Woensdag 8 April 1923.
112° Jaargang.
WAT HEB IK JE GEDAAN
iJSgli
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
FEUILLETON
N°. 13.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
dOESCHE COURANT
Ollffave NtamL Venn. «Goesche Courant" eB Kleeuwens Ross' DrnklCMVi- enSiriteerenbAdrttf
en Eleenwens Ross' Drukkers- enJCitgerersbedrQf
ADVERTENTIEN.
van 15 regels f1,20, elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
bcffilttmd
Familieberichten 110* regels f2,40.
Bewijsnummers 5 cent.
Advertentiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag.
Vanwege het Paaschfeest zal de
Goesche Courant Maandag 13 April
NIET VERSCHIJNEN.
HET VERDRAG
NEDERLAND—BELGIE.
Vrijdagmiddag j.l. is geteakend het ver
drag Itusschen ons land en België, hetwelk
fan laten we hopen voor goed een
eind (maakt aan de spanning, welke reeds
sedert (geruimen tijd tusschen beide lan
den Iheerschte, doch die sinds 1919, toen
zij Ihaar culminatie-punt bereikt had, al
lengs iin hevigheid verminderd was.
In 1919, aan het eind van den oorlog,
nam ook België overwinnaars-allures aan
en .vroeg gesteund door de annexionisti-
sche jpers, aan de geallieerde vrienden een
stuk (Van Nederlandsch Limburg, van
Zeeuwsch-Vlaanderen, een vrije Schelde
en tandere begeerens waardigheden. België
wilde »ln oorlogstijd te zijner verdediging
kunnen steunen op Zeeuwsch-Vlaanderen,
wilde tin vredes- zoowel als in oorlogs
tijd gebruik kunnen maken, zoowel van
de Schelde voor eigen oorlogsschepenen
die van zijn bondgenooten.
Men moet wel in een soort van over-
winnaarsroes verkeeren om het overdre-
vene van deze .verlangens niet in te zien.
Het jheeft wat van een kind, dat, staande
voor 'een kermiskraam, die heele kraam
wel mee naar huis zou willen nemen.
Bovendien kwamen ze erg onverwachts,
als een donderslag uit helderen hemel en
op een moment, dat ze nog onsympathie
ker 'maakte dan ze al waren. Ze kwamen
n.l. juist nadat de Hollandsche kaaskop
pen in de oorlogsjaren honderdduizenden
gevluchte Belgen liefderijk had opgeno
men en verzorgd.
Het is ongetwijfeld aan het beleid van
minister van Karnebeek te danken dat dit
Belgische sneltreintje tenslotte op een
dood spoor is gerangeerd.
Althans van al deze vrome wen
schen vinden we in het nieuwe verdrag
niets terug. In geen enkel opzicht wordt
ons souvereiniteitsrecht aangetast. Vorm
de het Tractaat van 1839 een onderdeel
van de Collectieve Verdragen tusschen
de Mogendheden, waarbij België's neu
traliteit werd gegarandeerd, het nieuwe
verdrag staat geheel los van deze oude
overeenkomsten. Wij staan dus geheel vrij
en onze verhouding tot onze Zuiderburen
kan niet door derden worden beïnfiuen-
ceerd.
Ook in zake de Wielingen wordt niet
in het mins|t ook maar getornd aan onze
souvereiniteit. „Het vraagstuk van de
Wielingen wordt geheel gelaten zooals
het is", heet het in het Hollandsche com
muniqué. „Beide regeeringen 'handhaven
voor zich haar souvereiniteitsrechten en
87
van
H. CourthsMahler
met autorisatie vertaald door
Mevr. J. P. WesseLnkvan Rossum.
Allerlei vragen werden haar op dezen
rondgang door haar ondergeschikten ge
daan, en op alles had zij een kalm en juist
antwoord. Dit toonde hem hoe innig zij
met dit groote bedrijf was samen gegloeid
Toen hun rondgang ten einde was, zeide
hij hartelijk: „Ik moet u bewonderen, juf
frouw Nordegg! Het is verbazend hoe
u, niettegenstaande u een vrouw is, en
ondanks uw jeugd, uw taak hier vervuilt.
Zij keek met haar mooie, ernstige oogen
naar hem op. i„Er is een zeer goede, maar
ook een zeer s trenge leermeestermijn
heer von Rfiodem. Dat is het ijzeren
moeten".
Hij keek haar onderzoekend aan.
„Dus heeft niet alleen uw eigen wensqh
u er toe gebracht deze fabriek zelf te
leiden?"
„Zegt u het maar ronduit, mijnheer
von Rhoden. U bedoelt de wensch zoo
veel mogelijk geld bij elkaar te schrapen.
O neen, het was mijn wensch niet om
als een man hier in deze fabriek te staan.
Het is mij dikwijls zeer zwaar gevallen,
zoo dag aan dag over niets anders dan
over zaken en steeds weer zaken te hoo-
ren spreken.
Maar er blijft mij niets anders over.
Eerst 'kwam ik naast mijn vader in deze
zaak. ;Hij was ziek en had een betrouw
het voorbehoud, dat zij te dien aanzien
bij vroegere tractaten hebben gemaakt."
Omtrent het loodswezen geeft het com
muniqué van het Belgische departement
van buitenlandsche zaken nog een aanvul
ling op het Nederlandsche en zegt:
„Het loodswezen in de monden van
de Schelde, die toegang geven tot onze
havens heeft vroeger aanleiding gegeven
tot een concurrentie, tusschen beide lan
den, welke verwoestend werd voor de Bel
gische financiën. Voortaan is deze con
currentie opgeheven; het Belgische loods
wezen zal alleen en uitsluitend aangewe
zen zijn voor het beloodsen van de vaar
tuigen die door deWielingen binnenvallen".
Het nieuwe tractaat draagt overigens
een uitsluitend economisch karakter en
is doortrokken van den geest: leven en
laten leven.
Over de bevaarbaarheid der Schelde is
den laatsten tijd, in verband met het om
hoog varen van groote Belgische stoomers
nogal het een en ander te doen geweest.
Volgens het tractaat zal iedere staat
de kosten van onderhoud en verlichting
van het vaarwater op zijn eigen gebied
hebben te dragen.
De huidige toestand van den stroom
wordt in het verdrag omschreven en Ne
derland moet de kosten betalen voor de
werken tot het behoud van de vaargeulen
op zijn gebied. Als deze zich mochten
verplaatsen of wijzigen zal Nederland de
nieuwe geulen in een gelijksoortigen staat
van veiligheid en bevaarbaarheid moeten
brengen en onderhouden.
Wanneer echter de vooruitgang van de
scheepvaart nieuwe werken ter verbete
ring mocht vereischen, zal men moeten
overeenkomen in hoeverre de kosten zul
len worden verdeeld, rekening houdende
met de onderscheidene belangen van bei
de landen. Een gemengde Ned.-Belgische
commissie zal over de Schelde het beheer
voeren.
Ten aanzien van het kanaal Gent
Terneuzen wordt een soortgelijke regeling
ingevoerd.
Verder treffen we in het tractaat een
ruil van medewerking aan.
Aan België wordt medewerking toege
zegd voor den aanleg van een kanaal van
Antwerpen naar Ruhrort. En ook voor
een eventueel kanaal Antwerpen-Moerdijk.
Nederland verkrijgt recht op ver
betering der Zuid Willemsvaart, en een
verbreeding van het kanaal LuikMaas
tricht en een verbinding van de Z. Wil
lemsvaart met de Maas.
Voorts wordt de wateronttrekking door
België aan de Maas nader geregeld. De
hoeveelheden, die België zal kunnen ont
trekken worden meer dan driemaaL zoo
hoog als tot dusverre.
Door op economisch gebied het geven
en nemen in praktijk te brengen, terwijl
ten opzichte van de souvereiniteit ons de
vies „Je maintiendrai" werd toegepast,
is- thans een overeenkomst verkregen,
waarmede beide partijen accoord kunnen
gaan en is de verhouding tusschen Hol
bare 'hulp noodig en ik had een eenzaam
leven, bonder inhoud, zoodat ik blij was
werk 'te krijgen, mijn vader te kunnen hel
pen. (Uit liefde voor hem, die voor mij
alles !was, viel het mij gemakkelijk. Toen
hij 'stierf, werd ik chef van de firma en
was (verantwoordelijk voor haar voortbe
staan. (Niet alleen omdat zij mij geld be
zorgde, (maar ook omdat het wel en wee
van (velen er van afhangt. Daarom stelde
ik imij aan het hoofd van deze fabriek.
Wel 'is waar ook om geld te verdienen,
maar niet om
Zij i zweeg plotseling verschrikt en
streek (over haar voorhoofd.
„U vergeeft mij, ik vergat mij zelf en
ik verveel u."
Hij !had zijn oogen onafgewend op haar
gelaat 'gericht. Dit gelaat scheen hem
heden mooier en aantrekkelijker dan van
wie ook.
„U verveelt mij volstrekt niet, juf
frouw Nordegg. Ik heb met groote en
warme belangstelling naar u geluisterd."
Zij hield dit voor een beleefdheids-
phrase, !al deed de warme toon van zijn
stem haar goed.
Zij (richtte zich haastig op en zei, om
het gesprek op wat anders te brengen:
„Wij zullen nu teruggaan. Ik heb u alles
laten (zien. Beatrix zal wel zeer ongedul
dig (zijn, omdat zij zoo lang heeft moeten
wachten."
Daarmee bracht zij hem verder.
Calutta. (Bay was hen zwijgend ge
volgd. Hij hield zich altijd op bescheiden
afstand. Slechts wanneer Romana of zijn
meester (met hem spraken en hem iets uit
legden, kwam hij naderbij. In zijn donkere
oogen lag een vreemde glans, alsof een
innige (vreugde hem vervulde.
land en België thans zoozeer verbeterd,
dat reeds plannen worden gemaakt voor
een bezoek van het Belgische koningspaar
aan ons land.
En wij twijfelen er niet aan, of, wan
neer dit bezoek zal plaats vinden, zullen
België's koning en koningin ten onzent
hartelijk worden ontvangen en warm toe
gejuicht.
Wij wenschen niet anders dan in vrede
en vriendschap met een ieder te leven.
Wij koesteren jegens onze Zuiderburen
de meest warme gevoelens en alleen het
onbekookte streven der Belgische annexi-
onisten dreigde daarin verkoeling te bren
gen.
Dat het resultaat der onderhandelingen
tot een bevredigende uitkomst heeft ge
leid, is niet in de laatste plaats te danken
aan de tact, het geduld en de staatmans-
wijsheid van onzen voortreffeiijken minis
ter van buitenlandsche zaken jhr. van
Karnebeek, wien ongetwijfeld de dank
en de hulde der natie toekomt.
BUITENLAND.
Gaat Europa vooruit?
Een Amerikaansch oordeel.
Volgens het Amerikaansche blad de
New-York World, moet bovenstaande
vraag in bevestigenden zin worden beant
woord. Het blad schrijft naar aanlei
ding van het jongste Duitsche voorstel
i.z. de veiligheid, dat door Engeland
zooals bekend aannemelijk wordt ge
acht. De Engel sche regeering heeft de
laatste en grootste misleiding die in de
Spiegelzaal te Versailles gecreëerd werd,
verworpen. Zij heeft een poging verwor
pen om Duitsclhland voor eens en altijd
te behandelen als een minderwaardige en
verworpeling. In Austin Chamberlain's
goedkeuring van het Duitsche voorstel
voor veiligheid, heeft de wereld ten laat
ste van een der overwinnaars van Duitsch-
land erkenning ontvangen dat Duitschland
haar autoriteit en waardigheid als een
gelijke onder andere naties herkregen
heeft. De Engelsche regeering verklaar
de niets meer te moeten hebben van „een
zijdige verdragen die direct tegen Duitsch
land gericht zijn." Duitschland moet zoo
wel tegen Frankrijk gevrijwaard worden
als Frankrijk tegen Duitschland.
De heer Chamberlain ondersteunt der
halve de Duitsche aanbieding. Deze heeft
twee belangrijke proposities. Duitschland
zegt openhartig„Wij aanvaarden de
Westelijke grenzen, wij aanvaarden de de-
militarisatie van het Rijnland en wij ver
plichten ons door het onderteekenen van
een verdrag geen militarisatie meer te
hervatten. Maar wij aanvaarden niet onze
Poolsche grenzen. Wij zijn echter be
reid, te beloven, te probeeren een revisie
tot stand te brengen, op met andere dan
vredelievende wijze, en Uwe aanvaarding
van ons voorstel houdt de belofte in, dat
wij in de toekomst, onze zaak voor het
gerechtshof uiteen zullen mogen zetten".
Deze (bezichtiging had uren geduurd.
Het (was buiten reeds lang donker, het
electrisclbe 'licht brandde overal.
Gerald (had veel belangwekkends ge
zien (en toch zou hij hier nog wel uren
hebben [willen doorbrengen.
„Zoudt (u mij willen toestaan nog eeni-
ge 'keeren terug te komen?" vroeg hij,
Romana (vragend aankijkend.
„Zeker, (mijnheer von Rhoden, zoo
vaak 'u wilt."
„Ik (zal dan niet weer zoo onbeschei
den (zijn zooveel van uw tijd in beslag te
nemen, lik zal ook nu alleen den weg wel
vinden, (of bent u bang, dat ik achter uw
geheimen 'kom?"
Zij schudde lachend het hoofd. „Neen,
die 'zorg heb ik zeker niet. U behoeft
slechts een bewijs van toegang van Hoyer
of (van mij te hebben, dan heeft u overal
ongehinderd (toegang.
„Is Hi niet een beetje onvoorzichtig?"
zeide hij plagend.
„Of 'ik vertrouw, of ik vertrouw niet."
„En (mij vertrouwt u
„Beslist."
Hij 'boog. „Ik dank u."
Zij 'gingen nu zwijgend verder, tot zij
aan (het privé-kantoor van Romana kwa
men. I
Daar Vonden zij Beatrix m de aller
slechtste, ën Hans in de allerbeste stem
ming. 'Hij vertelde met het onschuldigste
gezicht hoe hij vergeefs met Beatrix be
proefd had om Romana en Gerald weer
in (te halen.
Gerald betuigde Beatrix beleefd zijn
spijt. „Dan heb je je zeker wel erg ver
veeld?" Vroeg hij.
Het liefst zou zij geraasd hebben,
maar zij beiheer schte zich met alle kracht
Het reusachtige belang van dit voorstel
is dat het zoo geheel in overeenstemming
is met Duitschland's positie. Duitschland
belooft niet het onmogelijke. Duitschland
probeert het niet zóó voor te stellen als
of het de uitspraak van het verdrag van
Versailles aanvaardt. Het blad gaat ver
der: „Het bedriegelijke van andere voor
stellen was, dat zij waren gebaseerd op
de groote leugen: dat het Verdrag van
Versailles beslissend was. Het nieuwe
voorstel rust op de waarheid dat het Ver
drag van Versailles herzien worden moet.
De Franschen hoeven daarom nog niet
te gevoelen, dat zij aan de Polen ontrouw
worden. Zij kunnen onmogelijk in staat
zijn al de Poolsdhe wenschen te garandee
ren tegen een herlevend Duitschland en
een hersteld Rusland, want er zijn geen
wapenen genoeg in heel Europa om die
te garandeeren. De veiligheid van Polen
ligt niet in zijn aanmati^heid. De veilig
heid van Polen ligt in het feit dat Polen
de feiten onder de oogen moet zien en tot
een minnelijke schikking komen met de
omliggende naties. Europa gaat vooruit.
Financieele maatregelen
in Frankrijk.
Dc Monzie, de nieuwe Fransche minis
ter van financiën heeft in een kabinets
raad een uiteenzetting gegeven van de wet,
die bestemd is om den financieelen toe
stand en de positie van de schatkist te
verbeteren. Voorgesteld wordt in de eer
ste plaats, om de Banque de France te
machtigen tot uitgifte van 4 milliard frank
nieuwe biljetten. Deze zouden door han
delspapier worden gewaarborgd en zoo
spoedig mogelijk weer aan de circulatie
onttrokken worden. Tegenover de verhoo
ging van de limiet van de biljettenuitgifte
tot 43 milliard frank overweegt de minis
ter een buitengewone vrijwillige kapitaals
en (dwong zich tot een lachje.
„Ik 'heb mij ontzettend verveeld, Ge-
raid, (en je moet je zeer veel moeite geven
om mij daarvoor weer schadeloos te stel
len". 'Zij legde haar handen vertrouwelijk
op 'zijn schouders. Hij greep haar rechter
hand 'en bracht die beleefd aan zijn lip
pen, maar trad daarbij ongemerkt een
eindje (terug.
„Lieve 'Beatrix, het was toch beter
geweest (als je thuis was gebleven. Het
is Ihier geen omgeving, die bij jou past".
Beatrix 'zuchtte en keek hem smach
tend 'aan.
„Ach, het was ontzettend, en ik be
grijp 'niet wat je in deze vreeselijke fa
briek 'aantrekt, Gerald."
Een Vreemd lachje speelde om zijn
mond. '„Ik vind de fabriek volstrekt niet
vreeselijk, ïflaar zee belangwekkend, zoo
dat 'ik die nog dikwijls met de toestem
ming Van juffrouw Nordegg zal bezoeken"
Beatrix 'beet op haar lip. Zij had graag
lucht 'gegeven aan haar toorn; het liefst
zou 'zij die hebben botgevierd tegen Ro
mana. 'Maar zij voelde dat zij in tegen
woordigheid Vaif Gerald voorzichtig moest
zijn. Hij mocht niet merken, dat achter
haar 'beminnelijke persoonlijkheid allerlei
duiveltjes 'spookten. Maar om Romana
tenminste te ergeren stak zij aanstellerig
pruilend Ihaar hand door Gerald's arm.
„Och Gerald, ik ben toch maar ter
wille Van jou meegereden, om in je gezel
schap >te zijn. Ik woeker toch met ieder
uur, (dat je hier bent, Zoo spoedig laat
ik Ije niet weer hier naar toe gaan".
Gerald moest het zich wel laten welge
vallen, Idat zij zich tegen hem aan vlijde,
indien hij niet beslist onbeleefd wilde
zijn. t a i
heffing. Het bedrag der heffing zou in
principe worden vastgesteld, op 10 pet.
van het kapitaal. Deze bijdrage zou 4 pet.
rente geven. Alle schatkistwaarden zouden
in betaling worden aangenomen tot den
beurskoers, tegen een kleine vergoeding.
De opbrengst van die buitengewone hef
fing zou gestort worden in een fonds voor
de aflossing van de schuld.
De minister zou wanneer het ontwerp
niet zou worden aangenomen een gedwon
gen kapitaalsheffing invoeren.
De opstand in Z.W. Afrika.
De opstandige Rehoboths in Zuid-West-
Afrika- hebben het hoofd reeds in den
schoot gelegd. Zaterdag werd de staat van
beleg over hun gebied afgekondigd, uit
vrees dat de opstand zich over ander©
stammen zou verspreiden. Daarop vlogen
drie vliegtuigen onder bevel van Sir Pier
re van Rijneveld over de Rehoboth-dia-
tricten en rukten Zuid-Afrikaansche troe
pen op naar het voornaamste dorp. Onder
de halfbloeds ontstond een paniek en zij
gaven zich onvoorwaardelijk over, zonder
dat er een schot gelost was.
Uit België.
Tengevolge van den uitslag der Belgi
sche verkiezingen kan aan een terugkeer
van het Kabinet Theunis niet meer wor
den gedacht. De bladen putten zich wel
om een oplossing te vinden, nu geen enkele
partij de absolute meerderheid heeft be
haald.
Compromitterende beenen.
Een schilderij in een der commissie
kamers van het Lagerhuis heeft het mis
noegen opgewekt van de Lagerhuisleden.
Het stelt koning Arthur voor, de Saksers
aanmoedigend zich tegen de landing der
Denen te verzetten, doch niet het onder
werp, maar de uitvoering van het schilderij
zijn van dien aard, dat de leden er niet
langer tegenaan willen kijken. Met name
koning Arthur's beenen moeten gruwelijk
miskeekend zijn. Vandaar, dat de leden
aan den minister van binnenlandsche zaken
zouden verzoeken helt ding weg te laten
nemen. Een kale muur is nog beter, zeg
gen zij.
BINNENLAND.
Tijdelijke schorsing van de hefjing van
mijn echt.
Ingediend is een wetsontwerp strek
kende tot: tijdelijke schorsing van de hef
fing van een recht op de mijnen. Gelijki
algemeen bekend verkeert, aldus de me
morie van toelichting, de mijn-industrie
ten onzent tijdelijk in een moeilijke po
sitie. Vooral ook ten gevolge van de bui
tenlandsche concurrentie kan zij geen vol
doenden afzet voor hare producten vin
den tegen loonenden prijs. De regeering
is daarom te rade gegaan om het mijn
recht, dat ingevolge de wet van 26 Maar#
1920 wordt geheven, tijdelijk buiten wer
king te stellen. De opbrengst hiervan over
1925 is in de Middelenwet op f650.000
Romana had zich afgewend, toen Bea
trix (zich zoo teeder tegen Gerald aan
vlijde. Haar hart bonsde van stille smart.
Zij <vreesde te zullen zien hoe zijn oogen
teeder fclie van Beatrix zouden ontmoeten.
Zij (had er geen vermoeden van, hoe zeer
de (gevoelens van Gerald voor Beatrix ver
anderd 'waren. Indien zij het geweten had,
dan (zou zij niet zoo ongelukkig geweest
zijn.
Beatrix drong nu ongeduldig op ver
trekken taan. Hans wendde zich tot Ro
mana.
„Rijd je gelijk mee naar huis, Ro
mana?"
Zij (schudde het hoofd.
Wel had zij er aan' gedacht om mee te
gaan, «naar zij voelde toch, dat het beter
was tachter te blijven. En bovendien moest
ze Inog werken.
„Neen, Hans", zeide ze, „ik heb nog
wat 'te doen en zal vandaag misschien iets
later (thuis komen dan anders.
„Hebben rwij u van gewichtig werk af
gehouden, juffrouw Nordegg?" vroeg
Gerald.
„Dat 'wordt snel ingehaald. Ik laat niet
graag Ihet werk van den eenen dag op den
anderen idag liggen", antwoordde zij kalm
en vriendelijk, ofschoon het hart haar
pijn tdeed.
Beatrix Urong aan. De bezoekers na
men afscheid. Beatrix zei Romana bijna
onbeleefd igoeden dag. Zij was er niet ze
ker Ivan of Romana haar bij Gerald wil
de ^verdringen en ergerde zich eir over, dat
Gerald (Van een spoedige terugkomst sprak,
(Wordt vervolgd).
.j" l i f£i Ui—
