CR
ging/
FEUILLETON
Wien de schoen past
trekke hem aan
N°. 30
Maandag 9 Maart 1923.
112° Jaargang.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaaL in Góes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHË
Uitgave NAaml. Venn. „Goesche Courant"
COURANT
en Kleeuwens Ross' Drakkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTIEN.
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f2,40.
Bewijsnummers 5 cent.
Advertentiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag.
DE NATIONALE UNIE.
De jongste politieke partij, de Natio
nale Unie, 'heeft dezer dagen een poli
tiek advies in het licht gegeven, blijkens
hetwelk de bedoeling dezer partij is: de
vrijheidsgedachte (het liberalisme) en de
historische gedachte (het Christendom)
te combineeren. De bestaande antithese,
de scheiding naar den godsdienst, die
door ons politieke leven loopt, bevredigt
de aanhangers der Nationale Unie niet.
Ook wij hebben voor deze scheidings
lijn die in vele gevallen een vrij wille
keurige is nooit veel gevoeld. De po
litieke strijd beweegt zich, speciaal ge
durende de laatste jaren, vrijwel uitslui
tend op zakelijk, op economisch terrein
en niet op dat van den godsdienst.
De bestaande antithese is verouderd.
Dit ziet ook in ds. v. d. Voort van Zijp,
het a. r. Kamerlid, dat het politiek ad
vies der Nat. Unie onderteekende.
Deze heeft aan de a, r. kiesvereeniging
te Tjietjerksteradeel de redenen hiervan
uiteen gezet.
Hij zegt daarin, dat 17 jaar geleden
bij zijn aanvaarden van een Kamerzetel,
de geestelijke antithese in het politieke
leven tot uiting is gekomen, doordat de
toenmalige liberale partij in strijd met
zijn eigen beginselen, zich in den school
strijd vergrepen heeft aan het geestelijke
leven van ons volk.
Het valt niet te ontkennen dat sedert
de onderwijspacificatie deze politieke an
tithese zeer veel van haar scherpte heeft
ingeboe'. In breede kringen van ons volk
wordt thans uitgezien naar verzoening,
naar samenwerking.
De in zonderlinge tegenstrijdigheid
daarvan staande steeds scherpere ver
houding in den antithesischen partijstrijd
in de Kamer, heeft in kringen, die naar
verzoening haken, moeheid, moedeloos
heid de overhand doen krijgen.
Daarom heeft hij mede door zijn on-
derteekening bekrachtigd het resultaat
van het onderzoek ingesteld door een
aantal vooraanstaande mannen van rechts
en van links die opzettelijk onderzocht
hebben in hoever samenwerking noodig en
mogelijk is. Hij meent die onderteekening
te hebben kunnen geven met behoud van
zijn amti-revolutionnaire beginselen.
Tot zoover ds. v. d. Voort van Zijp.
Blijkens het slot heeft de Nat. Unie
zich tot verschillende partijen gewend om
samenwerking.
Blijkens haar beginselverklaring richt
zij zich niet tot de Vrijz. Democraten en
Soc. Democraten (de Hat. Unie is tegen
schijn-democratie en eenzijdige nationale
ontwapening) evenmin tot de Katholie
ken (de Nat. Unie is tegenstandster van
het z.g. clericalisme, dat zij omschrijft
als het beginsel dat een overheid het recht
zou hebben het geestelijk leven (gods
dienstig, zedelijk, etc.) der individuen,
desnoods door geweld te leiden en te be
sturen. Blijkbaar beoogt de N. U. te
zijn een breede middenpartij.
Er zou alle reden zijn dit streven van
de N. U. toe te juichen.
Er is echter één „maar".
Wij zeiden reeds dat de N. U. een uit-
noodiging gericht had tot verschillende
MoedersAls uw Kinderen zich bezeerd hebben,
gebruik dan onmiddellijk PUROL. Doos 30 ct.
partijen.
Maar zij behoudt zich voor om, indien
aan de uitnoodiging niet wordt voldaan,
„te handelen naar noodzaak en overtui-
Dit zal vermoedelijk wel hierop neer
komen dat de N. U. als zelfstandige
partij zal deelnemen aan de a.s. verkie
zingen. Dit zouden we funest achten.
En de N. U. zou daardoor haar eigen
woorden verloochenen „dat verdere par
tij versnippering zooveel mogelijk dient te
worden vermeden". Let echter wel: „zoo
veel mogelijk".
Het tijdstip van oprichting der N. U.
achten we niet juist gekozen. Dit had
moeten zijn vlak na een verkiezing, maar
niet eenige maanden er voor. De tijd is
nu veel te kort om het beoogde compro
mis behoorlijk uit te bouwen. Om den te
genstand te kunnen overwinnen, die men
speciaal van de rechterzijde ondervin
den zal.
Want gaan we eens na hoe de uit
noodiging der N. U. is opgevat in a. r.
en christ. hist, kringen. i
De A. R. Kiesvereeniging heeft naar
aanleiding van den brief van het Kamer
lid C. v. d. Voort van Zijp aan den voor
zitter van de Antirev. Kiesvereeniging
te Tietjerksteradeel de wenschelijkheid
uitgesproken, dat de heer C. v. d. Voort
van Zijp zijn Kamerzetel beschikbaar zal
stellen aan de antirev. partij.
En de „Standaard" schrijft smalend:
„Ons oog wordt getroffen door na
men, die een Chnstelijk-Historischen
-klank hebben. En het allermeest door den
naam van een Antirevolutionair Kamer
lid, thans nog als zoodanig in
functie, den heer Van der Voort van
Zijp.
Wat beteekent deze nieuwe figuur?
Men ziet, om een ander beeld te gebrui
ken, in onze dagen aan het politieke
firmament allerlei verrassingen. Te mid
den van de vaste sterren verschijnt af en
toe plotseling een komeet."
De gespatieerde woorden zijn tamelijk
venijnig.
De christ. hist. Nederlander conclu
deert:
„Indien de onderteekenaars werkelijk
hopen op een volgen van hunne lokstem
door de leden der bestaande politieke
partijen, dan blijkt hunne politieke kennis
zóó gering, dat hun „Staatkundig advies
weinig effect zal kunnen hebben. Ver
wachten zij eigenlijk deze toenadering
niet, dan zou hun „Staatkundig Advies
de oprechtheid althans den ernst mis
sen, die het Nederlandsche volk mag
eischen van hen, die zich als leiders in
zijn staatkundig leven, aanmelden".
De N. U. heeft blijkbaar nog een
zwaar werk voor den boeg en moet zich
niet overhaasten.
Laten de heeren nu niet uit baloorig-
heid als nieuwe partij in het verkiezings-
strijdperk treden.
Want daardoor zou tegen de klaar
blijkelijke bedoeling in het meest ge
dupeerd zijnde liberale partij, d.
w. z. de Vrijheidsbond.
n
WAT HEB IK JE GEDAAN
van
H. CourthsMahler
met autorisatie vertaald door
Mevr. J. P. Wesseünkvan Rossum.
Mevrouw Bylla keek verontwaardigd
in de kalme oogen van het meisje.
„Dat is toch ergerlijk. Hoe ver zul je
je schraperige spaarzaamheid nog uitstrek
ken. Je zult tenslotte nog beletten, dat
men zich voldoende voedt zei ze
scherp.
Het bloed steeg Romana in het gelaat.
Zij sloeg de oogen neer, omdat ze bang
was den blik van Gerald von Rhoden te
ontmoeten. Ze wist immers, dat men haar
tegenover hem als schraperig en gierig
had afgeschilderd en na deze scène moest
hij er wel aan gelooven. Een groote smart
vervulde haar, dat hij haar verkeerd moest
beoordeelen. Hoeveel gemakkelijker zou
het voor haar zijn geweest om den wensch
van haar stiefmoeder eenvoudig in te wil
ligen. Maar dan zou ze ontrouw moeten
worden aan haar voornemens. En dat wilde
zij niet. Zij moest standvastig blijven, en
niet afwijken van haar plannen.
Met beklemde stem zeide zij zacht:
„Daarvoor zult u nooit bang behoe
ven te zijn. Mama. Indien u acht hadt
gegeven op mijn verzoek, en wat zuinig
met den wijn waart geweest, zou er nog
voorraad zijn.
Mevrouw Bylla haalde minachtend de
schouders op.
„Het is ongehoord, zooals je de baas
over wij speelt. Wil je er misschien een
verwijt van maken, dat ik bij mijn ont
bijt een glas champagne drink, omdat
ik het voor de opwekking van mijn ze
nuwen noodig heb?
Romana zat onbeweeglijk stil. Haar
bleek gelaat trilde slechts van ingehou
den opwinding. „Ik wil u geen verwijten
maken, en doe het ook niet. Ik zeg al
leen, dat mijn middelen het niet toelaten,
dat, zooals tot nu toe, de dure wijn
verknoeid wordt."
Mevrouw Bylla trommelde zenuwachtig
met de vingers op de tafel. „Ik heb
reeds verschillende voorbeelden van je
gierigheid ondervonden. Bij jouw finan-
cieele omstandigheden is datgene waarom
wij nu twisten, een bagatel. Ik hoop, dat
je het niet zoo ver zult drijven, dat je mij
belet om mijn gasten behoorlijk te ont
vangen
Romana keek op. Zij zag met een ge
martelde uitdrukking in de oogen Gerald
von Rhoden aan. Zij meende in zijn oogen
minachting en afkeuring te lezen. Haar
hart kromp ineen, maar zij bleef stand
vastig.
„Sedert den dood van mijn vader
Terecht zegt het „Vaderland":
„Maar wie de antithese wil bestrij
den, zal in de eerste plaats in de confes-
sioneele vereenigingen binnen moeien
dringen, om den vijand op zijn eigen erf
te bestrijden".
Juist. Laat de N. U. met dit pioniers
werk beginnen, zij zal er de eerste vier
jaar baar handen aan vol hebben!
PROVINCIE-NIEUWS.
Ellewoutsdijk. Donderdagavond verga
derde de afd. van „Het Groene Kruis"
in het gebouw van het Prumerfonds. Een
70-lal, waarvan de helft vrouwen, van de
166 leden waren opgekomen. De afd.
staat er goed voor. De rekening van bet
„Groene Kruis" sluit met een batig sal
do van f322,82, die van de Wijkverple
ging met een van f687,60. Het verple-
gingsmateriaal is uitstekend in orde. Tot
afgevaardigde en plaatsvervanger werden
de heeren Klooster en de Jonge geko
zen. Op verzoek van dhr. Rinders be
looft de voorzitter met bet bestuur te
zullen overwegen of er een cursus' voor
eerste hulp bij ongelukken zal gegeven
worden. Nadat de huishoudelijke zaken
waren afgedaan neemt de heer dr. Fol-
mer het woord en schildert in een gees-
stige causerie de kraamkamer en zuige
lingen verpleging in vroeger tijd. Aan de
hand van lichtbeelden naar schilderijen
en houtsneden van oude meesters weet
hij de leden tot het eind toe te boeien.
Met een hartelijk woord van dank aan
dr. Folmer sloot de voorzitter te half
elf de vergadering.
Kloetinge. Openbare vergadering van
den Raad dezer gemeente, gehouden op
Vrijdag 6 Maart jJ. des namiddags half
ijf uur. Afwezig dhr. Lenshoek en we
gens ziekte dhr. Sinke. De burgemeester
opent de vergadering en heet allen wel
kom, in het bijzonder wethouder Trimp-e,
die wegens ongesteldheid enkele vergaderin
gen niet heeft kunnen bijwonen. De no
tulen der vorige vergadering worden on
veranderd vastgesteld. Eenige ingekomen
stukken w.o. eenige goedkeuringen door
Ged. Staten van raadsbesluiten en verslag
Commissie van Toezicht Lager Onder
wijs, worden voor kennisgeving aangeno
men. Verzoekschrift van dhr. J. Felius
alhier, waarin deze verzoekt de reductie
welke de gemeente van de gemeentelijke
gasfabriek te Goes ontvangt te mogen ge
nieten voor het door hem te gebruiken
industrie-gas. De voorz. zegt dat de ge
meente van het aantal kub. M{. gas dat
boven een zeker kwantum wordt verbruikt
1 cent per kub. M. wordt terugbetaald.
B. en W. stellen voor een halve cent per
kub. M. industrie-gas aan dhr. Felius te
restitueeren. Dhr. Eversdijk zegt dat de
gemeente geen schade zal hebben wan
neer 1 cent wordt gerestitueerd, terwijl
dhr. Felius erbij gebaat zal zijn. Dhr.
Straub zegt gezien de prijs van industrie-
gas op dit soort gas niet veel wordt
verdiend. Is dat het geval dan is de
mogelijkheid niet uitgesloten dat het
ECONOMl
:rf,.
1K2>!
Gij hebt geen
recht om te mop
peren over de
hedendaagsche duur
te, zoo'ang ge nog geea C. fi. E, S.
ECONOMIE SCHOENEN (waarbij onder
de lederen binnenzool een onderwerk van
prima rubber is aangebracht) draagt en
daardoor een zeldzame gelegenheid om
enorm te bezuinigen, ongebruikt iaat.
Fabr. CR.E. S. ECONOMIE SCHOEN
FABRIEKEN, Heveadorp (Geld
lichtgas duurder zal kunnen worden. Hij
betwijfelt dan ook of het toestaan van
dit verzoek wel in het belang der ge
meente zal zijn. D(hr. van Liere is van
meening dat de industrie zooveel moge
lijk bevorderd moet worden en kan zich
alzoo met de gedachte van dhr. Evers-
dijk vereenigen. Dhr. Trimpe zegt dat
hij het standpunt van Eversdijk en van
Liere wel een beetje te eenzijdig vindt.
Hij vindt het verkeerd om de een te be-
voordeelen boven den ander. Immers een
andere ingezetene kan ook wel meer lam
pen of gaskachels aanschaffen en daar
voor ook restitutie vragen. Dhr. Hoog
straate is er tegen dat er een bevoordeeld
wordt boven den ander wat toch zijn
inziens hier het geval is; hij vindt dat de
gemeente van dit meerder gasverbruik ook
moet profiteeren. Dhr. Eversdijk stelt
voor een cent per kub. M. industrie-ga9
te restitueeren aan dhr. Felius; welk
voorstel in stemming gebracht, wordt ver
worpen met 2 tegen 3 stemmen (voor de
heeren Eversdijk en van Liere; tegen de
heeren Trimpe, Straub en Hoogstraate).
Het voorstel van B. en W. om een halve
cent per kub. M. aan dhr. Felius te re
stitueeren, wordt aangenomen met 3 te
gen 2 stemmen. Verzoek van de heeren
K. Helder, J. Reijerse, J. Tolhoek en
P. Butler, bewoners en toekomstige be
woners van de Willem Zelleweg, waarin
deze verzoeken om in de Willem Zelle
weg over een afstand van 70 Meter een
gasleiding te leggen. De voorz. zegt dat
er 4 woningen zeker zullen zijn; gegaran
deerd moet worden over die leiding een
verbruik van 1400 kub. M. gas per jaar,
hetgeen per woning wordt 350 kub. M.
per jaar. Dit aantal kub. M. zal wel ver
bruikt worden. Ook zijn er plannen om
nog 2 woningen er bij te bouwen, zoodat
dus 1400 kub. M. per jaar wel verbruikt
zal worden. Met algemeene stemmen
wordt besloten genoemde gasleiding te
doen aanleggen. Verzoek van dhr. Jo
hannes van de Vreede alhier, waarin deze
vraagt om het pad, loopende over een
dus in den tijd van twee jaren is er
in ons huis voor ongeveer twee duizend
mark champagne gedronken, Mama. Met
dien voorraad moesten wij, zooals ik
zeide, vijf jaar zijn toegekomen. En dat
is nog veel voor mijn budget. Daar u den
wijn in twee jaar hebt opgebruikt, zult gij
noodgedwongen gedurende drie jaren er
van moeten afzien uw gasten op cham
pagne te onthalen. Het spijt mij, uwe
wenschen niet te kunnen vervullen., maar
u weet, als ik neen heb gezegd, dan blijft
het neen.
Mevrouw Bylla barstte woedend los.
„Maar dat is meer dan erg. Denk je in
den geest van je vader te handelen, als
je zoo gierig bent, om voor je zelf maar
zoo veel geld als maar mogelijk is bij
elkaar te schrapen? Mij bloot te stellen
aan zulke ontberingen is ongehoord. Voor
mij is een glas champagne bij het ontbijt
en het middagmaal een geneesmiddel, een
dringende behoefte. En ik moet mij de
oogen uit het hoofd schamen tegenover
mijn gasten als ik hun geen champagne
kan voorzetten." i
Romana legde haar mes en vork neer.
Haar handen beefden. Zij was heel bleek.
Langzaam stond zij op.
„Misschien ziet u dan in het geheel
af van het geven van groote feesten, die
toch al wat heel zwaar voor mijn budget
zijn. Ik kan en wil geen grootere som
voor het huishouden geven, dan ik heb
vastgesteld, anders zou ik hier onge
aan hem in pacht zijnde weide van de>
Heernisseweg tot het vervolg van het
Vogelenzangsche pad op te heffen of
zoo daartoe de Raad niet kon besluiten
dit pad te verleggen naar de Westzijde
van de weide. De voorz. zegt dat dit
pad voorkomt op de legger dezer gemeen
te, zoodat dit zoo maar niet direct opge
heven kan worden. Hij zelf voelt niet veel
voor het blijven bestaan van dit pad.
Dhr. Eversdijk zegt dat verlegging moei
lijk is uit te voeren, daar de Westkant
van het perceel zeer afhelt. Dhr. Trimpe
is tegen opheffen en tegen verleggen. Hij
zegt dat van genoemd pad in den zomer
door wandelaars veel gebruik wordt ge
maakt en dat de uitgaven aan dit voetpad
zeer gering zijn. Dhr. Hoogstraate zegt
dat hij zich met de opheffing van ge
noemd pad zeer goed kan vereenigen.
Ziet men de baldadigheid van de jeugd
daar in de buurt dan kan men zeer goed
begrijpen dat van de Vreede dit verzoek
doet. Dhr. Straub zegt dat wanneer er
bezwaren zijn deze toch nog altijd inge
bracht kunnen worden. Dhr. Lenshoek
komt ter vergadering, en wordt over dit
punt ingelicht. Hij vindt verleggen goed,
doch is tegen opheffing. Dhr. Eversdijk
stelt voor het pad op te heffen, welk
voorstel wordt verworpen met 2 tegen
4 stemmen (voor de heeren Eversdijk en
Straubtegen Hoogstraate, van Liere,
Lenshoek en Trimpe). Dhr. Hoogstraate
is voor verlegging, de andere heeren niet.
Schrijven van dhr. H. M. Harinck al
hier, waarin deze vermindering verzoekt
van zijn aanslag in het schoolgeld, daar
zijn aanslag in de Rijksinkomstenbelasting
ook verminderd is. Met algemeene stem
men wordt besloten deze aanslag te ver
minderen en het te veel betaalde terug te
betalen. Aan de orde komt de benoeming
van een onderwijzeres in nuttige hand
werken. De voorz. zegt dat in de vorige
vergadering gevraagd is (of de volontairs
op de school geen handwerk-onderwijs
kunnen geven. Hierover zijn inlichtingen
ingewonnen bij den Inspecteur van het
Lager Onderwijs te Goes en deze is van
meening dat zulks niet kan; ook zullen
de volontairs niet geregeld les kunnen
geven. Daar de Raad zich in de vorige
vergadering voor hulp heeft uitgespro
ken heeft hij getracht iemand te vinden
die bereid is eenige uren handwerk-onder
wijs te geven. Hij is er in geslaagd en
heeft Mej. van der Linde te Goes bereid
bevonden om handwerkonderwijs te geven
a f 1,25 per werkelijk gegeven lesuur.
Dhr. Hoogstraate zegt dat dezelfde per
soon op Nisse ook handwerk-onderwijs
geeft en vraagt of het daardoor mogelijk
is een goede regeling te treffen. De voorz.
antwoordt hierop dat Mej. van de Linde
een dag in de week n.l. Woensdags naar
Nisse gaat, zoodat dus een goede rege
ling kan worden getroffen. Wordt ze ech
ter benoemd, dan dient het leerplan ge
wijzigd te worden, hetwelk de Inspecteur
zoo spoedig mogelijk in overleg met het
Hoofd der school zal tot stand brengen.
Dhr. Trimpe vraagt of er onder de inge
zetenen van Kloetinge geen zijn die hand
werk-onderwijs kunnen - geven en in het
bezit zijn van de akte K.; de voorz.
antwoordt hierop dat voor zoover hem
er in deze gemeente geen zijn.
zonde, onhoudbare toestanden binnenha
len. U moet er u bij neerleggen. Ik kan
<u niet helpen. Ik maak u zeer mijn ver
ontschuldiging mijnheer von Rhoden, dat
u als gast van ons huis zulke gesprekken
hebt moeten bijwonen. Daar Mama ter
uwer eere een fees-t wilde geven, moet
deze woordenwisseling u pijnlijk zijn ge
weest. En ik vrees, dat u een nog slechr
teren dunk van mijn gastvrijheid zult heb
ben dan te voren. Maar,- gelooft u mij,
het is verre van mijl, al is de schijn te
gen mij', om ook maar eenigszins in gast
vrijheid te kort te willen schieten."
Na deze woorden boog Romana, en
nog voordat iemand iets kon antwoor
den, had zij de kamer verlaten.
Een pijnlijke stilte volgde op de woor
den van Romana. Gerald wist niet hoe
hij zich eigenlijk moest houden. Hij keek
besluiteloos naar de deur waarachter Ro
mana verdwenen was.
Mevrouw Bylla kon in het eerst van
toorn en verontwaardiging geen woorden
vinden. Beatrix sprong driftig op. „Welk
een grenzelooze onbeschaamdheid. Zoo n
onbegrijpelijk gemis aan tact. Begrijp je
het nu, Gerald, wat wij hier te verdragen,
hebben onder de heerschappij van Ro
mana? Zij telt de beten, die wij gebrui
ken en zou onze gasten het liefst water
in plaats van wijn voorzetten riep zij
buiten zich zelf van woede.
Nu kreeg mevrouw Bylla haar spraak
ook weer terug.
„O, dit lage, kleinzielige schepsel, wat
zeg je nu van dit alles, Gerald?"
Deze keek haar zeer onthutst aan.
Zijn eigen gevoelens waren gekwetst.
Het was hem onuitsprekelijk pijnlijk een
meening te moeten uiten. Hij wist niet
eens welke partij hij in deze kwestie
moest kiezen, indien er al sprake was van
zich voor de een of de ander te verkliaren.
„Ik verzoek je, Bylla mij het antwoord
op deze vraag te sparen. Maar als ik
een verzoek mag doen ,z\e er dan liever
van af ter eere van mij een feest te ge
ven. Het is mij buitengewoon onaange
naam juffrouw Nordegg op kosten te
jagen. Ik geloof, dat het 't best is, dat
ik in het hotel mijn intrek neem".
Hans had er tot nu toe zwijgend bij
gezeten. Slechts was op zijn gelaat zijn
ontroering te lezen. Hij zou zoo graag
openlijk als Romana's verdediger opge
treden zijn, maar zijn belofte sloot hem
den mond. Maar toen oom Gerald er
van spraik te willen verhuizen naar het
hotel sprong hij op.
„Oom Gerald, dat mag u niet doen",
zei hij met schorre stem en hield diens arm
zoo stevig omvat alsof hij hem vast moest
houden.
Gerald keek hem aan, „mijn beste
jongen, het zal niet best anders gaan",
zeide hij.
Wordt vervolgd.
