N°. 68.
Woensdag 10 Juni 1925.
112° Jaargang.
WAT HEB IK JE GEDAAN?
By dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Verbrande Huid
FEUILLETON
MIJNHARDT's
Staal-Tabletten 90'*
Maag-Tabletten. .75*
Zenuw-Tabletten .75*
Laxeer-Tabletten .60*
Hoofdpijn-Tabletten 60*
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,-.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOËSCHË
BRjitve Nfeunl. Vfenn. J&ts&t Onnaot"
COIRANT
en Kleeawens Ross' Brakkers- en Ultgeversbedrflf
ADVERTENTIEN
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
DE STILSTAANDE WAGEN.
Reeds meermalen hebben wij gewezen
op het ongewenschte, dat verschillende
politieke partijen in ons parlement zich in
hoofdzaak laten leiden door het partij
dogma, door het partijbelang of het belang
van bepaalde groepen.
Deze partijen bezien veelal de werke
lijkheid door een bril, waarvan de glazen
de partij-kleur vertoonen.
Bij deze partijen geldt het partij-
(groeps) belang in den regel nr. één, en
komt het landsbelang eerst in de tweede
Men is zich hiervan niet meer bewust
en zoozeer is men gewend de dingen te
bezien vanuit den gezichtshoek der partij,
dat men gewoonlijk ten onrechte
er van overtuigd is, dat partij- en lands
belang elkaar dekken.
In ons parlement geldt tegenwoordig
het gezegde: zooveel hoofden (partijen)
zooveel zinnen.
En dit is de oorzaak, dat onze staats
machine bijkans geheel stil staat.
De eene partij spant zijn paardje vóór
de staatskaros, de andere er achter, de
een op zij rechts en de ander links. Dan
gaat de zweep er over enhet resultaat
is, dat de wagen onwrikbaar op z'n plaats
blijft.
Zoo is thans de politieke toestand van
ons land.
Werden alle paarden behoorlijk aange
spannen en gedwongen te trekken in één
richting: die van het landsbelang, van het
algemeen belang, er zou schot in komen.
En zoo behoorde het toch inderdaad te
zijn.
Het algemeen belang behoort nr. één
te zijn, niet het dogma, en de behartiging
van de belangen van bepaalde groepen der
bevolking, mag slechts geschieden vanuit
den gezichtshoek van het algemeen belang
Doch wat zien we?
Dat ter rechterzijde meermalen de coa
litiebelangen op den voorgrond worden ge
schoven.
En zelfs de lijm der coalitie is niet
altijd voldoende om de broeders bijeen
tehouden.
Anderzijds zien we bij deze verkiezin
gen weer eens bewezen hoe politieke par
tijen kunnen ontaarden in groepen van be
langhebbenden, welke trachten zooveel mo
gelijk menschen in de Kamer te brengen
teneinde hun kiezers sociale of financieele
voordeeien te kunnen verschaffen.
Men leze maar eens aandachtig de
verkiezingsredevoeringen door en de daar
in vervatte beloften. Komt echter zulk een
partij mede aan het roer zoo leert de erva
ring zoowel in binnen- als buitenland, dat
zij al spoedig genoodzaakt is op haar ver-
kiezingsschneden terug te keeren, tot te
leurstelling harer kiezers.
Men lette bij de verkiezingsspeeches
ook eens op de zoo listig gestelde zinne
tjes, waaruit zoowel de een als de ander
kan puren, wat hij gaarne hoort.
Een dergelijke fata-mor ganisti scha po
litiek, welke den kiezers zooveel fraais
voorspiegelt, dat niet voor verwezenlijking
vatbaar is, stuit ons tegen de borst.
Wij zien een politieke partij als een
vereeniging van menschen, die door het
treffen van bepaalde maatregelen een
ieders belangen zooveel mogelijk tot bloei
wil brengen.
Het is hier een kwestie van geven en
nemen. Wij zijn allen door subtiele maar
onbreekbare banden aan elkaar verbonden
en één groep kan niet zijn verlangens vol
ledig botvieren, dan ten koste van een an
dere.
Hieruit volgt alreeds de wenschelijk-
heid, dat een politieke partij een verza
meling zij van verschillende groepen der
bevolking; een partij, waarin naast pa
troons, arbeiderswaarin ambtenaren
naast landbouwers zitting hebben enz. Op
deze wijze zal men elkaar ieeren verstaan.
Niet door zich te isoleeren als partij van
enkel arbeiders, van enkel landbouwers
enz. Maar door samenwerking, samenle
ving in den boezem van één partij.
Naar die samenwerking tracht de Vrij
heidsbond.
Een tweede gevaar, waarop we ook
reeds de aandacht hebben gevestigd is het
gevaar der kleine partijtjes, het gevaar
voor versnippering.
De kleine partijtjes tappen van de groo-
te bloed af en alleen een flinke, krachtige
partij heeft in ons parlement kans nog
wat te bereiken.
Gezien het vigeerende systeem van de
stilstaande karos, moet het een partij zijn
met trekkracht.
Er is echter nog wat anders. Een enke
ling kan zich onmogelijk behoorlijk op de
hoogte stellen van de verschillende za
ken, die in de Kamer worden behandeld.
Zooals een belangenpartij een eenzijdigen
kijk op de dingen krijgt, zooi loopt hij
groote kans een oppervlakkigen indruk
te krijgen.
Hoe anders het raadsel van den heer
De Boer te verklaren?
Deze plattelander hield te Goes op 12
Mei een rede, waarin het verlangen naar
bezuiniging doorklonk en uitte zijn spijt
er over, dat de commissie-Rink er het
bijltje bij had moeten neerleggen.
Den volgenden dag stemde de heer De
Boer in de Kamer vóór het wetsontwerp,
volgens hetwelk het Rijk f192.000 plus
rente zou betalen aan de gemeente Haar
lem voor aankoop terrein voor een even
tueel nieuw prov. gouvernements-gebouw.
De bezuinigingscommissie had gerap
porteerd, dat de provincie zich tot gun
stiger tijden nog wel met het oude ge
bouw kon behelpen.
De heer De Boer bevond zich in ge
zelschap van de vrijzinnig- en sociaal
democraten!
Het is onmogelijk om zich in alle vraag
stukken, die zich voordoen voldoende in
te werken. Daarom heeft elke partij van
beteekenis onder hare leden mannen,
diè daarvan een speciale studie hebben ge
maakt en die zich bij het debat naar voren
schuiven.
Bij de dwergpartijtjes is zulks onmoge
lijk en bij gebrek aan grondige kennis van
het behandelde onderwerp, ziet men de
meest verrassende uitkomsten bij de stem
ming. Daarom nog eens de waarschuwing
zich niet te laten leiden door afzonder
lijke verlangens, maar zich aan te sluiten
bij die partij, wier pol.tieke lijn het dichtst
bij de uwe wordt getrokken.
Wij kunnen allen, die van huis uit
liberaal zijn de Vrijheidsbond als zooda
nig aanbevelen.
door de Zon, Smetten en Stnkloopen van
de Huid. Gebruik Purol Dooa 80 cent».
82
BUITENLAND.
Het veiligheidspact.
De Britsche minister Chamberlain heeft
een onderhoud gehad met den Franschen
premier Briand, na afloop waarvan zij
de persvertegenwoordigers hebben
meegedeeld, dat thans tusschen Engeland
en Frankrijk volledige eenstemmigheid is
bereikt over het antwoord, dat aan Duitsch
land zal worden gezonden omtrent het vei
ligheidsverdrag.
Engeland waarborgt de Rijngrens, zoo
als die in het verdrag van Versailles is
vastgelegd. Engeland zal als casis belli e!»
he schending beschouwen door Duitsc'h-
land van de temtorische en militaire be
palingen van het verdrag inzake de Rijn
grens. Om deze grens te waarborgen
neemt Engeland op zich ter beschikking
van Frankrijk en België zijn volledige
strijdmacht te land. ter zee en In de lucht
te stellen.
Wat de Duitsche Oostgrenzen betreft,
erkent Engeland nog eens uitdrukkelijk,
dat voor de Poolsche en Tsjecho-Slowak-
sche grenzen de waarborgen van het Vol
kenbondsstatuut gelden, zoodat Frankrijk
bij een schending dier grenzen het gede-
militairiseerde Rijnland als operatiegebied
mag gebruiken.
Inzake de toelating van Duitschland tot
den Volkenbond zijn de regeemgen te Pa
rijs en Londen overeengekomen aan de
regeering te Berlijn te verklaren, dat deze
toelating slechts zal kunnen geschieden als
het het waarborgverdrag volkomen vol
gens de opgesomde voorwaarden, zal heb
ben geteekend.
Het verbod van den chemischen oorlog.
Het ontwerp-protocol tot verbod van
den chemischen oorlog is zoo goed als ge
reed. Het behoeft nog slechts redactio-
neele wijzigingen.
Het protocol zegt, dat het verbod van
gebruik van giftgassen, giftige vloeistof
fen e.d. reeds is geformuleerd in verdra
gen waarbij het meerendeel der mogendhe
den betrokken is. Ten einde dit verbod al
gemeen te doen erkennen als opgenomen
in het volkenrecht, verklaren de contrac-
teerende partijen in het protocol het ver
bod onder elkaar voor bindend en beloven
alles in het werk te zullen stellen om an
dere staten tot deelneming aan het pro
tocol, dat zoo spoedig mogelijk zal worden
geratificeerd, te bewegen.
De verwarring in China.
In China duren de relletjes nog voort,
doch schijnen in heftigheid af te nemen,
Echter is te Kanton nu weer een strijd
uitgebroken tusschen Chineesche troepen
onderling.
Te Shanghai neemt de stakingsbewe
ging toe, doch hebben de getroffen maat
regelen de daden van geweld gebreideld.
Met hulp van de oorlogsschepen en met
vrijwilligers worden de voornaamste dien
sten gaande gehouden, 1100 man vreem
de troepen zijn geland en andere worden
in reserve gehouden.
Te Peking duren de betoogingen voort,
doch zij dragen geen gevaarlijk karakter.
Het diplomatieke corps heeft de Chi
neesche regeering gemeld dat het besloten
heeft vertegenwoordigers naar Sjanghai
te zenden om rapport over den toestand
uit te brengen. De commissie van onder
zoek zal staan onder leiding van den Fran
schen gezantschapsraad en een vertegen
woordiger van Engeland.
Scherpe Amerikaansche critiek.
De New York World schrijft over de
nota welke de geallieerden aan Duitsch
land hebben gezonden i.z. zijn tekortkomin
gen betreffende de ontwapeningseischcn
van het verdrag van Versailles:
De geallieerden blijven vermoedelijk
met hun eischen aan Duitschland binnen
de rechten, hun in het vredesverdrag toe
gekend. Zij kunnen dus doorgaan, maar
moeten niet verwachten dat belangheb
bende neutralen, als de Ver. Staten, met
bizonderen eerbied of bewondering hun
politiek, of den geest die him bezielt, zuir
len gadeslaan.
Dit toch is geen politiek van vrede en
haar gevolgen kunnen, naar Amerikaan
sche opvatting, slechts de gevaren en de
onveiligheid van Europa doen toenemen.
huis mocht. De departementshoofden von
den het te warm om de ambtenaren en be
ambten te laten werken.
Zondag is het in het Oosten der Uu.e
plotseling veel en veel koeler geworden.
In enkele uren daalde de thermometer van
20 tot 50 graden Fahrenheit. Tal van lie
den die te New York in de parken lagen
slapen, verdwenen weer ijlings naar
huis omdat zij het koud hadden gekregen.
PROVINCIE-NIEUWS.
Ub. vw :"r
H. CourthsMahler
met autorisatie vertaald door
Mevr. J. P. Wesselinkvan Rossum.
Zij leunde tegen haar schrijftafel en
steunde er met haar handen op.
„Het schijnt mij toe, dat u voor niets te
rugdeinst," zei zij bleek en zich zelf ter
nauwernood meer meester.
Hij merkte hoe zij beefde van opwin
ding al deed zij ook nog zoo haar best zich
te beheerschen. Een warme glans kwam in
zijn oogen.
„U behandelt mij sedert van morgen als
een schurftigen hond, juffrouw Nordegg,
maar ik wil met u in het gericht treden".
„Ik verlang niets anders dan dat u mij
uit den weg gaat en mij van uw gezelschap
bevrijdt," stiet zij uit.
Een oogenblik klemde hij de lippen op
elkaar, daarna zei hij dringend:
„Romana niemand anders zou mij
dit ongestraft mogen zeggen. Ook gij
moogt het niet herhalen. Zeg mij, wat is
er sedert gisterenavond tusschen u en mij
gekomen? In een dag verandert een Ro
mana Nordegg toch niet van gedachte.
Waarom kwelt go uzelf en mij op zulk een
wreede wijze? Gisterenavond verliet ik
u in het gelukkige besef, dat gij mij lief
had! even. als ik het u doe. Ik hoopte u
heden morgen te komen zeggen, wat gij
voor mij zijt. Toen ik u hedenmorgen te
rug zag, waart gij een ander geworden.
Gij zijt geen grillige, hartelooze vrouw,
die heden aantrekt en morgen afstoot. Ik
heb in den loop van den dag vergeefs be
proefd u te spreken. Het gelukte mij niet.
Maar ik heb mij zelf gezworen, dat deze
dag niet zou eindigen, voordat ik u ge
vraagd had, of gij mijn liefde beantwoordt
of niet. Hier sta ik nu, wat antwoordt gij
mij?"
Zij verharddehaar hart met geweld te
gen den warmen, smeekenden toon van zijn
stem. Zij keek hem toornig aan.
„U durft mij werkelijk van liefde te
spreken, mijnheer von Rhoden. Daar heb
ik maar een antwoord op: schaam u
en laat mij alleen."
Hij kromp ineen als onder een slag.
„Romana".
„Ik verbied u mij bij dezen naam te
noemen." Zij richtte zich norsch op.
,1 Vergeef u mij," zei hij met duidelijke
stem, „dat ik u bij den naam noemde,
dien mijn liefde, mijn verlangen u gaf. Ik
wil nikt met u in het gericht treden, want
ik voel, dat gij in de een of andere nood
lottige dwaling verkeert. Die moet opge
helderd kunnen,vonienDaarom verzoek
ik u dnngend mij te willen zeggen, waar
over ik mij moet schamen. Is het een mis
daad u lief te hebben en dat uit te spre
ken?"
Zij klemde haar handen in elkaar. Daar
stond hij met trotsch opgeheven hoofd en
keek haar met zijn eerlijke, oprechte oogen
BQ Apoth. en Drogisten*
De hittegolf in New York.
In New York is het Zaterdag buiten
gewoon warm geweest. Een bericht be
helst dat in het oosten en middel-westen
der Unie de berichten van sterfgevallen
door de hitte bij tientallen inkomen. In to
taal waren er Zaterdag al over de 252 ge
meld. Zulke statistieken zijn uit den aard
der zaak altijd misleidend. Als het erg
warm is en de menschen sterven, dan
wordt het al spoedig geplaatst op rekening
van de abnormale hitte, ofschoon dit daar
om nog volstrekt niet waar behoeft te we
zen. Maar dat het in de Unie bar warm is
in het Middel-Westen en Oosten is buiten
twijfel. In de openbare parken van New
York (stad) vertoonden zich meisjes in
badcostuum maar de politie liet het niet
toe. Vrijdag was het in Washington zoo
heet, dat het personeel aan de regeermgs-
departementen al vroeg in den middag naar
Ellewoutsdijk. Ingekomen voor de wijk
verpleging bij de wijkzuster een gift, groot
f3,van N.N. te Ovczandc.
Kruiningen. In de Vrijdagavond gehou
den spoedeischende vergadering, deelde
de voorz. mede, dat de z.g.n. Weel tc
Hansweert is geveild, doch niet is gegund
en dat onderhands door den eigenaar dhr.
Bruinshoofd genoemd perceel is aange
boden voor f2000, zijnde de perceelen
groot plm. 355 roeden. B. en W. meenden
dat het in het belang van Hanswceri is
wanneer de gemeente het perceel koopt,
voornamelijk voor stortplaats van vuil en
later, wanneer het op hoogte gebracht is,
ruim zijn waarde heeft als bouwgrond, enz
Met alg. st. worden B. en W. gemachtigd
om genoemd perceel voor de gemeente aan
te koopen, behoudens goedkeuring van
Ged. Staten.
Heinkenszand. Maandag hield het wa
terschap ,,'s Heer Arendskerke" te 1 leim-
kenszand een vergadering van Ingelanden
De rekening 1924-'25 werd onveranderd
goedgek. met een bedrag van f53590,01.
De begrooting 1925-'26 werd gewijzigd
en nader vastgesteld op f 4b336,58. Een
plan tot verharding van weggedeelten werd
voorwaardelijk aangenomen. De heer M
Rijk werd als gezworen herkozen met 54
van de 58 stemmen.
Hoedekenskerke. In de Maandag ge
houden vergadering van den Raad dezer
gemeente was wethouder C. Chamuleau
met kennisgeving afwezig.
Uit de door den voorz. gedane mede
deelingen bleek onder meen" dat het weg
nemen van den gevaarlijken bocht bij de
hofstede bewoond door D. B. v. Kruijsen
aan de gemeente f776,38 heeft gekost,
onverminderd de door de K.N.A.C. en
A.N.W.B. daarvoor gegeven subsidie ten
bedrage van f50 voor ieder.
Aan enkele personen werd afschrijving
van hondenbelasting verleend over een
half jaar wegens afschaffing van een 'hond
De gemeen tebegrooting 1925 werd ge
wijzigd. Besloten werd voor als nog niet
over te gaan tot het vaststellen van een
door den Commissaris der Koningin ont
worpen verordening op de autobussen en
verhuurautomobielen. De Raad zag toch
bezwaar in de behoorlijke uitvoering van
een dergelijke verordening en achtte deze
voor deze gemeente niet strikt noodza
kelijk.
De factor waarna de plaatselijke in
komstenbelasting 1925 zal worden gehe
ven werd bepaald op 0.75 tegen 0.8 over
1924.
Bij de gewone rondvraag door den
voorz. vroeg dhr. Johs. Boonc inlichtin-
aan. Was het te gelooven, dat hij een leu
genaar, een bedrieger was? Moest zij hem
eerst haar aanklacht in het gelaat slinge
ren, voordathij zich gewonnen gaf?"
Bevend steunde zij vaster op haar
schrijftafel. Het smartte haar zelf het
meest, dat zij hem moest verootmoedigen.
„De namen, die uw liefde en verlangen
mogen uitspreken hebben een anderen
klanik. Die zijn Susanna en Maria," zei
zij met ingehouden stem.
Hij hief ontsteld het hoofd op.
„Wat bedoelt gij daarmede?"
Zij keekhem met verbaasSe oogen aan.
„Moet iktti werkelijk zeggen, dat het
een schande is. voor een getrouwd man,
voor den vader van zijn kind, als hij een
andere vrouw, dan de zijne over liefde
spreekt."
Hij haalde diep adem. Op eens werd
hij heel kalm, hij was niet langer opgewon
den. Slechts een diep medelijden met Ro
mana vervulde hem. Nu wist hij opeens
waarom Romana zoo veranderd was. Hij
zag het geheele geval met helderen blik.
Dat hergaf hem zijn kalmte. Hij zag hoe
Romana leed onder de snoode daad waar
aan zij geloofde.
„Voor den echtgenoot van een andere
vrouw? Dat was dus, waarover gij zoo
verontwaardigd waart?" vroeg hij, haar
met stralende oogen aanziende.
Zij staarde hem verwezen aan, omdat
zij noch verlegenheid, noch schuldbesef
op zijn gelaat las.
„Ja dat was het en dat was toch
werkelijk genoeg om mijn verontwaardi
ging op te wekken," zeide zij met beven
de stem.
Hij deed nu toch een schrede nader.
„En dat heeft Romana Nordegg van
mij geloofd Zonder een enkelen keer
te vragen of dit waar is, heeft zij mij ge
vloekt en veroordeeld?" vroeg hij verwij
tend.
Zij richtte zich verschrikt op, boog toen
naar voren. Haar oogen keken onrustig
en vol verlangen in de zijne.
„Wat moet dat beteekenen. Wilt u ont
kennen dat u getrouwd zijt, dat ge
een vrouw hebt, die Susanna, een doch
tertje, dat Maria heet?"
Een glimlach gleed over zijn gelaat.
„Romana waar ben je toe gekomen
Nu begrijp ik alles. Niet waar, Beatrix
heeft je over brieven gesproken, die zij
laat ons zeggen, in mijn schrijftafel heeft
gevonden. Het waren brieven van een
vrouw aan haar man, aan den vader van
haar kind. Misschien werd deze echtge
noot niet bij zijn naam genoemd, misschien
geloofde Beatrix er zelf aan. Ik weet im
mers niet hoever zij met haar verboden
lectuur is gekomen. Arme Romana. Bea
trix heeft een slecht spel met je gespeeld,
het zij met of zonder opzet. Niet waar,
zij is van morgen bij je gekomen en heeft
je gezegd, dat ik je misleidde. Onder het
voorwendsel je voor mij te waarschuwen,
heeft zij den giftangel in je arm gestoken,
en klaagde mij bij je aan. Het is mij alsof
ik er bij ben geweest. Romana ja
nu zeg ik toch weer Romana heb je
zoo iets ergs van mij laten zeggen. En ik
kan niet eens boos op je zijn, dat je zulke
dingen van mij geloofde, die of door boos
aardige laagheid of door boosaardige dwa
ling werden uitgedacht. Romana, kijk mij
toch aan, zie ik er uit als een eerloozo
schurk, een sluwe bedrieger?
Zij viel op een leuningstoel neer en om
vatte de armleuningen. Haar donkere oo
gen keken hem verschrikt en tegelijk smee-
kend aan.
„Is het dan niet waar? Kan Beatrix
zoo iets bedenken? Zij heeft mij toch ge
zegd, dat zij brieven van uw vrouw heeft
gelezen, waarin deze u smeekt uw familie
eindelijk in te lichten omtrent uw huwe
lijk. Zij zag ook de portretten van uw
vrouw en uw kind," stiet zij bevend uit.
Hij schudde het hoofd met een vreemd
lachje.
„Dat heeft Beatrix dus gelezen. Het
klinkt waarlijk alles zoo waarschijnlijk,
dat gij het wel gelooven moest. Maar gij
vergist u, en gij zult mij nu voor veel ver
giffenis moeten vragen. Ik ben heel beslist
niet getrouwd. Een vrij man staal, voor u,
en ik verwacht nu, dat gij berouw toont,
mij zoo wreed te hebben behandeld".
Zij drukte de handen op haar gelaat.
O, hoe graag zal ik u vergiffenis vragen,
maar hoe moet ik dit alles begrijpen. Nu
gij zoo tonotsch en rustig voor mij slaat, be
grijp ik het niet dait ik ooit aan u kon ij-
felen. Maar hoe kon ik vermoeden. a
Beatrix geen waarheid sprak.
(Wordt vervolgd).
