Zaterdag 12 Juli 1924:
deTafel
N\ 82e
lil jaargang.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
4 FEUILLETON
Het slot Dynjeck
Om
BUITENLAND.
ABONNEMENT
Prijs per kwsrt»»], in GoeB^f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESGHE
Uitgave Niuunl. Vennootschap Coesche Courant
ADVERTENT1ËN
van 1 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt iweeoisaj
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Eleenwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf Advertentiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag.
OOIRAM
FRITZ REUTER.
Nadruk verboden.
Het is vandaag vijftig jaar geleden,
dat Fritz Reuier stierf, doch hoeveel
er vooral ook in de waardeering van
schrijvers en dichters veranderd moge
wezen, ik geloof wel, dat deze gestor
vene nog leeft in de harten van het j
hedendaagsche volk. Wanneer men van- j
daag te Eisenach, waar deze zwerver
zijn avontuurlijk beslaan in behouden
haven eindigde, den grooten Mecklen- j
burger zal herdenken met een gedach- j
tenisrede aan zijn graf, met een gods-
dinstocfening in het Platduitsch en met
enkele toespraken, waaronder een over
de beteekenis van Fritz Reuter voor
onzen tijd, mag een Rostocksclie schrij
ver de plechtigheid terecht besluiten met
te betoogen: „Fritz Reuter leeft".
Ik weet niet, of onze jongeren, het
thans opgroeiend geslacht, de Olie Ka
millen nog kennen en nog smullen van
de vesting- of den Franzosentijd; ook
ben ik er niet zoo 'heel zeker van, dat
de meer kritisch onderwezen kinderen
van nu Hanne Nütte niet een weinig
sentimenteel vinden en Kein Hüsung
niet wat gezwollen, maar toch zou ik
wenschen, dat onze jongens en meisjes
bij de vele romans, die ze voor hun
examens moeten doorvliegen en bij de
vele brochures, die het vereenigings-
leven hun als onmisbare lectuur voor
hun maatschappelijk inzicht pleegt op
te dringen, nog gelegenheid konden vin
den voor een rustig uuirtje met den
ouden, trouwhartigen vriend, die het
geslacht hunner ouders en grootouders
met zoo'n gulheid van levensvreugde
verkwikt heeft.
Natuurlijk ben ik niet voor censuur,
en een lijst van verboden boeken zou
mij alleen hierom reeds onraadzaam
voorkomen, wijl zij het omgekeerde uil-
werkt van hetgeen men er mee bedoelt.
Maar wat ik een groot volksbelang
acht, is een algemeen verkrijgbare en
op in het oog vallende plaats aangesla
gen lijst van aanbevolen lectuur. Nu wij
onze openbare leeszalen, onze schooi
en leesbibliothekenonze goedkoope
boekenreeksen bezitten, staan zoovclen
onzer tijdgenooten voor een moeilijke
keus. Zij moeten een greep doen uit
den overstelpenden voorraad; wat zul
len zij lezen?
Wanneer men lectuur met geestelijk
voedsel vergelijkt, is het meer dan
beeldspraak die men gebruikt. Het is
geen vergelijking, maar letterlijk vast
stellen van een feit. Er beslaat een
zeer sterk doorgedreven parallelisme
tusschen lichaam en geest.
Hoe zou liet een jongen gaan, die
voor de uitstalling van een banketbak
kerswinkel staande, maar greep wal hem
voor dc hand kwam en de ééne ^lek
kernij na de andere ging verorberen?
DOOR
ILZE DORE TANNER.
(Nadruk verboden.)
Nadat vadertje mij naar het station
had gebracht en afscheid van mij had
genomen, vloog ik heel alleen in mijn
damescoupé voort tot aan ons station
Rodenstein. Toen ik onder het binnen
rijden, in liet kleine, eenvoudige station
netje uit het raampje keek, ontdekte ik
dadelijk een heel ouden bediende in
zeer voorname, bruine livrei en toen ik
mij vooroverboog en probeerde het por
tier open te maken was hij direct bij
mij en hielp mij. Zonder een woord te
zeggen, nam hij toen mijn bagage op en
liep voor mij uit naar den uitgang. Ik
moet eerlijk zeggen, dat hij een kolos
salen indruk op mij maakte en er wilde
mij ook maar niets te binnen schieten,
dat ik hem zou kunnen zeggen, en ook
nu nog heb ik, openlijk gezegd, een
zeker ontzag voor den ouden Koen-
raad; hij ziet er zoo onbeschrijfelijk
gesloten en indrukwekkend uit met zijn
lange, magere gestalte, met zijn baarde
loos, scherp geteekend gezicht en het
sneeuwwitte haar precies zooals ik
mij een diplomaat had voorgesteld, hee-
lemaal niet als een bediende.
Het behoeven, niet juist slechte boeken
te zijn, die onzen geest van streek bren
gen, maar het is het stelsellooze lezen,
het verslinden van alles, van het meest
ongelijksoortige en tegenstrijdige door
elkaar.
Een boek werkt op onzen geest, ge
lijk een stuk brood of een stuk vleesch
op ons lichaamsgestel. Het voedt of
vergiftigt ons en wij hebben voor onze
geestelijke constitutie even zorgvuldig
te waken als wij waken over onze
maag. Ook de letterkunde heeft haar
vergiftkast, en er zou veel zielsziekte
zijn voorkomen, zoo het doodshoofd
met de gekruiste doodsbeenderen ook
prijkte boven een afzonderlijke af-
deeling in onze leeszalen, waarvan de
bibliothecaris den sleutel onder zich
hield.
Gelijk sommige omstandigheden een
bepaald dieet noodzakelijk maken, heb
ben wij thans, in deze moeilijke en
samengestelde tijden één. soort geeste
lijk voedsel dringend noodig en dat is
de lectuur, waarvan Fritz Reuter een
der kostelijkste vertegenwoordigers is.
Wat wij op het oogenblik boven alles
behoeven is eenvoud, opgeruimdheid,
levenslust en goedlachschheid.
Wij willen niet oppervlakkig leven
en geen struisvogelpolitiek voeren te
gen de verschrikkingen van het bestaan.
Fritz Reuter heeft de bitterheid van
het leven gekend. Oorlog en revolutie,
gevangenschap, drank-ellende. Fritz
Reuter stond niet als een droomerige
schoolknaap voor 't leven, toen hij op
43-jarigen leeftijd te schrijven begon.
Maar dc gruwelen, die hij in eigen
omgeving en aan eigen lijf heeft er
varen, en die zoo treffend gelijken op
wat wij in het afgdoop.cn decennium
hebben moeten doorstaan, hebben hem
niet mismoedig gemaakt. De neerslag
van zijn in vele opzichten ellendig le
ven is de heerlijke humor, de innige
levensliefde, die als uit een veldbou-
quet opgeurt uit zijn onopgesmukte
vertellingen.
De kern van het leven is niet de
uitwendige gebeurtenis of de omstan
digheid; de kern van hel leven is het
inzicht omtrent het gebeurde. Hoe men
het opvat, en Reuter heeft het op
gevat als een held; hij heeft hetgeen
op hem aankwam hervormd tot blij,
edel levensbezit. En zoo is te verkla
ren, dat dc lectuur van zijn landelijke
vertellingen werken als een desinfec-
teerend zonnebad voor den tobbenden
geest.
Zeker, er zijn er meer, die geschre
ven hebben als deze Mccklenburgsche
volksdichter, maar Router's werk is
maatschappelijk werk, doordat het de
massa gevoed en gedrenkt heeft. Wat
geeft het, zoo men onberispelijk
schrijft, en men heeft geen lezers
Reuter is dc man uit het volk en de
man vóór het volk; ook nog voor het
volk van den huidigen dag.
Lezen is: zich onder suggestie stel
len, en onder welke suggestie kan men
zich beter stellen dan onder die van de
Buiten wachtte een uiterst voorname
equipage op mij met een witharigen
koetsier, die bij mijn nadering zijn
hoed lichtte een paar boerenkinde
ren, die er omheen stonden, knikten.
Nu moet ge uw dochter voorstellen
alleen in het achterste gedeelte van het
rijtuig zittend, met een koetsier en een
bediende in livrei op den bok, nu en
dan minzaam naar links of rechts
groetend, wanneer eenige landlieden of
arbeiders hun mutsen afnamen. Het
landschap, waardoor wij reden, was
geheel vlakik zou graag geweten heb
ben, aan wie de landerijen aan weers
zijden van den weg toebehoorden, maar
ik durfde het niet te vragen. Eindelijk
kwamen wij in een schaduwrijke kas
tanjelaan en spoedig daarop lag het
slot voor ons; dreunend reden wij over
de brug, terwijl mijn hart plotseling
uit louter angstige spanning geweldig
begon te kloppen.
Boven aan de trap stond een oude
vrouw in een zwarte japon, met een
klein wit mutsje op^en een zwartzijden
schort voor. Het eerste oogenblik daclït
ik, dat het zeker tante zelf was, maar
ook slechts een heel klein oogenblikje,
want zelfs voor mijn ongeoefend oog
bad zij toch veel te weinig grafelijks
over zich en nadat ik tante eerst had
leeren kennen, scheen mij mijn eerste
gedachte zelfs kwetsend voor tante
Klarissa toe. De oude maakic een
soort buiging en zei:
„Ik ben juffrouw Scliroth, de inden-
oprechte, gulle en onbegrensde levens
liefde? Na deze lectuur keert men als
een herboren mensch in de wereld te
rug, en de spoken en schrikbeelden
zijn daaruit verdwenen. De zon is op
gegaan, het hooi geurt en menschen en
dieren omringen ons als vroolijke,
trouwhartige gezellen. Het is de reali
teit, die ons uit deze autobiografische
vertellingen tegemoet treedt, maar de
realiteit, zooals een dapper, blijmoedig
man die behoort te zien.
die behoort te zien.
Als ik heden een krans zou leggen
op Fritz Reuter's graf, zou ik een
garye nemen van versch gesneden hooi
met al de kruidige veldbloemen, waar
mee de landen zijn overtogen, en die
voor het grijpen liggen, maar wij, klein
zielige tobbers, slaan er geen acht op!
aan den maaltijd is dik
wijls het eenige oogen
blik van den dag, dat
het geheele gezin bij
een is. Laat dan dit
moment voor elk zoo
aangenaam mogelijk
zijn door aan ieders
smaak tegemoet te ko
men. Dat bereikt men
volkomen met
Gefabriceerd wet Honig's Maïzena.
..ml I'
De Fransch-Engelschel
besprekingen. j
Over de besprekingen tusschen Mac
Donald en Herriot is weinig bijzon
ders uitgelekt.
Volgens dc Matin heeft Herriot bij
zijn uiteenzetting van het Fronsche me
morandum geweigerd goed te vinden,
dat de Duitschers aan de besprekin
gen te Londen zouden deelnemen, vóór
zij de voor toepassing van liet plan
Dawes noodige wetten hebben goed
gekeurd.
Tusschen de beide besprekingen met
Mac Donald in heeft Herriot nog kans
gezien een toespraak te houden aan
tante. Mevrouw de gravin heeft mij
opgedragen u te ontvangen en u naar
uw kamer te geleiden". - Ik gaf haar
een hand en stotterde iets, want ik kan
het niet helpen, juffrouw Schroth heeft
precies als Koenraad een zoo merk
waardig stroef, koud gezicht, dat ieder
vriendelijk, vertrouwelijk woord mij op
de lippen bestierf.
Wij gingen door de groote, hooge
met hertengeweien versierde hall, toen
de steenen trap op en door een lange,
breede gang met verbazend veel deu
ren, waarvan juffrouw Schroth de laat
ste opende en mij het eerst liet binnen
gaan. Ik kon een uitroep van blijde
verrassing niet bedwingen en ik voelde,
dat ik direct daarop purperrood werd,
omdat het mij leek, alsof juffrouw
Schroth spottend glimlachte.
De kamer is echter in een woord
schitterend en zoo prachtig ingericht,
als voor een echte prinses. Sofa's,
leunstoeltjes, kussens, alles met roode
zijde overtrokken. Maar hoe luxueus
ook gemeubileerd, het mooiste van alias
is toch het heerlijke gezicht uit mijn
venster! Ik kijk namelijk vlak op het
prachtige, dichte, eenigszins verwil
derde park, dat zoo :^cht romantisch
is, als voor een droomcnland gescha
pen. En wanneer ik uit het raam leun,
dan zie ik rechts de half ineenge-
gevallen muren en toren van het oude
slot Dymeck, die aan het thans be
woonde nieuwe slot aansluiten en ook
met elkander in verbinding staan. Dat wil
den maaltijd van de Fransche afdee-
ling van het Internationale universitaire
verbond. Daarin zeide hij o.m. als ver- j
tegenwoordiger van Frankrijk met al
zijn krachten te zullen strijden voor
den Volkenbond. Het is noodig, zeide
Herriot, dat de geest van nationalisme,
door den oorlog in het leven geroepen,
wat wordt gematigd.
Herriot bevestigde opnieuw, dat bij
voornemens is met Mac Donald in
September naar Genève te gaan. Hij
voegde er aan toe, dat Mac Donald en
hijzelf dezen zelfden avond den eer
sten grondslag voor een stabielen we
reldvrede zullen trachten te leggen en
hij was vol vertrouwen te zullen slagen.
Frankrijk, zoo besloot hij, wenscht
natuurlijk dat deel der rechtvaardig
heid, waarop het recht heeft, maar zoo
dra hieraan is voldaan, zal Frankrijk
gehoor geven aan den gebiedenden plicht
om zijn actie en streven aan te wenden
om de menschheid vrede te brengen.
Alles heel mooi, natuurlijk, wanneer
nu de praktijk maar gelijk is aan de
theorie.
Inmiddels wordt gemeld, dat tusschen
Engeland en Frankrijk overeenstem
ming is bereikt.
De gemeenschappelijke Fransch-
Engelsche nota aan de geallieerden,
welke als een gevolg van de bespre
kingen tusschen Mac Donald en Her
riot verzonden zal worden, verklaart
dat het voornaamste doel van de confe
rentie te Londen is het plan der des
kundigen tot uitvoering te brengen. De
geallieerden zullen opnieuw verklaren
het plan te aanvaarden. De commissie
van herstel zal de datum moeten vast
stellen, waarop de oeconomische be
zetting van het Roerbekken zal ophou
den tengevolge van het in uitvoering
brengen van het plan. In geval vaneen
moedwillig en flagrant in gebreke blij
ven van Duitschland zal de commissie
dit moeten vaststellen. Bij de 'behande
ling van de vraag of dit geval zich al
dan niet voordoet, zal de oommissie den
Amerikaanschen agent-generaal aan
zich moeten toevoegen. De regeeringen
zullen de moeilijkheden, welke zich
mochten voordoen bij de uitlegging van
de getroffen regelingen, voorleggen aan
de juridische deskundigen. De deskun
digen van beide landen zullen het vraag
stuk van de onderlinge schulden der
geallieerden bestudeeren, ten einde tot
een billijke oplossing te geraken. De
beide regeeringen dienen het vraagstuk
van de veiligheid te behandelen, in af
wachting van de mogelijkheid van toe
passing van de verdragen, welke in
studie zijn bij den Volkenbond.
De Engelsch-Russlsche
onderhandelingen i
De Vossische Zeitung weet belang
rijke mededeelingen te doen omtrent de
Engelsch-Russische conferentie. Het
blad verneemt van welingelichte zijde,
dat tijdens Litwinof's verblijf te Lon
den de onderhandelingen in een nieuw
stadium zijn gekomen. Aanvankelijk had
zeggen, dat het thans bewoonde slot
ook nog gedeeltelijk uit die oude mu
ren bestaat, maar van binnen is het
meer dan 100 jaar geleden geheel
nieuw ingericht; dat vertelde tante mij
allemaal.
Maar nu is mijn brief al zoo lang
geworden en nog steeds schreef ik niets
over de hoofdzaak, over tante Klarissa
en jullie bent zeker al erg boos.
Nadat ik dus wat toilet had gemaakt,
ging ik met een kloppend hart weer
naar beneden naar de groote hall, waar
de oude Koenraad al op mij wachtte.
Hij opende een deur, die toegang gaf
tot een groote zaal met een parket
vloer, groote spiegels en kristallen
kronen, maar verder geheel leeg; toen
kwamen wij door de bibliotheek, daar
na door de eetzaal, die volgens mijn
begrip ook echt vorstelijk was inge
richt en daarop liet hij mij eindelijk
in tante Klarissa's kamer binnentreden.
Ik zag de eerste oogenblikken niets
anders dan de groote, magere, zwarte
gestalte met het gele gelaat, die heel
stijf in een hooge, fraai bewerkte stoel
zat en ik moet eerlijk bekennen, dat ik
het gevoel had, alsof mijn hart in een
ijzeren ring bekneld zat, en ik bleef
doodstil en als verlamd bij de deur
staan.
„Kom toch wat dichter bij, Hen-
nette", zeide zij, en ik gehoorzaamde
willoos; ik geloof, dat ik beefde, toen
ik voor haar stond.
Daaïpp stak tante mij met een glim-
de Russische regeering de valorisatie
tpt 15 pet. van de vroegere keizerlijke
Russische papieren aangeboden, doch
Donderdag j.l. is tijdens een conferen
tie tusschen Londensche bankiers en
Rakofsky dit aanbod verhoogd tot 25
pet.
Ook de obligaties van de spoorwegen
en andere staatsdiensten uit den tijd
van voor den oorlog zouden tot 25
pet. worden gevaloriseerd. De sowjet-
regeering zou verder bereid zijn 10 mil-
lioen pond sterling als schadeloosstel
ling te betalen aan de Engelsche eige
naars van industrieele ondernemingen in
Rusland die door de nationaliseering der
bedrijven waren geschaad. Voorts zou-
dên 5 of 6 groote overeenkomsten wor
den gesloten met Engelche ondernemers
op dezelfde wijze als indertijd met de
Duitsühe groot-industrieelen Stinnes en
Wolff waren gesloten. Zoodra een en
ander definitief is geregeld, zou Rus
land een leening krijgen van 60 mil-
lioen pond sterling.
Volgens de indertijd tusschen Horne
en Krassin gesloten overeenkomst zou
den de bedragen, welke ten tijde van
d© Russische keizerlijke regeering in
Engeland zijn gedeponeerd en een deel
van het goud aan Duitschland betaald
na het verdrag van Brest Litofsk, dat
thans in Engeland is, ter beschikking
komen van de sow jet-regeering. Hier
door zouden onmiddellijk na het sluiten
eener overeenkomst 15 a 20 millioen
pond sterling van de sowjet-regeering
komen.
Engeland zou echter eerst dan een
leening aan de sowjet-regeering ver
ken wanneer de sowjet-regeering met
de Engelsche belanghebbenden van voor
den oorlog tot overeenstemming zal
zijn gekomen. Men verwacht dat bin
nen vier weken wel een overeenkomst
met Rakofsky tot stand zal zijn ge
komen.
De graanoogst in Rusland.
De „Izwestija" medt, dat in het
gouvernement Saratow 18 graanpak-
huizen door de boeren volkomen leeg
zijn geplunderd. Deze voorraden aldus
de „Chicago Tribune", waren een jaar
geleden bijeengebracht uit requisitie bij
de plunderaars van thans en lagen op
uitvoergelegenheid te wachten!
Een droogte, welke 50 dagen aan
hield ruïneerde echter den oogst van
dit jaar op de velden langs den bene
den-Wolga en had een paniek onder de
bevolking daar ten gevolge.
De boeren verkochten hun vee, en
kochten tegen woekerprijzen zaaikoren
van de regeerings-organisatie. Op een
gegeven moment stopte deze nuttige
instelling echter de verkoopen, om eeni
ge dagen later wederom graan tegen
100 pet. hoogere prijzen aan te bieden.
Toen echter was het met het geduld
van de boerenbevolking gedaan. Er wer
den massa-vergaderingen gehouden in
de buurt van de elevators en ten slotte
werden deze bestormd en leeggehaald.
Intusschen heeft Krassin de leider
lachje haar hand toe en ik maakte een
diepe buiging en kuste haar hand.
„Dus,jij bent nu mijn achternicht",
zeide zij daarop en haar sombere,
groote oogen zagen mij doordringend
van onder tot boven aan. „Nu ik hoop,
dat wij het goed met elkander zullen
kunnen vinden en dat je mij wat vroo-
lijkheid en zonneschijn in mijn eenzame
ouderdom zult verschaffen".
Het was toch heel vriendelijk, wat
ze zei, maar toch bleef mijn hart maar
angstvallig kloppen en ik geloof, dat
mijn stem trilde, toen ik haar beloofde
al het mogelijke te doen, om haar tevre
den te stellen en haar wat op te vroolij-
ken. Ik denk dat het komt, omdat tante
zoo'n bijzonder eigenaardig gezicht
heeft. In het begin ben je verschrikt,
zoo leelijk is het, maar als je haar dan
nauwkeuriger bekijkt, dan kun je toch
zien, dat ze vroeger mooi geweest moet
zijn. Zij heeft zulke wonderlijke oogen,
bijna onaangenaam zou ik haast zeg
gen, en een heel kleine mond en een
lange, smalle neus; haar geheele gezicht
is trouwens smalletjes en erg geel en
de handen ook. En als zij glimlacht,
wat maar heel zelden gebeurt, dan is
het heelemaal geen echte glimlach zoo
als bij een ander, het maakt haar ge
zicht niet vriendelijk.
(Wordt vervolgd).