K99
N0. 110.
Woensdag 50 September 193K&.
11.32° Jaargang»
42 FEUILLETON
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESC
ÜJtgavf f&aml. "Vterra* *G*esdie Onmaf
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Familieberichten 110 regels f2,40.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
BUITENLAND.
Rusland, DuitscHland en hei
waarborgverdrag.
De o economische toenadering tusschen
Duitschland en Rusland, die goede vor
deringen maakt en waarbij men het o.a.
reeds eens is geworden over een. crediet
van 100 millioen door Duitschland aan
Rusland voor den aankoop van landbouw
machines, dreigt door de eventueels on
der teekeniig van het waarborgverdrag door
Duitschland weer te verflauwen. Rusland
beschouwt de politiek van den Volken
bond en het streven naar het sluiten van
een waarborgverdrag als een bedre ging.
Van Duitsche zijde schijnt men Rusland
ts kennen te hebben gegeven, dat het on
derteekenen van dit verdrag geen wijziging
van de Duitsche politiek ten opzichte van
het Oosten zou be teekenen. GraafWestarp
heeft inde laatste vergadering van de par
lementaire commissie van buitenlandsche
zaken deze kwestie Ier sprake gebracht en
Strssemann zou hem hebben geantwoord
op een wijze, die aan da delijkheid nists
te wens hen liet.
Marokko.
Lyautey vraagt ontslag.
Lyauiey heeft in den raad van depar
tementshoofden en chefs van dienst de re
denen uiteengezet, waarom hij verzocht
heeft vervangen te worden. Hij mesint,
dat door het herstel, dat de toestand tenge-
gevolge van de jongste krijgsverrichtingen
heeft ondergaan, waarbij de Franschstroe
pen de oude linie weer bereikt en hier en
daar zelfs overschreden hebben, het ga-
vaar voor het protectoraat geweken is en
hij nu volkomen gerust kan verzoeken hem
de- gewenschte rust te verstrekken.
Een brief van den gewezen keizer
aan Soechomlinof.
De Montagmorgen publiceert een fac
simile van een brief, diih de gewezen kei
zer Wilhelm op 1 Augustus 1924, dus
nauwelijks een jaar geleden, gericht heeft
aan Soechomlinof, d:e in 1914 Russisch
minister van oorlog was. De brief luidt
aldus: „Het tusschen tsaar Nicolaas en
mij te Björkö gesloten verdrag schiep den
grondslag voor een vredelievende en vriend
schappelijke samenwerking tusschen Rus
land en Duitschland, welke samenwerking
de beide heerschers beoogden. De uitwer
king van het verdrag werd vernietigd door
de Russische d plomatie (Sasonof, Is-
woiski), de leidende Russische militaire
kringen, leidende parlementsleden en po
litici. De door hen verlangde wereldoorlog
heeft hun wenschen niet vervuild maar hun
plannen vernietigd ein kostte zoowel den
tsaar ais mijzelf den troon. De vreeselijke
gevolgen van den aanval van Rusland op
Duitschland en de verdere gebeurtenissen
üeeren ons, dat het heil van beide landen in
de toekomst bestaat in een trouw samen
gaan zooals voor honderd jaar na het her
stel van de beide monarchieën. Ik dank U
door
MARY ROBERTS RINEHART.
Uit het Engelsch vertaald door
A. M. ROOSENSTEIN.
Christine scheen het toe, dat zij nooit
weer vrooiijk zou worden. Zij liet hem
slechts noode gaan. De klank van zijn
diepe stem gaf haar een gevoei van ze
kerheid. Zij hield van den stevigen hand
druk, dien hij haar gaf, toen hij einde
lijk naar de deur ging.
„Wilt U meneer Howe zeggen, dat het
me spijt hem niet aangetroffen te heb
ben? En ik dank U."
„Ik hoop, dat U Uw bezoek eens zuit
herhalen", zei Christine eenigszins ern-
stig.
„Zoo vaak als U me vraagt."
Toen hij de deur achter zich gesloten
had, hadden Christine's oogen een an
dere uitdrukking. De zaken waren wel
is waar niet in orde, maar toch niet
hopeloos. Men kon nog vrienden hebben,
groot en sterk, met kaime stem en oogen.
Toen Palmer thuis kwam was de glim
lach, waarmee ze hem begroette, niet ge?
dwongen.
De inspanning van den dag was slecht
voor Anna geweest. Le Moyne vond haar
op den divan in de getransformeerde
naaikamer en zag haar ongerust aan. Ze
zat op met eenage beddekussens in haar
voor de toezending uwer mémoires."
Doorn, 1 Augustus 1924.
w. g. Wilhelm I. R.
Vlaamsch rekest aan den volken-
bondsraad.
De correspondent van de N.R.C. te
Brussel meldt:
Door de vereeniging Recht voor Allen
samengesteld uit om Vlaamsch-politijke
redenen ontslagen of achteruitgeslelde amb
tenaren en bedienden, is aan den Volken
bondsraad te Genève een brief gestuurd
waarbij „de Vlaamsche gebroodroofden
en verongelijkten" de hulp en den steun van
den Bond inroepen „om de Belgische re
geering, vertegenwoordigd door de heeren
Van Cauwelaert, Hijmans en De Brou-
ckere, te nopen tot het naleven van de
Haagsche Conventie en van het Vredes
verdrag van Versailles, ondanks welke de
Belgische regeering, na den wapenstil
stand, volgend op den wereldoorlog, een
waar schrikbewind tegenover loyale Vla
mingen heeft ontketend."
Tevens heeft dezelfde vereeniging aan
den Volkenbond sraad twee memories ge
zonden, waarin de verdediging der Vlaam
sche activisten is samengevat, en een bro
chure: De amnestie in het Vredesverdrag
van Versailles en in andere Tractaten,
waarin wordt betoogd, dat deze Vlamin
gen onrechtmatig vervolgd en gestraft zijn.
„In elk beschaafd land, aldus het slot
van het begeleidend schrijven, werd am
nestie verleend; daarom richten wij ons tot
u, Liga der Volkeren, om de Belgische
regeering te verzoeken ons menschelijk te
behandelen, want steeds bleef zij doof
toen wij haar om amnestie vroegen."
De gezonken duikboot.
Men weet dat de Amerikaansche duik
boot S 51, Zaterdagochtend vroeg door
het kustvaartuig City of Rome was aange
varen en gezonken. Drie leden van d be
manning waren gered. Het wrak is'gelo-
caliseerd en men probeert het te lichten.
Op het oogenblik dat de botsing ge
beurde moet de duikboot niet gesloten zijn
geweest. Tenminste, de overlevenden van
de S 51 vertellen, dat zij hun kooi dicht
bij den uitkijktoren hadden en na de bot
sing naar buiten waren gespoeld. De drie
mannen hadden nog om een andere reden
weinig hoop, dat de 37 andere leden der be
manning de botsing hebben kunnen overle
ven. Er was n.iL onmiddellijk na den schok
een ontwikkeling van chloor-gas opgemerkt
Het wrak ligt op 20 zeemijl Oostelijk
van Blockeiland.
Blijkens een reuter-telegram uit New
London zijn duikers er Zondag in geslaagd
een kabel onder de gezonken boot door te
brengen. Er is een groote hefkraan gere
quireerd en met behulp daarvan hoopt
men de S 51 aan de oppervlakte te krij
gen. Een der duikers heeft op de boot ge-
lioopen en door kloppen gepoogd, zich
ervan te vergewissen of er nog levenden
aan boord waren. Op het geklop werd
rug en een flesch aromatische ammoniak
naast zich.
„Een beetje kortademig", hijgde
ze. „Ik moet naar beneden. Sdney
komt thuis voor 't avondeten; en
de anderen Palmer en
Verder kwam ze niet. K. hel ho/rlpg<
in de hand, voind haar polls dun, traag en
onregelmatig. Hij was op deze gebeurlijk
heid voorbereid en haastte zich naar zijn
kamer oan ainyi-nitrite. Toen hij terug
kwam was ze bijna bewusteloos. Er was
zelfs geen tijd om Katie te roepen. Hij
brak de capsule in een handdoek en
hield dien oiver haar gelaat. Na een poosje
verminderde de hevigheid van den aanval,
doich haar toestand bleef zorgelijk.
Harriet, die intusschen thuis gekomen
was, zat bij haar zuster en hield haar
hand in de hare. Langen tijd zei ze niets.
Ze hadden om Dr. Ed gezonden, maar
hij was nog niet gekomen. Harriet gevoel
de zich te ellendig om dc zaakkundige
manier op te merken, waarop K. Anna
behandelde.
„Ik ben een hardvochtige zuster voor
haar geweest", zei ze. „Als U haar redt,
zal ik trachten het goed te maken".
Christine zat op de trap, verschrikt en
hulpeloos. Zij hadden om Sidney gezon
den, doch er was geen telefoon in huis en
de boodschap bereikte haar niet vlug.
Oim zes uur kwam Dr. Ed hijgend bo
ven in de kamer. K. ging iets achteruit.
„Wel, dat is treurig, Harriet", zei Dr.
Ed. „Waarom heb je in 's Hemelsnaam
niet een anderen dokter gehaald, toen ik
niet thuis was? Als ze een weinig amyl-
nitrite gehad had
„Dat heb ik haar al gegeven", antwoord
echter geen enkel beantwoord geluld ver
nomen.
Dit meldde Reuter. Ook een R.C.-be
richt uit Londen luidt pessimistisch: „Het
lot van de 34 (andere berichten spreken
van 37) officieren en manschappen van
de S 51 is nog niet vastgesteld; maar men
houdt het voor zeker, dat zij dood zijn.
De duikers hebben op bun signalen geen
antwoord ontvangen; en de duikboot kan
pas heden (Maandagworden gelicht. Po
gingen die gisteren waren gedaan om het
wrak te lichten waren niet geslaagd, omdat
de kranen niet sterk genoeg waren de kra
nen van grootere capaciteit konden pas
heden op de plaats de.- ramp aankomen.
Engeland.
Het congres der arbeïderspartij.
De houding tegenover het communisme.
Te Liverpool is het congres der arbei
derspartij door Grant geopend met een
presidentieele rede, waarin hij de politiek
van de wereldrevolutie en van de gewa
pende dictatuur wraakte. De bekwaamste
leiders der arbeiderspartij zijn kwaad
aardig aangevallen en haar politiek is ver
dacht gemaakt door listige kuiperijen van
lieden, die een ontwrichting van de ar-
dersbeweging nastreven. De arbeiderspar
tij zou baar idealen te schande maken, in
dien zij naliet opnieuw te getuigen van
hare scheppende democratische beginselen
en de onvruchtbare, vernielende politiek
te verloochenen, welke een minderheid
haar op wil dringen. Een samenwerkend
gemeenebest is alleen te bereiken door par
lementaire wetgevende maatregelen.
De manoeuvres in Engeland.
Men schrijft aan de „N. R. Crt.'
Dc Engelsche manoeuvres die van 21-
26 Sept. j.l. in Hampshire ten Noor
den van Manchester gehouden werden,
zijn zeer belangwekkend geweest.
Dc moderne oorlogsmiddelen, in prak
tijk gebracht met betrekking tot snelheid
van verplaatsing en ingrijpen in den strijd
door een zwakke partij tegenover een veel
sterkere, bleken van groote waarde voor
den numeriek zwakkere."
"De oefeningen werden geleid doorGraaf
Cavan, chef van den Generalen Staf. De
minister van oorlog. Sir Laming Worthing
ton-Evans, de maarschalken Haig, Ro
bertson, Methuen en vele andere hooge
Engelsche autoriteiten waren aanwezig.
De vreemde officieren, die uitgeiioodigd
waren de manoeuvres te volgen, ongeveer
50 in getal van 25 natiën. onder wie
de Nederlandsche luitenant-kolonel, jhr.
W. Röell waren te Manchester onder
gebracht. Zij werden aan den minister van
oorlog en aan de voornaamste legerauto-
riteiten in den loop der oefeningen voor
gesteld.
Doordat eenzelfde advertentie
3 maal geplaatst 2 maal
wordt berekend, is de prijs
per regel slechts 16 cent.
de K. rustig. „Er was werkelijk geen tijd
om een ander te halen. Ojm half zes stierf"
ze bijna."
Max bad woord gehouden en zelfs Dr.
Ed vermoedde niets van K.'s geheim. Hij
wierp een korten blik op dezen grootem,
jongen man, die zoo rustig sprak over
hetgeen hij voor de zieke vrouw gedaan
had en ging voort met zijn werk.
Sidney kwam kort na zes uur en van
dat oogenblik af heersohte er orde in de
ziekenkamer. Zij verwijderde Christine van
de trap, waar Katie op haar talrijke bood
schappen over haar heen moest kruipen;
ze liet Harriet haar moeders bed verwar
men en in gereedheid brengen; ze opende
de ramen en herstelde de rust. En toen
ging ze naast haar moeder zitten, strak
vóór zich starende. Dit was geen tijd
voor tranen: dat zou later komen. Een
maal wendde zij zich tot K., die waak
zaam naast haar stond.
„Ik geloof, dat je dit ai lang geweten
hebt", zei ze. En toen hij niet antwoord
de, vroeg ze: „Waarom liet je mij niet bij
haar komen? Het zou zoon korten tijd
geweest zijn!"
„We trachten ons best voor jullie alle
bei te doen", antwoordde hij.
Anna was bewusteloos en ging hard
achteruit. Eén gedachte kwelde Sidney,
uitte haar telkens weer. Het was als een
noodkreet uit de diepten van haar nieuw
zieleleven.
»Ze heeft zoo wemig in het leven ge
had", zei ze telkens weer. „Zoo weinig.
Alleen deze Straat. Ze heeft nooit iets
anders gekend",
Eindelijk ging K. er op in.
„Maar Sidney", zei hij, „de Straat
BINNENLAND.
R ij k s personeel.
In dc vergadering van het algemeen be
stuur van de centrale van vereenigingen
van personeel in 's rjjksdienst had de voor
zitter, de heer F. Perdok Hzn„ bij zijn
betoog, waarin hij het vormen van een weer
sitandskas verdedigde, mede op hei oog
den toestand, die ontstaat door het aan
stellen van personeel op arbeidscontract.
Hij vond dit een ongeweinschlen toestand
voor dc ambtenaren en voor de function-
ncering van de staatsmachine en meende,
dat wanneer de staat doorging met de amb
tenaren op gelijken voet te behandelen als
de arbeiders in het vrije bedrijf men dan,
hoe noode ook, tot een strijdwijze moest
overgaan, analoog aan die in de vrije maat
schappij waarvoor een financieele reserve
moest worden gevormd.
Terzake van de salarisactie stelde men
zich met algemeene stemmen achter de
door de leden van de centrale commissie
voor georganiseerd overleg verdedigde uit»-
keermg ineens van tenminste 4 pet. van
het inkomen mei minimum van f 75. Dïl
zal a an de regeering worden medegedeeld.
Een hernieuwde aandrang werd op het
bestuur uitgeoefend, om de splitsing tus
schen de verschillende groepen van amb
tenaren, n.I. maand- en weekgeiders eener-
zijds en op jaarloon staande ambtenaren
anderzijds, te bestrijden.
Een onderzoek naar het voorko
men van verkoudheid
in Nederland.
Het onderzoek naar het vóórkomen van
verkoudheid in Nederland, dat, door het
laboratorium voor de gezondheidsleer der
Amsterdamsche universiteit is georgani
seerd, begint deze week en zal 35 weken
lang worden voortgezet. De bereidwillig
heid tot medewerking bleek in alle deelen
des lands zeer groot. Het aantal mede
werkenden bedraagt niet minder dan 8000.
Bevordering van toerisme
onder de arbeiders.
De vereeniging ,,'s Zomers Buiten", die
reeds een groote vacantie-instelling voor
hand- en hoofdarbeiders exploiteert, wil
dezen winter trachten, haar werk belang
rijk uit te breiden. Zij stelt zich voor, in
verschillende streken van ons land tehui
zen te huren of te bouwen, w elke in hoofd
zaak dienst moeten doen als nachtverblijf
voor toeristen. Het ligt in baar voornemen,
deze gelegenheden op een tlagmarsch af
stand van eikaar le vestigen, „'s Zomers
Buiten" denkt in nauwe samenwerking met
de Nederlandsche Arbeidersreisvereeni-
ging te bereiken, dat bet toerisme onder
de hand- en hoofdarbeiders in Nederland
belangrijk zal worden bevorderd. De ver
eeniging hoopt, dat in Nederland personen
zullen worden gevonden, die met dit doel
sympathiseeren en grond of een huisje
daarvoor kosteloos of tegen geringe ver
ing beschikbaar zullen willen stellen.
Fokker Amerikaansch
burger.
Volgens het Amerikaansche lucht
vaartblad ..Aviation" zal de vliegtuig
bouwer A. H. G. Fokker, zich binnen
kort voor goed in Amerika vestigen on
daar als directeur op te treden van er.
nieuwe vliegtuigfabriek. Hij zou dan zo-
spoedig mogelijk Amerikaansch burger wo
den. Met zijn medewerkers en compagno:
de heeren Frank R. Ford, George D
vies en Lorillard Spencer is de hee
Fokker eigenaar geworden van de Atlan
tic Aircraft Corporation in New-Yersey
welke tot nu toe vliegtuigen c.d. voo/
den Amerikaanschen luchtdiensl fabri
ceerde. Er zal echter een geheel nieuw
fabriek gebouwd worden te Kansas City,
de maatschappij zal tevens als agenie
optreden van de producten der Fokker
fabrieken in Nederland, en bovendien het
totstandkomen van luchtlijnen in Amerika
bevorderen. Het artikel wijst er tenslotte
op dat de heer Fokker in zijn werk in Hol
land zeer beperkt werd cLoor de geographi-
sche en politieke toestanden van Neder
land en Europa in 't algemeen en tijdens
zijn verblijf in Amerika tot de overtuiging
is gekomen, dat de ontwikkelingsmoge
lijkheden van het vliegtuig in de Vereenig -
dc Staten onbegrensd zijn. Vandaar dal
hij zich thans voor goed in Amerika wil
vestigen en zich als Amerikaansch burger
wil laten naturaliseeren.
Columbus.
In verband met de omstandigheid, da
het 12 October de datum is dat Columbus
Amerika ontdekte, wekt de heer A. de
Pietri-Daudet van de P ren sa le Buenos
Aires op stappen te doen, opdat er in Am
sterdam of Rotterdam een standbeeld voor
den beroemden Genuees verrijze. Ons land
dat aan zijn zeevaart zooveel heeft te
danken en zulke groote namen op dat ge
bied kan aanwijzen, is er z. i. als het
waren voor aangewezen om op zulk een
wijze de herinnering aan Columbus wak
ker te houden. Van den steun van alle
Zuid-Amerikaansche landen kan het,meent
hij, verzekerd zijn.
Ontslag van Col ij n als minister
ad interim van het departemen"
van Koloniën.
Bij Kon. Besluit van 26 Sept. is met
ingang van 1 October de minister van fi
nanciën H. Colijn eervol ontheven va:
het beheer ad interim van het Depart
ment van Koloniën en is benoemd tot mi
nister van Koloniën de heer CL J. L jV
Weiter, lid van den Raad van Ned.-lndic.
M r. Zimmerman gouverneur-
generaal van Ned.-Indië.
Naar de correspondent van Vaz Dia
te Weenen meldt, is aan mr. Zimmer-
mann, oud-burgemeester van Rotterdam
thans commissaris-generaal te Weenen,
het ambt aangeboden van gouverneur-
generaal van Ned. Oost-Indië. Hij heef.
dit aanbod in beraad gehouden en wilde
is het ie ven; de wereld bestaat slechts
uit vele straten. Zij heeft veel gehad. Zij
had liefde en tevredenheid en ze had jou.
Anna stierf kort na middernacht, zóó
kalm, dat alleen Sidney en de twee man
nen wisten wanneer zij stierf. Harriet ver
loor haar zelfbeheersching. Den geheelen
langen avond had zij teruggezien op ja
ren van kleine onvriendelijkheden. Anna's
gebrek aan energie was haar altijd een
doorn in het oog geweest. Zij was hard
vochtig, ontoegeefelijk, dwaas geweest.
En nu was het voor altijd te laat.
K. sloeg Sidney aandachtig gade. Een
maal dacht hij, dat ze flauw zou vallen en
ging hij naar haar toe. Doch zij schudde
haar hoofd.
,,'t Is goed met mij. Zou je hen allen
uit de kamer kunnen krijgen en mij een
paar minuten met haar alleen laten?'
Hij ontruimde de kamer en bleef buiten
aan de deur staan, En terwijl hij daar
stond, dacht hij na over hetgeen hij Sid
ney van de Straat had gezegd. Het was
een wereld op zich zelf. Zelfs hier in dat
huis was dood en scheiding; Harriet's
leven van ontzeggingenChristine en Pal
mer, die te zamem een 'lange en twijfelach
tige toekomst tegemoet gingen; hij zelf,
een mislukking en een bedrieger.
Toen hij de deur weer opende, stond
Sidney bij haar moeders bed. Hij ging
naar haar toe en zij keerde zich om en
legde haar hoofd op zijn schouder als
een vermoeid kind.
„Neem me weg, K. zei ze treurig.
En met zijn arm om haar heen, leidde hij
haar de kamer uit.
Buiten haar kleinen kring werd Anna's
dood nauwelijks gevoeld. Ook in het
kleine huisje ging alles bijna zijn gewo
nen gang. Harriet keerde terug naar haai
werk, maar was eenigszins zwaarmoedic
geworden, wat haar, bij de prikkelbaar
heid van haar leeftijd, moeilijk te dra
gen viel.
Anna's onbekwaamheid, wélke haar al
tijd geërgerd had, had een physische oor
zaak gehad. Die kwaal moest zij reed:
lang gehad hebben. Zij herinnerde zie
andere vrouwen uiit dè Siraat,* die h
werkeloos bestaan hadden voortgesleep'
totdat de last hun afgenomen werd en
hun zachte oogen sloten, tot verwonder:
van hun familie. Wat dachten zij, <i
vrouwen, als ze zich onledig hielden n;
hun beuzelingen Griefde hen liet ongc
du'ld over hun langzame bewegingen,
onverschilligheid die hun lijden niet za
Heete tranen vielen op Harriet's mod.
gids, die op haar knie lag, niet alleen on.
Anna, maar ook om haar veie lotgenootcn.
Op Sidney en in mindere mate op
K. viel de slag in zijn volle zwaarte.
Sidney hield zich goed tot na de begrafe
nis, doéh den dag daarop ging zij met
koorts naar bed.
„Overspanning en verdriet," zei Dr.
Ed en verbood haar ten strengste vóór
Kerstmis weer naar het hospitaal te gaan.
Eiken morgen en avond bleef K. aanhaar
deur staan en informeerde hij naar haar
en steeds luidde Sidney's antwoord:
„Veel beter. Morgen sta ik vast op.
Maar de dagen gingen voorbij 011 ze
stomd nog niet op.
(Wordt vervolgd).