N0. 92.
Woensdag 5 Augustus 1925.
I42e Jaargang.
18 FEUIJ-JLETQN
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
PRfave Ntot!. Vena- „Gocscfce Cmract"
en Kleenwens Ross' Drukkers-gen Uitgeversledrt|f
ADVERTENTIEN
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Familieberichten 110 regels f2,40.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Ad verterit iën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
BUITENLAND.
De Rif-oorlog.
Met dc campagne in Marokko gaat het
nog altijd niet voor den wind. Dan weer
heet het in de berichten, dat de groote
slag zal worden geslagen als voldoende
sterkte is gebracht in de beschikbare troe
pen, dan weer dat de heete winden, die
nog tot in September waaien, eerst moeten
ophouden. De Rif-Kabylen hebben van die
winden klaarblijkelijk niet veel last, zij
bestoken de Franschen geducht en maken
het hun lastig. Herhaaldelijk zijn kleine
benden door de Fransche linies gedron
gen, terwijl pogingen werden gedaan de
stammen die den Franschen nog vriend
schappelijk gezind' zijn tot opstand aan
te sporen. Na een poging om het cen
trum van het Fransche front te doorbre
ken en tot Fez door te dringen, hebben
de Rif troepen zicJi in grooten getale aan
weerszijden van de rivier de Werga ge
concentreerd, waar zij loopgraven aanleg
gen en zich opnieuw organiseeren. Deze
troepen vormen een bedreiging voor de
beide vleugels der Franschen. Ook op den
uitersten Ooslelijken vleugel drongen de
kabylen tot ver achter dc Fransche linies
door. Een kleine afdeeling bereikte zelf s
den spoorweg tusschen Fez en Taza, en
vernielde de rails.
Dc vredesvoorwaarden, waarover Frank
rijk en Spanje het eens waren geworden,
zij nu aan de afgezanten van Abd-el-
Krim aangeboden door generaal Primo
de Rivera.
De Vereenigde Staten en het Hof
in Den Haag.
De .Daily Telegraph' verneemt uit
New-York, dat, naar luid van een mede-
deeling van Senator Petter, lid van de
commissie voor dc buitenlandsche aangele
genheden u.t den Senaat, spoedig nieuwe
stappen te wachten zijn voor de toetre
ding van dc Vcreenigde Staten, tot liet
Hof van Internationale Justitie in Den
Haag. De plannen van Hughes en Borah
zijn terzijde geschoven. Dc voorwaarden,
die de Vcreenigde Staten stellen zijn de
volgende
1. Door toetreding tot het Hof ne
men de Vcreenigde Staten niet op zich de
verplichtingen die de Volkenbond oplegt.
2. Dc Vcreenigde Staten zullen het
recht hebben eigen rechters aan te wijzen,
die de zelfde rechten zullen hebben als
die van andere landen.
3. Er moeten verstrekkende bepalingen
worden gemaakt voor geheime besprekin
gen cn meeningsuitingen van het Inter
nationale Hof.
Senator Petter kan zich niet vereeni
gen met het voorstel van Borah, dat de
Vercenigde Staten dienen te wachten Lot
hel Volkenrecht zal zijn gecodificeerd
alvorens dc Vercenigde Stalen toetreden.
Petter meent n.l. dat dit nog wel een men-
schenleeftijd op zich zou laten wachten.
België.
Dc Verfransening.
In de BrusscJsche voorstad Vorst, waar
evenals te Brussel-stad, Schaarbeek, El-
sene, Sint Gillis en Sint Joostten-Oode,
„K
door
MARY ROBERTS RINEHART.
Uit het Engelsch vertaald door
A. M. ROOSENSTEIN.
liet heele lager onderwijs totaal is ver-
franscht, hoewel meer dan de helft der
kinderen thuis alleen Viaamsch spreken,
zal, na de vacantie, in één enkele klas,
een schuchtere poging worden gedaan tot
wedertoepassing van het paedagogisch
beginsel: moedertaal-onderwijstaal. Daar
tegenover staat echter, dat verscheidene
andere gemeenten, buiten den kring der
systematisch vcrfranschende voors;ed:n ge
legen, van plan blijken te zijn het, tot dus
ver, Viaamsch-(Nederiandsch) gebleven
onderwijs nu ook tweetallig te maken wat
een eerste stap. is naar de volledige ont-
vlaamsching. Zelfs te Gent, waar dever-
franschers alle middelen gebruiken om
de taal van het volk op het achterplan te
duwen, is, van franskiljonsche zijde, be
sloten bij den gemeenteraad aan te drin
gen op het invoeren, in sommige scholen
der stad, van het Fransch als onderwijstaal
Stakingen.
In de staking der metaalbewerkers
is weinig verandering gekomen. Ecoige
patroons hadden hun werklieden voorge
steld op het oude loon het werk te hervat
ten, doch deze zijn daarin niet getreden,
Een poging van Belgische metaalfabri
kanten om dringend werk in Luxemburg
te laten afmaken is door tijdige tusschcn-
komst van de stakers bij de Luxemburg-
sche arbeiders mislukt. De centrale der
stakers heeft uit Nederland f5000 ont
vangen als steun, uit Tsjecho-Slowakije
50.000 Lonen met toezegging, dat zij daar
op wekelijks rekenen kan, fr. 40.000 van
de Antwerpsche metaalbewerkers, die aan
het werk zijn gebleven enz.
Er is Zaterdag een poging gedaan om
de typografenstaking tol een einde te bren
gen. Een delegatie van de werkgevers
en van de werknemers is op bezoek ge
weest bij den directeur-generaal van het
ministerie van arbeid. De besprekingen
hebben echter geen resultaat opgeleverd.
De onlusten in Chiilna.
De toestand te Swatou, Airiooi en F oets
jou is ernstige!' worden. Bij aankomst
van het s.s. Hainoeng te Swatou werden
manschappen en passagiers vijandig beje
gend door de menigte, die van Mauser-
geweren voorzien was. Aan vijftien Euco-
peesche missionarissen werd door de be
volking verhinderd, zich aan boord van
het schip te begeven. Te Amooi en te
Foetsjou hadden soortgelijke incidenten
plaats. Ondanks dc afkondiging van den
staat van beleg loopen de studenten met
geweren rond.
In de fabriek der International Ex
port Cy., te Nanking is een loongeschil
ontstaan. Hierop ontstond een vechtpartij
waarbij een Britsch onderdaan werd ge
dood. De Britten gaven vuur op de me
nigte. Vier lieden werden gedood en ver
scheiden anderen gewond. Britsche zee
lieden bewaken thans de fabriek. De
meeste Britsche inwoners van Nanking
zijn aan boord gegaan van de oorlogs
schepen. Een is er door de Chineeizen
in hechtenis genomen ai wordt in het
universiteitsgebouw gevangen gehouden.
Hij was twee en veertig jaar en deels
tengevolge van slapelooze nachten, deels
tengevolge van haastige maaltijden, scheen
hij vijftig. Max was dertig.
„Er is een groote biefstuk. Het is
jammer om die voor één persoon te bak
ken". 't Was duur ook als men voor twee
bakte en slechts één er van at. Een bief
stuk bcteekendc een visite voor Dr. Ed
met zijn weinig betalende patiënten. Hij
betaalde nog alle kosten van het huis in
de Straat.
,,'t Spijt me, oude jongen; ik heb een
ander plan gemaakt."
Zij verlieten het hospitaal te zamen.
Overal nam de jonge man dc hulde in
ontvangst, die men aan het succes brengt.
Dc lift-man boog en wierp de deuren
met een glimlach opendc boekhouder van
de apotheek, de portier cn zelfs de be
terende patiënt, die dc koperen deurplaat
poetste, beloonde zijn eerbied. Dr. Ed
zag links noch rechts.
Frankrijk.
Zooals te Parijs onder het verwulf
van den Are de Triomphe een vlam, die
niet meer zal dooven, brandt bij het graf
van den Onbekenden Soldaat, zoo heeft
sinds Zondag de uitgestrekte «Jooden-
akker in Artois, waar dertigduizend jonge
mannen, die in den oorlog zijn gesneuveld,
begraven liggen, zijn lichttoren, waar de
vlam der herinnering blijvend zal branden.
Op dat kerkhof van Artois, te Loretle,
staat het gedenkteeken voor de do oden,
waarin het gebeente van twintigduizend
soldaten rust, die op den beruchten heu
vel 119, op de helling van Vimy, te Ca-
rency, Souchez-Neuvdle, St. Vaast,
Atrecht, Lens zijn gesneuveld. Op den to
ren van dat gedenkteeken zal nu voortaan,
wanneer het duister wordt over de vlakte,
een groot licht branden, waarvan het schijn
sel tot te Rijssel toe zal gezien worden.
Zondag heeft Painlevé, in tegenwoordig
heid van afgezanten uit Engeland cn Bel
gië, het licht in de lantaarn der dooden
ontstoken, het licht, dat zal blijven, als
een herinnering. Dc naar een ontwerp
van den ook bij ons te lande bekenden
architect Cordonnier, gebouwde toren is
45 meter hoog.
Verplichte vacanSies.
Dc Fransche minister Van arbeid heeft
bij het bureau der kamer een voorstel
betreffende de invoering van verplichte
vacanties voor de werknemers ingediend.
De minister deelde te dezer zake in een
interview het volgende mede: Ik heb
het vaste voornemen, deze hervorming
na grondige bespreking met arbeiders en
ondernemers door te voeren. Ik zou er
met bijzonderen nadruk op willen wijzen,
dat zoowel ik persoonlijk als ook de ge-
heele regeering de Fransche arbeiders
vanaf 1926 in het genot van een welver
diende en regelmatige vacantie wenschen
te stellen.
Relletjes te Weenen.
De bladen bevatten hoofdartikelen over
de heftige botsingen, die er le Wcencn
plaats gehad hebben tusschen dé anti-se-
mietische nationalisten, de zoogenaamde
„hakenkreuzlern" en de socialisten. Na
afloop van de begrafenis van den vroe-
geren burgemeester van Weenen Rou-
mann is een jonge man doodgestoken, ter
wijl er tevens langdurig en vrij heftig ge
vochten is tusschen de politie cn de ar
beiders. De pers verzoekt de regeering
krachtige maatregelen te nemen tegen de
toenemende opwinding. De officicuse
christelijke Reichspost bevat een waar
schuwing gericht aan het Jodendom tegen
het snel toenemende anti-semietisme. De
hakenkreuzler-gezinde Tagcszeitung ver
langt van dc regeering, dat deze het zio
nistencongres verbieden zal, daar de op
gewonden stemming volgens het blad daar
door veroorzaakt wordt.
Bij de automobiel scheidden zij. Doch
Dr. Ed stond een oogenblik met zijn hand
op den wagen.
„Toen ik boven wa's van middag zeide
hij langzaam, „dacht ik er over of het wel
goed zou zijn om van Sidney Page een
verpleegster te maken,"
„Waarom niet?"
„Er is veel in het leven, dat een meisje
niet behoeft te weten ten minste niet
voor haar man het haar vertelt. Sidney
is altijd bewaakt geweest en het zal zeker
een ontgoocheling voor haar zijn."'
„Het is haar eigen keus."
„Juist. Een kind voelt zich tot het
vuur aangetrokken".
De motor was op gang. Voor dit oogen
blik ten minste gevoelde de jongste Wil
son geen belangstelling voor Sidney Paw
„Zij zal zich wel redden. Vele andere
meisjes hebben hun opleiding ontvangen
cn zijn er door gekomen zooder hun le
venslust te verliezen".
Na haar onvrijwillig bad in dc rivier
had Sidney zich tijdelijk geëclipseerd i(
het White Springs-Hotel. In den oven van
het keukenfornuis stonden haar twee witte
schoentjes, ogevuld met papier ten einde
ze tijdens het drogen in den goeden vorm
te houden. In een bijgebouwd waschhuisje
was een vriendelijk dienstmeisje aan hel
strijken van verscheidene zachte witte ldec-
dingstukken en zong er een liedje bij.
Sidney zat in een schommelstoel nn
Duitschland.
Dc Duitsch-nationale groep in
den
Rijksdag heeft de volgende interpellatie
ingediemfl
Op eenzijdige ai onmeedoogende wijze
heeft de Poolschc regeering de door den
Volkenbond en de scheidsgerechten ge
troffen beslissing ten uitvoer gebracht
en de laatste dagen 30.000 Duit-
schers uit hun woningen verdreven. Wat
heeft de regeering gedaan, teneinde het
treffen van dergelijke maatregelen door
de Poolschc regeering te voorkomen?
Wat heeft zij gedaan ten einde den
nood der verdrevenen te stillen
Welke represaillemaatregelen denkt zij
te treffen, ten einde de Duitsche inwo
ners in Polen tegen een dergelijk onmen-
schclijk cn brutaal optreden van eén be
schaafden staat te beschermen?
Severing, de Pruisische minister van
binncnlandschc zaken, is Maandagavond
te Schncidemiihl aangekomen en heeft da
delijk het kamp bezichtigd. Daar de stroom
van uitgezetten nog steeds aanhoudt wordt
de inrichting van een tweede kamp, bij
Zossen, overwogen.
De Pruisische regeering heeft tot steun
der verdrevenen voorloopig vijf millioen
mark uitgetrokken.
Engeland.
Tweie uitspraken over de
kolen-kwestie.
Lord Grey heeft op Bank Holiday
(dat was Maandag), een rede gehouden
in Northumberland. Hij besprak natuurlijk
ook het vergelijk in de kolenmijn-industrie.
Na te hebben betoogd, dat hij sympathie
gevoelt voor hetgeen de mijnwerkers na
streven, wilde hij toch de waarschuwing
niet achterhouden, dat deze stakingsbe
dreiging niet gericht was tegen de werk
gevers doch tegen de gemeenschap, waarbij
de loop der gebeurtenissen voordeelig was
voor de extremisten. Het zou betoogde
Grey de taak zijn der regeering om
de gemeenschap te beschermen tegen af
persingspogingen als thans van den kant
der mijnwerkers worden beproefd.
Ramsay Macdonald, de socialistische
Leider en voormalige eerste-mmister, heeft
het woord gevoerd te Dunmow, in Essex.
Ook hij was slecht te spreken over het
gebeurde in de steenkool-crisis, doch na
tuurlijk richtte Ramsay Macdonald zijn
kritiek niet enkel tegen de regeering, rnaar
ook tegen die groepen in de arbeiderswe-
rcld die zijn, Mac Donald's leiding niet
volgen. „Men heeft zoo zeide de so
cialistische leider een voorbeeld
had van methoden die het geloof in de
goede trouw in de politiek vernietigen,
Dc regeering heeft de macht het prestige
en dc reputatie verhoogd van lieden, die
niet in politieke actie gelooven".
De elfde verjaardag.
Het was Dinsdag de elfde verjaardag
van het meedoen van Engeland aan den
oorlog. Naar aanleiding daarvan publicte-
ren dc bladen een oproep van maarschalk
lord Haig ten behoeve van het Britsche
Legioen, een particuliere organisatie, die
zich de belangen heeft aangetrokken van
de oud-gedienden en van de oorlogswedu
wen en weezen. Het doel van Haig's op
roep is, om de diensten in den oorlog
door soldaten en zeelieden aan den lande
bewezen in de herinnering levendig te
houden. Er zijn 1600 afdcelingen van het
Britsche Legioen, die in het afgeloopen
jaar in totaal hulp hebben verstrekt in
300.000 gevallen. Mede is een oproep
een heete slaapkamer. Behalve haar ar
men was zij van het hoofd tot de voeten
in een laken gewikkeld; zij vatte haar
toestand zoo gemoedelijk mogelijk op.
Het was ten minste een mooie gelegenheid
om alles eens te overdenken. In den re
gel had zij weinig tijd om te denken.
Zij was van plan Joe Drummond op
te geven; zij wilde hem echter geen leed
veroorzaken. Daarover kon ze dus den
ken en ook over de uniform welke zij
als leerling-verpleegster zou moeten heb
ben en waarover ze nog met tante Harriet
moest spreken. Ook zou ze nog menige
raad aan K. Ie Moyne moeten geven al
vorens het huis aan hun over te laten,
want hij gaf belachelijk veel geld uit. Zij
vouwde haar blanke armen en zette zich
tot denken.
Natuurlijk gingen haar gedachten, als
een pijl naar zijn doel, rechtstreeks naar
den jongsten Wilson, naar zijn rechte fi
guur in zijn witte jas, naar zijn donkere
oogen en zwart haar. naar de gleuf in zijn
kin als hij glimlachte.
„Je weet, dat ik zelf altijd meer dan
half verliefd op je geweest ben
Er tikte iemand zacht op de deur.
Terug was ze in de stoffige hotelkamer
met het laken om zich heen geklemd.
„Ja?"
„Ik ben Le Moyne. Hoe gaat het?"
„Uitstekend. Wat moet dat vervelend
voor U zijn!"
„Met mij gaat het best. Het dienst
Igepublioeerd voor die stichting van een
gedenk teeken vo or den veldmaarschalk
French, graaf van Yperen, die in de
eerste jaren van den oorlog het Briiseiie
leger op het vasteland had gecommandeerd,
en die 22 Mei 1.1. was gestorven. Er
wordt op aangedrongen dat dit monument
in Yperen zal komen. Het zou moeten be
staan uit een militair kerkje bij de Rijs-
selsehe Poort te Yperen, welk kerkje of
kapel open zou moeten zijn voor lieden van
'elk geloof. Daar zou clan bij dc Meninsche
poort een gedenkteeken bij moetai komen
waarop men de 60.000 namen van ver
misten zou vereeuwigen. Maar men weet
zijn op het front aan dc vooruitstekend
punt van Ypcren eai kwart millioen En-
gelschen gebleven.
Reiactie en zwarte kunst.
In een geestig artikel herinnert de cor
respondent van de Times in Turkije er aan
dat er een tijd is geweest, dat dc Necro-
manier-generaal en dc Somnambulist-gene
raal in dat land met het Turksche kabinet
hun ontslag namen, zooals m meer Wes-
tersche landen eai minister van financiën
of van onderwijs. Doch naast deze posten
was er ook nog het ambt van Koninlijk
Astroloog, Deken (om zijn volledigen titel
te noemen) van het kapitel van hof-waar
zeggers ai -toovenaars cn deze oefende
een invloed uit, weinig geringer dan die
van den groot-vizier. Ja, daar de Astro
loog-generaal niet met de veranderde ka
binetten wisselde, was zijn invloed dieper
en duurzamer dan die van den groot-vizier
ea islcchts overschaduwd door dien van
zijne Hoogheid, den leider der zwarte
eunuchen. De groot-vizier was ,,de verheven
Porte" doch zijn beide rivalen waren „het
Paleis" en onder Abdul Hamid is „het
Paleis" vaak machtiger geweest dan de
„Porte". Dc buitenlandsche mogendheden
hebben het vaak genoeg tot hun ergernis
gemerkt! De post van Astroloog was zoo
belangrijk 111 het oude Turkije, dat er een^
bijzondere studie werd gemaakt van de
kunst, sedert de Babyloniërs bekend, om
de toekomst met allerlei vernuftige mid
delen te voorspellen. Vele jongelieden
legden zich op deze studie toe, omdat
de loopbaan zoo rijk aan uitzichten was.
Ook ontstond er een groote verwarring
in dc wereld der to ovenaars en derwisjen
op den noodlottigcn dag (toevallig was hij
door Abdul Huda, den laatsten keizer-
lijkai Astroloog, als een gunstigen dag
voorspeld«dat Abdul Hamid cn met hem
het vroegere regime va£i den troon gestoo-
ten werd! Met Abdul Hamid had ech
ter ook de oude godsdienst in Turkije een
knak gekregen, met liet gewone gevolg,
dat de surrogaten van bijgeloovigheid een
ongewoon succes genieten: de to ovenaars
en die waarzeggers verheugden zich in een
onverwachte populariteit vooral op het
platteland, en het gevolg was, dat de
Nationale Vergadering van Angora er ais
het ware door bevolkt werd* De Jong-
Turksche elementen zagen echter met on
gerustheid de opkomst dezer van nature
conservatieve, aan het oude regime ge
hechte elementen. Zij hebben in zekere
gevallen dan ook eenc gevaarlijke rol
gespeeld. Zoo moet bij den Koerdischen
opstand veel worden toegeschreven aan
den invloed van een sjclik, die tevens
meisje is bijna klaar. Wat zal ik voor
souper bestellen?"
„Alles wat u wilt. Ik verhonger bijna."
Als K. Le Moyne mocht hebben ge
vreesd voor verkleuming of koorts, dan
was hij nu gerustgesteld.
„De maan is gearriveerd, conform de
order. Zullen wij op het terras eten?"
,,'k Heb nog nooit in mijn leven op een
terras gegeten. Dol gaarne."
„Ik geloof dat Uw schoenen gekrom
pen zijn."
„Vleier!" Zij lachte. „Ga weg en be
stel het soupa". Ik zie sla. Zullen we sla
eten?"
K. Lc Moyne verzekerde haar door de
deur, dat hij sla zou bestellen ai wilde
naar boneden gaan.
Doch hij bleef een oogenblik voor de
gesloten deur staan, louter om het geluid
van haar bewegingen. Zoover was het
dien dag reeds met den nieuwen huisge
noot van de Pages gekomen; hij zou zich
nog verder verliezen, doch reeds nu zag
hij welke ellende hij tegemoet ging.
Hij kon niet verdwijnen. Hij had haar
beloofd te zullen blijven; ze hadden hem
noodig. Flij had het kunnen verdragen dat
ze Joe getrouwd had, alls ze iets om den
jongen gegeven had. In die richting zou
zc ten minste veilig geweest zijn. Trouw
en toewijding lagen op het gezicht van den
jongen te lezen. Doch deze nieuwe ver
wikkeling haar romantische belangstel
ling in Wilson, en de wederkeerige be
langstelling van den chirurg in haar, ge
voegd bij hetgeen hij van den man wist
vervulde hem met angstige zorg.
Van dc bovenste tot de onderste trede
van de nauwe trap, doorleefde hij een
jaar van kwellingen. Beneden schrok hij
terug naar de werkelijkheid. Joc Drum
mond stond daar op hem te wachten met
een vreemd licht in zijn oogai.
„Jij hond", zei Joe.
Er waren mcnschen in de ontvangka
mer van het hotel. Lc Moyne nam den woe
denden jongen bij den elleboog eó leidde
hem door de deur naar de ledige portiek.
„Als u nu zacht wil spreken," zeide
hij, „zal ik luisteren naar wat U mij te
zeggen hebt."
„U weet wat ik te zeggen heb."
„Toen K. Le Moyne dit niet met
woorden, doch enkel mei: zijn vasten blik
beantwoordde, rukte Joe zijn arm los
balde hij zijn vuist.
„Waarom bracht je haar hier?"
„Voor zoover ik weet bon ik u geen
uitleg schuldig, doch ik wil u hem wel
geven. Ik bracht haar hier voor een pic
nic. Bovendien hebben wc den eekhoorn
meegenomen en vrijgelaten."
Het speet hem om den jongen. Flet
leven was niet gemakkelijk, hij wist dat
Joc leed en had buitengewoon veel ge
duld met hem.
„Waar is ze nu.'
(Wordt vervolgd.),
