N°. 2 Zaterdag 5 Januari 1925. 112 Jaargang Wandelingen door Zuid- en Noord-Beveland, in den ouden tijd, ABONNEMENT Prijs per kwartaal, in Goes f2,—, •buiten Goes f2, Afzonderlijke nummers 5 <eut. .Verschijnt: Maandag-, Woensdag en Vrijdagavond. Uitgave Naaml. Venn. „Geesche Courant" en Kleenwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf ADVERTENTIEN. van 15 regels f 1,20, elke regel meer 24 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 110 regels f2,40. Bewijsnummers 5 cent. Advertentiën worden aangenomen tot 12 uur voormiddag. BIJVOEGSKL STADS-NIEUWS. Raadsaqenda. Openbare vergadering van den Raad der gemeente Goes op Donderdag den 8 Januari 1925, des namiddags acht uu'. Punten van behandeling Vaststelling der notulen van de verga dering van 17 October 1924. 1. Ingekomen stukken. 2. Voorstel wijziging van het Raadsbe sluit van 18 December 1924 tot verbou wing van het gebouw der Vakschool voor Meisjes. 8. Benoeming van een"scheikundige aan den Keuringsdienst van Waren voor het keuringsgebied Goes. Stukken voor den Gemeenteraad. Verbouwing Vakschool voor Meisjes. Het beslnil van den Raad dd. 18 December jl. waarbij besloten werd, over te gaan tot verbouwing van het gebouw der Vakschool voor Meisjes, onder voor waarde, dat de vereeniging De Ambachts school" ter verzekering van de richtige nakoming harer verplichtingen bet recht van hypotheek verleent op hare onroe rende goederen, tot een bedrag vau f 25000 alsmede tot het zoonoodig over nemen der nog op de vereeniging rustende schuld hebben B. en W. ter kennis ge bracht van het Bestuur van gemelde vereeniging. De voorz. der vereeniging heeft namens het Bestunr hiertegen bezwaren ingebracht, in hoofdzaak hierop neerkomende, dat zeer waarschijnlijk Z.E. de Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen de vereiachte toestemming tot het be zwaren van eigendommen der vereeniging zal weigeren. Na een gehouden bespreking met den v oiz. der vereeniging, waarbij een lid der Financieele Commissie tegenwoordig was, stellen B. en W. den Raad voor, bet bovenaangehaald besluit in te trekken en alsntg te besluiten overeenkomstig hun praeadvies dd. 6 December 1924. (Tot verbouwing over te gaan zonder hyp. waarborg.) Benoeming Scheikundige aan den Keuringsdienst van Waren. Overeenkomstig het advies van den Directeur-Scheikundige van den Keurings dienst van Waren voor het Keuringsge bied Goes bieden B. en W. den Raad de volgende aanbeveling aan voor de benoe ming van een Scheikundige bij gemelden dienst 1. Dr. A. J. Le Fèvre, doctor in de scheikunde te Utrecht 2. Ir. J. Zuidweg, scheikundig in genieur, leeraar in de scheikunde aan de R.H.B.S. te Oud-Beijerland 3. Dr. L. C. E. Kniphorst, doctoi in de chemie, volontair aan den Keurings dienst van Waren te Rotterdam. UIT DE PERS. Coalitie-belang en nationaalbelang. In den „Terugblik"' klaagt het Vader land er over dat bij bet huidige ministerie het Coalitiebelang steeds het nationale belang heeft geprimeerd. Minister de Vries, wiens financieel wanbeleid oorzaak is ge worden van de vele harde maatregelen, die thans moeten genomen worden, is, oib Coalitieredenen, drie jaar gehandhaafd aan het zoo hoogstgewichtige Departement van Financiën, hoewel men van Rechts, omdat meu hem ^an die zijde nog heel wat beter kende dan aan de Linkerzijde, nog meer overtuigd was dan Links, dat hij eene taak op zich had genomen, die absoluut boven zijne krachten ging. En iedere crisis in het Kabinet, zelfs de laatste en hope- looze, die door de Vlootwet is ontstaan, is nooit gezien uit den gezichtshoek van het belang van Land en Volk, maar be schouwd als een ongeluk der Coalitie overkomen, waarvan tot eiken prijs, en die prijs is in December 1.1. zeer hoog geweest, de gevolgen moesten worden voorkomen. En als de Hr. Colijn iu zijn rede in de Oosterkerk op den 22sten dezer gehouden, heeft geklaagd over onbillijke critiek op zijne gestie als minister van Financiën, dan heeft hij gelijk. Maar als wij die klacht als billijk erkennen, dau voegen wij er dadelijk aan toe: Wreekt zich hier niet de fout, dat men van zoo gewichtige taak als de bezuinigingstaak was, partijzaak gemaakt heeft, in plaats van daarvoor een natio naal Kabinet ad hoe verantwoordelijk te stellen f Het Kabinet voelt niet nationaal en helaas de heer Colijn ook niet. Hoe had anders in diezelfde Oosterkerk de klacht uit zijn mond kunnen komen, dat de vaccinedwang nog niet is afgeschaft, zoo min als de Staatsloterij, dat de dood straf en de Calvinistische Zondag niet zijn ingevoerd, wat toch allemaal deside rata zijn, waarvan, zooals uit de samen stelling van Tweede en Eerste Kauier blijkt, hoogstens 16 pet. van de natie wil weten Een minister, die zich niet blind staart op een kiein deel van de blader kroon aan den nationalen boom, had nooit zoo kunnen spreken. En allerminst op een tijdstip, dat hij als minister van Financiën reeds van soovelen inderdaad heel zware offers vraagt. FINANCIEEL NIEUWS. Insulaire Hypotheekbank te Zierikzee. Uit den Staat der Bank per 31 De cember 1924 blijkt, dat in 1924 hypothe ken. worden gesloten tot oen bedrag van f 3.245.350. Afgelost werd voor f 1.696.659 Hel saldo der uitslaande leeningen bedraagt f 13.181.313. Aan Pandbrieven werd ver kocht voor f2.591.800 en teruggekocht voor f 943.300, zoodat de vermeerdering f 1.648.500 bedraagt. In omloop was op 31 December f 13.172.850. Vijf executies hebben plaats gehad; verliezen werden niet geleden. LANDBOUW, VEETEELT EN VISSCHERIJ. Rijkshengstenkeuring. Op 3 Februari wordt te Kattendijkc een Rijkshengstenkeuring gehouden. PROVINCIE-NIEUWS. Kapelle. Wegens opheffing van het hulppostkantoor te Biczehnge, wordit de brievenbesteller B. Baas overgeplaatst naar Goes. BINNENLAND. Het rijwielplaatje Het belastingjaar 1925 voor de rijwiel- belasting is thans ingegaan. leder rijwiel dat op dep openbaren weg wordt bereden, moet dan voorzien zijn van een belastingmerk voor het jaar 1925. Dit merk moet met de daarop voorkomen de teekening naar buiten naar alle zijden goed zichtbaar worden bevestigd, hetzij aan de balhoofdbuis of een der buizen van het stuur, hetzij binnen 15 c.M. afstand van dit laatste, aan do bovenhuis van het rijwiel. Wie een rijwiel zonder belastingmerk berijdt, stelt zich bloot aan boete en in beslagneming van hel rijwiel; 't zelfde geldt, wanneer het belastingmerk op een verkeerde plaats is bevestigd. Flesschentrekkerij De Rotterdamsche Miidenstandsvereeni- ging Handel en Nijverheid heeft aan den minister van financiën geschreven, dat requestrante de overtuiging is toe gedaan, dat het euvel der opzettelijke wanbetaling, alias flesschentrekkerij, zich al meer en meer uitbreidt en brutaler naar voren treedt dat de flesschentrekker, juist uit vrees voor de Strafwet, zoo goed als nimmer gebruik maakt van bedriegelijke hande lingen, naar den geest der wet, om zijn opzet, goederen zonder betaling machtig te worden, te bereiken dat bet in den handel, vooral wat be treft den winkelverkoop, zoo goed als onmogelijk moet worden geacht, zich te gen flesschentrekkerij te vrijwaren, omdat ingevolge de bepalingen der wet (Burg. Wetb. 667, 14931495) het eigendoms recht van den verkooper op den kooper overgaat, door de enkele overgave of af levering der goederen dat ten opzichte van llesschentrekkers de gewone weg van rechten, die leidt tot veroordeeling, en vervolgens tot betaling, execntie of faillissement, geen baat brengt, omdat op zulk soort van personen, als regel, geen „verhaal" is, en zij de zoo genaamd gekochte goederen onmiddellijk na de ontvangst te gelde maken of doen vetdwijnen en ondanks belofte ze contant te betalen, aan de betalings-verplichting nimmer voldoen redenen waarom zij verzoekt het daar heen te willen leiden, dat er een bepaling aan het Wetboek van Strafrecht worde toegevoegd, die flesschentrekkerij als mis drijf aanrekent. Salarissen Rijksambtenaren. Bij K. B. zijn met inachtneming van de regelen van het Bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijksambtenaren 1925 eenige bezoldigingsschalen vastgesteld o.a. f 1100f 2000 met 2 twee-jaarlijksche verhoogingen van f 200, daarna 5 twee- jaarlijksche verhoogingen van f 100 (voor klerk bij de Rijksveldwacht)f 1400 f 2000 met 2 twee-jaarlijksche verhoo gingen van f 200 en 2 drie-jaarlijksche verhoogingen van f 100. Deze schaal geldt voor Rijksveldwachter en Rijksveldwach ter-jachtopziener f 1400f 2300 met 3 twee-jaarlijksche verhoogingen van f 200, 2 twee-jaarlijksche verhoogingen van f 100 en 1 drie-jaarlijksche verhooging van f 100. Deze schaal geldt voor Rijks veldwachter-brigadierf 1700f 2600 met 3 twee-jaarlijksche verhoogingen van f 200 en 3 twee-jaarlijksche verhoogingen van f 109. Deze schaal geldt voor Rijks- veldwachter-brigadier-majoor. Voorts is bepaald, dat voor den rijks veldwachter, den rijksveldwachter-jacht opziener, den rijksveldwachter-brigadier en den rijksveldwachter-brigadier-majoor de aftrek als bedoeld in art. 2, lid 1 van het Bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijksambtenaren 1925, bep;rkt blijft tot vier ten honderd. der toornen van brievenbestellers enz. Het bestuur van den Centralen Bond van P.T.T.-personeel bericht de mede- deeling te hebben ontvangen, dat door de regeering is bepaald, dat het oorspronke lijk vastgestelde weekloon van brieven bestellers, kantoorknechts en zaalwachters, ingaande 1 Januari 1925 met 96 cent zal worden verhoogd. De weekloonen zullen in mi nimum au bedragen voor brievenbestellers in le klasse standplaatsen brnto f 32,64, in 2e klasse standplaatsen f 30.70, in 3e klasse standplaatsen f 27.84 voor kantoorknechts en zaalwachters in le, 2e en 3e klasse standplaatsen resp. bruto f34.56, f32.64 en f29.76. Op deze loonen wordt gekort 8J pet. voor pensioen en f 30 per jaar voor uni form, Vóór i Mei 1924 bedroegen de maximum jaarloonen der bestellers f 800, der kantoorknechts en zaalwachters f 2000, welke loonen in 2e en Se klasse stand plaatsen met resp. 4 en 8 pet. werden verminderd. GEMENGD NIEUWS. De Gorinchemsche jeugd. In verband met het bericht omt ent tuchteloosheid van de jeugd te Gorinchem, meldt (de commissaris van politie aldaar, nader Een vijftal jongens had t(jdens de ker mis uit een tant sigaren en nougat ge stolen. Enkelen van die jongens hebben later uit een winkel een doosje cigaretten weggehaald en door inklimming in een schoollokaal wat geld, pennen en potloo- den. alles ter waarde van bij elkaar twee gulden ontvreemd. Vervolgens hebben ze in een gang twee portemonnaies met veertig cent weggenomen. Een paar andere jongens hebben uit een schuur twee duiven en een hasn weggehaald en getracht deze buiten op een open vuur te roosteren. Verder namen ze 4 kippen weg, die ze aan een kippen boer verkochten. De Matin verneemt uit Morlaix het volgende aangrijpende verhaal van een schnepsramp Het Spaausche stoomschip Alfredo, dat Maandag vergeefs door twee sleepbooten uit Brest en een Engelsch stoomschip was gezocht, is in het Kanaal gezonken. Kapitein Caitaro en zeventien opvarenden waren in de reddingboot overgegaan. De zee was zeer hel en de maDnen hadden een zwaren strijd tegen de woedende elementen te strijden. Zes van hen stier ven van uitputting en koude. Hun lijken, die de anderen in hun worsteling om eigen leven belemmerden, werden in een kleine sloep neergelegd, die aan de reddingboot was vastgebonden. Maar het touw, dat de beide vaartuigen verbond, brak en de sloep met de zes dooden dreef weg op het wilde water. De over levende schipbreukelingen zijn te Guis- maëc, in het district Morlaix, geland. Er wordt nu naar de sloep met de zes l(jken Zichzelf in brand gestoken. Een 53-jarige vrouw, verpleegde in het gesticht Endegeest, voor eenige dagen thuis zijnde, heeft zich met petroleum overgoten en daarna in brand gestoken. Ze is aan de bekomen brandwonden overleden. Van de rekstok gevallen. Te Ede had bjj de gymnastiekoefenin gen een löjarige jongen, v. R., uit Lun- teren, het ongeluk van de rekstok te val len. Met gebroken ruggegraat is hij naar het Diaconessenhuis te Arnhem vervoerd, alwaar hij aan de gevolgen is overleden Woensdagmorgen is in de werkplaats van de coöp. suikerfabriek te Roosendaal een ruwe oliemotor uit elkaar gesprongen. De werkman Van de Wijgert, gehuwd en vader van twee kinderen, is op slag DOOR J. AB UTRECHT DRESSELHUIS. (Nadruk verboden.) - Waarden. Het tegenwoordige Waarden is, ten gevolge van deze en andere gebeurtenissen ook niet meer wat het voorheen was, toen het kasteel zich stout nevens de kerk verhiel, er eene priorij van „Tempelieren", later van de „St. Jansheeren bestond, en het onderdekenschap over de gemeenten lus- schen Hon te en Hinkele aan den geestelijke, gelijk het dijk graaf schap over den landen aan den Heer van Waarden, was opgedragen. Ook de kerk "was toen veel ruimer dan voorheen. Zij werd den 10 April 1589 door den bliksem getroffen, brand de geheel af en werd slechts voor de helft herbouwd. Ook het dorp strekte zich voorheen verder uit, lag meest benoor den d} kerk en droeg daar den naam van „het oude dorp". De beide watervloeden van den 8 Januari en 18 Febnuarij 1683, die telkens deze heerlijkheid zoo geheel overstelpten, dat sommige huizen tot aan de daken onderliepen, hebben dit echter geheel gesloopt. Eene aanmerkelijke verhooging van den zeedijk heeft sedert de plaats voor soortgelijke ram pen beveiligd. Zware grondbraken bragten haar echter in 1750 en 1791 van nieuws in groot gevaar, hetgeen nogtans door spoedige voorziening werd afgeweerd. Krabbendijke. Het dorp, dat wij thans bezoeken zullen, bekoort reeds tot de geheel nieuwe plaatsen. De oude heerlijkheid was eene geestelijke bezitting. „Henricus van Scoten", een Zecuwsch edelman, had baar, met toestemming van zijne vrouw en vier zonen, tenjare 1187 geschonken aan de „Abdij der H. Maagd van der Docs' in Vlaanderen. De Graven hadden bij hler- haling deze gift bevestigd, de bezitters bovendien vrijdom van allen tol, schot, en belasting gegeven en er nog andere goede ren bijgevoegd. Eenige Hofdiensten moesten ja daarvoor bewezen worden, doch omtrent deze werden doorgaans schik kingen gemaakt cn eindelijk die last in 1477 geheel afgekocht. Al vroeg verrees hier dus, in stede van een burgt, een klooster, in den „Monsterboek", (thans Monnikenpolder), waar toen het dorp werd aangetroffen. De schraapzucht dezer geestelijke Hcciren had echter den ondergang der bezitting ten gevolge. Aan de oostwatering verbonden, weigerde de Abt in hare buitengewone zeewerken te betalen, ofschoon hij de binnenr dijken had laten slechten. Daardoor deelde dan ook de heer lijkheid in haar ongelukkig lot, en, ofschoon zij zich nog weder oprrigtte na de vloeden van 1530, 1532 en 1551, zij bezweek in 1570 voor het grootste gedeelte; werd kort daarop als geestelijk eigendom verbeurd verklaard, aan Vrouwe Catharina van Nassau overgedragen, en door deze verkocht. De nieuwe bezitters dachten zoodra mogelijk aan bedijken en aldus staken dan ook van 1594 tot 1596 de Monniken-, Maagds- en nieuw Krabbendijke-polder het hoofd wederom boven. In den laatsten verrees van lieverlede het tegenwoordige dorp. In het midden der 16e eeuw (1655) werd nog de Oostpolder aangewonnen, cn ook de kerk opgetrokken, welke, al vroeg te klein, nogtans eerst in 1823 verlengd en verhoogd is geworden. Door do vloeden van 1682 en 1808 werd deze heerlijkheid wel over stelpt, doch de schade werd spoedig hersteld en het fraai gelegen dorp mag thans wel bezigtigd worden. TOGT OVER HET VERDRONKEN LAND. 1. Terwijl wij nu weder het verdronken gedeelte van ons eiland voor oogen hebben, zal ik u een stoute trek der Span jaarden verhalen, ten gevolge van welke dit oord nog eenige weinige jaren in hunne magt bleef. Goes was ten jare 1572 streng belegerd en de Hertog van Alva wcnschte die stad te ontzetten, aan welker bezit he\m in dal tijdsgewricht bijzonder veel gelegen lag. Eene poging om uit Saaftingen volk op Zuid-Beveland over te zetten, wa9 mislukt, daar de Zeeuwsche vloot op de stroomen meester i was en de benarde plaats scheen verloren, toen de Spaansche hopman Dirk Bloemaert, een noord-brahander van geboorte, en in die streken bijzonder bekend, op het denkbeeld kwam» dat men, door een koenen togt over de slikken van het ver dronken Zuid-Beveland, de benden zou kunnen overbrengen en den vijand vernestelen. Hij deelde zijne gedachten mede aan Mondragon en d' Avila, doch döze schrikten in het eerst voor, zulk een waagstuk terug. Trauwens niet alleen de Reigersbergsche-polder aldaar, maar ook Krabbendijke, lag nog onbedijkt en de afstand van de beide naaste vaste punten, „de Agger", die zich aan den Brabandschen wal gehecht had en het oude land van „Valke- nisse", was nagenoeg drie uren gaans, en de weelce, van ver scheidene kreeken en geulen doorsneden©, slikken, boden een bijna onbruikbaar pad. Zouden de krijgsknechten, gedurende den tijd der ebbe dien zwaren weg kunnen afleggen? en, in dien zij hel konden, zou dan nog het ontwerp verborgen blij ven zoo het uitlekte stond het in de magt der vijanden hen tot den laatsten man te doen streven. Bloemaert liet zich echter door deze zwarigheid diet afschrikken. Vergezeld van een boer en een paar Spanjaarden, onderzocht hij nogmaals de slikken en schorren, vond eene waadbare plaats en nu bood hij zich tot wegwijzer aan, indien men hem slechts belooven wilde, tot op 'het oogenblik der uitvoering het geheim van den aanslag te zullen bewaren. Thans besloot Mondragon bot den togt en in stilte werd het benoodigde tot denzelveo in orde gebragl. 2. In den nacht van den 20 October 1572 scheepte Mon dragon zijn regement Walen, en eenige andere Spaansche en Duitsche benden te Bergen op Zoom in en zette koers naar de Westerschelde of Hont, voorgevende 'het onlangs geleden verlies op de Vlissinger schepen te willen verhalen. Tegen den morgen echter, (het was volle maan en dus aldaar ten ongeveer vier uren hoog water) deed hij voor den Agger het anker uitwerpen, ontscheepte zijne benden, het aan de manschappen kleine zakjes met krijgs- en mondbehoeften uit deden, mei last om dezelve aan den 'hals te hangen, gaf hun met krachtige redenen kennis van zijn voornemen, stak den schroomvailigen een riem onder het hart, wtees den eerzuch- tigen op den roem, door zulks eene onderneming te behalen, toonde den hebzuchtigen in het verschiet den rijken buit, en ontvlamde aller harten zoo zeer, dat een luid gejuich, hem van alle kanten tegenklonk, zoodra hij ophield met spreken. Nu ordende hij den optogt, gelastte dat men, ter voor koming van gevaren, elkander in denzelfden lijn volgen zoude, en trad, vefgezeld van Bloemaert, het eerst in het water.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1925 | | pagina bijlage 1