Backin
Alle 3
Zaterdag 23 Mei 1923.
112° Jaargang.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
FEUILLETON
WAT HEB IK JE GEDAAN
Chocolade-Zandtaart
Dr Oetker's
Bakpoeder
MAN, VROUW en KIND
N°. 61.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal. in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHË
y OïlfavT Naaml. Venn. ^Goesche Courant'
ËOllKAIVT
en iïleeuwens'"& Ross'£Drukkers- en^Ultgeversbedrflf
ADVERTENTIEN.
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 eent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2.40.
Bewijsnummers 5 cent.
Advertentiën worden aangenomen
tot 12 nnr voormiddag.
VADERLANDSCHE
GESCHIEDENIS.
(Nadruk verboden.)
Een van de dingen die den oorlog in
stand houden, is de overtuiging: Het is
altijd oorlog geweest en het zal altijd oor
log blijven. Geslacht na geslacht is den
oorlog blijven beschouwen als een noodza
kelijk kwaad niet alleen, maar als de kern
van het maatschappelijk levende spil waar
om alles draait. Wat is er in de wereld ge-
wichtigers gebeurd dan oorlog? Wat is er in
de wereld eigenlijk anders gebeurd dan oor
log? Het beeld, dat het schoolkind zich1
reeds gaat vormen en dat den volwassene
bijblijft, is de voorstelling, als zou de ge
schiedenis een aaneenschakeling van oor
logen zijn. De Friezen en Kaninefaten kwa
men in ons land en Caesar vocht tegen hen;
daarna vecht Karei de Groote en vechten
de graven en hertogen; vervolgens vech
ten de Geuzen tegen Span je, dan komen de
Trompen en de Ruyters, en er zijn oorlo
gen ter zee en veldslagen te land. Men
sluit vrede, om maar weer aan een nieu
wen oorlog te kunnen beginneneerste oor
log met Engelandtweede oorlog met En
geland derde, vierde oorlog met Engeland.
Hoekschen en Kabeljauwschen vechten
Patriotten en Prinsgezinden vechten; mijn
hemel, wat is een man, die niet vecht!
Alleen de vechtersbazen komen in het
jaartallenboekje; de rest telt niet mee.
Napoleon is groot, omdat hij vechten kan;
Maurits, de stedenbedwinger is groot
en Piet Hein, die de Zilvervloot nam
en Chassé die de lont in het kruit stale.
Wat zou er van de vaderlandsche ge
schiedenis overblijven, als men de
oorlogen en vredes schrapte! Het was
de moeite niet meer waard, geschiedenis
te leeren. Zoodra men den oorlog
afschaft, heeft het vaderland zijn beteeke-
nis verloren en is er geen plaats meer voor
roemrijke mannen. En vrouwen: vergeet
niet Kenau Simonsz. Hasselaar, die koken
de teer wierp van de wallen van Haarlem
Soms rijst wel eens twijfel aan de juist
heid onzer vaderlandsche geschiedenis. Of
eigenlijk niet aan de juistheid, doch aan
de volledigheid. Het zal alles wel waar
zijn, wat die vechtende mannen en vrou
wen deden. Maar deden ze naast hun
vechten nog wel niet eens iets anders?
Wij hebben zelf ook den grooten oorlog
beleefd, en zeker, die heeft grooten in
druk gemaakt, maar die oorlog is nu al
Besteedt steeds Uw geld op de
juiste manier.
Onze Portwijnen zjjn bijzonder fijn
van smaak en zeer concurreerend
van prijs.
Waarom heeft U ze nog niet geproefd
Fa. J A. L. G. Witte, Goes.
55
H. CourthsMahler
met autorisatie vertaald door
Mevr. J. P. Wesselink—van Rossum.
Romana werd nog iets bleeker. Maar
zij stond trotsch en hoog opgericht. ,,Ik
zeg u nog eens, doe wat u wilt. Ik zal bet
u niet verhinderen. Nu staat u mij zeker
wel toe, dat ik heenga."
Zij liep naar de deur en wilde zich
verwijderen. Hans en Gerald sprongen te
gelijkertijd op om haar tegen te houden,
maar Gerald ging dadelijk weer zitten.
Hij had immers geen recht haar tegen te
houden. Maar Hans greep opgewonden
en buiten zich zelf haar arm.
„Ga zoo niet heen, Romana geef
mij toestemming te spreken. Geef mij
mijn woord terug. Nu moet je het doen.
Nu mag je de waarheid niet langer ver
zwijgen. Dat zou je vader ook niet wil
len liebben. Ik laat het niet toe, dat mijn
moeder je zoo voor al je goedheid beloont
en een aanklacht tegen je indient. Geef
mij mijn woord terug nu mag je er mij
niet langer door binden
Romana streek zacht over zijn hoofd.
„Kalm Hans ik ben het immers ook.
Als je het dan beslist wilt nu goed
dan. Ik ontsla je van je woord. Nu is
bet toch beter, dat je moeder alles hoort
opdat de naam Nordegg niet openlijk te
weer tien jaar geleden. Moeten wij nu weer
tot den volgenden oorlog wachten, om iets
te beleven, dat de moeite waard is, in
t jaartallenboekje te worden geschreven?
Maar wij hebben ondanks den oorlog
nieuwe uitvindingen gehad en ontdekkin
gen, nieuwe kunst en nieuwe mode, nieu
we boeken en nieuwe dansen. Bouwmees
ter, Mengelberg, Berlage, Fokker moet
het nageslacht deze namen niet weten? Is
voor de jongens en meisjes van honderd
jaar later generaal Snijders de eenige be
langrijke Nederlander uit de eerste kwart
eeuw der twintigste eeuw? En de mobilisa
tie de eenige wetenswaardige gebeurtenis?
Hoe prettig zouden wij 't vinden, zoo ze
wisten, hoe we geleefd hadden; wat voor
kleeren we gedragen hadden en hoe onze
huizen er hadden uitgezien; welke muziek
we mooi vonden en welke tooneelstukken
Hoe de verhouding was tusschen de ver
schillende volksgroepen, hoe eenfabrieks-
bedrijf in elkaar zat en hoe het stond met
het verkeerswezen en de volksgezondheid.
Zullen de schoolkinderen van honderd jaar
later niets krijgen te hooren over de Olym
piade en over de Philips-fabrieken, niets
over den verkeersagent en de fox-trott;
niets over zomertijd en kapverbod, noch
van het verdwijnen van de molens of het
dempen van de Zuiderzee? Niets over het
socialisme of 't communisme of het oecu
menisch congres; niets over het page-haar
en de korte rokken of over bosjes radijs,
die vijftien cent per stuk kosten? Alleen
maar over generaal Snijders en de mobili
satie?
Er is toch nog wel wat anders dan oor
log en er zijn andere menschen dan zeehel
den. Laten wij de aandacht onzer kinderen
niet zoo belachelijk eenzijdig vestigen op
dat ééne volstrekt niet belangrijke noch
verheffende verschijnsel. Laten we ze de
vaderlandsche geschiedenis leeren bekij
ken als een ontwikkelingsproces van volks
leven, als een beschavingsgeschiedenis.
Hoe zich Nederland en de Nederlander
uit den grijzen voortijd omhoog geworsteld
hebben tot het peil onzer cultuur. Gemeen
schapsgeschiedenis, maatschappij-geschie
denis. Zeer zeker, koningen en krijgslie
den zijn belangwekkende personages,
maar de milJioenen, die het volk, die de
samenleving vormen, zijn millioen maal be
langwekkender. Hoe was hun bestaan, wat
was hun geschiedenis, .onderwijl Dirk I
Dirk II opvolgde en het ruitergevecht bij
Turnhout werd geleverd?
Met erkentelijkheid noem ik hier den
naam van een mij onbekend man. De
Hoornsche onderwijzer M. Haas, hoofd
bestuurslid van de Nederlandsche Montes-
sori-vereeniging, is als pionier opgetreden
voor een nieuwe leerwijze van de vader
landsche geschiedenis. Zijn schoolboekje
„Geïllustreerde Geschiedenis van 't Vader
land" (Zutphen, W. J. Thieme en C:e
1924) is voor mij een openbaring geweest.
Wat zeg ik? Een verademing; het is me,
als zag ik mijn dierbaar vaderland nieuw.
Verlost van heel dien troep Dirken en
Trompen, die er één groot manoeuvre-veld
van hadden gemaakt. Gelijk een moeder,
die oneerbare handen behangen hebben
met carnavalstooisels en valsche parels.
schande wordt gemaakt".
Na deze woorden verliet Romana snel
het vertrek.
De anderen waren met zeer verschil
lende gevoelens getuige geweest van deze
scène. Hans keerde zich nu om, en wend
de zich weer naar de tafel. Zijn borst
ging op cn neer en zijn oogen glinsterden
als geslepen staal.
„Gelukkig gelukkig dat ik eindelijk
mag spreken, dat ik eindelijk mag zeggen,
wat Romana voor ons heeft gedaan en
hoe onbillijk wij haar hebben beoor
deeld. Toen ik het wist, was het mij alsof
mijn borst zou barsten. Hadt u dat on
zalige woord toch nooit uitgesproken, Ma
ma Romana aanklagen U heeft er
geen vermoeden van hoe zeer u tegen haar
heeft gezondigd, ja tienvoudig gezondigd
in dit oogenblik."
Moeder en dochter keken hem zeer
boos en verbaasd aan, en Gerald scheen
de woorden van zijn lippen te willen le
zen.
„Wat wil je toch, Hans? Wat komt
je in de gedachten zoo tegen Mama op te
treden en je op te werpen als Romana's
ridder vroeg Beatrix verontwaardigd.
Hans streek over zijn verhit voorhoofd
en vervolgde nu iets kalmer, zich' zelf
meer meester:
„Ik wil u slechts tegenhouden een on
recht te begaan dat nooit meer goed te
maken zou zijn. U heeft geen recht een
enkelen stuiver van Romana te eischen,
want haar vader heeft niets nagelaten dan
schulden en een geheel ontredderde zaak.
Hij was geruïneerd door het verkwisten
Nu zij ontdaan is van al dien rommel,
raak ik eerst ontroerd van haar lief, innig
gelaat.
De vaderlandsche geschiedenis van
Haas is als een schoon levensverhaalhet
is een roman, boeiender dan alle oorlogs
jaartallen tezamen. Hij doet ons meele
ven den tijd van onzen grootvader en over
grootvader. Wij zitten met den Germaan
in zijn hut; warmen ons niet den middel -
eeuwschen burger aan het houtvuur; gaan
te gast bij onze dichters en schilders uit
de gouden eeuw; lezen het menu van de
oud-Hollandsche slemppartijen en toeren
in de trekslee langs de grachten van Oud-
Amsterdam.
Wij lijden mee armoe en ziekte op het
platteland en halen de Fransche dansmees
ters mee in; wij laten ons inwijden in de
Engelsche nijverheid en zijn getuige van
een pachtersoproer. Schilderachtige ge
woonten bij geboorte, huwelijk en dood
herleven voor ons; wij steken de tondel
doos aan en reciteeren verzen van Huy-
gens en Breeroo. Uit de Haarlemsche
Courant lezen wij het verslag van den
eersten rit met den spoorwagen; spoedig
zitten we nu in de automob el en de
vliegmachine brengt ons tenslotte thu.s.
En we hebben onder het relaas van de
vaderlandsche geschiedenis zoowaar de
nachtmerrie van den oorlog vergeten!
BUITENLAND.
99
is goedkoop en heerlik, indien gebakken «et
Backin vervangt de GUt.
250 gr. ongezouten ot ge»
wasschen boter f 0.70 marg. f 0.30
250 gr. suiker0.13
200 gr. Dr. Oetker's Gustin
of maizena 0.10
4 eierenr 0.24
1 theelepel van Dr. Oetker's
Vanillesuiker 0»Q2'/f
1 Dr. Oetker's Backin 0.02l/t
50 gr. cacao0SJ7ll,
f 0.89*/a
Bereiding: De boter wordt even verwarmd,
dan tot room geroerd. Men voege lang»
zamerhand suiker en Vanille»suiker toe, dan
een ei, een weinig poedei met Backin ver»
mengd; is dit goed verwerkt dan wedar een
ei en wat poeder, tot de eieren cn de poeder
verbruik» zijn. Ten laatste wordt de cacao
door de massa geroerd en deze in een met
boter ingewreven vorm gedaan en bij matige
hdte een goed uur in den oven gebakken.
Men lette vooral op Backin van Dr. Oetker,
cn dat op elk pakje als Eenige Importeurs
E. Oatermann 6. Co., A'dam, vermeld zijn.
Waar niet verkrijgbaar wende meft zich
direct tot deze Importeurs, die op aanvrage
ook een g r a t i s»reccptcnbockJc toezenden.
de leven hier in huis, dat hij uit liefde
Voor u duldde. Uit liefde voor u verzweeg
hij den slechten toestand van zijn vermo
gen, en toen hij voor den volkomen onder
gang stond, zonk hij zoowel geestelijk als
lichamelijk ineen. Een schandelijk bank
roet stond voor de deur. De angst u in
zorgelijke omstandigheden achter te laten
bracht hem tot wanhoop. Romana wist
alles van haar vader en terwijl u met Bear
trix met het laatste geld, dat hij nog los
had kunnen maken een reis naar een bad
plaats ondemaamt, schonk hij zijn doch
ter zijn geheele vertrouwen. Romana be
dacht zich geen oogenblik, geheel haar
moederlijk erfdeel legde zij tot op de
laatste cent in de waagschaal, om den goe
den naam van haar vader te redden, en
hem een rustig einde te verschaffen. Zij
kocht eenvoudig de firma Nordegg van
haar vader, beloofde hem, die er weer
bovenop te zullen brengen en voor u en
ons te zorgen, zoodat wij geen ontbering
zouden lijden. Om ons de vernedering te
besparen, te hooren, dat wij eenvoudig
aangewezen waren op weldaden van haar,
sprak zij met haar vader af, dat er alleen
voor den vorm een testament gemaakt
zou worden, waarin Romana verplicht
werd volgens haar geweten voor ons te
zorgen. Zoo heeft zij daen zwaren last
met vreugde op zich genomen, en heeft
ons dagelijks zwijgend offers gebracht.
Zij heeft zelf liever afstand gedaan van
elke geriefelijkheid dan het ons aan iets
te laten ontbreken, al duldde zij ook geen
dwaze verkwistingen, zij mocht die ook
niet toestaan, om ons niet allen tot den
De buitenlandsche politiek
van Rusland.
Aan de rede van Tsjitsjerin, den Rus-
sischen volkscommissaris van buitenland
sche zaken, over den internationalen poli-
tieken toestand op het sowjet-congres te
Moskou ontleenen wij het volgende: Vol
gens Tsjitsjerin streeft de regeering der
Sowjet-Unie thans in de eerste plaats
naar vrede en economisch herstel. Men
mag niet tot het tegendeel besluiten uit
het bloote feit, dat de sow jet- regeering
geweigerd heeft deel te nemen aan de
conferentie tot beperking van den handel
wapenen, want dit is geschied om een
andere reden, n.I. deze: dat zij den Vol
kenbond niet als een onpartijdig lichaam
beschouwt. Eveneens kwam Tsjitsjerin op
tegen de in de Engelsche pers uitgespro
ken meening, dat de nieuwe sowjet-sta-
ten in midden-Azië gevormd zouden zijn
met het doel daar steunpunten voor een
hebben 's zomers last van het schrijnen
der huid. Dit kan gemakkelijk verholpen
worden door 's morgens en 's avonds de
roode plekken goed te wasschen en er
daarna Kloosterbalsem op te doen. Akker'*
Kloogterbalsem is een prachtmiddel bij
ontvellingen, ontstekingen, uitslag door-
loopen, zonnebrand, doorzitten en zadelpijn.
Overal verkrijgbaar in groote 50 ets, potten.
toekomstig militair offensief te hebben.
Ook ten opzichte van den Balkan heeft de
Sowjet-Unie geen militaire aspiraties, ter
wijl zij met Polen niet anders dan een
vriendschappelijke samenwerking wenscht
in verband waarmede zij bereid is de
zen staat op bepaalde punten eenigszins
tegemoet te komen. Voor de toe
komst acht Tsjitsjerin het mogelijk, dat
tegen Engeland een Fransch-Poolsch
Russisch-Japansch blok gevormd wordt,
welk blok er dan naar zou moeten stre
ven Duitschland op zijn zijde te krijgen.
In elk geval verwacht hij de vorming van
een tegen de Sowjet-Unie gericht Eo-
gelsch-Amerikaansch blok. Uitvoerig stond
Tsjitsjerin stil bij de „lijdensgeschiedenis"
der Engelsch-Russische verhouding waar
bij hij weder het bekende argument naar
voren bracht, dat de sowjet-regeering ab
soluut geen propaganda in het Britsche
rijk maakt, maar dat zij natuurlijk niet de
propaganda van de communistische partij
verbieden kan. Wat Duitschland betreft,
merkte Tsjitsjerin op, dat dit land vol
gens eigen verklaring ook onder de nieu
we omstandigheden zijn tot nu toe gevolg
de politiek ten opzichte van Rusland
wenscht voort te zetten. Maar hij acht dit
weinig in overeenstemming met toetre-
bedelstaf te brengen. Dag en nacht heeft
zij in het begin zich ingespannen om de
firma weer omhoog te werken,
en nooit heeft zij ons laten merken hoe
moeilijk het haar viel ons te onderhouden,
Zwijgend en trotsch heeft zij al onze aan
klachten verduurd, onze vijandelijkheden,
mijn vlegelachtig gedrag, zonder zich maar
met een woord te verdedigen, omdat zij
haar vader beloofd had, u zoo lang het
maar mogelijk was, een vernedering te
besparen. Zonder haar zouden wij dood
arm en zonder tehuis zijn geweest. Want
ook dit huis, waarin wij het ons al deze
jaren op haar kosten goed lieten zijn,
behoort Romana als moederlijk erfdeel
toe. Haar vader bracht u niet in zijn
huis, maar in dat van zijn dochter. Dat
heeft hij ook uit groote liefde voor u ver'
zwegen om u geen gevoel van onvrijheid
te geven. Toen Romana mij op een dag
klaren wijn schonk omdat ik haar vlegel
achtig behandelde, als eene die onrecht
matig zich een erfenis had toegeëigend,
deed zij het niet voor zich zelf, om zich
daarop te verhoovaardigen, maar om er
mij voor te redden mijn leven te verboe
melen. Zij zag in hare graote goedheid,
dat ik nog te redden was indien ik een
zedelijken steun vond, een persoon tot
wien ik kon op4zien, aan wien ik mij kon
vastklampen. Zij werkte op mijn eergevoel
en aan haar alleen heb ik het te danken,
dat ik mij zelf en het leege, onbeduiden
de leven, dat ik leidde, niet diep ver
achtte. Zij heeft mij op haar liefdevolle,
verstandige manier opgericht en is voor
mij een trouwe zustar, een verstandige
MIJNHARDT's
Staal-Tabletten 90'«
Maag-Tabletten. 15<*
Zenuw-Tabletten 75<*
Laxeer-Tabletten 60«
Hoofdpijn-T abletten 60
BIJ Apoth.,en Drogisten.
ding van Duitschland tot den Volkenbond
met het door Engeland gewen sch le
garantie-verdrag. Tsjitsjerin eindigde zijn
rede met een waarschuwing aan het En-
gesch-Amerikaansche blok. Dit moest re
kening houden met de stemming onder de
volken in Azië, die „heel goed weten,
dat de Sowjet-Unie hun eenige vriend is",
en speciaal met China, dat eenmaal weer
op kracht gekomen, een factor, van be-
teekenis zal zijn.
Arbeiders voor trustvorming?
Te Blackpool is het congres van de
Engelsche mijnwerkersfederatie begonnen,
waarop waarschijnlijk zal worden beslo
ten spoedig de bestaande arbeidscontrac
ten op te zeggen en een strijd voor hoo-
ger loon te beginnen. Cook, de secretaris
der federatie, gaf een statistiek van de
positie der mijneigenaars, doch de leiders
der mijnwerkers verklaarden, dat Cook s
gegevens onjuist waren. Volgens de West
minster Gazette zouden de mijnwerkers
voornemens zijn te eischen, dat de mijn
eigenaars een trust zullen vormen om
zoodoende hoogere prijzen te kunnen vast
stellen, waardoor zij in staat zouden zijn
hooger loonen te betalen. Cook
eischt voor de mijnwerkers een minimum
loon van 12 sb, per dag. Dc kolenprijzen,
die op het oogenblik 5 sh. per ton be
dragen zouden, om dit mogelijk te maken
op 7 sh. 6 d. dienen te worden gebracht,
hetgeen den spoorweg-maatschappijen al
leen op een extira-uitgave van 1.200.000
p. st. per jaar zou komen te staan.
Een mislukte bomaanslag.
Te Boedapest werd Woensdag in een
tramwagen een pakje gevonden, dat aan
den regeeringscommissaris Ripka geadres
seerd was. Het werd afgegeven op hét
bureau gevonden goederen. De geadres
seerde weigerde het pakje, omdat heL er
verdacht uitzag. Toen de politie het in
het bijzijn van een vakman voor ontplof
bare stoffen had geopend, bleek er een
blikken doos in te zitten met kruit- en een
lont. Verder wias er een briefje bij, waar
in stond, dat dit slechts een proefbom
was, maar dat er voor de heele familie
bommen konden worden geleverd. Er
wordt een onderzoek ingesteld.
Uit de Belgische Kamer.
De liberalen hebben een motie van
wantrouwen ingediend tegen hot nieuwe
katholieke kabinet. Daar de socialisten
deze motie steunen, is aanneming er van
vrijwel verzekerd.
Doordat eenzelfde advertentie
3 maal geplaatst 2 maal
wordt berekend, is de prijs
per regel slechts 16 cent.
vriendin geworden, die ook in de toe
komst den weg voor mij zal effenen, in
dien ik ijverig en flink ben. Toen zij mij
alles verteld had, moest ik haar op mijn
woord beloven, om u niet beschaamd te
maken, er niets van te vertellen; alleen
de notaris en Hoyer wisten alles. Nu
heeft u, door uw bedreiging haar te zullen
aanklagen, het haar zelf onmogelijk ge
maakt u te sparen, zoodat zij mij van
mijn belofte ontsloeg. En ik zeg: „God
dank". Het heeft mijn hart bijna ver
scheurd zwijgend te moeten toezien, hoe
u hiaair de weldaden, die zij u bewees,'
vergeldt. Nu zult u zeker wel met meer
den rechterlijken weg willen volgen, want
als Romana haar handen van ons aftrekt,
zijn wij broodeloos. Hoe grootmoedig hei
van Romana is twintig duizend mark be
schikbaar te stellen voor het uitzet van
Beatrix, zult u inzien, indien ik u zeg, dat
het haar veel moeite zal kosten dit gelid
los te maken, want zij heeft om niet weer
opnieuw in schulden te geraken, noodzake
lijke verbouwingen aan de fabriek moeten
uitstellen. Nu pas geeft de fabriek weer
winsten, dank zij haar onvermoeide werk
kracht. Het zou mij trouwens niet verba
zen, en ik zou het haar niet kwalijk kun
nen nemen, indien zij er, na uw optre
den, eindelijk genoeg van had steeds weer
nieuwe offers te brengen. Dan zouden
wij drieën ons boeltje kunnen pakken en
dit huis verlaten, waarin wij het zoo goed
hebben gehad".
.Wordt vervolgd.
