Dinsdag 18 Mei 1924
lil jaargang.
IJSCO „WALCflERIA"
N\ 57.
Ter wille van het
politieke smeer
46 FEUILLETON.
De Ondergang der
Bokruiters.
BUITENLAND.
ABONNEMENT
Pr(ji per kwartaal, in GoesSjf 2,—I jl
Goes f I 1 BI ik 1 I I II
Afzonderlijke nummers 5 cent. 'ÏSP E W flik. Jl j|B 9 I A
VerschijntMaandag- Woensdag
en Vriidaeavond Uitgave Naaiul. Vennootschap ©oeache Conrant
ADVEBTENT1ËN
ran 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Eleenwens Ross' Drnkkers- en Uitgeversbedrijf Advertentiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag.
COURANT
HET IDEALE H1SN86IN6SMIDDEL
VIM, het ideale reinigingsmiddel voor potten,
pannen, vaatwerk en houtwerk, is verpakt
in uiterst practische strooibussen.
Het geperforeerde deksel van de bus stelt
U in staat, juist zooveel VIM als U noodig
heeft, op een vochtigen doek te 6trooien,
terwijl het poeder in de bus droog blijft.
Dit bevordert een zuinig gebruik.
Voeg het ronde kaartje van het deksel bij
Uw Sunlight-uitknipsels, waardoor U spoe
diger een geschenk ontvangt.
VRAAGT
GESCHENKENALBUM!
DE LEVERS ZEEP MAATSCHAPPIJ, VLAARDINGEN,
Fabrikanten vnn LUX en RiNSO.
een ramp voor het land dreigde te
worden, is op het psychologisch moment
psychologisch, zoowel ten aanzien
van het binnenland als van het
buitenland tot slaan gebracht en
hoewel er groote groepen der bevol
king zij'n, welke onder de plotselinge
rijzing en de hierna ingetreden betrek
kelijke stabiliteit hebben geleden,
kunnen deze niet worden gerekend tot
hen' die blijvende nadeelen hiervan
zullen ondervinden. Het zijn toch
1 voornamelijk de industrieelen en van
hen wel in de allereerste plaats die
uit de staal- en ijzernijverheid, die
onaangename gevolgen van de rjjzing
van den franc hebben ondervonden.
De daling van het Fransche betaal
middel had de bedrijvigheid van hun
ondernemingen een krachtigen prikkel
verschaft. Volgens de rapporten van
het Comité des Forges is in Maart
een hoeveelheid van 635.000 ton ruw-
ijzer en van 573.000 ton staal voort.
is vakkundig samengesteld.
gebracht, hetgeen resp. 44.000 en
49.000 ton meer ruw-ijzer is dan in
Februari en Januari en 18.000 en
82.000 ton meer staal. Bovendien
waren op 1 April 136 hoog-ovens in
werking, of twee meer dan op 1 Maart
en 11 meer dan op 1 Januari. Voorts
is het bekend, dat de afzet van ruw-
ijzer naar Engeland in Maart zesmaal
grooter was dan die in Januari, die
naar Italië verdubbelde, de Ver. Staten
namen 40.000 quintalen tegen 216.
De nitvoer van staal was over het
algemeen in Maart tweemaal zoo groot
als in Januari. Voor deze klasse van
nijveren bestaat er derhalve alle redei
zich niet buitengewoon verhengd te
vertoonen over het herstel van den
koers van den franc, doch aan den
anderen kant betreft het hier onder
nemingen met groot weerstandsvermogen
en met nog grooter aanpassingsmoge
lijkheden. De geestesgesteldheid onder
deze groepen der bevolking zal dan
ook vermoedelijk niet tot een felle
uitspraak tegen de tegenwoordige re
geering leiden.
En wat de vrees voor Duitschland
aangaatEr zijn den laatsten tijd
eenige statistieken verschenen, welke
een goede verklaring voor dit ver
schijnsel kunnen verschaffen, n.l. die
van geboorte en sterfte in Frankrijk.
Volgens deze statistieken zijn in het
eerste kwartaal van 1921 27,200 ge
boorten te registreeren geweest, in de
overeenkomstige periode van 1922
24,574, van 1923 24,102 en van
1924 23,862. Er valt dus een sterf-
dalende ljjn te onderscheiden. Terzeln
der tjjd is de sterfte in die vier jarek
toegenomen van 23,982 tot 26,907,
zood&t alleen voor het eerste kwartaal
van dit jaar een achteruitgang van de
bevolking met 3.045 zielen is vast te
stellen. In de laatste veertig jaren is
de plattelandsbevolking met de helft
verminderd en ondanks de grootere
welvaart van thans of wellicht juist
hierdoor slinkt de boerenbevolking
nog voortdurend.
Het is daarom begrijpelijk, dat in
het onderbewustzijn van menigen
Franschman het besef leeft, zich te
moeten omringen met alle waarborgen
tegen Duitschland welk land, indien
beiderzijds het geboorte- en sterftecijfer
op den tegenwoordigen voet onver
anderd blijft, in 1930 het dubbele
aantal inwoners van Frankrijk zal
hebben.
Revue.
Op 19 Mei zal Poinearé een
onderhond met Mac Donald hebben,
Naar men vreest zjjn in den
jongsten storm 18 Noorsche schepen
in de Witte Zee vergaan.
De Duitsche sociaal-democraten
hebben voorgesteld een volksstemming
over de rapporten der deskundigen te
laten honden.
Beeds meer dan een half jaar duurt
het conflict in de Twentsche textiel
industrie.
Aanvankelijk trokken in dezen strijd
de katholieke en christelijke aibeldefs-
organisaties arm in arm op met de
sociaal democraten.
In de katholieke en christelijke pers
verschenen artikelen, waarin te Twent
sche fabrikanten voor al wat leelijk is
werden uitgemaakt en waarin het libe
ralisme de meeste fabrikanten be-
hooren tot de liberalen, wat met het
conflict natuurlijk niets te maken heeft
menige veeg uit de pan kreeg.
Zoo trachtte men uit dit economisch
conflict valsche politieke munt te slaan.
Och armeMen had er geen begrip
van, toen ter tijd, hoe handig men
voor het soc. democratische karretje
gespannen was en hoe men voor de
roode heeren hand- en spandiensten
verrichtte.
En de fabrikanten
Deze gaven tot tweemaal toe blijk
van inschikkelijkheid. De eerste maal
toen zij het bemiddelingsvoorstel van
den directeur-generaal van den arbeid
aanvaardden, dat inhield 7'/j Pc'. loons
verlaging (inatede der voorgenomen 10
pet.), 100 overuren en 50 poetsuren
per jaar, en dat door de arbeiders ver
worpen werd. De tweede maal toen zij
het voorstel van den rijksbemiddelaar,
den heer van IJsselsteyn, aannamen
dat inhield7£ pet. loonsverlaging,
echter met een loonbijslag van f 1,50
per week aan kostwinners gedurende
4 maanden130 overuren per jaar,
mits in 1924 gedurende 6 en in 1925
gedurende 12 weken aan de 48 uren
week wordt vastgehouden.
Dit voorstel is ook door de r.k, en
de christelijke organisaties aanvaard,
echter niet door den modernen bond
De Eendracht. Thans staan dus fabri
kanten en de confessioneele bonden
(we schrijven opzettelijk nietarbeiders)
aan den eenen kant en de soc. dem.
organisatie aan den anderen.
En nu zal het den r.k. en chr. heeren
wel berouwen dat ze den strijd ir gingen
aan de socialistische zijde en zij zullen
de booze woorden, welke ze neer
schreven, nog wel eens overdenken.
Want het bljjkt dat het den sociaal
democraten niet te doen is om verbe
tering der arbeidsvoorwaarden in Twente,
doch om politieke winst. Ongetwijfeld
zouden zij het een groote ramp achten,
als de fabrikanten hun wenschen in
willigden. Want wat ze willen is open-
legging van de boeken der fabrikanten.
De arbeidsgeschillenwet opent hiertoe
de mogelijkheid in zeer bijzondere ge
vallen, n.l. wanneer het algemeen be
lang in hooge mate bij het conflict
betrokken is. Dan kan een commissie
van enquête worden ingesteld, die inzage
van de boeken neemt.
Afgezien nog van onze meening dat
het Twentsch conflict voorshands nog
EEN ZONDEBLINGE HI8TOBIE
DOOR
A. MÜTZELBURG.
Dus was het toch, zooals hij het
zich gedacht had 1 De schijn bedroog
en in de vreugde, die in het huis va»
den rentmeester scheen te heerschen,
werd door Annette niet gedeeld. Over
morgen zou de verloving zijn. O, als
het geluk hem toch eens gunstig was,
als hij dien dag zijn doel eens bereikt
mocht hebben 1 leder oogenblik van
aarzeling kon noodlottig zijn.
Hjj liep haastig door de reeds stille
straten en bereikte spoedig de poort.
Het was een donkere nacht en Featen-
rath moest bij de poort even stilhouden,
om zich te oriënteeren en de richting
naar Vliets hnis te ontdekken. Toen
h(j zich overtuigd had, dat hij op den
goeden weg was, ging hij verder. Het
scheen hem toe, alsof hij iemand voor
zich uit hoorde loopen en aangezien
zjjn oogen aan de duisternis gewoon
waren geraakt, herkende hjj al ganw
de gedaante van een, naar het scheen,
zwaargebouwden man. Festenrath greep
in zjjn borstzak en maakte een zijner
niet onder bovengen, bijzondere gevallen
kan worden gerangschikt, zijn wij van
oordeel dat er hier geen sprake kan
zijn van een enquête, daar de regeling
van minister van Ysselsteyn door de
eene partij en door een gedeelte der
andere is aangenomen, d.w.z. door een
meerderheid.'
Wij willen hier nog even wijzen op
het gevaarlijke wapen dat door deze
wet in de handen der volksmenners
zou worden gegeven, wanneer aan hel
streven der s.d.a.p. voet wetd gegeven
om, ten koste desnoods van de betrok
ken arbeiders, op een enquête aan te
sturen, alleen met de bedoeling om de
daardoor verkregen gegevens op hun
gewone demagogische wijze te gebruiken.
Zooals hierboven reeds aangegeven,
is dit nist de bedoeling der arbeids
geschillenwet en mag dit er ook nooit
aan worden toegekend.
Men zou, zooals reeds bij dit conflict
nu blijkt, dan de paarden achter den
wagen spannen, en de arbeidsgeschil
lenwet tot een rem maken voor de
vredige oplossing san een conflict,
Thans krijgen de r.k. en chr. leiders,
die politieke winst uit dit conflict
Lebben trachten te slaan, hun trekken
wél thuis.
Zjj hebben zich thans haastig
van de soc. democraten die
hier eveneens hun politiek spel spelen
losgemaakt. Maar te laat.
De r.k. en chr. arbeiders schijnen
in vele gevallen niet meer te bewegen
te zijn de fabrieken binnen te gaan.
Terrorisatie wordt nu gezegd. Doch de
burgemeester van Enschedé meent dat
er geen sprake is van terrorisatie en
wij lazen in het Vad. een bericht
waarin wordt gemeld dat de terrorisatie
maar een doekje voor 't bloeden is
en dat de confessioneele arbeiders uit
zichzelf weigeren het werk te beginnen.
De chr, arbeiders zouden in grooten
getale naar de roode Eendracht over-
loopen
Wie met pek omgaat wordt er
mee besmet. En de soc.-dem. weten
met zoet gefluit de argelooze vogels
op den lijmstok te lokken.
Wij hebben zoo'n vermoeden dat de
chr. en r.-k. leiders uit het gebeuren
in Twente wel de noodige nutte leering
znllen trekken.
Verkiezingen in Frankrijk.
Zondag hebben in Frankrijk de ver
kiezingen plaats gehad, waarvan wij
den voorloopigeu uitslag later in ons
blad opnemen zullen.
Er is niemand, die er aan twijfelt,
of Poinearé zal als overwinnaar uit het
verkiezingsstrijdperk treden. De fin.
corr. der N. B. Ct. geeft hiervoor
twee redenen le het herstel van den
franc2e de vrees voor Duitschland.
Wat het eerste punt betreft, het
volgende
„De daling van den franc, welke
pistolen schietvaardig, want het kwam
hem voor, te oordeelen naar de wjjze
van loopen en de grootte der gestalte,
dal de persoon die voor hem uitging
niemand anders dan de slotenmaker
Carsten was.
Doch iatnsschen kon Festenrath zich
vergissen en er bestond een zeer een
voudig middel om zich te overtuigen,
of de slotenmaker zich soms om zijnent
wille hier bij de poort had bevonden.
De weg splitste zich de straat, die
naar rechts afboog, leidde langs Tils
huis naar het klooster, de breedste weg
liep recht door langs het huis van
Vliet. Toen de kapitein bemerkte,
dat zijn voorman het punt reeds ge
passeerd was, waar de weg naar het
klooster rechts afboog, sloeg hij juist
dezen laatsten weg in.
Inderdaad bleef de msn voor hem
een oogenblik stilstaan, alsof hij ten
zeerste verrast was door dez) manoeu
vre, Maar dat duurde slechts enkele
seconden, toen vervolgde hij zijn weg,
hoewel langzamer.
Festenrath liep gedurende eenige
minnten in dezelfde richting voort,
toen bleef ook hij stilstaan. Hjj hoorde
den voetstap van den man, dien hij
voor Carsten hield. Maar plotseling
hoorde hij niets meer en Carsten
scheen eveneens stil te staan on
te wachten. Dat was zeer ver
dacht en Festenrath wenschte zich
zelf geluk met zijn voorzichtigheid. Hij
was er van overtuigd, dat Carsten hem
zou volgen en hq keek daarom naar
een schuilhoek om. De nacht was, zoo
als reeds gezegd, zeer donker en een
diepe stilte heerschte in den ganschen.
omtrek zoodat het minste geruisch tot
op verren afstand waarneembaar was.
Festenrath sloop naar een gedeelte van
den weg, dat dcor een heg begrensd
werd. Achter deze heg verborg hij zich,
want het scheen hem nu toe, alsof hij
ook in een andere richting, n.l, nit de
richting van Tils huis, voetstappen
en stemmen meende te hooren en nog
wel twee bekende stemmen. Hier, op
dezen stikdonkeren avond, temidden
der grootste eenzaamheid, openlijk ver
scheidene personen het hoofd te bieden,
wier bedoelingen ten opzichte van hem
zeker niet tot de vriendelijkste behoor
den, zou meer dan roekeloos geweest
zijn. H(j mocht zijn leven pas op het
allerlaatste oogenblik in de waagschaal
stellen, indien alles op het spel stond
Van den linkerkant, waar Festen
rath den slotenmaker vermoedde, hoor
de hij niets. Van rechts echter naderden
de stemmen steeds meer en het waren
inderdaad Til en Vliet, die met elkan
der spraken. In hun gesprek was er
telkens sprake vsn een „hij" en hij
twijfelde er niet aan, dat hjj daarmee
zelf bedoeld werd.
„Het schijnt, dat hij vandaag laat
thuis zal komen, hij heeft daarover
met den knecht gesproken,* zeide Vliet.
„Welnu, zou het dan vannacht niet
mooi kunnen f* vroeg Til.
„Wij zouden den heelen avond moe
ten oppassen,' zeide de waard, „en
dat is vervelend. Philip staat op de
loer, dat weet ik 1"
Werd met Philip de slotenmaker
bedoeld
„Ja, ik hoorde daar al wat van,'
zeide Til. Hij heeft zeker zijn pistolen
wel weer bij zich P"
„Zonder deze gaat hjj nooit uit,'
antwoordde Vliet zacht, zooals ook
het geheele gesprek op gedempten toon
gevoerd werd. „Ik blijf er bij, het is
beter morgen. Dan kan het zonder eenig
lawaai geschieden, ver hier vandaan.
Als het hier mislukt, dan zijn we ver
raden."
„Ja, maar als hij ons de dragonders
op het dak stuurt P* zeide Til.
„Ik geef hem van te voren immers
een andere plaats op,« antwoordde
Vliet. „Hij kent de streek niet en weet
niet waar ik hem heen breng. Het is
dus het beBte morgen 1 Bij mjj in huis
mag het in geen geval gebeuren en
hier in de buurt zijn veel te veel hui
zen. Hij is een steike, resolute kerel
het zou ons niet gelukken, zonder dat
hjj zich krachtig verdedigde en alarm
maakte."
De laatste woorden stierven reeds
weg in de verte. Festenrath luisterde
met de meest gespannen opmerkzaam
heid, Als zjj Carsten ontmoetten en
van dezen vernamen, dat degeen, over
wien zij zoo juist gesproken hadden,
in de nabijheid was en hen misschien
beluisterd had wat dan Hij kon
wel haast met zekerheid aannemen,
dat zij gezamenlijk terug zouden keeren
om naar hem te zoeken. Hjj was niet
bang voor deze drie mannen, maar zij
konden nog meer vrienden in de buurt
hebben, en bovendien was immers iedere
mogelijkheid uitgesloten, om de bok
ruiters op hun bijeenkomsten te be
luisteren, wanneer hjj te voren open
lijk met Vliet deu strijd aanbond. Neen
hij kon toch dit waagstuk nu in
geen geval ondernemen I Vliet had hem
verraden en wilde hem in de val
lokken.
Doch deze gedachten zouden hem
later wel bezighouden I Het kwam er
nn in de eerste plaats op aan, een
ontmoeting met die mannen te ver
mijden en ze zoo mogelijk in den waan
te laten, dat zij zich vergist hadden,
dat hij op dit uur heelemaal niet hier
was geweest. Hij luisterde nog een
minuut lang. Diepe stilte heerschte
overal om hem heende drie mannen
die elkander nu al getroffen moesten
hebben, stonden dns eveneens op de
loer. Wat te beginnen
(Wordt vervolgdj.