Wonden
111 jaargang.
N\ 49,
Donderdag 24 J pril 19M
abonnement
Paschen zonder eieren.
FEUILLETON.
De Ondergang der
Bokruiters.
BUITENLAND.
Binnenland.
Prjja per kwartaal, in Goesr,f 2,
bniten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers cent.
Verschijnt: Maandag- Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Nasnil. Venüootscitap Goesche Conrnnt
ADVERTENT1ËN
van 5 regels f 1,20 elke rege
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers cent.
en Kleeuwens Ross' Drnkkerg- en Uitgeversbedrfli Advertentiën worden aangenomen
tot 13 nor voormiddag.
COURANT
Het Paaschcongres van de S.D.A.P.
heeft veel van zijn vroegeren glans
verloren.
Voorheen was het voor de socialisten
een grootsch feest. Een festijn waarop
Troeletra donderende redevoeringen
hield en waarschuwend met den wijs
vinger schudde. En dan glunderden de
congressisten, omdat Pieter Jelles het
weer eens zoo fijn had gezegd, en om
dat zij in de meening verkeerden dat
het kapitalisme nu toch heusch wel op
z'n laatBte beenen liep.
Die ouderwetsche congressen, daar
werden de aienscheu warm gemaakt
met daverende leuzen, daar heerschte
een stemming van onderlinge verbroe
dering, Troelstra verzoende zich ont
roerd met van der Goes en dan zong
mem met tranen in de oogen de Inter
nationale.
En dit jaar
Het was als een walmende kaars.
De groote attractie ontbrak.
Troelstra was ziek en kon dus niet
spreken.
Het was als een Paaschfeest zonder
eieren. Geen wonder dat de Amsterdam-
sche afdeelingen opmerkten dat de
congressen der Partij hoe langer hoe
onbelangrijker worden.
En waar warem de daverende leuzen?
Algemeen werd er naar gevraagd.
Maar Vliegen moest in z'n openings
rede bekennen dat ze er niet waren.
En hij kwam met twee wind-eieren:
bedrijfsorganisatie en socialisatie.
Maar voor deze lenzen is het prole
tariaat nog niet rijp. „Tn dit opzicht
hebben we een ontzaglijk stuk opvoe-
dingsarbeid voor den boeg," aldus
Vliegen. (Met het N.V.V. zal hiervoor
een instituut voor arbeidersontwikkeling
worden gesticht).
En om het weinig pakkende van de
lenzen voor zijn partijgenooten te ver
ontschuldigen, betoogde Vliegen dat
80, 40 jaar geleden leuzen als algemeen
kiesrecht en achturendag ook niet
pakten.
Toen we dit laatste lazen hebben
we ons de oogen nog eens uitgewreven.
„Acht uur zij onze arbeidsduur".
Dit is toch wel een woord dat van
den beginne af aan gelokt en gelonkt
heeft. Dat moest pakken. Dat begreep
iedereen terstond. Het is ondankbaar
van Vliegen dat hij de oude, beproefde
leuze, welke de partij zooveel winst
heeft doen behalen, thans verloochent.
De rede kwam overigens hierop neer:
we krijgen thans een periode, waarin
de lotsverbetering van de arbeiders
klasse op den achtergrond treedtmet
zoo noodig zelfs mateiieele opofferingen
moet naar de politieke macht worden
gestreefd en dan moet worden aange
stuurd op: bedrijfsorganisatie. Waar
mede Vliegen wel zal bedoelen wette
lijk geregelde medezeggenschap der
arbeiders in het bedrijfwat indertijd
door de practische partijgenooten Mas-
8ereeuw en prof. Bongers zoo fel ver
oordeeld is gewordeD.
Dus voorloopig geen dikbelegde
boterhammen, wél 'n goeie opvoeding
na het lichaam nu dus de geest,
en in de toekomstJa wat in de
toekomst
Een vorm van bedrijfsorganisatie die
ia de landen, waar hij werd ingevoerd,
38
EEN ZONDERLINGE HISTORIE
DOOS
A. MÜTZELBURG.
Carsten is daar binnen bij den
chirurg," fluisterde de waard.
„Zoo antwoordde Festenrath onver
schillig. „Nu, die zal me niet bijten
Meteen liep hij den waard voorbij
op de gang en klopte aan de deur van
Kirchhoff's spreekkamer.
Er volgde niet dadelijk antwoord en
Festenrath hoorde, hoe een schuifla
of ieta dergelijks werd gesloten, toen
vroeg een stem van binnen, wie of er
was. De kapitein noemde den naam
MeiBner en waarom hij kwam.
Oeh ik vraag n duizendmaal
excuus ik heb juist een patiënt
bij me 1" riep Kirchoff vanuit het
vertrek. „Maar gaat u een oogenblik
berucht (alleen in Rusland misschien
beroemd]) werd om z'n remmmde en 1
storende werking es i i sommige lauden
(b.v. Luxemburg) dan ook reeds weer
is afgeschaft.
Merkwaardig was ook de verdediging
van den voorzitter (Vliegen) van de
48.urige werkweek tegenover de
45-urige.
De 45-urige werkweek komt" niet
voor ia het Partij-programma.
„In alle landen waar men even hard
heeft gestreden voor den 8-urigen
werkdag, is men gekomen tot een
48-urige werkweek. Nergens ter wereld
heeft men een 45-unge werkweek.
Het zou dwsasheid zijn om nu vol te
houden en te zeggen „maar in Neder
land moeten we toch de 45-urige
werkweek hebben", zoo sprak de heer
Vliegen.
Ja, waarom heeft men dat indertijd
dan niet direct gezegd. Waarom minister
Aalberse niet toegeroepen man je bent
te royaal
Waarom dan die dwaasheid in ons
land een tijdlang toen men het toch
ook nergens elders deed de 45 urige
werkweek ingevoerd en een enorme
schade veroorzaakt
Dat wist men toch indertijd ook wel
dat ons land al een en nog wel in
malaise-lijd zich met de luxe van een
45-urige werkweek kon permitteeieu
Men heeft het toen niet durven
zeggen en gezwegen ais moffen. Blijk
baar warea de Novemberdagen 1918
de S.D.A.P.-leiders naar het hoofd
En thans wordt ook de 45-urige
werkweek ve:loochend, die destijds als
buit den kiezers triomfantelijk voorden
neus werd gehouden.
Zal het straks ook niet zoo gaan met
de bedrijfsorganisatie
De ondervinding in het buitenland
heeft aaDgetoond dat ook dit een windei
is. En wanneer dit eenmaal doordringt
ook tot Vliegen c.s. zal hij het zeker
niet gelegd willen hebben.
Een paar daagjes rust.
De Paaschvacantie doet zich Datuur-
lijk ook gelden op het terrein der
buiteulandsche polititk. De staatslieden
nemen rusten bijgevolg is het
wereldgebeuren rustig.
Nog steeds staat het rapport der
deskundigen in het middelpunt der
belangstelling.
De commissie van herstel heeft be
sloten
le. acte te Demen van het antwoord
van Duitschland, waarbjj dit zich aan
sluit bij de conclusies der deskundigen
2e. binnen de gtens van haar bevoegd
heid de conclusies dier rapporten goed
te keuren en de methoden ervan te
aanvaarden3e. ze officieel te over
handigen aan de betrokken regeeringen
en hun de conclusies, waartoe zij bevoegd
zijn, aan te raden, ten einde het vol
ledig effect van die voorstellen te ver
haasten 4e. aan Duitschland te ver
zoeken, haar binnen den allerkortsten
tijd ontwerpen van wetten en besluiten
voor te leggen, waardoor een volledige
uitvoering der planneD wordt gewaar
borgd en zijn vertegenwoordigers aan
binnen hier tegenover in mijn biblio
theek. Ik kom dadelijk I"
Festenrath wilde vertrekken en later
eens terugkomen. Maar het meisje
verscheen al, opende aan den anderen
kant van de gang een deur en liet
den kapitein, die het pak van den
jongen, die buiten stond te wichten,
had overgenomen, in een vertrek bin-
nengaan, dat slechts één venster telde.
De bibliotheek bevatte enorm veel
boeken van allerlei grootte en formaat
en Festenrath, die een groot liefhebber
van oude boeken was, ontdekte ver
scheidene titels van tal van waardevolle
werken. Na de werken op medisch
gebied, waren hoeken over geschiedenis,
scheikunde en plantkunde het talrijkst
vertegenwoordigd. Ook nieuwere wer
ken, reisbeschrijvingen,Fransche, Engel-
sche en Duitsche literatuur ontbraken
niet. Voor een eenvoudigen chirurg
op bet platte land was zulk een
bibliotheek een buitengewone zeld
zaamheid 1
De titel van een heel groot werk
trok Festenrath's aandacht. Het was
een van die oude tooverboeken, dat
te wijzen in de commissies en organi
satie van de spoorwegen en voor de
hypotheek op de nijverheid.
Het woord is dus nu aan de ge
allieerde regieringen. Tot dusverre is
alles op rolletjes gegaan, al schuilen
er wel een psar addertjes onder het
gras.
Duitschland wil de drukkende lasten
niet op de schouders nemen, indien
het niet tevens in 't bezit komt van
de souvereine rechten in het politieke
gebied en voorts wil het, evenals trou
wens Engeland, het rapport der des
kundigen in z'n geheel behandelen en
niet, zooals Frankrijk wil, gesplitst.
De Duitsche rijkspresident, de heer
Marx, heeft het standpurt der regee
ring ten opzichte van het Roer- en
Rijngebied nog nader toegelicht en o.m.
„Volgens de herhaalde verklaringen
van den FraDScben minister-president
streeft de militaire bezetting geen ander
doel na dan de beveiliging van het
werk van de vreedzame ingenieurs,
commissie eu de verzekering van de
exploitatie van het productieve pand.
Dit heele begrip van productief pand
is door de memorie der deskundigen
komen te vervallen in plaats van het
Rijn- en Roergebied als vergoedings
provincie eiscken de deskundigen al-
gemeene panden, welker aanvaarding
Rijn en Roer moeten bevrijden van den
last, welke thans op hen drukt."
Het schijnt dat Frankrijk or toch
ook over gaat denken om de Roer
bezetting op te geveD.
Havas meldt uit Parijs:
Frankrijk wil, vóér het de pressie
middelen, waarover het thans tegenover
Duitschland beschikt, prijsgeeft, een
overeenkomst met de boudgenooten
nopens de sancties tegenover Duitsch
land treffen, wanneer dit land in ge
breke mocht blijven om ook de nieuwe
voorwaarden na te komeu.
Revue.
Een algemeene vergadering van
de werfarbeiders en machinisten te
Southampton heeft met nagenoeg alge
meene stemmen besloten het werk
Woensdag te hervatten.
Te Londen is, 64 jaar oud, de
ook in ons land bekende schrijfster
Marie Corelli overleden. Te Pittsburg
(Amerika) is, eveneens 64 jaar oud, de
beroemde Italiaansche tooneelspeelster
Eleanore Duse overleden.
veroorzaakt door branden, snijden of
stooten, moeten dadelijk met Akker's
Kloosterbalsem behandeld worden. Deze
voortreffelijke balsem is niet alleen
bloedstelpend en pijnstillend, maar zijn
zuiverende en antiseptische werking
voorkomt zweren, terwijl zijn genees
kracht verrassend is. Zorg steeds Akker's
Kloosterbalsem in huis te hebben, het
'tan U dagelijks te pas komen.
waarschijnlijk geschreven was door den
bekenden Franschen toekomstvoorspel
ler Nostredame. Hij klapte het boek
open op een plaats, die blijkbaar veel
gelezen werd en Festenrath zag een
ouderwetsche teekening, een knaap
voorstellende, die met gevouwen handen
op een taf si knielde en rendom hem
een aan.al eveneens geknielde mannen.
Aan den linkerkant bevond zich de
tekst, die bij deze teekeniDg behoorde
en Festenrath las de woorden„In
naam van dea drieëenigen, almachti-
gen God, die gebiedt over goeden en
kwaden, bezweer ik u, Uriel, te ver
schijnen, u naar ons toe te buigen,
ons een teeken te geven en uw ge
trouwe dienaren ter wille te zijn, die
u in geknielde houding wachten zoo-
als ik
Festenrath voelde een rilling door
zijn leden gaan. Hij las niet verder. De
woorden vaa den stervenden knaap
leefden nog te zeer in zijn herinnering
Hij kiapte het boek dicht en zette het
op zijn plaats.
Direct daarop opende Kirchhoff de
deur, kwam hem met een voorkomende
Verpachtingen en verkoopingen.
Ingediend is de memorie van ant
woord op het voorloo dg verslag der
Tweede Kamer betreffende het wets
ontwerp regeling omtrent het dragen
der kosten van openbare verpachtingen
ea het uitlooven van premiëu bij open
bare verkoopingen en verpachtingen.
De memorie is vergezeld van een
iiita van wijziging, die bepaalt dat het
stiijkgeld alleen voor openbare ver
koopingen en niet voor .openbare ver
pachtingen toelaatbaar blijft.
Wijziging Leerplichtwet en Lager-
onderwijswet 1920.
Verschenen is de memorie van ant
woord op het voorloopig verslag be
treffende het wetsontwerp tot wijziging
van de Leerplichtwet en van de Lager-
onderwijswet 1920.
In 'de lijn der technische herziening
van 1923 zal worden voortgegaan en
in verband daarmede het instituut der
hulponderwijzeressen door dat der assis
tenten worden vervangen.
De regeering is van meening, dat,
indien dit wetsontwerp ongewijzigd tot
stand komt, en daarnevens op de onder
ijzerssalarissen een bezuiniging wordt
toegepast in dezelfde verhouding als
voor de rijksambtenaren in het voor
nemen ligt n.l. v»d */6 ten
aanzien van het lager onderwijs verder
volstaan kan worden met een bezuini
ging op de kosten van de opleiding
en de examens en op die van het
schooltoezicht. (Het aantal wettelijk
verplichte leerkrachten is thans ge
stegen tot pl.m. 38400, waarvoor aan
salarissen ruim 91 millioen gulden
s jaars wordt besteed.)
De minister is bereid den maatregel
betreffende verhooging van den toe-
lalingsleeftijd geheel achterwege te laten,
indien de daarmede beoogde bezuini
ging op andere wijze wordt verkregen,
De minister meent daarin geslaagd
te zijn. Hij heeft gemeend, de nood,
zakelijke bezuiniging in slechts twee
maatregelen te moeten vinden n.l
terugkeer tot den zes-jarigen leerplicht
en vergoeding uit 's rijks kas van niet
meer dan één onderwijzer per 48 leer
lingen. Beide maatregelen zullen met
het jaar 1930 automatisch vervallen.
In den tnsschentijd zal beslist knnnen
worden, of gelijke of andere bezuini
gingsmaatregelen dan nog verder noo
dig zijn.
Behouden blijft de algemeene ver
plichting voor de gemeente- en school
besturen om de scholen op het zevende
leerjaar in te richten. Daar aldus ge
legenheid blijft geboden om, ook al
strekt de leerverplichting zich in som
mige gevallen niet zoover uit, aanslui
tend lager onderwijs in het zevende
leerjaar te genieten, is tegemoet gekomen
aan het bezwaar van hen, die de aan
sluiting met den leeftijd, waarop volgens
de Arbeidswet arbeid in fabrieken en
werkplaatsen mag worden verricht, ver
broken achten. Bij de vraag, op welke
wijze de sterkte van het onderwijzend
personeel moet worden verminderd, kan
het oog niet worden gesloten voor het
feit, dat de vrij aanzienlijke stijging
van het aantal onderwijzers mede het
gevolg is van het splitsen van bestaande
scholen. Die splitsing wordt niet alleen
door de wet niet verhinderd, maar
veeleer vergemakkelijkt door dat voor
één flink bevolkte school minder onder
wijzers worden gevorderd en door het
rijk bekostigd dan voor 2 of 3 kleine
schooltjes met een gezamenlijke bevol
king ongeveer gelijk aan eerstbedoelde
school. Het splitsen van scholen, ten
einde een grooter aantal onderwijzers
aan het rijk in rekening te kunnen
brengen, kan worden voorkomen, indien
voor de opklimming van het getal
wettelijk verplichte onderwijzers een
voor alle scholen van dezelfde soort
gelijk aantal leerlingen wordt vast
gesteld.
Ter bereiking van de beoogde be
sparing zal dit aantal voor de scholen
voor gewoon lager onderwijs op 48 en
voor de scholen voor uitgebreid lager
onderwijs op 30 moeten worden be
paald.
vriendelijkheid tegemoet en reikte hem
de hand.
„Gaat u maar mee naar mijn spreek
kamer," zeide hij. De slotenmaker Car
sten is bij mij. Hij heeft jicht in zijn
schouder en ik onderzocht hem juist,
Hij is een aanzienlijk man, dien u mis
schien ook nog tot klant kunt krijgen,
Festenrath verontschuldigde zich nog
maals wegens zijn ongelegen komst en
volgde toen den ehirnrg naar zijn
kamer, waar hij Carsten aantrof,
een groote, forsche man, met een gunstig
voorkomen, van wien den kapitein niets
anders opviel dan de scherpe, onder
zoekende blik, waarmee hij door hem
werd ontvangen.
„Een kennis van den heer Bokel-
manD," zeide Kirchhoff tot Carsten.
„Een linnenhandelaar uit Westfalen
dezelfde, die, zooals ik u al ver
telde, Carsten, met Bokelmann den
dief wilde grijpen en daarbij gewond
werd."
Festenrath stalde zijn geheelen voor
raad uit en een tijdlang waren de
mannen verdiept in het bewonderen en
onderzoeken der stalen.
In de Dinsdag gehouden conferentie
tusschen de dir. der Ned. Spoorwegen
en de vertegenwoordigers der vijf per-
soneel-organisaties verklaarde de directie
zich bereid mede te werken aan de
instelling van een personeelraad.
De directie heeft geen bezwaar om
wijzigingen in de loonkringen te regelen
in overleg met de organisaties. Z|j
weigerde echter wijziging te brengen
in de minima der nieuwe loonschalen,
maar was wel bereid om het minimum
salaris voor een klerk te bepalen op
f 1050 in de eerste loonklasse. Voorts
werd het minimum van een leerling
klerk bepaald op f 900 en dat van een
aspirant-opzichter en aspirant-werk
tuigkundig ambtenaar ran f1400 op
f 1500.
Het Nationaal Sportpaleis te
Amsterdam.
Het Nationaal Sportpaleis heeft nu
ook in de hoofdstad haar eerste open
bare trekking in het feestgebouw
Bellevue gehouden. Tot nog toe waren
in Den Haag, Leiden, Utrecht, Haarlem,
Groningen en verschillende provincie
steden trekkingen gehouden.
Conflict textielindustrie.
Nu de bemoeiingen van den rijks
bemiddelaar, den heer v. IJsselstein,
niet tot een direct resultaat hebben
eid, is op een te Hengelo (O.) ge-
honden algemeene vergadering van
ongeorganiseerde meerderjarige uitge
stotenen met bijna algemeene stemmen
(zes tegen) besloten, het Centraal Comité
te machtigen datgene te doen, wat
noodig was om het conflict zooveel
mogelijk te bekorten. Er zal een alge
meene petitie worden gericht nit de
geheele Twentsche bevolking om een
spoedig en eerlijk einde aan de uit
sluiting te kr|jgen. Een spoed conferentie
is aangevraagd met de commissie uit
de Twentsche fabrikantenvereeniging,
om door gemeenschappelijk overleg tot
een minnelijke schikking in dit geschil
te geraken.
Mr. dr. E. van Ketwich Verschuur t
Te Groningen is Zaterdag plotseling
overleden de heer mr. dr. E. van
Ketwich Verschuur, burgemeester aldaar.
De heer Van Ketwich Verschuur
werd 18 Februari 1879 te Zwolle ge
boren. Hjj voltooide zijn universitaire
studiën en promoveerde er in 1902 tot
Kirchhoff vond alles voortreffelijk
en zeer billijk en gaf Festenrath een
belangrijke bestelling op. Ook Carsten
droeg hem een kleine order op en
vertrok daarna.
„U moet ook mijn toekomstige
schoonmoeder, mevrouw Riedenbnrg,
de stalen laten zien," zeide de chirurg.
„Let n dan maar goed op, wat het
meest in haar smaak valt. Ik zal dan
daarvan bestellen."
Festenrath pakte zijn collectie weer
bij elkaar en nam Kirchhoff's uitnoo-
diging, om b|j hem het ontbijt te ge
bruiken, niet aan, met de woorden,
dat h|j nooit gewoon was te ontbijten,
daar dit hem zijn eetlust voor een
middagmaaltijd benam. De chirurg
vertelde toen, dat hij na direct naar
Vliet moest, wiens koe ziek was ge
worden.
„Men moet hier van alle markten
thuis zijn 1" riep h|j lachend uit. „Zelfs
voor paardendokter moet ik spelen en
zieke honden en katten genezen. Maar
de menschen zijn er eenmaal aan ge
woon, zoodat ik hnn ook niets weiger I"
{Wordt vervolgd].
