Piep in
uw huid
N°. 47.
Donderdag 17 April 19£4
lil jaargang
BUITENLAND.
Financieele Berichten.
School en Kerk.
STADSNIEUWS
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
bniten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers cent.
VerschijntMaandag- Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naaml. Vennootschap Goesche Courant
A DVERTENT1ËN
van 1 regels f 1,20 elke rege
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 6 cent.
en Rleenwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf Advertentiën worden aangenomen
tot 13 uur voormiddag.
COURANT
Wegens het Paaschfeest zal de
Goesche Courant Maandag 21 April a.s.
niet verschijnen.
terwijl het Vrijdagnummer vóór Paschen
zal uitkomen
Zaterdagmorgen vóór 12 uur.
Engeland en Rusland-
Te Londen zijn onderhandelingen
begonnen tnssohen vertegenwoordigers
der Engelsche en Russische regeering,
welke door Mac Donald met een
vriendelijk speechje geopend zijn,
waarin hjj een openhartige beraadslaging
verzocht en er op wees, dat Engeland
een krachtige steun kan zijn voor den
wederopbouw van Rnsland.
De beraadslaginge tusschen beide
partijen zijn niet openbaar, wat van
tegenstanders der geheime diplomatie
wel eenigszins te verwonderen is. Maar
wellicht zijn de bolsjewieken voor een
optreden in 't openbaar nog niet ge
civiliseerd genoeg Of 'iggen er onder
de te behandelen punten voetangels
en klemmen Wij vermelden van het
rijke menu
De Russische oorlogsschuld aan
Engeland (ongeveer 600 millioen pdst.);
particuliere vorderingen van Britsche
crediteuren (ongeveer 186 millioen
pdst)vergoeding voor in Rusland
verbeurdverklaarde Britsche eigendom
men de Sowjet-Russische vordering
op Engeland, waartoe behoort een
eisch tot vergoeding van schade, door
anti-bolsjewieksche legers, die den steun
van de geallieerden hadden, in Rnsland
aangerichtonderhandelingen over
Britsche credieten van naar raming
ISO millioen p.st. om den Russischen
handel weer op de been te helpen en
zoodoende herleving van den Engelsch-
Russischen handel te bevorderende
houding van Sowjet-Rusland tegenover
vddr den oorlog gesloten tractaten de
kwestie van nieuwe grenzen die na den
oorlog zijn afgebakend bolsjewieksche
propaganda in Britsch gebied de door
Engeland gewenscbte toetreding van
Sowjet-Rusland tot den Volkenbond
enz.
De Engelsche bankiers, ongerust over
de voortvarendheid van Mac Donald
hebben hieraan nog toegevoegdten
eersteinvoering in Rusland van een
behoorlijk burgerlijk wetboek, onafhan
kelijke gerechtshoven en onschendbaar
heid van particuliere contracten ten
tweedegarantie dat in de toekomst
particuliere eigendom onder alle om
standigheden vrij van confiscatie door
den Staat zal zijn ten derde dat de
regeering zich niet bemoeien zal met
bankiers, industrieelen en kooplieden
in Eogeland en particulieren of parti
culiere instellingen in Rusland.
De Daily Herald protesteert hier
tegen hevig. Zij betoogt, dat de drie
laatste voorwaarden ook door de Brit
sche regeering nooit aanvaard zouden
kunnen worden en dal de bankiers de
geborneerde politiek voeren, die Enge
land voorgoed de Rnssiiche markt dreigt
te doen verliezen.
Revue.
fn Denemarken zijn de verkie
zingen geëindigd in een overwinning
der socialistische en radicale partijen.
Aan Staunting, den leider der soc.-
dem., is de vorming van een kabinet
opgedragen.
De in Griekenland gehouden
volksstemming over de vraag republiek
of monarchie is tegen het koningschap
uitgevallen. De republikeinen hebben
een meerderheid van 70 pet. behaald.
Koendoriotis, de regent, is tot voor-
loopig president benoemd.
De Duitsche regeering zal zich
in principe vereenigen met de rapporten
der deskundigen.
De besprekingen der indnstrieelen
in het Roergebied en de Fransche groep
van industrieelen (de Micum) zijn tot
een goed einde gebracht,
De ten uitvoerlegging van het
vonnis der Russische hoogleeraren
(waarvan een drietal door de bolsjewis.
tische rechtbank te Kief ter dood was
veroordeeld) is uitgesteld. Het opperste
gerechtshof heeft de stukken opgevraagd.
Het Amerikaansche Huis van
Afgevaardigden heeft het wetsontwerp
op de immigratie aangenomen. Dit be
paalt, dat per jaar voor iedere natio
naliteit een aantal immigranten in de
Ver. Staten zal worien toegelaten, dat
overeenkomt met 2 pet. van het aan
tal buitenlanders dier nationaliteit, die
bij de volkstelling van 1890 in de
Republiek bleken aanwezig te zijn
(Dus niet 2 pet. van het totale be
volkingsaantal, zjoals abusievelijk werd
gemeld.)
De handhaving van oneen
Mr. dr. W. M. Westerman behoort
blijkens een zeer uitvoerig artikel in
het jongste nummer van de H. P.
ileldOp het hellend vlak, Zal de
Gulden handhaven blijkbaar niet tot
„de optimisten, die meenen, dat het
met onze staatsfinanciën en ons ruil
middel nog niet zoo slecht staat en
dat de crttiek van een aantal onzer
economisten allerminst vrij van over
drijving mag worden geacht,"
Hij schrijft
Wat ik wel zie, is een tragisch
gemis aan inzicht in den algemeenen
economischen toestand bij wetgever en
regeerder, een bewust de oogen sluiten
voor de wanhopige worsteling om
afzetgebieden en toekomstmogelijkheden,
waarin ons bedrijfsleven gewikkeld is
en een even onbegrijpelijke als be
treurenswaardige bestendiging der amb
tenaren-indigestie, waaraan ons volks
lichaam sinds jaar en dag lijdt. Wat
ik wel zie is een gefundeerde staats
schuld van ongeveer 2700 millioen
galden, een vlottende schuld van tegen
de 600 millioen gulden tegenover een
totaal volksvermogen van nauwelijks
12 milliard. Wat ik wel zie is een
dollarkoers die zich met onaaagename
hardnekkigheid inde buurt van 2,70
beweegt en een internationaal baisse
element, dat na het tijdelijk mislukte
offensief tegen den franc op zoek is
naar nieuwe, liefst minder krachtige
slachtoffers. Ik weet, dat dit alles in
hooge mate pessimistisch klinkt. En
ik verwacht niet anders daD dat velen
in den algemeenen toestand geen aan
leiding zullen kunnen vinden, hetwelk
een dergelijk pessimisme rechtvaardigt.
Zoolang de misère nog niet uit alle
deuren en vensters naar buiten kijkt,
geeft men er doorgaans de voorkeur
aan struisvogelpolitiek te voeren en
wanneer de profetie eenmaal bewaarheid
wordt, is het te laat.
Geref.
Beroepen te Ridderkerk ds. J. Vreug-
denhil te Borssele.
Het kerk-oproer in a-Gravenpolder
De heftigheid der gemoederen in de
Nederdnitsch Gereformeerde Gemeente
(Staatkundig Ger. partij) te 's Graven
polder, die op Zondag 10 Febr. haast
tot een vechtpartij leidde, is, naar de
M. C. meldt, nog lang niet gestild.
Een gedeelte der lidmaten schaart zich
om den onderling L. Hoekman en tegen
ds. van de Garde en alles wordt gedaan
om laatstgenoemde er uit te werken
De zittenden C. Goud (ouderling) en
Johs, de Koster (diaken) echter stellen
zich hiertegen met alle kracht teweer.
Het gevolg is, dat zich telkens strub
belingen voordoen. Zoo bezochten vele
kinderen niet meer de catechisatie
geleid door ouderling Goud. Dienten
gevolge werden een 15 tal leden ge
censureerd. De classisvergadering te Oos-
terland stelde L. Hoekman en de zijnen
in't ongelijk en gelastte diens afzetting.
Als gevolg hiervan werd tegen Vrij
dagavond 11 April des avonds 5 uur
(o. t.) een verkiezing in 't kerkgebouw
uitgeschreven ter benoeming van een
ouderling en een diaken wegens perio
dieke aftreding van de heeren Goud
en de Koster (wat een onwaarheid is/
Dit manifest was geteekend /namens
de Commissie" en ging uit van de
Hoekmanpartij, die in den heer D,
Joziasse mede een steunpilaar schijnt
te vinden en die zich tot rechtskundig
adviseur koos mr. den Hartog uit Ber
gen op Zoom. Aangezien de „zittenden"
weigerden de sleutels der kerk af te
geven had de politie maatregelen ge
troffen
De opposante-leden allen aanhangers
van ds. Kersten, die u b. in z'n
Banier schreef, niets met deze zaak
«.van doen" te hebben wisten, niette-
staande ze geen sleutel hadden toch
in de kerk te komen. De namen dier
allen werden door de politie genoteerd.
Met belangstelling ziet men te 's Gra
venpolder den afloop dezer h.fiige be-
wegiog, die de goederen zoo zeer tegen
elkaar opstookt, tegemoet, daar men
meent, dat de uitslag dezer verkiezing
toch onwettig zou zijn.
bindt Akker's Kloosterbaisem den strijd
aan met rheumatiek en spierpijn. Hee*'-
Jijk wrijfmidde), zet bet zijn verzachtende
zuiverende en genezende werking voort
tot de kwaal overwonnen is. Door ieder
gebruiker geprezen bij brand- en snij—
wonden, winterhanden en -voeten en
alle huidaandoeningen.
Collecte.
Zooais uit een advertentie in dit
nummer blijkt, zal vanwege de Ver-
eeniging ter Bestrijding van de Tuber
culose in de Graf. Vakken in Nederland
(afd. Gees) met toestemming van B.
en W. een collecte worden gehouden,
ter bestrijding van dsze gevreesde
kle, die helaas in de Grafische
Vakken zoo veelvuldig voorkomt. Waar
deze vereeniging haar zware taak nog
hoopt uit te breiden, door het in be
handeling nemen van tuberculeuse vro'i
wen en kinderen, bevelen wij deze
collecte gaarne bij onze lezers aan.
Veemarkt.
Ter veemarkt van 15 April 1924
waren aangevoerd 75 biggen, 1 schaap
en 2 lammeren.
R.L.W.S.
Met ingang van 16 dezer is be
noemd tot lid van de commissie van
toezicht op de Rijkslandbouwwinter
school te Goes A. J. van Nieuwen-
huyzen te Steenbergen (Mariahoeve).
Kring W. Zuid-Beveland der Z.L.M.
Dinsdagmiddag had in het Schutters
hof alhier, een alg. verg. plaats van
bovengenoemden kring, onder voor
zitterschap van dhr. D, W. Lindenbergh,
's Heer Arendskerke. De voorz. deelt
mede dat de onderlinge slachtveever
zekering loopende is. De bemoeiingen
i.z. het 8nikerbieten-proefveld zijn voor
den kring afgeloopen. De secr. doet
hierna mededeeling van de ing. stnkken.
Spr. deelt mede dat de Goesche boter-
noteering voorloopig blijft gehandhaafd,
Dhr, Zwagerman heeft de bezwaren
van het kringbestuur toegegeven. Bij
invoering der Middelbnrgsche noteering
zou n.l. alhier zooveel fabrieksboter
worden ingevoerd, dat gevreesd wordt
dat de boerenboter niet voldoende zou
kunnen worden afgezet.
Dhr. Zandte, KloetiDge, meent dat
de goede boter wel eens in prijs ge
drukt wordt door minderwaardige boter,
De voorz. zegt dat de marktzetters
hiermede rekening houden en dit zoo
veel mogelijk tegengaan. Het jaarver
slag van den secr., dhr. J. M. v. Bommel
van Vloten, wordt voor kennisgeving
aangenomen. Uit de rekening 1923
blijkt dat de ontvangsten bedroegen
f1897,281/,, de uitgaven f 652,69 en
het batig slot f 744,59 (vorig jaar
f 870,367a).
De voorz. zegt dat de oorzaak van
de vermindering van het batig saldo
is gelegen in de demonstratie aard
appelrooier.
Het bestuur werd gemachtigd tot
het betalen van verschillende bijdragen
en contributiën (in totaal f 110) en
tot het organiseeren van cursussen.
Tot lid van het bestuur werd bij
acclamatie herbenoemd dhr. J, M. v.
Bommel v, Vloten.
Het bestuur is in overleg met het
gemeentebestuur van Goes getreden,
teneinde te trachten een voorjaars- en
een najaars.paardenmarkt te organi
seeren. Medewerking van den kring
Oostelijk Zuid-Bev. zal worden ver
zocht. De voorz. licht nog toe dat. ook
de Juui-markt blijft gehandhaafd, deze
gaat n.l. uit van de sociëteit.
Hierna houdt de heer D. W. Lin
denbergh een inleiding over
De plannen van de P. Z. E. M. tot
electrificeering van de middengroep.
Inmiddels zijn ter vergadering ge
komen vertegenwoordigers van het ge
meenlebestuur van Goes en van ver»
schillende andere Bevelandsche gemeen
ten en van polderbesturen, voorts
eenige leden van de Prov, Stalen en
andere utoriteiten.
Dhr. Lindenbergh begint met de
aanwezigen welkom te heeten. De
commissaris der Koningin heeft kennis
geving van verhindering gezonden,
evenals o.a. dhrn. W. Kakebeeke, D.
D. v. d. Bout en dr. J.W.Jenny Weyer-
man. Spr. memoreert de vergadering
drie weken geleden alhier gehouden,
op initiatief van de beide midden-
standsvereenigingen te Goes. Ook voor
den landbouw is de electrificalie van
groot belang, vandaar dat ook de kring
W.-Z.-Beveland deze kwestie wel eens
behandeld wilde zien.
Spr. zegt voorstander te zijn van de
plannen der P.Z.E.M. i.z. electrificatie
der middengroep, welke in de Staten
niet al te vriendelijk zijn ontvangen,
immers aan Ged. Staten is verzocht
ook nog eens alle andere mogelijkheden
onder de oogen te zien. Ok buiten de
prov. Staten heeft men de plaDnen
afgekeurd, maar spr. meent dat men
dan met betere plannen moet komen
en merkt op dat bestrijding van groote
openbare plannen niet bevorderlijk is
voor de spoedige uitvoering daarvan.
In 1917 besloten de Staten om de
provincie van electriciteit te voorzien
en werd een N.V. opgericht. In Z.
Vlaanderen is de electrificatie tot stand
gekomen, maar de malaise heeft ver
deren voortgang tegengewerkt. Het
electrificeeren van het platteland is niet
zoo gemakkelijk als geen centrale be
staat en een groot kapitaal noodig is.
Daarom wilde men voor de midden
groep profijt trekken van de centrale
te Vlissingen, eigendom van de Bel
gische Société. Aankoop der centrale
werd door de Staten afgestemd, maar
voorloopige plannen met de Société
werden gemaakt. Volgens deze verbond
zich de Société om voor 36 cent per
K.W.U. voor licht, overal electriciteit
te brengen op het platteland van Wal
cheren en op N. en Z. Beveland be
westen het kanaal.
Ged. Staten wilden echter een prijs
van 45 cent, waarvan dan 8 cent afge
staan moest worden tot spoediger del
ging van het renteloos voorschot. Voor
kracht en groot gebruik zon van 226
cent per K.W.U, worden gerekend.
De provincie zon d.1. hoogspannings
net en transformatoren bekostigen (IJ
millioen).
De Snciété zou haar Centrale ver
bouwen (kosten f 190000), voorts zou
zij laagspanningsnetten bouwen, waar
voor f 700000 geleend moest worden,
De provincie zou hiervoor geen gelden
toestaan De prov. zou bij winst, de
helft daarvan krijgen. De Société ging
hiermee accoord maar wilde wegens de
verhooging tot 45 cent per K. W. U.
een garantie voor het geschatte gebruik.
Spr, vergelijkt hierna den prijs van 45
cent per K. W. U. voor licht met
eenige andere provincies. In Groningen
is b.v. het enkel tarief 4045 cent,
in Friesland 6065 cent, in N.-Bra
bant 4570 cent, in Middelburg 27
cent en in Vlissingen 82 cent, alles
per IC. W. U.
Den prijs van 45 cent acht spr. niet be
zwaarlijk. Met gemeentegrenzen behoeft
geen rekening te worden gehouden.
Voor afgelegen boerderijen zou voor het
miaimum-stroomgebruik f5 per H.A.
garantie berekend worden. Door Ged.
Staten werd een garantie voor min.
gebrnik gedacht, van iedere gemeente
voor zich zelf.
Voor het le jaar is een verbruik
vau 229.000 K. W. U. berekend,
(waarvan voor licht 140.000). Na 8
jaar 1 millioen.
Een en ander kost de prov. in totaal
1.5 millioen kapitaal, plus 2.7 millioen
rente. Na 40 jaar zou alles afgelost
zijn en zou de toeslag van 8 cent per
K. W. U. kunnen vervallen.
Oostelijk Z -Beveland blijft voorloo
pig buiten beschouwing, omdat daar
de Mabeg concessie heeft voor licht.
Eerst als het overige gedeelte der
middengroep van electriciteit is voor
zien, zouden onderhandelingen over
den afkoop dezer concessie gevoerd
moeten worden.
Wat het contract met de Société
betreft, acht spr. medezeggenschap der
Staten voldoende en der gemeenten
ovetbodig.
Spr. merkt nog op dat de Société
een energieke organisatie is, die haar
contracten met Middelburg en Vlis
singen trouw nakomt. Misschien ware
een Nederiandsch lichaam wensche-
lijker.
Spr. wijst er op, dat de gemeenten
geen enkel risico dragen, wél de pro
vincie, die ook toezicht houdt.
Over een eigen nieuwe centrale
lmden de rapporten ongunstigook
vanuit de centrale te Westdorpe is
electrificatie niet rendeerend (o.a. van
wege de kabels door de Schelde.)
De voorziening vanuit Brabant
(P.N.E.M.) voor de geheele midden
groep (behalve Middelburg en Vlissin
gen) zou 64 millioen aan de provincie
kosten, terwjjl de gemeenten laagspan
ningsnetten moeten bouwen. Bij voor
ziening alleen der Bevelanden vanuit
Brabant zouden de gemeenten ook zelf
moeten distribueeren. Een prijs van
60 cent per K.W.U. acht spr. hierbij
waarschijnlijk. Ook voor de provincie
zon deze wijze niet voordeelig zjjn,
doch groote offers vragen.
Spr. komt daarna tot het plan van
dr. Jenny Weyerman dat tegen dat
der P.Z.E.M. is aangevoerd. De ge.
meenten zouden een N.V. vormen en
leveren door de P.N.E.M. tegen 55
h 60 cent per K.W.U. voor licht en
80 cent voor kracht. De N.V. zon
fin. steun van de provincie vragen.
Spr. merkt op dat dan ook de provincie
voorwaarden zal stellen. De vergelijking
met Haarlemmermeer met z'n regel
matige wegenverdeeling gaat niet op.
Het geschatte verbruik wordt door de
deskundigen o.a. op grond van het
verbruik in Z. Vlaanderen, -te hoog
geacht. De gemeenten hebben nie
alleen voor zichzelf maar ook voor
andere gemeenten garantie te dragen.
Dr. J. Weyerman vond zijn plan het
beste, daar is niets tegen. Maar spr.
acht het koopen van stroom tegen 60
cent, terwijl men dien voor 45 cent,kan
krijgen, in onzen malaisetijd nogal
bedenkelijk. Spr. vond de meening van
dr. Verhoeckxs dat aansluiting bij
Brabant het meest verkieslijk is, uog
al oppervlakkig, daar hij geen cijfers
had. Inmiddels moet het onderzoek
zoowel vanwege de prov. als door de
gemeenten worden voortgezet. Spr. ziet
voor de ver. van burgemeesters en
secretarissen hier een mooie taak weg
gelegd.
Spr. zegt dat de commissaris der
Koningin hem gemachtigd heeft te
verklaren dat op 30 April (in verband
met de verg. der Waterleiding Mij Z.
Beveland zal getracht worden dezen
datum veranderd te krijgen 1 in het
gouvernementsgebouw eeu vergadering
van afgevaardigden van gemeente- en
polderbesturen zal worden gehouden,
waar zij hun wenschen i.z. de electri
ficatie kunnen kenbaar maken. Met het
oog op deze bijeenkomst acht spr.
debat ongewenscht.
Spr. eindigt zijn rede onder applaus
en geeft het woord aan Ir. Everwyjn
van de P.Z.E.M. die eenige mededee-
lingen doen zal over de toepassing van
electriciteit voor licht en kracht, in het
landbouwbedrijf speciaal. Spr. stelt
electriciteit tegenover petroleum en
wijst er op dat bij electrieiteit praktisch
gesproken geen brandgevaar bestaat
(wat van voordeel is o.a. bij de ver
zekeringspremie). Voorts noemt spr. de
groote differentiatie der lampen. Wat de
kracht betreft wjjst spr. op de lichte
en compacte electromotor, een machine
van groote veiligheid en regelmatigen
gang. Spr. geeft hierna verschillende
cijfers van boeren uit Z. Vlaanderen die
bewijzen dat het gebrnik van electrici
teit in het landbouwbedrijf zeer voor
deelig is.
Dhr. Vienings vraagt hoe het komt
dal een commissaris der P.Z.E.M. hier
meent in het openbaar de voorstellen
der P.Z.E.M. te moeten verdedigen,
terwijl geen gelegenheid wordt gegeven