N°. 91.
Maandag 10 Augustus 1925.
liè0 Jaargang.
FEUILLETON
»K»
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
ffitg&ve YtaamL V«rm» «öoesehe Qmraof
en Kleeuwess Ross' Drukkers-Jen Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN
van 15 regels fl,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Familieberichten 110 regels f2,40.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
BUITENLAND.
Olie uit steenkool?
De Berlijnsche correspondent van de
„Daily Telegraph' vestigt in een belang
wekkend artikel de aandacht op de mo
gelijkheid van een omwenteling in de
Duitsche kolenproductie. Hierin uit hij
dan ook zijn ongerustheid over de zeer
ernstige moeilijkheden, die zich in dat
geval zouden voegen bij de reeds benau
wende crisis, die de Britsche kolemindu-
stric momenteel doormaakt. Het Duitsche
plan houdt n.l. niets minder in dan het
maken van Duilschland tot het grootste
o 1 ieproduceercnd land van de wereLd. Hier
bij is natuurlijk, zooals de correspondent
opmerkt, geen sprake van de ontwikkeling
der bescheiden pctroleumbronnen in het
land. Men heeft echter op het oog, een
productie in het groot van olie uit Duit
sche kolen en voornamelijk uit deze soor
ten kolen, die nu slechts een geringe waar
de hebben voor de industrie.
„De Lokalanzeiger" vermeldt hel plan
onder het opschrift„Duitsche kolen als
grondslag voor olie
In Duitschland is op het oogenblik een
kolencrisis en het blijkt, dat in de con
ferentie, welke de laatste dagen heeft
plaats gevonden in het Duitsche ministerie
van Handel, er ernstig over gesproken is
de crisis te overwinnen door in het groot
het Bcrgius-proces aan te wenden. In
1913 vroeg professor Bergius, te Berlijn,
patent aan op zijn proces om olie uit steen
kool te bereiden, maar de mogelijkheden
hiervan voor de industrie werden niet
eerder zorgvuldig nagegaan tot na den oor
log en de belangrijkste resultaten werden
niet vóór 1921 bekend, toen de uitvinder
een lezing hierover hield op een chemi
sche conferentie te Stuttgart. Voornamelijk
komt het proces hierop neer, dat distil
latie plaats heeft in tegenwoordigheid van
hydro geen en onder hoogen druk. Het was
reeds eerder bekend, dat van zware olie,
lichte kon gemaakt worden, maar de pro
fessor deelde mede, dat hij er op derge
lijke wijze in geslaagd was om kolen, die
5 pet. asch bevatten, voor 85 pet. om te
zetten.
Verder verklaarde hij, dat bij de proe
ven die te Mannheim genomen waren, de
moeilijkheden van practischen aard over
wonnen waren en hij voorspelde, dat de
verdere ontwikkeling van zijn systeem zou
bewijzen, dat de toepassing op groote schaal
een veilige cn eenvoudige zaak was.
„De Lokalanzeiger" bericht nu, naar
de correspondent mededeelt, dat het pro
ces voltooid is en dat cn de Rijksregeering
èn het Pruisische gouvernement reeds toe
gezegd hebben, dc eerste practische proef
neming financieel te zullen steunen. Het
ontworpen plan zou o.a. inhouden, dat elk
der beide regeeringen een subsidie van
1.250.000 Mk. zou verkenen. Men is
van plan de proef te nemen met de ko
len uit Beneden-Silezic, welke een groot
percentage aan stof bevatten cn daarom,
bij de tegenwoordige overproductie, moei
lijk een markt kunnen vinden.
20
door
MARY ROBERTS RINEHART.
Uit het Engelsch vertaald door
A. M. ROOSENSTEIN.
Zij trok een zacht zwart kleed aan,
open aan den hals, met een wijde kraag
en manchetten van een andere stof. Haar
licht haar was hoog opgetrokken en ver
borgen onder haar zwarten hoed. Van haar
Spaansche moeder had ze geleerd den
man te behagen, niet zichzelf. Zij ge
voelde, dat Dr. Max haar liefst niet op
vallend gekleed zou zien cn daarom kleed
de zij zich zoo. Daar zij omzichtig van
aard was, bracht zij cenigc wanorde in
haar bed en drukte zij een holte in haar
hoofdkussen. De kamers der zusters wer
den nu en dan geïnspecteerd en zij had
opgegeven dat zij hoofdpijn had.
Zij was precies op tijd. Dr. Max, die
met zijn automobiel vijf minuten te laat
om den hoek kwam, vond haar daar een
voudig doch mooi en gaf te kennen, dat
het avontuur hem zeer aangenaam was.
„Eerst een beetje frisschc lucht en dan
een souper hoe vindt je dat?"
„Gaarne eerst in de buitenlucht. Ik
ben erg moe."
Hij reed in de richting van de buiten
wijken en toen, naar haar overtuigende.
Een reuzen-vliegtuig.
De „Star" meldt, dat de vliegtuigen
bouwer Navarro een groot vliegtuig heeft
ontworpen voor een passagiersdienst tus-
schen Londen en New-York. Nadat Na
varro de belangstelling van president Coo-
lidge voor zijn plan had gewonnen werd
in Engeland en Amerika een bedrag van
2 millioen p. st. bijeengebracht om het
uil voerbaar te maken. De bouw van een
dergelijk vliegtuig zal 150.000 p. st. kosten
doch voor den geheelen dienst zou 6 mil
lioen p. st. noodig zijn.
Het vliegtuig zal een „vlucht" van 185 M.
breedte hebben en het zal een driedek
ker zijn voorzien van negen Napier-Lion
motoren, elk van 450 P.K. De bemanning
zou 38 leden tellen, o.w. twee kapiteins,
2 stuurlieden en 12 machinisten, die elkaar
om de 8 uur zouden aflossen. De snel
heid zou 150 mijlen per uur bedragen, doch
berekend naar een snelheid van 100 mijlen
kan de tocht van Londen naar New York
in 34 uur worden afgelegd, met 150 passa
giers, die voor hun passage ongeveer 55
p. st. zouden moeten betalen.
Sovjet Rusland ongerust.
De Prawda bevat een bericht uit Oslo
(Kristiania), dat wat den feitelijken in
houd betreft zeker volstrekt voorbehoud
verdient, maar waar wij melding van maken
vanwege de politieke gedachte of liever
de politieke achterdocht, die er uit schijnt
te spreken. In dat bericht wordt dan ge
zegd, dat met het bezoek, hetwelk een
Britsch eskader aan de Oostzee brengt,
niet slechts een betooging tegen de sowjet-
unic beoogd wordt, maar dat het tevens
en zelfs in de eerste plaats verband
houdt met de inrichting van marinebases
aan den oever der Oostzee. Dergelijke
bases zouden worden aangelegd op de ei
landen Utoe, Izra en Aldan. De aanleg
geschiedt in naam door Finland, maar in
werkelijkheid ten gerieve van Engeland;
dc plannen zijn dan ook ontworpen door
Britsche deskundigen.
Het bericht voegt hieraan toe, dat in
Fran sche militaire kringen ontevredenheid,
beersoht in verband met deze kwestie.
Een optimistische verklaring.
Opi 1 Augustus is de jaarmarkt te Niizj-
ni-Nowgorod geopend en dein volgenden
dag, op het jaarmarktterrein, een tentoon
stelling van den staatshandei. Hierbij hield
Froemkin, dc plaatsvervanger van Kras-
sin, een rede, waarin hij onder meer ver
klaarde, dat nijverheid en landbouw iin de
sowjet-unie thans weder den omvang van
voor den oorlog bereikt hebben. Deze
verklaring die niettegenstaande de goe
de oogstresultaten en de berichten over
een herleving in de industrie, toch nog wel
nadere staving behoeft werd volgens
de Prawda door de toehoorders met een
geestdriftig applaus begroet.
SCHOOL EN KERK.
Vrije Evang. Gem.
Beroepen te lerseke Ds. J. van Pe-
tegem te Hilversum.
glimlachte hij tegen haar.
„Dit is het leven!"
„Ik ben vandaag voor het eerst koel."
Daarna spraken ze weinig. Zelfs Wil
son's uitmuntende zenuwen hadden de in
spanning van den middag gevoeld en on
der de donkere oogen van het meisje wa
ren gekleurde schaduwen. Zij leunde ach
terover .vermoeid, doch met groote vol
doening.
Eenmaal keerde hij zich half om en
zag haar aan.
„Je bent toch niet ongerust?"
„Niet bijzonder. Ik heb het te goed daar
voor. Maar ik hoop, dat wij niet gezien
worden."
„Maar t is niet erg, al worden we
gezien. Je gaat met mij naar een patiënt.
Zuster Simpson is dikwijls met mij mee
gereden".
Het was bijna $cht uur toen hij de
automobiel de oprijlaan van het White
Springs Hotel opreed. Dc tijd om te sou-
peeren was bijna voorbij. Eenige gezel
schappen, die per automobiel gekomen
waren, maakten zich gereed voor de terug
reis door het door de maan verlichte
landschap. Rondom lagen de maagdelijke
velden, geurig van pas gemaaid gras,
bloeiende boomen en warme aarde. Op
het gras-terras boven de vallei, waar Sid
ney s ongeluksrivier liep, stond een mag
nolia vol roomkleurige bloesems tusschen
de bladeren. Haar silhouet stak tegen de
lucht af en had de vorm van een hart.
Onder .haar uiterlijke lusteloosheid,
klopte Carlotta s hart wild. Wat een avon
tuur! Wat een avond! Hij inocht zijn
Drietal te Oudebildtzijl J. van Petegem
te Hilversum, M. v. d. Vis te Goes en
A. W. F. Waardenburg te Oudc-Pekela.
De psyche van den examinator.
In het Correspondentieblad voor M.U.
L.O., vertelt de heer K. van der Kooi
in een artikel over „De psyche van den
examinator" de volgende herinneringen.
Dezer dagen ontmoette ik een oud-
leerlinge: zeer goed verstand, ijverige,
eerlijke, sympathieke persoonlijkheid, die
ook franchemen t durft zeggen, waar het
op staat. Zóó een, die de hcole klasse mo
reel opheft en het werk tot een genot maakt.
Ze had op een voortreffelijke inrichting
haar school-eindexamen gedaan, en deed
haar verhaal. Het was goed geweest,
zeker; maar het had toch jjeter kunnen
zijn. „Bij mijnheel* X heb ik alles ver
prutst. U zult het van mij haast niet ge-
looven ik ben in een huilbui uitge
barsten, het was afschuwelijk!" En dan,
na een kleine pauze: „Eerlijk gezegd, we
achten mijnheer hoog, en ik houd ook wel
van hem, maar ronduit: die man kan ab
soluut fïiet examinecreiidat kan ie
niet! 'k Geloof, dat hij 't zelf ook wel
weet. Enfin, het is gelukkig achter den
rug, en ik heb al een betrekking ook, wat
fcegt u daarvan", enz.
Jaren geleden: tuin van Buitenlust, Ma-
libaan, Utrecht, Moeder van fijngevoelig,
nogal nerveus, middelmatig aangelegd, zeer
ijverig meisje komt naar me toe: „Ze
heeft d'r aardrijkskunde verknoeid; hoog
stens een drie, zegt ze". Ik: „Onmoge
lijk, mevrouw, er kan veel, maar dat niet.
Stel u gerust, en het kind s.v.p. ook. Zij
moet zich onderschat hebben
'k Ga de zaal binnende twee aardrijks-
kunde-examinatoren komen me tegemoet,
enthousiast: „Praciitcandidaat gehad;een
tien gegevenvoor het eerst van de week!
Toen stond ik toch wel even perplex
en ik dacht: „De psyche van de exami-
nanda?" Natuurlijk was er al moeilijker
gevraagd; ten slotte te moeilijk; laatste
indruk: verknoeid. Resultaat: een tien ge
haald, maar een knauw gekregen voor de
rest. Gelukkig kon het wel wat lijden.
„Van geheel anderen aard was 't ver
leden jaar met 'n héél aardig uitziend,
vroolijk candidaatje, die den heelen dag
al lachend van 't eeoe tafeltje naar 't an
dere was gedanst, en schier niets dan
zware onvoldoendes had opgeiobpen. Een
ware crisis trad in, toen ze tot haar ver
bazing zag, dat ze met een wanhopige
lijst was afgewezen!
LANDBOUW, VEETEELT
EN VISSCHERïj.
Serum-inspuiting.
Dierenarts Hoefnagel geeft in de Vee-
en Vleeschhandel een beschrijving van
een methode welke het mogelijk maakt in
korten tijd groote hoeveelheden mond- en
klauwzeer serum onderhouids in te spuiten.
Het toestel is een vinding van prof. dr.
Peter te Hamburg. Met behulp van een
ballonspuit wordt het serum door middel
van luchtdruk ingespoten. Daartoe brengt
hoofd verliezen, zij zou verstandig blijven,
Als zij oppaste en haar rol goed speelde,
was alles mogelijk. Hem te trouwen, van
het gesioof in het hospitaal bevrijd te
zijn, zich zoo veilig te gevoelen als ze
zich in jaren niet gevoeld had, dat zou
een slag zijn, die eenig spel waard was.
Zij stond juist bij de magnolia. Zij stak
haar arm op, cn plukte een van de sterk
geurende bloemen en stak die op haar
zwart kleed.
Sidney en Le Moyne zaten samen te
eten. Het nieuwe in haar leven, deed haar
oogen glanzen als sterren. Zij zag alleen
de hartvormige magnolia, het met strui
ken omrande terras en daarachter de
zwakke glinstering van de rivier. Voor
haar ging het gerinkel van het borden
wasschen uit de keuken en het rumoer uit
de gelagkamer verloren in het gekabbel
van de rivier; de geur van het gras ver
dreef de oude bierlucht, d,e uit de open
ramen kwam. Het schijnsel van de lichten
in het huis achter haar verdween voor
het heldere schijnsel van de rijzende maan.
Het diner was over. Sidney genoot de
voor haar zeldzame afterdinner-koffie.
Le Moyne zat tegenover haar, ernstig
en kalm. Hoe gemakkelijk was het haar
genoegen te geven! Wat was ze jong en
stralend! Geen wonder, dat de jongen
dol op haar was. Zij gaf zich geheel aan
het leven. Dat was jammer! Er werd
nog een tafel gebracht; zij zouden niet al
leen zijn. Wat hem boos maakte, wekte
Sidney's nieuwsgierigheid slechts op.
„Twee plaatsen", zei ze. „Een verliefd
paar natuurlijk, of pas getrouwde men-
men twee naalden (canules) onder de huid.
Deze zijn verbpnden aan vrij lange slangen,
zoodat de veearts vrij van de koe kan
staan, en,indien het dier is vastgebonden,
geen hulp noodig heeft. Met behulp van
het toestel is het mogelijk 150 gr. serum
in den tijd van één minuut in te spuitenu
Hel bezwaar, dat hel tot nu toe niet mo
gelijk was, in korten tijd groote aantallen
markt vee in te spuiten, vervalt geheel bij
gebruik maken van dit toestel.
BINNENLAND.
Faillissementen in
Nederland.
Volgens mededeeling van het Handels
informatiebureau van Van der Graaf en
Go's Bureaux voor den Handel zijn over
de afgeloopen week eindigende 6 Aug.
in Nederland uitgesproken 69 faillisse
menten tegen 66 faillissementen in de
zelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 6 Augustus
1925 2563 faillissementen tegenover 2679
over hetzelfde tijdperk van het vorige jaar.
Propaganda-Comi té voor
wegenverbetering.
Het Comité bestaat uit de heeren:
Edo J. Bergsma, burgemeester der ge
meente Enschedé, voorzitter; Mr. L. G.
Kortenhorst (Nijverheid); Dr. H. Mol-
huysen (Landbouw)B. W. van Wel-
deren Baron Rengers (Toerisme); A. J.
ten Hope (Bedrijfsautohouders) en H.
W. O. de Bruyn (Nederlandsch Wegen
congres).
Als secretaris heeft liet Comité zich
toegevoegd den heer P. E. Peaux, jour
nalist te Amsterdam, die jarenlang verbon-
is geweest aan de redactie van „Het
Nieuws van den Dag" en de laatste twee
jaren aan de redactie van „Dc Tele
graaf".
Het secretariaat van het „P. C. W."
(Propaganda-Comi té voor Wegcnverbete
ring) zal van 15 Augustus a.s. gevestigd
zijn ten huize van den secretaris P. E.
Peaux, Prinsengracht 579, Amsterdam,
(Telefoon nr. 31577).
Het „P. C. W." stelt zich ten doel
door woord cn geschrift en door overleg
met verschillende wegbeheerders krach
tig propaganda te voeren voor deze zoo
bij uitstek urgente zaak: de noodz. verbe
tering van het Nederlandsche wegennet.
Het „P. C. W." wil door een ijverige
propaganda, waarvoor het de medewerking
van de Pers inroept, en door het uitgeven
van geschriften, het publiek doordringen
van het groote belang, zoowei voor de
steden als voor het platteland, van een
snelle verbetering onzer verkeerswegen.
Flet „P. C. W." streeft er naar zijn
doel te bereiken
Door de aandacht te vestigen op de
groote voordeden voor de Gemeenschap,
van wegen, geschikt voor het moderne
verkeer.
Door te bevorderen, dat de opbrengst
van belastingen, geheven voor het ge
bruik van wegen, ook alleen aan de wegen
ten goede kome.
schen".
K. trachtte weer vroolijk te zijn.
„Een doos bonbons tegen een goede si
gaar, dat het een oud, saai, getrouwd
paar is".
„Hoe zullen we dat te weten komen?"
„Gemakkelijk genoeg. Als zij achter
over liggen en de keukendeur in het oog
houden, heb ik het gewonnen. Als ze
rechtop, met de ellebogen op de tafel
leunen en praten, krijgt u de bonbons."
Sidney, die op de tafel had geleund
en druk gepraat had, ging iets terug en
bloosde.
Carlotta Harrisson kwam alleen naar
buiten. Ofschoon haar hakken op het
gras geen geluid maakten en zij haar muts
verwisseld had voor een hoed, herkende
Sidney haar onmiddellijk. Zij kreeg een
lichten schrik. Het was de knappe zuster
uit Dr. Wilson's spreekkamer. Zou het
mogelijk zijn maar natuurlijk niet. Het
reglement verbood zulke dingen uitdruk
kelijk.
„Kijk niet om", zei ze vlug. „Dat is
zuster Harrisson, van wie ik U verteld
heb. Ze kijkt naar ons."
Carlotta's oogen waren een oogenblik
verblind door het licht in het hotel. Zij
liet zich in een stoel vallen met een uit
drukking van ongenoegen over de nabij
heid van de andere tafel. Lusteloos nam
ze de personen op, die er bij zaten. Plot
seling zat ze rechtop, haar oogen op Le
Moyne's ernstig profiel.
Gelukkig voor haar, dat Wilson in de
gelagkamer achtergebleven was en Sidney's
ingeboren goede manieren haar weerhiel
Hct Propaganda-Comité voor wegen-
verbetering heeft zich reeds gewend tot
verschillende lichamen, met verzoek om
fioancieelen steun voor zijn arbeid en
heeft alreeds ten behoeve van het pro
pagandawerk, bijdragen ontvangen van
onderscheidene Kamers van Koophandel,
van gemeentebesturen, van de Nederland
sche Maatschappij voor Handel en Nij
verheid, van verschillende werkgevers ver-
ecnigingen en Bonden, die cle gebruikers
van den weg vertegenwoordigen.
Overeenstemming tusshen
N. V. V. en S. D. A. P.
Maandag 3 Augustus zijn vertegenwoor
digers van de dagelijksche besturen der
S.D.A.P. en van het N.V.V. (Nedcrl.
Verbond van Vakvercenigingen) bijeenge
komen te^ bespreking van verschillende
aangelegenheden. In deze bijeenkomst
kwam, zoo meldt het Volk, ook het door
het N.V.V. uitgeschreven Septembercon-
gres ter sprake.
Bij de daarover gevoerde besprekingen
bleek de mogelijkheid, te dezer zake tot
overeenstemming te komen op deze basis,
dat het in September te houden congres
zal zijn een demonstratief congres van
N.V.V. cn S.D.A.P. tezamen, tot stel
lingneming tegen de reactie, belichaamd
in het kabinet-Colijn, on tot ondersteuning
van de meest dringende en actueele arbei-
derscischen.
Dientengevolge werd overeengekomen,
dat tegen 19, 20 en 21 September in plaats
van het congres van het N.V.V. een ge
meenschappelijk congres zal worden be
legd te 's Gravenhage, waar dc volgende
inleidingen zullen worden gehouden: de
algemeene politieke situatie en de positie
der arbeidersklasse, door J. W. Alberda;
de strijd tegen het militairisme, door K.
ter Laan; de strijd voor de 48-urige werk
week, door S. d<? la Bella Jr.; de mede
zeggenschap en de bedrijfsorganisatie, door
G. J. A. Smit Jr.; het onderwijsvraagstuk
door A. H. Gerhard; de algemeene econo
mische situatie en de positie der arbeiders
klasse, door R. Stenhuis.
Dc eerste vergadering van het congres,
die Zaterdagmiddag 1 uur aanvangt, zal
gewijd worden aan de huldiging van mr.
P. J. Troelstra. 's Avonds zal een groote
demonstratie tot huldiging van Troelstra
plaats vinden, gevolgd door oen bijeen
komst, waar mej. Suze Groeneweg cn de
heer J. A. van Zutphen, zullen spreken.
Zondagavond zal een feestelijke ver
gadering gehouden worden.
De weeldebelasting.
Men vraagt plaats voor de volgende
motieDc algemeene vergadering der Ne
derlandsche Handelsreizigers Vereenigmg,
gehouden te Rotterdam den Óen Augustus
kennis genomen hebbende van het gewij
zigde consept der wet op dc weeldebe
lasting, van oordeel dat, wanneer dit wets
ontwerp ongewijzigd mooht worden aange
nomen, de handelsreizigers cn handels
agenten zeer zullen worden geschaad door
de verplichting, belasting te betalen op
alles wat door hen in hotels en restau
rants (waarin zij verplicht zijn voor het
den om goed toe te zien en dat de maan
slechts gedeeltelijk door den boom scheen.
Zij werd doodsbleek en greep zich aan den
rand van de tafel vast, haar oogen geslo
ten. Nu kon ze denken. Het was krank
zinnigheid. Zij zag hem altijd, zelfs in
haar droomen. Deze man was ouder, veel
ouder. Zij keek weer.
Zij vergiste zich niet. Hier, en na zoo
veel maanden! K. Le Moyne, onbewust
van haar nabijheid, zag naar het dal.
Wilson verscheen in de houten por
tiek zijn oogen doorzochten de schemering.
Afls hij naar beneden kwam, zou de
man aan de andere tafel zich kunnen om-
keeren en zou hij haar zien
Zij stond op en liep snel naar hel ho
tel terug. De avond had zijn blijheid voor
haar verloren; zij veinsde een opgewekt
heid, welke zij niet bezat.
„Het is zoo donker en drukkend hier
buiten het maakt me treurig."
„Je wilt toch niet in het hotel eten?"
„Hebt U er op tegen?"
„Zooals je wilt. Het is jou avond.
Maar het beviel hem niet. Het vooruit
zicht van helle lichten, vuil tafellinnen be-
lcedigde zijn aesthetisch gevoel. Hij had
een omgeving voor zich zelf en voor het
meisje noodig; omlijsting was alles voor
hem. Doch toen hij, in het volle maanlicht,
de gekleurde schaduwen onder haar oogen
zag, verliet zijn boosheid hem. Zij had
een zwaren dag gehad. Ze was vermoeid-
Zijn licht bewogen hart gevoelde mede
lijden. Hij bukte en streek zijn hand het-
koozend over haar bloote voorarm.
(Wordt vervolgd).
