen de borst stuit.
Maar de wetgever kan die verandering
niet bewerken, hij treft slechts verkeerde
handelingen, en zoodra hij zekere booze
uiting met geweld onderdrukt, verschijnt
deze terstond weer in anderen vorm.
De men scheliij ke natuur is veel sterker
dan de wetgever; zij laat zich bedwingen,
doch alleen door een hoogere, niet door
een menschelijke macht. Kerk en maat
schappij kunnen ongetwijfeld veel inwer
ken op 's menschen gemoed en trachten
het egoïsme te overwinnen of binnen ze
kere grenzen althans te beperken; maar
de overheid kan dat niet, en zoolang zij
dat niet kan zal haar invloed op zedelijk
gebied geheel onbeteekend blijven.
Daarbij komt nog iets anders. De over
heid, die met geweid en zonder geweld
werkt zij niet den mensch zedelijke
beginselen wil opdringen, is, wijl zij groote
ongelijkheid schept, onrechtvaardig.
Zoodra de overheid eene hartstocht be
strijdt, en, waartoe zij zich wel gedrongen
ziet, eene andere met rust laat, straft of
dwingt zij wel den een, maar laat den an
der, die toch even schuldig is, vrij uit gaan.
van mij houdt, maar omdat je van je zelf
houdt."
„Als je me aanziet kun je dat niet zeg
gen, Sid."
Hij bewoog zijn vinger tusschen hals
en boord een oude gewoonte; doch de
boord was zeer ruim. Hij was mager.
„Zorg en tegenspoed ondermijnen mijn
gezondheid. En dat is niet alles. Overal
waar ik ga zeggen de menschen„daar
i,s die man, dien Sidney Page afgedankt
heeft toen zij naar het ziekenhuis ging.
Ik ben zoover nu, dat ik zooveel mogelijk
uit de Straat wegblijf."
Sidney was ontsteld en verbitterd. De
ze onredelijke, opgewonden jongen was
niet het standvastigje getrouwe jongmensch,
dat zij altijd gekend had. Het kwam haar
voor, dat hij maar nauwelijks gezond van
geest was dat er onder zijn rustig
uiterlijk en zorgvuldig beheerschte stem
iets abnormaals school, iets dat zij niet
kon bevatten. Zij zag hem hulpeloos aan.
„Maar wat wil je dan ,dat ik doe?
Je maakt me haast brang. Ga dan toch
eerst zitten
„Ik zou willen, dat je thuis kwam.
Ik vraag niets anders op het oogenblik.
Ik vraag je alleen maar om thuis te ko
men, zoodat alles weer is zooals vroeger.
Nu ze je er uit gezet hebben
„Dat hebben ze niet gedaan. Dat heb
ik je gezegd."
„Ga je er weer heen?"
„Beslist."
„Ga je terug om het hospitaal of om
iemand die er aan verbonden is?
Sidney was nu werkelijk woedend, woe
dend en ropkelpos» Zij had zooveel door
Zij kan den wellusteling, den onmatige
straffen; maar den gierigaard, den inha
lige, den slimmen misleider, moet zij laten
ioopen, al maken deze zich soms aan veel
ergere zaken schuldig.
Daarom moet zij zich op dit gebied
onthouden. Bevordering der zedelijkheid is
hare taak niet.
En toch behoort de overheid de weiten
der zedelijkheid te handhaven. Zij bedreigt
straf, niet omdat de maatschappij het nut
tiger vindt, dat sommige handelingen neet
worden gepleegd, maar omdat haar van
Godswege de handhaving der goddelijke
wetten is toevertrouwd. Zoo is onze over
tuiging.
Schijnbaar strijdt dit met hetgeen wij in
den aanvang schreven; in werkelijkheid
echter niet.
De overheid toch heeft niet de zedelijke
wet in haar vollen omvang te handhaven
dat kan zij natuurlijk niet maar
alleen in zoover als de overtreder dier
zedelijke wet een of ander goed ge
zondheid, ie ven, eer, eigendom enz.
aanrandt,' dat meer direct staat onder
de hoede der overheid.
Al blijft de wil Gods, de wet die den
menschen van Godswege gesteld is, de
grondslag der zedewet, en al is het de
roeping der Overheid die wet tegenover
hen die haar schenden te handhaven, toch
treedt de overheid eerst op, wanneer de
wetsovertreder handelingen pleegt, welke
bedoelde goederen in gevaar brengen".
Tot zoover den Jieer de Savornin Loh
man.
Wij meenen den Christ. Historische
Kamerleden het bovenstaande Ier lezing
en ter overdenking te mogen aanbevelen.
Misschien zal men dan in de toekomst
de kracht vinden om terug te keeren op
den koninklijken heirbaan.
BUITENLAND.
De val van de franc.
De 'laatste dagen, vertoont de Fransche
franc weer een achteruitgang. Maandag
daalde ter Amsterdamsche beurze de koers
eenigen tijd tot beneden een dubbeltje.
Vermoedelijk is de ongelukkige strijd
der Franschen tegen de Rilfijinen, welke
millioenen per dag verslindt, hieraan niet
vreemd.
Te Parijs heerscht de franken koorts,
men is er zenuwachtig en ongerust.
Briand werd plotseling ongesteld en
aan het ministerie van ooriiog meldde zich
een gek met een „machine ter dekking
van het tekort".
Allesbehalve plezierig is de positie van
den Franschen minister van financiën Cail
laux. President Painlevé heeft Caillaux
verzocht af te treden. Doch deze zeide:
„Ik zal sleöhts samen met u weggaan,
mijnheer de President", en hij beriep zich
op den steun hem destijds door Painlevé
toegezegd.
Er is vervolgens een kabinetsraad ge
houden, waar Caillaux een uiteenzetting
van zijn plannen heeft gegeven, welke op
gemaakt, dat haar geheele wezen gemak
kelijk in opstand kwam.
„Als je daardoor alles beten" kunt be
grijpen", riep ze, „ik ga terug om beide
redenen".
Het volgende oogenblik speet het haar.
Verwonderlijk genoeg, schenen haar woor
den hem steun te geven. Voor den eer
sten keer ging hij zitten.
„Dan is alles voorbij wat mij betreft,
nietwaar?"
„Ja, Joe. Dat hej> ik je lang geleden
al gezegd."
Hij scheen nauwelijks te luisteren. Zijn
gedachten waren ver vooruit. Toen zei
hij plotseling:
„Je vindt zeker ook wel, dat Chris
tine haar handen vol' heeft met Palmer.
Nu als je Wilson neemt, zul je meer
moeilijkheden hebben dan Christine ooit
aan gedacht heeft. Ik kan je dingen van
hem vertellen, die je tweemaal zullen doen
denken voor je besVuit.
Doch Sidney had haar toppunt bereikt,
zij stond op en wierp de deur open.
„Eik woord, dat je zegt bewijst me
dat ik gelijk heb met je niet te trouwen,
Joe", zei ze. „Mannen zeggen zoo iets
onder geen omstandigheden van elkaar. Je
gedraagt je als een ondeugende jongen. Ik
heb 'liefst, dat je hier niet terugkomt voor
je volwassen bent Hij was zeer bleek,
doch hij nam zijn hoed op en ging naar
de deur.
„Dat ik in de war ben, weet ik wel
zei hij. „Ik heb weg willen gaan, maar
moeder gaat er zoo tegen Je1 keer. Ik zal
je niet meer 'lastig vallen
Hij haalde een klecune doos uit zijn zak
zijn ambtgenooten een gunstigen indruk
heeft gemaakt.
Naai* de „Echo de Paris" verneemt
komen de plannen van Caillaux in hoofd
zaak op het volgende neer:
De Regeering zou geen beroep meer
doen op het crediet op korten termijn en
geen nieuwe bon.s meer uitgeven dan alleen
voor zoover noodig om de oude te her
nieuwen.
Stichting van een amorlisatiefonds, dat
op zekere hoogte onafhankelijk zou zijn
van de regeering.
De inkomsten van dit fonds zouden
verzekerd worden uit: a. een belasting
van de Fransche rente met tien procent,
dus gedeeltelijke opheffing van den alge-
heefen vrijdom van belasting tot dusver
aan de rente toegekend; b. verhooging
van de belasting op Fransche geld waar-
waardige papieren met 12 tot 22 pro
cent c. verhoog.ng van de belasting op
buiten! andsche waarden met 18 tot 30
procent; d. verhooging van de grondbe
lasting met vijf procent; e. verhooging
van de belasting op de vrije beroepen met
2V2 procent.
Beiastingverhooging alzoo is het voor
naamste middel om uit het moeras te ge
raken.
Zulks maakt echter den minister van
financiën gewoonlijk niet populairder.
Het Grieksch-Bulgaarsch conflict
in den Volkenbond.
Maandag is de behandeling van het
Grieksdh-Bulgaarsch conflict door den
Vo'jkenbondisraad aangevangen.
De vertegenwoordiger van Bulgarije ver
killaart, dat geen enkel punt op Grieksch
gebied ooit door BuLigaarsche troepen is
bezet.
De Grieksche gedelegeerde verklaart,
dat Griekenland zijn troepen uit Bulgarije
zai terugtrekken, zoiodra de Bulgaren het
Grieksche gebied zullen hebben verlaten.
Met 'het ojpg op deze twee tegenstrij
dige verklaringen stelt Briand (Frankrijk,
voorz.) een geheime vergadering voor.
Na hervatting der openbare vergadering
wordt Chamberlain (Engeland) tot rap
porteur benoemd. Hij verklaart, dat het
grensincident ontstaan tusschen de twee
'leden van den Volkenbond een onhoudba-
ren toestand beteekent, zelfs een beleedi-
ging voor de beschaving, en voegt er aan
toeDe raad heeft niet de zekerheid ver-
liregen, dat de militaire opera lies zijn
opgehouden en dat de troepen zich achter
de nationale grenzen hebben teruggetrok
ken. Hij noodigt dientengevolge de verte
genwoordigers der beide staten uit hem
binnen 24 uur te doen weten, dat hun
regeeringen onvoorwaardelijk order heb
ben gegeven aan haar troepen zich terug
te trekken achter de nationale grenzen
en binnen 60 uur, dat dit is geschied; dat
alle vijandelijkheden zijn geëindigd en dat
alle troepen zijn gewaarschuwd, dat een
hervatting van het vuren zal leiden tot
krachtige strafmaatregelen.
Ten einde den raad en de beide belang
hebbende staten te ondersteunen verzoekt
de raad de regeeringen van Frankrijk,
Britannië en Italië aan de officieren, die
zich in de nabijheid bevinden, order te
geven zich onmiddellijk naar de streek
te begeven, waar het conflict is ontstaan,
en den raad onmiddellijk mededceling tc
doen van het oogenblik, waarop de troe
pen achter de grenzen zijn teruggetrokken,
de vijandelijkheden zijn geëindigd.
De Duitsch-Nationalen en Locarno.
Zooals wij reeds gemeld hebben zijn de
drie Duitsch-Nationale ministers uit het
Duitsche kabinet getreden, aangezien deze
partij zich niet kan vereenigen met het
te Locarno gesloten verdrag.
Het Duitsche rijkskabinet heeft kalm
besloten aan te blijven en rustig op den
te Locarno ingeslagen weg voort te gaan.
In de drie vacatures zal vermoedelijk
voorloopig niet worden voorzien, maar zal
de leiding dezer departementen ad interim
aan icden van het kabinet zelf worden op
en bood haar die aan. Het deksel was vol
gaten gestoken.
.^Reginald", zei hjij ernstig. „Ik heb
hém den geheelen winter gehad. Eemige
jongens vingen hem in het park en toen
heb ik hem mee naar huis genomen."
Ze bleef sprakeloos 'van verwondering
staan met de doos in de hand, lerwjj! hij
de trap afliep en de Straat inging. Bene
den aan de trap botste hjj bijna met
Dr. Ed.
„Waar is Sidney?" zei Dr. Ed vrien
delijk. „Dat is prachtig, Joe. Ik ben blij
dat je 't in orde gemaakt hebt."
Blind voor alles liep de jongen de
Straat in.
HOOFDSTUK XX.
Verzet.
De winter verslapte Zjijn greep slechts
'langzaam dat jaar, Maart was bitter koud,
zelfs in April waren de wegen en heg
gen nog bevroren. Doch s middags was
de nadering van de 'lente te bespeuren.
In dien tuin van het hospitaal! zaten be
terende patiënten op de banken op rood
borstjes te letten. De fontein, welke stuk
gevroren was, werd hersteld.. Hier en
daar op een vensterbank opende een tujlp
zjjn kleurige bloembladen voor de zonne
warmte.
In Maart had Harriet een kort uitstapje
naar het buiteniliand gemaakt; zij kwam
terug, beladen met nieuwe modellen en
japonnen en met nieuwe geestdrift. Ze
plantte bloemen op haar zusters graf en ging
terug naar haar werk met het gevoel', dat
zjj haar plicht vervuld had. Een combi
Verwacht wordt dat de Rijksdag met
de zekere meerderheid van centrum, volks
partij, democraten en soc.-democraten Lo
carno zai aannemen, waarna de Duitsch-
Nationalen weer in de regeering zouden
kunnen terugkomen.
Een gedenkteeken voor Hippoliet Meert.
Op de stedelijke begraafplaats te Gent
is Zondag een monument onthuld voor
wijlen prof. dr. Hippoliet Meert, den
stichter van het Algemeen Nederlandsch
Verbond en gewezen hoogleeraar aan de
tijdens den oorlog vernederlandsche uni
versiteit te Gent. Uit alle hoeken van het
Vlaamsche land waren deelnemers met
rouw omfloerste Leeuwenvaan dels opge
komen.
Betoogingen op de begraafplaats waren
verboden, maar in een groote zaai vond
een huldiging plaats. Verschillende spre
kers voerden het woord.
Mej. Prins bracht uit naam van een
aantal Nederlandsche vrienden hulde aan
de wijze, waarop Hippoliet Meert zijn
heele leven opofferde ter verwezenlijking
van zijn Vlaamsche en Groot-Nederland -
sche idealen.
Daarna trok men naar de begraafplaats.
De geheele plechtigheid had een waar
dig verloop.
De Keulsche zone.
Te Londen verwacht men dal Keulen
in het begin van het niemve jaar zal zijn
ontruimd. Het wachten schijnt te zijn op
de behandeling van het Duitsche ontwa
pening»-vraagstuk door den gezantenraad.
De „Times" meldt dat reeds vast staat,
dat het grootste gedeelte van het Britsche
leger naar Wiesbaden overgeplaatst zal
worden, indien de Franschen opperbevel-
veihebber de noodige gelegenheid kan ver
schaffen om de Engelsche troepen onder
te I
De strijd tusschen Grieken en Bulgaren.
Volgens het Atheensch corresponden
tiebureau heeft de Roemeensc'he gezant
in een onderhoud met den minister-pre si
natie van crocus sen en sneeuw op den
grond gaf haar een inspiratie voor een
japon. Op den terugweg teekende Z(ij het
met potjlood op een enveloppe.
Grace Irving, die go&& bevallen was
Lij den uitverkoop van witte goederen, was
naar de voorjaarskatoentjes verplaatst. Zjj
begon meer met opgeheven hoofd te Ioo
pen. Op den dag, waarop z,ij aan Sidney
de stof voor een eenvoudige witte japon
verkocht, was ze zeer gelukkig. Eens
bracht een klant haar een bosje sleutel
bloemen. Den geheelen dag hield zjj ze
onder de toonbank in een gjlas en 's avonds
bracht zjj ze aan Johnny Rosenfeld, die
nog steeds in het ziekenhuis te bed lag.
Op Sidney, K. en Christine had de
winter zijn stempel merkbaar achterge
laten. Christine, die haar leven aan de
nieuwe omstandigheden aanpaste, was ern
stiger en dacht meer. Ze was nu meestal
alleen. Onder K.'s leiding had zij „The
Duchess" opgegeven; ze las nu betere
boeken. Ook dacht ze, voor liet eerst in
haar leven, over degelijke onderwerpen,
Sidney's oogen hadden iets van hun
glans verloren en haar stem was dieper
geworden. Was ze vroeger mooi, nu was
ze lief. Zij was weer in het hospitaal,
ditmaal in de kinderafdeeling. K. die er
eens kwam om een mandje fruit aan
Johnny Rosenfeld te brengen, zag haar
met een kind op den arm en iets in naai
oogen, dat hij er nog nooit gezien na
Het deed hem feed, in aanmerking geno-
men hoe de zaken met hem stonden, ioen
(dj er uit kwam keeik lifl recht voor ztch
U*t' (Wordt vervolgd).
