N\ 104.
Dinsdag 2 September 1024
111 jaargang
BUITENLAND.
AMMOMIAKZEEP
Provincie-Nieuws.
FEUILLETON
Met slot Dyiijeck
ABONNEMENT
F'rijg per k vartul, in Goes f 2,
buiten One» f X,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag- Woensdag
en Vrijdagavond.
«ome
Uitgave Nawul. Vennootschap Üuesche Courant
ADVEKTBNT1ËN
r*u 5 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driem.il plaatsing irordt tweemaal
berekend.
Pamilieberichten L10 regels 1 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleenwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf Advertentiën worden ..ngenomea
tot 13 nar voormiddHg.
COURANT
EEN MIJLPAAL.
De rijksdag 'heeft Vrijdagnamiddag
de verschillende Dawes-wetten en ook
de spoorwegwet in derde lezing aange
nomen. Aan de stemming over de spoor
wegwet namen 441 van de 466 leden
van het Huis deel. 314 stemden voor,
127 tegen. De meerderheid van twee
derde was daarmee behaald. Ongeveer
50 Duitsch-nationalen hadden met de
regeeringspartijen en de sociaal-demo
craten voorgestemd. De regeeringspar
tijen en de sociaal-democraten juichten
minuten lang, terwijl de volkschen en
de communisten een helsch kabaal
maakten. I
Als eindelijk alle stemmingen voor
bij zijn stellen de communisten voor,
de aangenomen wetsontwerpen slechts
voor twee maanden van kracht te ver
klaren en eerst een referendum te or
ganiseer en, ten einde de bevolking in
staat te stellen, zich voor of tegen de
wetten uit te spreken. Het voorstel
wordt verworpen. Ce volkschen eni de
communisten stemden voor, de Duitsch-
nationalen onthielden zich.
DE OVEREENKOMSTEN VAN
LONDEN GETEEKEND.
De onderteekening van de protocol
len van de overeenkomst van Londen
heeft Zaterdagmorgen zonder eenig ver
toon plaats gehad en hetgeen wordt be
schouwd als het meest belangrijke in
ternationale document sedert het ver
drag van Versailles zal terstond in
werking treden.
De agent generaal voor de herstel
betalingen zal op 1 September zijn
ambt aanvaarden; zooals bekend is zal
voorloopig Owen Young deze betrek
king bekleeden. In de eerstvolgende we
ken zullen de Fransche en Belgische
regeeringen beginnen met het herstel
van het economische stelsel in het be
zette gebied. Tegen 12 September moet
de douane-grens tusschen het bezette
en eht onbezette gebied verdwenen zijn.
Te Londen heeft de bereidwilligheid
van de Amerikaansche regeering om
Owen Young deze post te laten be
zetten een goeden indruk gemaakt.
Een vreugdevolle stemming is er in
Engeland nog niet, daar men nog niet
gerust is over de gevoigert, die een
herstel van Duitschland zullen hebben
voor den Britschen handel.
Vooral kijkt men met Argus-oogen
naar de gedragingen van Frankrijk in
deze. De kali-overeenkomst tusschen
dit land en Duitschland, betrekking
hebbende op den afzet in Amerika en,
blijkens een telegram onder deze ru
briek, reeds gevolgd door een soort
gelijke regeling ten aanzien van Tsje-
cho-Slowakije; de besluiten inzake de
Fransche kleurstoffen-nijverheid, waar
door deze gedurende de eerstkomende
vier jaren tegen dc Duitsche mededin
ging wordt beschermd, hebben doen
zinnen op mogelijkheden, om ook voor
Engeland bepaalde voordeelen te ver
krijgen. Het is niet onmogelijk, dat de
regeering door dit drijven in een moei
lijk parket komt. Waait bescherming
tegen Duitsche mededinging staaft in
vele gevallen gelijk met het heffen van
invoerrechten en de arbeiders-regeie-
ring is in de laatste maanden conse
quent geweest, juist ten aanzien van
de vermindering, resp. de afschaffing
hiervan. Zelfs de bevoordeeling ten
gunste van de koloniën is zeer belang
rijk ingekrompen.
Kloetinge. Vrijdagavond kwam dc
Raad dezer gemeente in een openbare
vergadering bijeen. Afwezig met ken
nisgeving dhr. W. F. K. Lenshoek,
en wegens ongesteldheid dhr. D. Sinke.
De notulen der vorige vergadering
werden onveranderd vastgesteld.
Ingekomen'stukken: 1. van Ged. Sta
ten een schrijven dat de verordening
op de heffing van leges op jacht-actcn
niet voor Kon. goedkeuring vatbaar is,
daar als datum van inwerkingtreding 1
Juli 1924 is genomen, dusi voordat de
verordening Kon. goedgekeurd kon
zijn. Hieruit volgt dus dat dit jaar
nog geen leges geheven mogen worden en
de reeds betaalde gelden zullen worden
teruggegeven.-
Vervolgens komt in behandeling een
verzoek van het bestuur van1 de stich
ting „Fonds ter bevordering van den
bloei der R. H. B. S. te Goes",
om voor dc oprichting van een literair-
econoniLSche inrichting aan die school
een subsidie te mogen ontvangen) van
10 cent per inwoner, dus/ voor Kloe
tinge ongeveer f 180 per jaar.
De voorz. zegt dat do afdeeling dit
jaar wel zonder subsidie zal tot stand
komen, daar het vereischte aantal leer
lingen wel aanwezig zal zijn. Dan be
taalt het Rijk de koatenj ervan, doch
j onder garantie, zoodat de vereeniging
toch moet instaan voor de kosten, die
ongeveer f8000 bedragen.
Dhr. Trimpe vindt de belangstel
ling in deze kwestie van de ouders der
leerlingen niet groot. Ook deze kunnen
een bijdrage verleenen. Er zijn onge
veer 140 ouders en een bedrag zooals
hij vernomen heeft van f 400 vindt hij
zeer gering. Hij vindt dat de gemeente
niet moet voorgaan, maar dat eerst de
ouders der leerlingen alles in het werk
moeten stellen f 8000 bijeen te brengen
en dan zoo noodig de gemeente nog.
Hij zal dan ook nu tegen stemmen
om een subsidie te verleenen.
Ook dhr. Straub is deze' meening
toegedaan. Flij is van meening, dat
wanneer een ouder voor zijne kinderen
Middelbaar Onderwijs wensdht, hij ook
zelf de kosten fan dat onderwijs moet
betalen. En tc moer nog daar het meest
kinderen van gegoede mensehen zijn die
dc school bezoeken en die de kosten
best zelf kunnen betalen. Ook komt cr
ïfög bij dat de gemeente reeds een be
drag van. f300 per leerling* moet be
talen. I
Dhrn. Eversdijk ca van Liere zijn
het met het Fonds eens, dat, wanneer
aan de R. H. B. S. in Goes gceq
literair-economischc afdeeling tot stand
komt vele leerlingen naar Middelburg
zullen gaan en dat op den duur de R.
H. B. S. tie Goes, te niet zou gaan,
hetgeen te betreuren zou zijn.
Dhr. Hoogstrate vindt de belang
stelling van dc ouders ooit] niet groot,
en sluit zich aan bijl het gesprokene
van dhr. Straub. i
Dhr. Straub zegt toch nog moeilijk
zijn stem te kunnen bepalen, en stelt
voor dit punt tot een volgende verga
dering aan te houden, misschien zijn
dan meerdere gegevens bekend. Hiertoe
wordt met algemcene stemmen besloten.
Daarna komt aan de orde het voor
stel van B. en W. om dc woning be
woond door D. Lankester, eigenaar
Ls. Dekker, onbewoonbaar te verkla-
DOOR
ILZE - DORE TANNER.
Nadruk verboden.
Toen Henny door de prachtige gan
gen liep, dei trap afdalende naar de
laagste verdieping, om zic(h naar de
kamer van haar tante te begeven, wist
zij dat er nu een ingrijpende omme
keer in haar leven zoul plaats vinden.
Om nu nog vluchtig te overleggen, hoe
zij zich houden zou, daartoe ontbrak
haar de gewone kalmte, want de twee
laatste dagen had zij te veel opwinden
de dingen beleefd. Zij wist alleen, dat
zij nu weer geheel en al zich zelf was,
dat aanstonds ook tegenover haar tante
en graaf Roleneck, zij alleen haar eigen
gevoel zou laten spreken en stellig zou
handhaven.
Ze was nu weer Henny König, niet
het schuchtere meisje, dat afhankelijk
was van een rijke tante, die voor de
verwezenlijking van haar plannen haar
achternicht had uitverkoren, maar de
vrije Henny, die niets verder bezat
dan haar eigen persoonlijkheid.
De zwakheid, die haar voor korten
tijd nog zonder strijd de verloofde van
graaf Roleneck deed worden, was nu
overwonnen door een onzichtbare, ver
lossende macht, en aan het) eenzame
meisje, dat haar eigen toekomst ging
redden, verscheen op dit oogenblik een
visioen. Een visioen van twee trouwe
oogen in een energiek bruin gezicht,
waarvan zij de smartelijke, geringschat
tende uitdrukking maar niet vergeten
kon.
En direct daarop zag zij een ander
beeld voor haar oogen, een armelijk en
toch vriendelijk landgoed, een rustige
zonnige kamer en daarin een eenvou
dige, fijne, sierlijke vrouwengestalte met
vroeg grijs haar en lijdende, verouder
de trekken. Eckart von Wackerath's
moeder. Als een vredig toevluchtsoord
voelde zij dit beeld naast de koudo
pracht van het slot Dymeck. Zon
der aarzelen, als gevrijwaard tegen
alles, wat komen moest, legde zij haar
hand op den deurknop en stond direct
daarop tegenover tante Klarissa, die
geelachtig bleek en met van toorn fon
kelende oogen in haar leuningstoel zat.
De gravin vergat zelfs ini de opwin
ding van het oogenblik, Henny eerst
door haar lorgnet te bekijken, zooals
anders haar gewoonte was. Achter den
stoel van de gravin stond graaf Ro
leneck, en ouder gewoonte, reikte Hen
ny hem, nadat zij „goeden morgen, tan
te Klarissa", gezegd had, met een
zacht „goeden morgen graaf Role
neck", haar hand, die zoo koud als ijs
was.
Het gezicht van den graaf was nog
een weinig bleeker dan anders,, zijn
oogen hingen met verterenden gloed
aan de bevallige meisjesgestalte, ter
wijl zijn verstand hem toch eerlijk toe
fluisterde: „Hoe kon je en zelfs aan
ren, met een termijn van ontruiming
vafi één jaar. Wordt met) algemeen©
stemmen besloten.
Vervolgens wordt de begrooting 1924
gewijzigd.
Uit het rapport der Commissie tot
nazien der gemeenterekening over 1923
blijkt dat de rekening tot geene opmer-
kingjen aanleiding heeft gegeven. Met
algbmeene stemmen wordt besloten de
rekening 1923 voorloopig vast te stel
len met een totaal in ontvang op
f63422,45 cn in uitgaaf op f62374,95,
alzoo met een goed slot van f 1047,50.
Vervolgens leest de voorz. het rap'
port voor van de Commissie tot nazien
der rekening 1923 en begrooting 1925
van het Burgerlijk Armbestuur alhier.
De Commissie is van oordeel, dat er
gezinnen in het Armhuis vertoeven
die daar niet thuis behooren, terwijl
door 3 gezinnen slechts f 1 huur per
week betaald wordt. Door deze zeer
lage huur worden genoemde bewoners
weerhouden naar een andere woonge
legenheid om te zien. Verhooging der
huur zou daarom zeer gewenscht zijn.
Hierop wordt medegedeeld, dat het
Burg. Armbestuur reeds stappen doet
om de bewoners (3 gezinnen) het Arm
huis te doen verlaten.
Voorts heeft de Commissie de op
merking gemaakt, dat de tarieven van
het Algemeeai Burger Gasthuis te Ber
gen op Zoom belangrijk lager zijn dan
die van hel Gasthuis to Middelburg.
deneken, dit onschuldige meisje na je
woeste leven, tot je vrouw te willen
maken? Is Henny König niet te goed
om de vriendin cn geliefde te zijn van
een ouden man, die het leven genoten
heeft, kon zij haar vriendschap voor je,
in het huwelijk bewaren, wanneer ze je
ware leven kende, en was* het niet je
plicht geweest, haar dat voor de verlo
ving te vertellen?" Maar dat was toch
ook niet mogelijk. Zelfs de lichtzinnig
ste man liet zulke reine meisjesoogen
niet graag in de diepten, van het leven
kijken. Graaf Roleneck, die reeds veel
minnaressen verloren en zonder treu
ren opgegeven had, voelde een zeld
zame smaflt bij de gedachte, dat Henny
werkelijk voor hem verloren was,
zijn eergevoel als man, kon niet toe
laten, dat hij haar door overreding van
meening deed veranderen. 1
De gravin hield Henny's brief aan
den graaf in haar smalle, gele hand.
Haar stem klonk wreed en heesch, toen
zij vroeg: „Is jc dat ernst, wat je in
dezen brief geschreven hebt, Henny
Antwoord slechts één woord: ja of
neen".
„Ja, tante Klarissa!" Zonder aarze
len, zonder beven kwamen deze woor
den van Henny's lippen.
„En waarom zeide je dat dan niet
dadelijk, toen graaf Roleneck omi je
hand vroeg en zich tot je ouderj
wendde?"
Een vluchtige blos bedekte een oogen
blik Henny's bleek gezicht: „Omdat ik
zoo zwak was, dat ik' mij door alles,
wat mij toen zoo plotseling overviel
De Commissie geeft in overweging
voortaan de goedkoopste inrichting te
nemen. Na nog enkele opmerkingen
wordt de genoemde rekening goedge
keurd met een totaal aan ontvangsten
van f 22452,60 cn aan uiigaven van
f 17837,87, alzoo met een batig slot
van f4614,73. Ook de begrooting 1925
van genoemd college wordt goedge
keurd met een totaal aan ontvangsten
en de uitgaven van f 17588,82.
In behandeling komt een verzoek van
de ingezetenen der gemeenbe om plaat
sing van een lantaarn en, verplaatsing
aan den weg den Tolvan den Bosch.
Daar deze straat weinig verlicht is
stellen B. en W. voor* het verzoek in
te willigen. Wordt met algemeene
stemmen goedgevonden.
Hierna sluiting.
Rilland-Bath. Vrijdagmorgen verga
derde dc Raad. Afwezig met kennis
geving dhr. Rruijnzeel. Mededeeling
wordt gedaan van proces-verbaal van
kas-opneming. Een adres van den Ker-
kcraad der Ned. Herv. Kerk betref
fende enkele uitlatingen van den voor
zitter, eenige vergaderingen terug over
de armenverzorging wordt terzijde ge
legd. Afgezien van het feit, dat de ge-
heele Raad en de voorzitter toen een
zelfde standpunt innamen, is dit adres
hier niet op zijn plaats. Elk lid, zoo
mede dc voorzitter zijn vrij in hun mee-
ningsuiting. Ten aanzien van het per
ceel grond, dat de Raad) besloot te
verkoopon voor sdJioolbouw, vragen
God. Staten of dit in de toekomst ook
voor de gemeente van beteekenis- kan
zijn. B. en W. herinneren er aan, hoe
dhr. van Boven in dei vorige Raads
vergadering dit punt reedis ter sprake
bracht. B. en W. zijn van oordeel, dat
in de naaste toekomst uitbreiding ter
plaatse moeilijk te wachten is, daar de
uitbreiding gezocht wordt in noorde
lijke richting, waar het gemeentelijk
bouwterrein ligt. Bovendien zou art.
16 der Begraaf wet een belemmering
zijn voor uitbreiding teh plaatse, waar
men de school stichten wil. Dhr. van
Boven doet het genoegen, dat Ged. Sta
ten dezelfde vraag stellen, door hem
ben vorigen male geopperd. Men/ kan
natuurlijk niet op de ontwikkeling der
gemeenlè vooruitloopen, doch, waar de
Raad zich op het standpunt stelde om
enkel het geheele terrein te verkoopen
vraagt dhr. van Boven of het niet
raadzaam zou zijn om bijv. een strook
van 3 M. te behouden. De voorz. is
van meenfcig, dat men hiermede toch
geen bepaald doel op Ihet oog zou
hebben en wijst nogmaals op, die be
zwaren, die daar aan uitbreiding zou
den in den weg staan. De Raad ver-
eenigt zich met het standpunt van B,
en W. Door de Commissie tot nazien
der rekening, bestaande uit dhrn. van
Boven en Kalle, wordt bij' monde van
den eerstgenoemde rapport uitgebracht,
dat getuigt van waardeering voor den
liet overwinnen. Ik kwam er niet toe,
mijn eigen ware gevoelens te laten spre
ken. Dat was een groote onrechtvaar
digheid tegenover graaf Roleneck, maar
tevens een onvergeeflijke fout, die ik
zelf bewerkt heb, maar nu ik tot
inzicht ben gekomen, dat ik uit over
ijling een misstap begaan heb, wil ik
deze weer goedmaken.
„Een misstap! Hoor toch eens,
graaf Roleneck mijn nichtje noemt
het een misstap, wanneer zij de erfge
name van mijn bezittingen wordt en de
vrouw vain een haar liefhebbenden man
met een ouden, deftigen naam, een mis
stap,die ze kan goedmaken". Haar stem
klonk luid en onnatuurlijk, haar ge
dwongen lachen akelig schril! „Wat
zeg je daarop Henny?"
Ze waaide zich met haar zakdoek
wa't koelte toe.
„Deze misstap zou mijn ongeluk ge
worden zijn tante Klarissa en
ik ben nog zoo jong ik wilde
toch zoo graag gelukkig zijn".
Graaf Roleneck's oogen lieten de
gestalte van het meisje niet los
hoe weinig moest zij van hem houden,
wanneer zij de verbreking harer verlo
ving als een geluk beschouwde.
Zij sloeg de oogen op en gaf graaf
Roleneck nogmaals de hand: „Ilc kan
niet anders, graaf Roleneck ik moet
toch de waarheid zeggen, ik ik kan
niet anders. i
„Je kan niet anders nu goed
dan ontgaat je ook mijn erfdeel er
zijn gelukkig nog inlichtingen eni ge
stichten, aan wie de rijkdommen van
arbeid van ontvanger en ambtenaar ter
secretarie. Overeenkomstig het advies
der commissie wordt de rekening voor
loopig vastgesteld met een bedrag aan
inkomsten van f 99525,10 en een half,
aan- uitgaven van f 93956,70, en alzoo
met een batig slot van f 5568,40 en een
Ibalf. Wijziging wordt gebracht int de
begrooting voor 1924. Aangeboden
wordt de gemeente-begrooting voor
1925. In de commissie tot nazien der
rekening en begrooting van het Burger
lijk Armbestuur worden benoemd de
heeren A. Butijn en P. Bruijnzeel.
Aan de orde komt een adres van het
bestuur der stichting „Fonds teq be
vordering van den bloei der Rijks IToo-
gere Burgerschool te Goes", om een
bijdrage ineens van f 0,10 per inwoner
uit de gemeentekas, teneinde een lite
rair-economischc afdeeling aan de R.
H. B. S. te kunnen instellen. B. en
W. wijzen in hun prae-advies op het
nut van het onderwijs aan; zoodanige
afdeeling, dat meer algemeen vormend
is en gunstig afsteekt tegen de eenzij
dige opleiding aan de R. H. B. S.
in de laatste jaren. Zij zijn van mee
ning, dat dit onderwijs in het alge
meen een toekomst heeft. Wat de kos
ten-verdeeling aangaat, betreuren B. en -
W. het, dat niet is rekening gehouden
met de positie van die gemeenten, die
tengevolge van hun ligging dei leerlin
gen over verschillende R. H. B. Scho
len. verdeelen. Zij kunnen dan ook geen
vrijheid vinden den Raad tei advisee-
ren de bijdrage vast te< stellen op den
voet, als in het adres aangegeven, daar
van de 9 H. B. S. scholieren 8 naar
Bergen op Zoom gaan en slechts één
de Goesche R. IT. B. S. bezoekt. Toch
zijn B. en W. niet ongeneigd ook per
inwoner bij te dragen en daardoor de
beteekenis der R. H. B. S. tc Goes
voor de streek te erkennen. Zij stellen
dan ook voor 25 pet. per inwoner te
berekenen en 75 pet. per leerling,
waarom zij den Raad in' overweging
geven een subsidie van f71,06 toe te
staan. Ook zoo verkeert Rilland-Bath
nog in ongunstiger conditie dan) an
dere gemeenten, van waaruit slechts
één R. H. B. S. wordt bezocht. Dhr.
van de Sande is van meening, dat de
ouders der leerlingen maar wat meer
moeten doen, het gaat hen aan en zij
hebben niet meer dan f 400 bijeenge
bracht, terwijl sommigen niets doen.
Buitendien zijn er nog wel vereenigin-
gen in de gemeente, die subsidie zou
den willen hebben. Dhr. van de Sandc
zal dan ook tegenstemmen. Dhr. van
Boven kan met de strekking van het
prae-advies van B. en W. accoord
gaan, hij is doordrongen van, de waar
de der nieuw te stichten afdeeling.
Aan de berekening der bijdrage, zooals
die door B. en W. wordt voorgesteld,
geeft hij de voorkeur boven die van het
bestuur der Stichting. Dhr. van Boven
vraagt nog eenige inlichtingen omtrent
het onderwijs. De voorzitter bestrijdt
gravin Dymeck, als erfdeel heel wel
kom zullen zijn en» jij jij kunt
dan weer in huis het onderwijzers
dochtertje zijn, dat moet stoppen en
koken en de kostgangers voor het exa
men voorbereiden. Je kunt dan natuur
lijk ook met een onderwijzer trouwen,
voor een klein onderwijzershuishouden
zul je wel goed zijn, voor een grafelijk
huis heb je je onwaarig getoond. Ik
zal aan je moeder schrijven, dat je de
volgende week thuiskomt; nadat jc je
hier zóó gedragen hebt, zul je wel in
zien, dat je bier niet langer blijven
kunt". I
„Zeker, tante Klarissa, ik zal uw
gastvrijheid niet langer aannemen
„Voor het eerst sprak nu de graaf:
„Mevrouw de gravin moest niet zoo
streng voor juffrouw Henny zijn,
ik mag hier toch wel een goed woordje
doen voor juffrouw König wat een
memsch niet kan nu,, dat kan hij
niet", hij slikte een paar keer krach
tig, want hij dacht er ineens aan, hoe
vurig zijn gestorven moeder, 15' jaar
geleden gewenscht had, dat hij1 aan
zoek gedaan had om een aardig baro-
nesje dat hem toentertijd beminde met
zoo'n dwepende liefde, zooals dikwijls
heel jonge meisjes die voor oudere,
door vrouwen verwende mannen gevoe
len toen hij zijn moeder, die hij zoo
ongaarne pijn deed, ook had gezegd:
„ik kan het niet", eni geweten, dat dit
„ik kan liet niet" zijn) recht was, dat
niemand hem bestrijden kon.
kWordt vervolgd.