Abdijsiroop
GOESGHE COURANT
tCMUWd
Wandelingen door Zuid- en Noord-Beveland,
BIJVOEGSEL
SCHUTTERSHOF.
tot stikkens toe
iri den ouden tijd,
VAN DE
van.ZATERDAG 22 NOV. 1924.
PROVINCIE NIEUWS.
Schore. Donderdagavond kwam de
Raad dezer gemeente in openbare ver
gadering bijeen. Afwezig dhr. Rijn.
Eenige ingekomen stukken
worden voor kennisgeving aangenomen.
Een besluit van Ged. Stalen van Zeeland
waarbij besloten wordt de rekening 1923
en de begroot ing 1925 van het Burg.
Armbestuur te Seliorc met inachtneming
en overneming van de bezwaren van den
gemeenteraad, welke bezwaren hadden ge
leid tot niet goedkeuring waartegen het
Armbestuur voornoemd bij Ged. Staten
in beroep was gegaan, vast te stellen,
wordt aangenomen voor kennisgeving. Zoo
ook liet bericht dat de N.V. Holland-
sche Basaltmaatschappij in staat van fail
lissement verkeert dat dat faillisse
ment vermoedelijk binnen enkele dagen
zal worden opgeheven wegens gebrek aan
actief. Bericht van het gemeentebestuur
van Vlissingcn dat de gemeente Schore
aan de gemeente Vlissingcn moet betalen
ingevolge art. 25 4e lid der Nijverheids
onderwijs wet over 1922 een bedrag van
f 8,88. Het bekende schrijven van de
Z.L.M. tot het treffen van maatregelen
tegen uitvliegende tamme duiven ter voor
koming van schade wordt aangen. voor ken
nisgeving. Met de stem van dhr. van
Sparrenlak tegen, welke de wettelijk ge
regelde werktijd van 48 uren per week
wil toepassen, wordt besloten de werkuren
van den wegwerker Dorrepaal gelijk te
stollen met die van een boerenarbeider
met dit verschil dat Dorrepaal kan thuis
zijn, wanneer een boerenarbeider van het
land komt. Dit met het oog op het meer
dere werk aan den weg tengevolge van
het drukke autoverkeer. De gemeente-be
groot ing 1925 wordt nader vastgesteld in
verband met door Ged. Staten gemaakte
opmerkingen van meest administratie ven
aard. De woning thans bewoond door het
hoofd der school wordt opnieuw voor
1925 aan dezen verhuurd op >de bestaande
voorwaarden (f 350,huur per jaar).
De verordening op de heffing van leges
ter secretarie wordt gewijzigd, zoodat voor
de afgifte van een jachtakte wordt gehe
ven een bedrag van 50 pet. der rechten
bedoeld in artikel 15 der Jachtwet 1923
(vooreen gewone jachtakte f7,50). Ver
volgens wordt besloten met de coöpera
tieve Boerenleenbank te Kruiningcn een
rekening-courant-ovcrcenkomst aan te gaan
met een debet-saldo van f 3000, en
een crediet-saldo van f 5000,Getracht
zal worden met het Gasthuis-bestuur te
Goes een contract tc sluiten betreffende
verpleging van lijders aan besmettelijke
ziekten met ingang van 1 Januari 1925 en
tegen een vergoeding van f 0,01 per inwo
ner en per jaar. De cvcnlueele verplccg-
prijis bedraagt f7,50 en bij verpleging van
meer dan één persoon f6,50 per persoon
en per dag. Naar aanleiding van ontvan
gen reclames wordt de aanslag van J. C.
Kole, teruggebracht op f 2,50 en die van
W. H. J. van der Hooft te Kloetingo
gehandhaafd. (Betreft beiden hondenbe
lasting). Bij de rondvraag vestigt dhr.
Zoeteweij de aandacht op dc maccadam.
Deze is volgens spr. van zeer slechte
kwaliteit. Mocht de Duitsche al duurder
zijn, dan nog zou dit ten goede komen
aan het onderhoud van den weg. Thans
vreest spr. dat aankoop van Belgische
maccadam tot groote teleurstelling aanlei
ding zal geven. De voorz. meent dat het
nog al zal meevallen daar de gedichte
putten zich goed houden. Spr. erkent dat
Duitsche te prefereeren* is doch de om
standigheden hebben er toe geleid dat
vlug maccadam op de wegen moest wor
den gebracht. Anders was zeer zeker
geen Belgische gekocht, hoewel ook de
B?lgische porphyr-steenslag zich zeer
goed houdt. Dhr. de Vrieze heeft ook
goed nota van een en ander genomen en
denkt dat de kwaliteit nog wel mee zal
vallen. Spr. meent dat het monster echter
veel beter was dan de lading. Dhr. Ka-
relise vestigt nog de aandacht op enkele
putten in dc wegen ontstaan door het ma
ken van dc waterleiding. De voorz. zegt
toe, dat hij de waterleiding Mij. hierop
zal wijzen. Hierna sluiting.
Krabbendijke. Met ingang van 1 Jan.
wordt dc commies Van der Soest overge
plaatst naar Sas van Gent.
- Vrijz. Hcrv. Gem. Krabbendijke.
Godsdienstoefening Zondag 23 November
des avonds half zes uur Ds. H. dc Jonge
van Bergen op Zoom.
Kapelle. Daartoe door de vereeniging
van oud-leerlingen van de Tu'nbouweur-
sussen te Kapelle uitgenoodlgd, trad in
het lokaal „Obadja" op dhr. A. S. Ade-
ma uit Goes, controleur van den Planten-
kundigen Dienst met het onderwerp: „An
dere bestrijdingsmiddelen dan carbolincum
voor ziekten.' De voorz. dhr. W. Glas
leidde deze spreker in, wees op de zoo
dikwerf voorkomende onoordeelkundige be
strijding van ziekten, redenen dat de ver
eeniging deze spr. heeft aangezocht tot
voorlichting. Allereerst begon spr. met
uit ervaringen uit de praktijk mee te doe
len de werking van carbolineum en ook
het misbruiken hiervan, met voorbeelden
staafde spr. dat ook de andere bestrij
dingsmiddelen zooals Bordeausche, Cali-
fornisohe (ook Schotsche pap noemde spr.
„vooral voor perzikenmoeten gebruikt
worden. Ook op het bereiden „vaaik maar
luk raak", werd gewezen en niet zooals
ook dikwerf gebeurt, maar eenmaal spui
ten. Talrijke bestrijdingsmiddelen voor o.s.
planten werden aangegeven. Juist die mid
delen die tot goede resultaten kunnen
leiden en tot verbetering van de fruit
teelt. Het was voor de leden een leerrijke
avond. Verschillende vragen werden in
den brecdc door dhr. Adema toegelicht.
Door de tram overreden.
Het is aan de politie te Vlissingcn ge
bleken dat dc man die Maandag j.l. bij de
Ijsbaan onder de gemeente Middelburg
door de eJectrische tram werd overreden
en gedood, is geweest dc 70-jarige W. A.
Herrebout, zonder beroep, wonende te
Vlissingen.
Eerst Woensdag werd van zijn vrouw,
vernomen dat baar man Maandagmorgen
van huis was gegaan en sedert niet meer
was teruggekeerd. Uit herkenningsteekenen
is gebleken dat de ongelukkige haar man
was. H was doof cn slecht van gezicht
en mede als een gevolg daarvan is de man
op zulk een noodlottige wijze om het le
ven gekomen.
Hans weert. De motorboot „Broeder
trouw 9" geladen met stukgoederen van
Antwerpen naar Dongen, kreeg op de
Westerschelde machinesehade, en is door
motorboot „Telegraaf 12" behouden hier
binnen gebracht. Na alhier te hebben
gerepareerd, is de Broedertrouw 9" heden
morgen verder gevaren.
Middelburg. Len incident bij een con
cert. Bij het concert, dat Erna Hubenstein
Woensdagavond gaf, heeft zich een inci
dent voorgedaan. De impressario was niet
naar Middelburg gekomen en had ook
verzuimd te zorgen voer een hotel, een
dinrr en een auto om de violiste naar de
crncertzaal te brengen. Bovendien meende
zij, dat er te weinig belangstelling was
er waren een 150-tal toehoorders
en daarom weigerde zij te spden.
Ten slotte, schrijft de M. Crt., heeft
ae toch gespeeld. Onze burgemeeoer ging
naar boven, en zijn gemoede'ijk burger-
vaderlijk woord heeft de jonge artiste
overluigd dat ze mverslaudig deed. Hij
kwam terug met de boodschap, gaat allen
maar wcer zitten ze speelt
Het was weer dadelijk die prachtige
breede toon, die we ook vroeger van baar
hoorden, en het was ook weer de zelfde
prachtige en zeer levendige voordracht.
We zullen maar niet meer uitweiden over
het pbenomenale van zóó'o voordracht bij
een kind. (Want een kind blijft ze, al is
ze nu zeventien jaar.) Bij het luisteren
vergeten we vanzelf die kleine gestalte.
We hooren alleen het gróóle geluid.
Stukken voor de Provinciale Staten.
Leening.
Voorgesteld wordt een ieenitig van
f 400,000 te fluiten tot het bouwen van
een groote boot voor de lijn Breskens
Vlissingen.
De jaarlijksche rente zal hcogstens 6
pCt. bedragen. Jaarlijks wordt tenminste
f 10.000 afgelost. Prov. Staten behouden
echter de bevoegdheid tot snellere af
lossing.
Be Bazaar ten bate van het Tehuis
voor Oud Vcrpleegsters.
Het is ook Donderdag zeer druk ge
weest op den bazaar en de kooplust was
ook nu weer groot, de dames hadden haar
handen vol om ieder te helpen.
Maar vol was het ook des avonds toen
als onderdeel van den Bazaar een Soiree
in het Schuttershof plaats vond, hetwelk
geopend werd door den heer J. C. Gieben
met een welkomstwoord, waarin hn wees
op de moeilijkheden, die aan het organi
seeren daarvan zijn verbonden. Spr. brengt
dan ook hulde en dank aan de dames die
zich met het organiseereu belastten en
onder instemming der ingewijden speciaal
aau mevrouw Nonhebel-Paro.
Het programma bestond uit muziek,
zang, declamatie, tableaux en gebarenspel.
Waar alle medewerkeuden, hetzij beroeps
musici, hetzij dilettanten hier alle mede
werkten voor het goede doel zonder eigen
belang, is kritiek uitgesloten, maar anders
zou deze slechts zeer gunstig kunnen zijn.
Er is volop genoten.
Het buffet, dat door het comi'é werd
geëxploiteerd, had in de pauze een gcedeu
aftrek en ook de verkoopstertjes van bloe
men en andere zaken vonden grif koopers.
Ojk het Soiree zal zeker een goede bij
drage leveren voor het doel, dat door zoo-
velen hoogelijk wordt gewaardeerd.
Dinsdagmiddag van 2—6 uur
QROOT 1Y1IDDAÜBAL.
's Avonds van half acht uur af
AVONDBAL met verrassingen.
Muziek van het 6e Reg. uit Breda.
STADS-NIEUWS.
Adres Gemeentepersoneei..
Hel gezamenlijk gemeentepersoneei heeft
zich met een adres tot den Raad gewend
houdende verzoek om het besluit tot
verlaging der salarissen en loonen met
10 pet. ingaande 1 Januari 1925, onge
daan te maken.
Bij het adres is een uitvoerige memorie
van toelichting gevoegd waarin er op
wordt gewezeo, dat de levensstandaard in
stede van goedkooper al duurder wordt.
Verder is met cijfers aangetoond dat
de salarissen in Goes nog steeds te laag
zijn en nimmer op peil werden gebracht,
zooals dat wel is gebeurd met de salaristen
van het rijkspersoneel. Ook is op uit-
vuerige eijze aangetoond dal de samrisseu
van het gemeentepersoneei hier ter stede
niet uitmunten bij die van hen die in
particuliere bedrijven werkzaam zjju. Adres
santen wijzen er verder op dat het toch
de taak der overheid is te zorgen dat
haar personeel niet in armoede geraakt
waarvan tenslotte ook de neringdoenden
de dupe zjjn.
EERVOI. ONTSI.AG.
Bij Kon. Besluit is met ingang van
1 Maart aan den ontvanger van het le
kantoor der directe belastingtn te Utrecht,
jhr, J. W, E. von Schmidt auf Altenstadt,
op zijn verzoek, eervol ontslag uit 's Rijks
dienst verleend.
Voorkom die folterende benauwd
heden die Uw gestel ondermijnen!
Geen vergiften of verdoovings-
middelen maar geneeskrachtige,
borstzuiverende kruiden zijn de
oorzaak van de krachtdadige en
onschadelijke werking van Akker's
bij Asthma, Bronchitis en Hoest.
groote flacons
Alg. Wetensch. Belangen.
Voor een talrijk en aandachtig gehoor
sprak gisteravond in de Bioscoop dhr. W.
C. v. d. Volkere uit Amsterdam opuitnoo-
diging van de Vereen, voor Alg. Wetensch.
Belangen over „Misdaad en fotografie
Dhr. v. d. Volkere is een allergezelligst
verteller en weet in één avond een schat
van interessante bijzonderheden uit het
miisdadigersleven en over de opsporing
van allerlei gevaarlijke individuen door
politic en justitie te geven. Niet, zoo zei
spr., dat hij aan dit misdadigersleven ac
tief heeft deelgenomen. Hij heeft slechts
één nacht op het politiebureau doorge
bracht en wel toen hij hier in Goes de vo
rige maal over de bioscoop gesproken had
en de deuren van hotel „De Zoutkeet" on
danks herhaald kloppen in de nachtelijke
uren gesloten bleven. De Goesche politie
agenten gaven spr. toen een plaatsje
dien nacht bij de warme kachel. Een
enorm aantal plaatjes deed dhr. v. d. Vol
kere daarna op het doek brengen. Spr.
begon te vertellen van de gerechtelijke
fotografie, die pas na 1882 op groote
schaal werd toegepast. Vóór dat jaar
werkte men op bescheiden schaal met de
z.g.n. natte methode van photografeeren.
Dat deze methode ook wel succes had
liet spr. zien met een photo, gemaakt,
door den Goesc'hen fotograaf Preuninger.
Op 't doek verscheen daarna een uit
gebreide serie photo's van misdadigere
(mannelijke zoowel als vrouwelijke, oude
zoowel als jonge). Het begin van de mis
daad zoekt spr. veelal in het niet school
gaan van leerplichtige kinderen, die op
straat slenteren. Treurig is het dan ook,
dat de meeste moorden in de laatste 50
jaar door jonge menschen zijn bedreven.
Interessant was zeker, wat spr. mee
deelde over onzichtbaar schrift, dat ge
vangen misdadigers op papier brengen
met speeksel, urine en melk, maar wat
de scheikundige wetenschap tegenwoor
dig gemakkelijk zichtbaar weet te maken.
Zelfs, zegt spr., kan het totaal onzicht
bare worden gefotografeerd. Niet alleen
dat vingerafdrukken op tal van voorwer
pen, kunnen worden gefotografeerd, maar
dit kan zelfs als slechts een klein vlek
je aanwezig is.
Ook bloedvlekken in herhaaldelijk ge
wassen zakdoeken worden nog op de
plaat gebracht. Een en ander lichtte spr.
aanschouwelijk op het doek toe. Spr.
bracht zelfs op papier een watermerk
aan, dat beter stand zou houden dan dat
van de mees ten, die valsohe bankbiljetten
maken. Hoe spr. al die kunstjes tot stand
bracht, vertelde hij niet.
Vingerafdrukken kunnen ook gefotogra
feerd worden, als een gummi-handschoen
gebruikt is. Alleen werken misleidend de
handschoenen met kunstmatige vingeraf
drukken, die tegenwoordig verkocht wor
den. Ook polijsten misdadigers hun vin
gers wel.
Ook over tatoueeren (bewijs van dege
neratie zegt spr.) voetafdrukken, zelfs in
modder, hoe de duizenden foto's, maten,
vingerafdrukken van misdadigers bij de
.politie worden bewaard, deed spr. aardige
mededeelingen. Tenslotte vertoonde spr.
afbeeldingen van allerlei inbrekers- en
moordenaarswerktuigen en gaf hij leven
dig weer, 'hoe een hoteldief te werk gaat.
Dhr. v. d. Feen, voorzitter van genoem
de vereeniging, was zeker wel de tolk
van alle aanwezigen, toen hij dhr. v. d.
Volkere hartelijk dank bracht voor zijn
onderhoudende voordracht.
ÜRKKSTAKH VlJSSlNGEN.
Over het concert Woensdag te Vlissin
gen gegeven, waarbij hetzelfde programma
werd ten gehoore gebracht, dat heden
(Vrijdag) avond in het Schuttershof zal
worden gegeven, schrijft de Vliss. Crt.
zeer gunstig.
De leden der Orkestvereeniging mogen
„maar" dilettanten zijn er zijn er onder
die met beroeps-musici kunnen wedijveren.
Er wordt zoo „zelfbewust" gespeeld, en.
met zulk een animo!
SCHOOL EN KERK.
Ned. Herv, Kerk
Het afscheid van ds. A. de Voogd,
pred. van de Vereeniging voor Ckr. be
langen te Assen, is bepaald op 7 December
a.s. Ds. De Voogd zal op 14 December
des avonds zijl intrede doen bij de Ned.
Herv. Gemeente te Vlissingen, na des
voorm. bevestigd te zijn door ds. J. de
Voogd van 'e H. Arendskerke.
(Nederl.)
Geref. Kerk
Te Bussum is in den ouderdom van
75 jaar overleden ds. O. D. Eerdmans,
DOOR J. AB UTRECHT DRESSELHUIS.
(Nadruk verboden.)
Wemeldinge.
Langi eenen schoonen zandweg, op welken voorheen het
slot Maalstede uitzag, komen wij fjnans tc Wemeldinge, het
welk oorspronkelijk een afzonderlijk eilandje was, grooten-
deeli aan de geestelijkheid weggeschonken. Het patronaat-
regr der kerk, in welke almede onderscheidene kapellen en
vikarien waren, behoorde voor de eene heaft aan den Bisschop,
en voor de andere aan den deken en het kapittel van St. Sal-
vator te Utrecht. Bij dezelve ligt een der schoonste vliedber
gen, welke nog aanwezig zijn. In het oostambacht stond wel
eer, even bezuiden het dorp een klooster voor edele jonk
vrouwen, zoo als het Bieselingschcgelijk er insgelijks eene
priorij der Tempelieren werd aangetroffen, die later aan de
St. Jansheeren overging, aan het bailjuwschap van St. Ca-
tharina te Utrecht onderworpen was, en haren naam heeft
gelaten aan het St. Janshuis, en de St. Janshoeken. Ik zal
u hiei' omtrent, ter afwisseling, het voornaamste verhalen.
GEESTELIJKE RIDDER-ORDEN.
Onder de eerste Kruisvaarders, die door den edelen Her
tog Godfried van Bouillon aangevoerd werden, bevonden
zich, in het gevolg van den dapperen Vlaamschen Graaf Ro
bert, onderscheidene Zuidbcvelandsche Ridders; met name
worden zelfs Heeren van Borssele genoemd. Toen zich ten
jarc 1118 te Jerusalem eenige braven en dapperen vereenigden
tot broederschappen, die zich plechtig verbonden, om, uif
Christelijke liefde, zieleen cn gekwetsten te verzorgen, en
de pelgrims op hunne reize door het land der ongeloovigefl
te beschermen, waren ook onze Zeeuwen niet achterlijk.
„Wolfert van Borssele" behoorde tot de Ridders, die mat
Hugo van Payens en Godfried van St. Omer, de orde der
tempelieren stichtten. Ten gezegden jare maakte hij zelfs
aan de orde alle zijne, in Walcheren gelegene goederen, en
vond daarin navolgers, zoodat de broederschap weldra op
dc meeste Zeeuwscihe eilanden bezittingen, en, in niet wei
nige plaatsen, zelfs priorijen had. Zoodanige nu werd ook te
Wemeldinge gevonden, en van deze schijnt zelfs het wapen
der heerlijkheid, een rood St. Andnes kruis op een zilver
veld herkomstig te zijn. De ordeskleeding dezer broeder
schap, die uit Ridders, Priesters en Leeken was zamenge-
steld, bestond namelijk uit een wit gewaad of wapenrok met
ccn achtpuntig rood kruis op de borst, waarmede zij te
kennen wilden geven, dat zij hun bloed voor het Christendom
veil hadden. Hare leden verbonden zich om de geloften der
monniken tot kuischheid, armoede en gehoorzaamheid, met
de pliglen der ridderschap te vereenigen. De vele en rijke
goederen, welke dankbare bedevaartgangers hun schonken,
vervoerden echter de Tempelieren, ten minste gedeeltelijk,
tot trotschheid, weelde, en schandelijke ongebondenheid, ver
wekten naarijver en haat, en veroorzaakten eindelijk hunnen
ondergang, toen Philippus IV Koning van Frankrijk hun ver
derf zwoer, dewijl zij de zijde van Paus Bonifacius VIII
togen hem gekozen hadden. Op eene wreede wijze deed hij
zijn eed gestand. De Tempelhoeren worden vermoord, hunne
ordo door Paus Clemens V in het begin der 14e eeuw (1312)
opgeheven, en hunne bezittingen voor een groot gedeelte ge
schonken aan de St. Jansridders, eene gelijksoortige orde/
welke zich door eenen zwarten wapenrok, met een wit acht
puntig kruis onderscheidde. Na het verlies van het Heilige
land, droegen deze laatsten eerst den naam van Rtiddeira
van Rbodus: later werden zij Ridders van Malta genoemd.
Napoleon heeft hen echter in 1798 ook van dit eiland, hunno
laatste verblijfplaats, beroofd.
Ierseke.
Wanneer wij van Wemeldinge onze wandeling langs den
zeedijk voortzetten naar IJerseke, dan ziet gij, ten N. van
het eerste gedeelte des wegs, eenige kleine inlagen. Zij zijn
treurige gedenkteekenen van het geweld der wateren, en over
blijfselen van de heerlijkheid en polder van Stormzand, in
welke, ten jare 1390, meer dan 500 gemeten land bedijkt,
door den stormvloed van 27 September 1509 ook weder groo-
telijks overstroomd, en door latere grondbraken nog verder
vernield werden. De laatste helft biedt het vrije uitzigt
over de Oosterschelde op het eiland Tholcn, maar geeft
ook daardoor aan het vaderlievende hart belangrijke herinne
ringen uit de heldeneeuw onzer vaderen. Deze kusten name
lijk waren eens getuigen van gebeurtenissen, die niet weinig
hebben bijgedragen om ons volksbestaan te vestigen.
ZEESLAG VOOR IJERSEKE.
Zoodra had Don Requesens in 1574 de teugels de regering,
namens den Spaanschen Koning, niet in handen genomen, of
hij besloot eene nieuwe poging te doen tot ontzet van het
door de vrijheids-vrienden naauw belegerde Middelburg. Eene
aanzienlijke vloot, te Antwerpen en Bergen op Zoom uitgerust,
zou, tot dat einde, langs de beide aitnen der Schelde afzakken,
en zich voor Borssele vereenigen. D'Avila zou de zwaarstè
schepen langs de Westerschelde afvoeren, terwijl de ligtere
vaartuigen, zwaargewapend ten getale van zeventig, onder
de Glimes en de Romero Zuidbeveland achterom stevenden.
Ter bestemder plaatse gekomen, zouden zij alsdan den veel
zwakkeren vijand, meende men, gemakkelijk verpletten. Hoe
geheim deze welberaamde aanslag gehouden werd, Prins Wil
lem I, op alles achtgevende, kreeg er nogtans tijdig kennis
van, en nam er zijne maatregelen naar. Het kleinste deel zij
ner vloot bij zich te Vlissingen houdende, zond hij den be
roemden Lodewijk Boisot met veertig ligte vaartuigen naar de
Oo ster schelde, om aldaar voor Reimerswaal post te vatten*
De kundige Vlootvoogd echter, bevreesd dat men hem, door
het gat van Lodijke, zou achterom stevenen, verliet weldra
deze standplaats, en koos eene meer achterwaartsche op de
hoogte van Wemeldinge, latende slechts drie der bestbezeilde
vaartuigen onder Joos de Moor, als wachtschepen, achter.
- (Wordt vervolgd).
