K\ 84. Donderdag 17 Jali 1924 VRUCHTEN WAFELS 111 jaargang 6 FEUILLETON Het slot Dynjeck ABONNEMENT Prijs per kwsrtaal, in floes^f 2, buiten Goes f i, Afzonderlijke nummers 5 cent. Verschijnt: Masndag-j Woensdag en Vrjjdagayom! GOESCHE Uitgave Nmiul. Venuootaehap Coesehe Courant ADVERTENTIËN san 1 regels f 1,20 elke regel meer 24 cent. Driemaal plaatsing «ordt .weemaal berekend. Familieberichten 110 regels f 2,40 Bewijsnummers cent. en Kleenwena Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf Advertentiën worden aangenomen tot 13 nnr voormiddag. COIJRANT DE GROOTE EUROPEESCHE OORLOG. Op hel einde dezer maand zal het 10 jaar geleden zijn dat de groole Eu- ropeesche oorlog ontbrandde, welke thans, gelukkig alweer Lot de historie behoort. Over de gehcele wereld zal deze onheilsdag straks worden herdacht. Een en ander is voor ons reden om een9 weer te geven, wat dr. N. Ja- pikse neerschrijft over de aanleiding tot den oorlog in zijn „Leerboek der Al- gemeene Geschiedenis". „In den zomer van 1914 werd te Serajewo in Bosnië de Oostenrijksdie kroonprins Ferdinand vermoord door een Bosniër. Het gestook van de Groot-Servische partij was de oorzaak van dezen politieken moord, en Oos tenrijk, gesteund door Duitschland, wil de nu een einde maken aan den on- houdbaren toestand aan zijn Zuid-Oos telijke grens. Servië moest verkleind cn geïsoleerd worden, zei keizer Frans Jozef! Graaf Berchtold de Oostenrijk- sche minister-president, zond daarom een ultimatum in zulke krasse termen, dat het eigenlijk niet kon worden in gewilligd door een onafh ankelijken staat. Echter gaf Servië toch aan alle eischen toe, onder slechts één voorbe houd; nam Oostenrijk hiermede geen genoegen, dan stelde het voor de zaak of te brengen voor het Hof van Arbi trage in den Haag of ze te onderwer pen aan de groote mogendheden. Dat was dus een toegeven zoo goed als men slechts kon verlangen en ook kei zer Wilhelm II meende, dat Oostenrijk voldaan kon zijn. Maar daar de Oosten- rij kscho regeering onvoorwaardelijk de aanneming gcëischt had, verklaarde zij het Servische antwoord voor onvoldoen de, brak terstond de diplomatieke be kingen af, en begon met een gedeelte lijke mobilisatie. Terstond gaf Rusland te kennen, dat deze Oostenrijksch-Servische zaak ook Rusland aanging, waardoor het gevaar lijke karakter van Oostenrijk's onver zoenlijke houding duidelijk aan het licht kwam. Vooral Engeland trachtte te bemid delen. Sir Edward Grey, de Engelsche minister van buitenlandsohe zaken, stel de voor ter behandeling van de kwestie een conferentie der gezanten van Enge land, Frankrijk, Duitschland en Italië te beleggen. Oostenrijk weigerde, om dat het, naar zijn zeggen, uitsluitend een Oostenrijksch-Servische zaak was, en Duitschland verklaarde, dat het Oostenrijk niet kon aanraden Enge- land'a voorstel aan te nemen, n.l. in zooverre dit een bemiddeling tusschen Servië en Oostenrijk alleen bedoelde. Wel bevorderde Duitschland een Rus- sischen voorslag, om directe onderhan- ILZE DOOR DORE TANNER. (Nadruk verboden.) „Dat was de oude zaal", zeide Jan te ter opheldering, „de feestzaal van de stichters van dezen burcht". „Waren dat ook Dymeck's?" vroeg Henny met snel ontwaakte familie-be langstelling. „Vermoedelijk ja, want de Dymeck,s zijn van Wcndsche afstamming, zooals de laatste lettergreep van hun naam aanduidt en het staat vast, dat dit slot door Wenden werd gesticht. Het ligt namelijk in het dalDuitsche ridders bouwden zich hun burchten al tijd op hooge punten en bergen". Tante en nicht liepen de zaal door, daarna opende de gravin een deur, die uitkwam op een lange, smalle, door ronde gaten in de muren, verlichte gang; aan het einde daarvan werd een smalle, houten wenteltrap zichtbaar. Henny volgde haar tante naar boven en kon een uitroep van verrassing niet onderdrukken, toen zij, nadat zij on geveer veertig treden waren opgeklom men, in een slechts middelmatige ruimte kwamen, waarvan de in zuiver ronde bogen opgetrokken zoldering, door een machtige, in het midden van het ver trek geplaatste steenen zuil gedragen werd. Behalve de deur, waardoor de dames waren binnengekomen een j ÜUIÏEJNLAND. Een gevaarlijke opvatting. In een interessant artikel in de N. R. Crt,, protesteert prof. dr. C. A. Ver rijn Stuart tegen de opvatting^ais zou Duitschland gemakkelijk aan de voor waarden, van het rapport Dawcs kun nen voldoen. De hoogleeraar betoogt het tegenovergestelde. Do vraag waar het bovenal op aan komt is deze: kan het bedrijfsleven in het verarmde en verminkte Duitschland to beginnen met 1929 jaarlijks 2,5 mil liard goudmark voor de afbetaling der schadevergoeding opbrengen? En deze vraag meen ik, met alle bescheidenheid ruwe, plompen houten deur met een houten grendel, zonder slot ontdekte Henny aan het andere einde nog een deur, die echter met ijzer was besla gen en gesloten scheen te zijn. De drie vensters waren voorzien van in lood gezette ruitjes en bij de vensters wa ren verhoogde, prachtig bewerkte ban ken aangebracht, vanwaar men den ge- heelen omtrek vooral het park en den van af den berg leidenden straatweg en de kleine ophaalbrug over het riviertje kon overzien. Op de plaats van het vierde venster was een gat in den muur, en een steenen trap, waarop gras en on kruid welig tierde, voerde eenige tre den omhoog naar een stevig balkon, met een breede en hooge, door muren gevormde borstwering. Henny was sprakeloos. Dat was im mers de echte romantiek.! Zij had in 't geheel niet gedacht, dat er in werke lijkheid nog zulke burchten bestonden en het scheen haar eigenlijk een wonder toe, dat juist zij, de eenvoudige Henny König uit de prozaïsche onderwijzers woning, de achternicht van een burcht- vrouwe was. „Hier vind ik het het allermooist, tante Klarissa, als hier meubels ston den, wat zou dit vertrek er dan gezel lig uitzien". Ja, ja, zoo hebben al verscheidene jonge meisjes in onze familie er over gedacht en eenigen hebben deze kamer ook werkelijk laten mcubileeren en hier gewoond, maar ten slotte zijn zij toch maar weer liever naar hel nieuwe ge deelte van het slot getrokken". „Heeft het hier gespookt, tante Kla rissa?" De oude gravin keelt met groote, delingen te doen aanknoopen tusschen Wccnen en Petersburg, wat ook door Grey met bijval werd begroet. Intusschen verklaarde Oostenrijk Ser vië den oorlog (28 Juii) cn dit en de mobilisatie van een deel der Russische troepen verscherpte den toestand. Druk besproken werd nu nog de mógelijk heid, dat Oostenrijk als onderpand Bel grado zou bezetten, terwijl dan een be middeling van Engeland, Frankrijk, Duitschland cn Italië zou plaats heb ben. Dit werd door Engeland en Duitschland sterk aanbevolen. Maar.... graaf Berchtold, de eerste minister van Oostenrijk-Hongarije, draalde met het nemen van een besluit en nam het voor stel eerst voorwaardelijk aan, toen bet to laat was (31 Juli9- Rusland had op 30 Juli de alge- meene mobilisatie afgekondigd.De Tsaar had nog op 't laatste oogenblik aarzeling getoond, maar vooral de mi nister van oörlog, Soechomlinow, zette de uitvoering van het hevel door. Nu mobiliseerde Oostenrijk eveneens vol ledig (31 Juli) en daarna deden Frank rijk cn Duitschland dit ook (1 Aug.). Het was van algemeene bekendheid, dat deze algemeene mobilisatiën den oorlog beteekenden". Wij plaatsen bovenstaand resumé van de voorgeschiedenis van den oorlog vooral ook hierom, omdat nog steeds bij vele menschen dc onjuiste meening bestaat, dat speciaal Duitschland schuld zou dragen aan het uitbreken van den oorlog. Men neemt dit te gereder aan, om dat niemand eigenlijk meer precies weet, hoe de vork in de steel zat. Uit do feiten echter blijkt, dat Duitschland meermalen zijn gewicht in dó schaal heeft geworpen ten gunste van den vrede. Dr. Japikse, bekend historicus en lid van dc internationale commissie tot onderzoek van dc oorzaken van den wereld-oorlog kan zeer zeker worden beschouwd als een onpartijdig en ge wetensvol tc boek steller dezer feiten. WARME EiE LBNBE3©Ö54 (WED. B. VAN DOESBURG) IJSWAFELS (in 4 natuurt, vruch- tensmaken.) Zéér verfrisschend! MASSBRB MS&mm INO -wafels (gevuld met de natuurlijke mandarijnvrucht, geen essence.) Bijzonder lekker als het heet is. VOOR &JB LUNCH een paar pakjes ESPERANTO- WAFELS (voedzaam, croquant, edel van smaak. Hyg. verpakt.) 8IJ DE AAR&BEIEN smaakt verrukkelijk DE ORIGINEELE FROU-FROU (met den Lindeboom) gevuld met slagroom. MOCCA-TRIC-THAC, pikante koffiesmaak-wafel, juist geschikt voor 't warme seizoen. welke tegenover de deskundigen-com missie betaümt, maar toch met alle be slistheid ontkennend -re moeten beant woorden. - Vervolgens wijst dé hoogleeraar er op, dat vóór den oorlog (bij een bevol king van gemiddeld 65,3 millioen tegen ongeveer 64 thans) de jaarlijksche cij fers van in- en uitvoer gemiddeld wa ren resp. 9725,6 milj. mark en 8245,8. Het saldo-invoer was een vergoeding voor kapitaal verstrekking, transport dienst, vreemdelingenverkeer boven het geen Duitschland uil dezen hoofde aan het buitenland te betalen had. Maar is het, vraag ik, nu inderdaad denkbaar, dat het tegenwoordig Duitschland, dat maar 20 pet. van zijn ijzerproductie van 1913 behield en van zijn kolenproduc- tio maar 68 pet. waarvan dan nog de verplichte leveringen moeten worden af getrokken; welks kapitaalgebrek nu wel voor ieder duidelijk werd; welks indus- verbaasde oogen het j'onge meisje aan, toen lachte zij zachtjes en spottend: „Ha ha...." jij bent dus ook al een van diegenen, die dadelijk in een eeuwenoud gebouw spookgestalten verwachten Neen, tot spoken en geesten heeft het slot Dymeck het nog niet gebracht. De dames Dymeck, die langen tijd ge leden deze vertrekken bewoonden, heb ben dikwijls op de borstwering gestaan en naar vroolijke gasten of naar den terugkeerenden geliefde uitgezien, maar tot een of andere beroemdheid, die ze tot spook vrouwe zou kunnen maken, heeft niemand van hen het gebracht. Maar kom nu mee, wij gaan nu weer naar het nieuwe slot terug. Ik ver wacht overigen/s vandaag twee gasten voor het diner trek dus je beste japon aan, die je meegekregen hebt". Henny was eenigermate nieuwsgie rig, wie deze gasten wel konden zijn en besloot zich te kleeden in een wit, eenvoudig batisten japonnetje met een blauwe ceintuur, aangezien zij geen kostbaarder kleeding bezat. Gravin Dymeck, die een zwarte ja pon droeg van moirée-antique, zag Henny bij haar binnentreden onderzoe kend aan. „Precies een Jbakvisch, die naar een zomerbal gaat dacht zij bij zichzelf, doch zij sprak haar oordcel over het toilet van haar gast niet uit. Tenslotte wist zoowel opperhoutvester Dellenhagen als graaf Günther Role- neclt, dat Henny de dochter van een doodgewonen leeraar was en dat zij een heel eenvoudige opvoeding had ge noten, zonder de minste eischen te kunnen stellen. Spoedig nadat Henny de kleine sa lon van haar tante was binnengegaan, trieelc productiviteit thans op niet meer dan 70 pet. van hetgeen dezelfde fa brieken vóór den oorlog ieverden wordt gesteld, en welke landbouwproductie aanzienlijk is teruggegaan, in de ge noemde cijfers van zijn in- en uitvoer zoodanige, wijziging zou vermogen te brengen, dat het uit de vruchten van zijn arbeid de verhouding tusschen in- cn uitvoer ten gunste van den laatsten met 2,5 milliard verhoogt? Om zijn uitvoeren aanzienlijk te ver meerderen moet Duitschland door goed koop© offerten het buitenland tot koo- pen bewegen. Maar blijkens een mede- deetling in le Monde Economique van 24 qFebruari 1923, onlangs door Her- riot m de Kamer bevestigd, heeft Frankrijk in Ï922 de aanvaarding ge weigerd van goederen op schadever goedingsrekening te leveren tot een be- I drag van 741 millioen goudmark, om- i dat zijn iiidustrieeLen de gevolgen van dien invoer vreesden! De klachten over do niet-aanvaarding door Duitschland van den 8-urendag wijzen ih dezelfde richting. Natuurlijk kan Duitschland enkel dan goedkoop leveren wanneer zijn productiekosten laag zijn. En wan neer het Duitsche volk, om zijn ver plichtingen te kunnen voldoen, bereid is onder ongunstige arbeidsvoorwaar- den te werken, dan verzetten zich de arbeiders elders tegen dergelijke con currentie. Hoe men het wendt of keert, het schadevergoedingsprobleem blijft ons na aanvaarding van het rapport Dawes onopgelost. ftevue. Volgens een bericht uit Santos droe gen de jongste gevechten om St. Paul (Brazilië) eenVanhopig karakter. Men schat het aantal dooden onder de sol daten en burgers op 3000. Een gra naat van de opstandelingen trof het ho tel Esplanade, dat als hospitaal was ingericht en doodde acht burgers. V luclitelingen bevestigen het bericht, dat 600 man regeeringstroepen, die ver leden week uit Santos tot ontzet naar St. Paul gezonden waren, door de op standelingen in de pan zijn gehakt. Men schat de opstandelingen te St. Paul op 34.000, de bondstroepen met de nog op weg zijnde versterkingen op 24.000 man. Jf BHen stee^1 Uw huid? Akker's ■n<y?HRlfBV5 Kloosterbalsem verkoelt^heerlijk en 6*58 oeneest in één nacht. Probeer het Wl CIIIU eens, dan zult ge verbaasd staan! Men vermoedt dat het stoomschip Lismore van Cork dat onderweg was van, Cork naar Birkenhead met negen tien koppen aan boord bij Waterford aan de kust van Ierland Vrijdagmorgen vroeg is vergaan. Het lijkt waarschijn lijk dat de Lismore, een nieuw schip van bijna 6000 ton, tijdens mist op een zandbank is geloopen en omgeslagen is, maar zekerheid heeft men hierover hoorde men een rijtuig aanrollen en koirt daarop opende Koenraad voor twee heeren de hooge deur, die dc verbin ding vormt tusschen de hall en de kleine salon. Zij maakten een diepe buiging voor de gravin en richten toen eenigszins verrast hun blikken op de in het wit gekleede jeugdige gestalte. Dusdanige lichte verschijningen waren zij niet gewoon op het slot Dymeck te aanschouwen. „Mijn achternicht Henny, dochter van mijn nicht Toni von Orlenhaus", zeide de oude gravin en de bóeren maakten nu voor Henny een sierlijke buiging, terwijl zij op 'haar beurt zich zelf verwonderd afvroeg, waarom tante Klarissa haar niet had voorgesteld, zoo- als zij werkelijk heette, als Henny König. Zij was toch van kindsbeen af er trotsch op geweest, dat zij het dochtertje van professor König was. Zij gingen dadelijk aan tafel. Tante Klarissa nam den Ifxar aangeboden arm van graaf Roleneck en met ouderwet- sclie hoffelijkheid bood opperhoutvester Dellenhagen Henny den zijne. Behalve Koenraad hielp een tweede jonge bediende, die ook an het koets huis moest helpen, maar het ging nu niet zoo stilzwijgend toe als bij de andere maaltijden, die de gravin en Henny tezamen gebruikten. Want Hen ny zou het nauwelijks gewaagd hebben, het gesprek te beginnen en de gravin Dymeck bewaarde meestal een diep stilzwijgen of liet het gansche gesprek uit enkele vragen harerzijds bestaan, waarop Henny slechts te antwoorden had. De beide heeren daarentegen wa ren zeer spraakzaam en opgewekt en daar Henny nauwelijks in de conver- nog niet. Voor zoover bekend is, is er van de bemanning slechts één overle vende en hij heeft de kust bereikt op een vlot, na vier en twintig uur te heb ben rondgezwalkt-. In den nacht van Zaterdag op Zondag heeft een zware ontploffing de mijn Bonifacius der Gelsenkirche- ner Bergwerksgesellschaft geteisterd. Er zijn vier menschen bij omgekomen. Twee werden op slag gedood, vijf an deren zwaar gewond. Twee hunner zijn aan hun wonden bezweken; - Uit Brussel wordt gemeld, dat een vliegtuig, bemand met de luitenants Desclé en Verhaegen, boven Nijvel is neergestort. Desclé is op slag ge dood. Verhaegen verkeert in hopeloo- zen, toestand. BrovincieJtfieuws. Wemeldinge. In de op heden Maan dag alhier gehouden raadsvergadering waarbij alle leden tegenwoordig wa ren, werd na lezing en goedkeuring der notulen mededeeling gedaan van de ingekomen stukken: o.a. van liet be drag, hetwelk voorloopig als uitkeering op de gem. inkomst. 1924—1925 zal worden betaalbaar gesteld, zijnde f 22.000,—, ongeveer overeenkomende met de begrootingvan het rapport om trent den dezen winter gehouden avond cursus; van de goedgekeurde wijziging der bouwverordening. Tegen de verzet ting der kermis te Brouwershaven en van sommige marktdagen te Goes blijkt geen bezwaren te bestaan. De ter vo rige vergadering vastgestelde verorde ning op de heffing van schoolgeld voor bewaarschool en nuttige handwerk- schoolonderwijs wordt herzien, zulks naar aanleiding van een schrijven van Ged. Staten. De verordening op de heffing van schoolgeld voor den avond cursus is kon. goedgekeurd. Dezestuk ken worden voor kennisgeving aange nomen. Na uitgebracht rapport van de commissie tot onderzoek der rekening van het Burgerlijk Armbestuur over 1923, waarbij wordt opgemerkt, dat in deze rekening een kleine rekenfout was ingeslopen, wordt de rekening goedge keurd op f41065,35 in ontvang en f 15147,72 en een half in uitgaaf, met een goed slot van f25917,62 en een half. Vastgesteld worden de staten van oninbare posten en restanten. Aan de hand van de bescheiden blijken de on inbare posten te bestaan in de ver leende afschrijvingen op schoolgeld, ad f 40,35 en een half, en worden de nog steeds loopende restanten over vorige dienstjaren, ten bedrage van f 27,76, oninbaar verklaard. De gemeentereke ning dienst 1923, wordt daarna aange boden op een totaal in ontvang van satie gemengd werd, had zij' gelegen heid te over hen nauwkeurig gade te slaan. Opperhoutvester Dellenhagen was van een middelmatige grootte, doch breed geschouderd en had een eenigszins roodachtig goedmoedig ge zicht, omlijst door een vollen baard. Hij sprak luid en lachte, dat het da verde, als het te pas kwam, vooral wan neer hij zelfs iets grappigs vertelde. Overigens bezat hij zulk een kostelijk- ken, aangeboren zin voor humor, dat al zijn verhalen feitelijk den stempel van opgewektheid droegen. Graaf Roleneck wiens leeftijd Henny onmogelijk ver mocht te raden, had een fijn geteekend gelaat, maar zijn kleur was vaalbleek en zijn blauwgrijze oogen schenen glansloos en mat; zij werden eerst wat levendiger, toen hij een gfcus van den ouden Zuid wijn had gedronken, die na de soep werd geschonken, doch waarvan Henny, wie het genot van wijn onbekend was, niets gebruikte. Het 'hoofd van den graaf leek klein in verhouding tot zijn hooge, maai' bijna magere gestalte en ondanks de zorgvuldige wijze, waarop zijn haar ge friseerd was, kon men toch duidelijk zien, dat het zeer dun en spaarzaam was. Een rosachtige knevel prijkte bo ven den smallen mond met de kleur- looze lippen en een even rossige baard gaven hem in Henny's kinderoogen iets sombers. Zij schrikte op, toen hij het woord tot haar richtte: „Drinkt u niet van dezen heerlijken Zuidwijn?" „Neen, graaf Roleneck, ik drink nooit wijn, vader en moeder houden er niet van, dat wij kinderen wijn drin ken". (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1924 | | pagina 1