N0. 97.
Maandag 17 Augustus 1925. ttüe Jaargang
FEUILLETON
„K"
'ABONNEMENT.
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, .Woensdag
en Vrijdagavond.
««esc
W-gave F&taml. Venn. ^Goesdte Cburaot'*
en Kleenwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Familieberichten 110 regels 12,40.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
KERMIS.
Morgen zal de kermis weer in 't Goes-
sche land zijn. En van heinde en ver zal
men naar Goes trekken om het kermis
feest mee te vieren.
Kermis het woord doet denken aan
leut en- jolijt, aan schetterende muziek,
aan felle kleuren in spiegelglas weerkaatst.
We snuiven den doordringenden geur van
wafelen, de broze, goud-gele; van olie
bollen, de dik-gesuikerde en van ander
soortig smakelijk en knapperig gebak; we
zien weer de bruine kaneelstokken, de
rose zuurstokken en andere heerlijkheden,
we zien de veelvervige luchtballons in een
tros aan den stok.
Kermis is een druk bewegen, een drin
gen van menschen, een zwieren van mo
lens, een schommelen van schuitjes, een
dwarrelende dans.
Kermis is ook een feest van gezellig
heid. Men gaat er niet alleen heen, min?
stens met z'n tweeën, meestal met een
heele club.
Met z'n tweeënWas eertijds een
uitmoodiging om samen te gaan kermishou-
den niet een verkapt huwelijksaanzoek?
En was een groote oliebol, waar ieder om
de beurt in beet niet de ietwat vettige be
zegeling van dat pact?
Misschien is dit thans ook nog wel zoo.
De tijden veranderen, maar er zijn van
die kernen, dale bracf stamt houden.
Zoo kwam men vroeger per tilbury.
Thans per fiets, motor, autobus.
Maar de ouwe oliebol is nog springle
vend.
En ook op de fiets kan men samen
happen van een bol.
De kermis is geen onderwerp voor een
deftig artikel en men zal van ons ook
wel geen ernstige en diepgaande peroratie
verwachten.
Het is zelfs geen onderwerp om in
proza te behandelen en onze penhouder
maakt reeds dwaze capriolen en snakt er
naar in poëzie-tred over het papier te
dansen.
We willen het werktuig ons stuk
mktgereedschap dat ons reeds zoovele
diensten bewees, terwille zijn en gunnen
het gaarne een genoegen. Wat zingt de
dichter over de kermis?
Een ieder kent wel het liedje van Emiel
Hullebroeck, den glunderen Vlaamschen
bard, over de kermis van Rupelmonde;
in het nbfrein van dit lied worden diverse
handelingen opgesomd, welke „geen zon
de zijn". Wij kunnen ons dus ontslagen
achten van de taak zulk een lijstje te ge
ven. Alleen zouden we achter sommige re
gels van het liedje willen zetten, tusschen
haakjes, „mits niet mate bedreven", i
De Vlamingen zijn uitbundige kermis-
vierder s.
Daarvan getuigt ook een lied van René
de Clercq, den zwartgebaarden dichter,wel
ke ook eenige mailen in Goes optrad.
Ook dit lied is door Elullebroeck op
muziek gezet.
ITet heet: Vlaamsche kermis, en we
schrijven hieronder een couplet voor U
over.
Bezem uit!* 't Is kermis!
Knechten, meiden, vrouwen, mans,
•'Heel de bonte zwerm is
23
door
MARY ROBERTS RINEHART.
Uit het Engelsch vertaald door
A. M. ROOSENSTEIN.
Daarna moest zij het opspelden en zich
zelf zien voor den spiegel in zijn kamer.
Het werd Le Moyne zonderling te moede
toen hij haar daar in zijn kamer zag, tus
schen zijn boeken en pijpen. Hij voelde
zich. onbehagelijk als hij aan den volgenden
dag en de duizend en zooveel dagen dacht,
dat zij er niet zou zijn. i
„Ik heb u schandelijk lang opgehou
den", zei ze eindelijk, „en u staat zoo
vroeg op. Ik zal u uit het hosiptaal een
briefje schrijven over verkwisting, want
hoe kan ik dat nu met mijn groote vreug
de? 'k Zal u ook schrijven hoe u Katie
voor uw sokken kunt laten zorgen. En
-en nu goedennacht."
Ze was naar de deur gegaan; hij volg
de haar en bukte een weinig onder de
gaskroon.
„Goedennacht", zei Sidney.
„Tot weerziens en God zegene U".
Zij verwijderde zich en hij sloot de
Lustig aan Sen dans.
Een and're groep aan tafel',
Eet visch en worst en wafel,
Oud-wijfje schinkt,
Oud ventje drinkt,
Oud liedje deunt en klinkt: Ha!
Refrein
Niets zoo leutig fraai en frisch
Als bezem-boere-kerremis
Niets zoo leutig fraai en frisch
Als 't Vlaamsche icven is!
Is het niet als een schilderij van Jan
Steen of van O stade?
Het laatste couplet van het liedje geeft
den volgenden raad:
Trouwt en kweekt ge kind'ren,
Wordt ge van den ouden tijd,
Komt geen jonkheid hind'ren
Als ze speelt en vrijt.
Een oude Vlaamsche gewoonte om
met Kermis den bezem uit te steken.
BUITENLAND.
De toestand in Maroitko.
Blijkens een verklaring van den Fran
schen minister-president Painlevé, staan
de Franschen en de Spanjaarden in Ma
rokko op het punt een groot offensief aan
te vangen tegen de Rif-kabylen, wier heer-
scher Abd-el-Krim den eisch van volko
men onafhankelijkheid handhaaft.
Er resten echter nog slechts twee waan
den voordat het regenseizoen invalt en het
is een open vraag of heit den Franschen
in die korte spanne tijds zal gelukken de
Riffijnen te verslaan.
Het Engelsche blad, de „Westminster
Gazette" verzekerde dezer dagen, dat
zulks vrijwel onmogelijk was, tenzij de
Franschen „alle verdelgingsmethoden van
wetenschappelijke oorlogvoering" gingen
toepassen. Het blad voegde daaraan toe
dat geen beschaafde mogendheid, vooral in
een strijd tegen een toch al veel zwakkeren
tegenstander, dergelijke methoden kon aan
wenden en gaf -te kennen „dat dc gealli
eerden van Frankrijk alsnog hopen op een
beslissenden stap ten gunste van vrede".
Het nieuwe Duitsche tarief.
De financieele medewerker der N.
R. Grt. schrijft over het nieuwe Duitsche
tarief: Het verdient de aandacht, dat het
zwaartepunt door de landbouwbescheming
wordt gevormd. Tot 31 Maart 1926 zul
len betrekkelijk lage rechten voor graan
gelden, n.l. Mk. 3.30 per „doppeizent-
ner"; daarna wordt Mk. 5.50 in rekening
gebracht. Door dit invoerrecht zal Duitsch-
land, wat de graanrechten betreft, onge
veer op gelijke hoogte komen met Amerika
en Italië. Voor suiker bedroeg het recht
vóór den oorlog, op grond van de con
ventie van Brussel, Mk. 4.80 per 100 Kg.
geraffineerd; thans zal het op Mk. 10
worden gebracht. De Duitsche suikerprijs
bevindt zich reeds aanmerkelijk boven het
wereldpeil, terwijl ook de graanprijs in
het verloop der laatste weken de komende
invoerrechten duidelijk heeft weerspiegeld.
Hoewel de tot wet verheven ontwerpen
voorloopig slechts beoogen, een strijdmid
del te zijn in de onderhandelingen, welke
deur zacht achter haar.
HOOFDSTUK IX.
Naastenliefde en dienst.
Sidney vergat nooit haar" eerste in
drukken van het hospitaal, ofschoon die
tamelijk verward waren. Jonge vrou
wen in verpleegsterskostuum kwamen
en gingen, flink, met kalme oogen en
zacht sprekend. Er waren medicijnkasten
met ordelijke rijen van geëtiketteerde
fleschjes, linnenkamers met groote sta
pels lakens en handdoeken, vergezichten
van glinsterende vloeren en rijen ledi
kanten. Er waren 'levendige dokters met
linnen kleeren en koperen knoopen, die
haar met vriendelijke, beschermende blik
ken aanzagen. Er waren verbanden die
aangelegd wenden en groote witte scher
men, achter welke kleine of groote drama's,
geboorten of sterfgevallen, zich afspeelden.
En alomtegenwoordig scheen de geheimzin
nige macht van de directrice van den op-
leidings-cursus, kortheidshalve het Hoofd
genoemd.
Twaalf uur per dag, van zeven tot ze
ven, onderbroken door een korte rust, ver
richtte Sidney arbeid, waartegen haar ge
moed in opstand kwam. Zij veegde en
stofte de zalen, reinigde kasten, vouwde
lakens en handdoeken, rolde verbandlinnen
op zij deed van alles» behalve zieken
verplegen, waarvoor ze gekomen was.
nog met verschillende landen omtrent de
te sluiten handelsverdragen gevoerd moe
ten worden, is schrijver toch van oordeel
dat Duitschland tot de meest protectionis
tische staten van de wereld zal behooren,
een omstandigheid, welke onmogelijk bevor
derlijk kan zijn aan een spoedigen terugkeer
tot een vrij en onbelemmerd handelsverkeer.
Het geschil in de Engelsche
steenkool-industrie.
Baldwin heeft de bestuurders van het
mijnwerkersverbond ontvangen en met hen
hun verzoek besproken om de mijnwerkers
te laten vertegenwoordigen in de commissie
van onderzoek naar de bedrijfsvoorwaar-
den in de steenkool-industrie. Dc premier
zette uiteen, dat de regeering meent, dat
de commissie, om een onpartijdig en gezag
hebbend rapport uit te brengen, een klein,
onpartijdig lichaam moet zijn, bijgestaan
door onpartijdige technische raadslieden.
In de commissie zullen geen vertegenwoor
digers van dc mijnwerkers of van de -eige
naars zitten, doch beide partijen zullen
als getuige hun zaak uiteen kunnen zetten
en wettelijke vertegenwoordigers, kunnen
aanwijzen om de getuigen van de tegenpar
tij een verhoor en een kruisverhoor af te
nemen, precies zooals dat geschiedt in de
gewone procedure voor de gerechtshoven.
De bestuursleden der mijnwerkers gaven
hun onvoldaanheid over 's premiers ver
klaring te kennen, maar zeiden, dat zij
voornemens waren aan het onderzoek mee
te werken, zij het onder protest. Baldwin
heeft in een interview verklaard, dat de
volmacht voor de commissie, die door het
kabinet vastgesteld is, het ruimste en uit
gebreidste onderzoek mogelijk zal maken.
Thans moeten de leden der commissie
worden aangewezen, waartoe, naar men
zegt een lijst met een twintigtal namen is
opgesteld, waaruit er zeven of negen ge
kozen zullen worden om de commissie
te vormen.
De overdracht va!n Spitsbergen
aaïi Noorwegen.
Donderdag heeft Noorwegen Spitsbcr
gen officieel overgenomen. Te Longyear
City aan de Adventbaai heeft de Noor-
sche minister van justitie de koninklijke
boodschap voorgelezen en verklaard, dat
Svalbard van nu af Noorsch gebied is.
Lassen, chef de bureau aan het departe
ment van justitie, treedt ais bestuurder op.
In heel Noorwegen werd gevlagd. Alle
vestingen hebben om 12 uur saluutschoten
gelost. Verscheidene buitenlandsche gezan
ten kwamen de regeering gelukwenschen.
België en Amerika.
De onderhandelingen te Washington
over de delging der Belgische schuld
aan de Vereenigde Staten zijn op een dood
punt gekomen. De Amcrikaanschc dele
gatie heeft de Belgische voorstellen, die
neerkwamen op een moratorium gedurende
10 jaar, verlaging van de hoofdsom en
vermindering tot drie en een half pet. van
de achterstallige rente en tot 2 pet. voor
de van nu af verschuldigde rente verwor
pen. De Amerikaamsche eiscben zijn
veel bezwarender. Zij behelzen: le. te
rugbetaling van de Belgische oorlogs
schuld binnen 62 jaar met jaarlijksche ren
tebetaling van 1 pet.; 2e. de schulden, na
den oorlog aangegaan, worden geregeld op
gelijken grondslag ,als voor de Engelsche
schulden aan Amerika geldt en met een
jaarlijksche rentebetaling van 3 pet. Hoe
wel als uiterste concessie bovendien een
moratorium in uitzicht werd gesteld, heeft
de Belgische delegatie gemeend in deze
voorstellen niet te mogen treden. Men
wacht thans instructies uit Brussel.
Typhus in Duitschlalnd.
In Anklam heerscht een ernstige typhus-
epidemie. In het stadje van 14.000 inwo
ners, hebben zich nu al ongeveer 300 ge
vallen voorgedaan, waarvan 30 met doo-
delijken afloop. Men is er nog niet in ge
slaagd de bron van besmetting op te spo
ren. Te Hanau'is het aantal lyphusge-
vallen gestegen tol 75, waarvan tot dus
verre 6 met doodelijken afloop. Verschei
den der gevallen hier zijn van zeer zwa-
ren aard.
UIT INDIE.
Ernstige ongeregeldheden te Medan.
Anti Engelsche demonstraties.
Do agitatie, in verband met de gebeurte
nissen in China, te Medan, onder de Chi
neesche bevolking gewekt en waarmede
uiting gegeven wordt aan een anti Engel
sche gezindheid heeft zoo lezen we
in dc Deli Crt. van 16 Juli tot zeer
bedenkelijke demonstraties en kloppartijen
aanleiding gegeven. Naar wo reeds meld
den werden er eenige tientallen pamfletten
in beslag genomen, vooral nabij de plaats
waar het circus Hannston zijn tenten op
geslagen had, waarin de Chineesche bevol
king werd aangespoord het Engelsche cir
cus te negeeren nu het vaderland in nood
verkeert. Die biljetten hebben hun uit
werking niet gemist. Om kwart over negen
zou de voorstelling beginnen, doch een
uur tevoren was er reeds een vrij groote
menigte Chineezen nabij het circus te be
speuren. De politie merkte alras, wat (Je
bedoeling der Chineezen waszij vormden
een ware keten voor den ingang van do
tent, met het kennelijke doel alle Chinee
zen die trachten mochten er binnen te gaan
den toegang te beletten. En ook over In
landers schenen zij hun actie uit te strek
ken, want inderdaad trachtten zij er eeni-
gen te beletten binnen te gaan. De weinige
politiemannen die bij den ingang post had
den gevat trachtten de steeds aangroeiende
menigte terug le dringen, eerst zonder
daarna met geweld. Toen, begon het ver
zet eerst recht. De politie beleefde eenige
warme oogenblikken. Van alle zijden suis
den er steenen op haar af, klompen, ban
ken en stoelen, die uit nabijgelegen warongs
werden gehaald. Twee hoofdagenten kre
gen een lading zand in dc oogen, een van
hen werd een oogenblik geheel ingesloten
en kreeg een stoel tegen de borst. De
aanwezige politieopziener kon een aan
vliegende bank nog net met zijn arm af
weren. Er werd krachtig ingegrepen en het
gelukte inderdaad de tierende en jouwende
aanvallers terug te dringen. Onmiddellijk
stelde een der hoofdagenten zich telefo
nisch in verbinding met den adj. hoofd
commissaris den heer Keyzer en met con
troleur Roychaver, hoofd van plaatselijk
bestuur. Beiden arriveerden gelijktijdig op
de bedreigde plaats. Er arriveerden tevens
een dertig man van de stads- en 70 man
van de veldpolitie, de laatsten onder lei
ding van den heer Delacroix. Hel bom
bardement hield niet op. De adj.-hoofd
commissaris, die zich nabij een der poli
tieopziener s bevond werd door een groote
kei midden tusschen beide oogen getrof
fen, waardoor een hevig bloedende wonde
ontstond. De heer Harmston werd door
een steen aan de wang getroffen. Onder
het publiek in de circustent ontstond geen
consternatie. Men merkte te nauwe mood
of niet, dat er iels gaande was. De Chvnee-
zen gaven geen kamp. Vooral vanaf het
viaduct van dc D.S.M. regende het tus-
schenbeidc steenen, een waar en aanhou
dend bombardement. De situatie werd on
aangenaam. Het fanatisme onder de Oos
terlingen was geweldig. Als gekken dans
ten en sprongen zij om de politie heen,
tartende hen dood te slaan. Het bleef
steenen, stoelen en banken regenen. De
politie had inmiddels aan alle zijden hot
circusterrein afgezet om te beletten, dat
de Chineezen de tent binnen zouden drin
gen. Toen de rust niet terug wilde koeren,
gaf de controleur last met geweld de me
nigte uiteen le drijven. De aanwezige po
litieopziener leidde de algemcene, de heer
Delacroix de veldpolitie. Met klewang en
gummistok werd er nu op los geslagen,
zonder pardon. Er vielen hevige klappen.
De Clhineezen, wier aantal naar schatting
tot een dikke 800 man was aangegroeid,
deinsden terug en renden alle richtingen
uit. Een komisch gezicht vnas, te zien hoe
de Nienhuysweg na die algemcene vlucht
bezaaid was met honderden Chineesche
sloffen, die in de haast verloren waren.
Wat men bij alle relletjes en opstootjes
ziet, was ook hier te constateeren: opge
schoten jongens van 16, 17 jaar vormden
de voorhoede en werden door de overigen
opgehitst. Nam de politie er dan een te
pakken, dan was dit voor dc rest van de
troep weer aanleiding tot een nieuw bom
bardement. Een, wat wij zouden noemen
„snotjongen" was de eigenlijke ,maar na
tuurlijke indirecte oorzaak van het verzet.
Dat kereltje danste als een krankzinnige
voor den politieopziener, die zich bij den
ingang bevond en gaf heni iop 't laatst zelfs
een schop. Toen de politie den bengel
greep, begon het bombardement. Er ont
stond eigenlijk een vechtpartij om het be
zit van het gearresteerde kereltje. De ma
joor der Chineezen, die later kwam, tracht
te de politie nog te bewegen den jongen
vrij te laten, maar omdat er voorzien werd
dat er dan nog gekkere dingen gebeuren
zouden, werd hij vastgehouden.
's Avonds ging zij niet naar huis. Zij
zat op den rand van haar smal bed, baad
de haar oververmoeide voeten in warm wa
ter en oefende zich in het opnemen van
den pols met behulp van K's klein hor
loge.
Elke lange, heete dag 'had twee oogen
blikken, twee lichtpunten in de duistere
eentonigheid, waarnaar zij verlangde en
welke zij genoot. Vroeg Sn den middag,
wanneer de afdeeling in volmaakte orde
was, de schermen waren neergelaten te
gen de felle Augustus-zon, de roode klee-
den de tafels bedekten en het gonzen van
de verbandlinnen-machine, waaraan Sid
ney gestadig draaide, het eenige geluid was
dat de rust verstoorde, kwam het eerste
lichtpunt: Dr. Max ging dc deur voor
bij naar de operatiekamer en riep haar
een opgewekten groet toe. Op deze oogen
blikken klopte Sidney s hart bijna even
vlug ais haai* horloge.
Het andere uur kwam, wanneer het be
gon te schemeren, als het werk over was
en de nachtzuster op haar gummi-zolen,
met haar vermoeide oogen en rinkelende
sleutels, zich had gemeld en de wachtor-
ders in ontvangst had genomen en de zus
ters zich in hun kleine kamer voor het
avondgebed vereenigden. Nog maanden
lang gevoelde Sidney den verheffenden
invlopd van dat schemeruur en nooit faalde
het haar vrede te brengen en haar gemoeds
rust te herstellen. Het bracht haar de be-
teekenis van haar werk helder voor den
geest: Naastenliefde en dienst, beloften
van rust en vrede. In een rij kwamen de
zusters de kleine kamer binnen; zij kniel
den en vouwden hun vermoeide handen.
„Dc Heer is mijn herder", las het
Hoofd uit haar ouden Bijbel; „mij zal
niets ontbreken".
En de zusters antwoordden: „Hij doet
mij neerliggen in groene weiden; Hij leidt
mij langs stille wateren".
En verder tot het einde van den psalm
„En ik zal eeuwig wonen in het huis van
den Heer".
Nu en dan was cr een sterfgeval achter
een der witte schermen. Het bracht slechts
geringe wijziging in de regelmaat van
afdeeling. Een zuster bleef achter het
scherm en haar werk werd door anderen
gedaan. Als alles voorbij was, werd de
juiste tijd aangeteekemd en het lijk ver
wijderd.
Eerst dacht Sidney, dat zij deze nabij
heid van den dood niet kon verdragen.
Toien vond zij de zusters hard, omdat zij
bet zoo kalm opvatten. Daarna ontdekte
ze, dat het slechts stoïcisme, berusting
was, welke zij hadden aangeleerd. Die
dingen moesten er zijn en het werk moest
zijn gang gaan. Hun opvatting maakte,
hen niet minder gevoelig. Zoo maakten
ook de geduldige engelen zich vrij van
hun gevoel als zij de daden der menschen
boekstaafden voor do groote afrekening.
BINNENLAND.
Nieuw model bankbiljet
van tien gulden.
De directie van De Nedcrlandsche Bank
maakt bekend, dat zij na 15 Augustus j.l.
een nieuw model biljet van f 10 in om
loop heeft gebracht. De voorzijde wordt
omlijst door ccn in blauwe kleur gedruk-
ten rand van kleine rozetten en is door
ccne verticale lijn derzelfde rozetten in
2 vakken verdeeld. Van deze- vakken is
het linkervak, hetwelk iets meer dan een
kwart gedeelte van het biljet beslaat, on
bedrukt gelaten. Hierin is het watermerk
geplaatst, hetwelk een zeilend scheepje
Den eersten halven Zondag, dien zij
vrij had, ging zij met haar moeder naar
de kerk en daarna weer terug naar het
hospitaal. Het duurde dus twee weken
voor zij Le Moyne terugzag. En toen
zag zij hem slechts kort. Christine en
Palmer Howe kwamen haar opzoeken
en' bezichtigden het balcon dat nu ge-
gereed was.
Sidney en Le Moyne wisselden eerst
eenige woorden. Er was verandering in Sid
ney. Le Moyne zag het onmiddellijk.
Zij was een weinig zachter geworden en
haar blik was minder zelfbewust. Haar
mond was, als altijd .delicaat, doch droeg
nu een trek van weemoed, vond hij. Het
deed hem pijn te ontdekken, dat haar
ervaringen haar nadenkend hadden ge
stemd.
Zij waren alleen in de kleine kamer
met de bruine lamp en de blauwe zijden
kap en een klein naakt Evabeeld dat
Anna bewaarde, omdat het een geschenk
van haar man was, doch dat zij zóó ach
ter een fotografie van den predikant had
geplaatst, dat alleen het hoofd en een
blootc arm met een appel boven dien eer
waarden heer uitstaken,
K. rookte nooit in het salonnetje doch
uit kracht van gewoonte hield hij de pijp
tusschen de tanden.
„En hoe is het hier gegaan/ vroeg
Sidney praktisch,
t (.Wordt vervolgd.)