N. 38.
Donderdag 27 Maart 1924
BUITENLAND.
Uit de Pers.
STADSNIEUWS.
lil jaarga^g«
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers b cent.
VerschijntMaandag- Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naaul. Vennootschap Gouache Courant
COURANT
ADVERTENTIËN
van 5 regels f 1,20 elke regfl
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend,
familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers cent.
en Kleeuwens Boss' Drukkers- en Uitgeversbedrijf Advertentiën worden aangenomen
tot 12 nur voormiddag.
Zij die zich met ingang van
1 APRIL, 1924 op ons blad
abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende
nummers gratis.
fransch-Enjelsche
moeilijkheden-
Het Brusselsche sportblad rPourquoi
Pas" heeft een niet onaardige carna-
valsgrap uitgehaald.
Het stuurde aan verschillende Bel
gische politici (o.a. Pierre Nothomb,
van het komiteit voor Nationale Slok-
kerspolitiek, zooals het Vlaamsche
Laatste Nieuws vriendelijk zegt) een
verzoek om een rede te houden bij de
onthulling van een borstbeeld van den
grooten franscben schrijver Valere
Josselin te Valenciennes. Verschillende
heeren beloofden te komen. En....
Valère Josselin heeft nooit bestaan.
Zoo goed ware» de Belgische heeren
thuis iu de Fransche letterkunde.
Och, het komt vaak voor dat schoone
redevoeringen inderdaad worden afge
stoken over zaken die niet bestaan.
Wat zijn er al niet een woorden ge
wijd aan de Pransch-Engelsche vriend
schap. En telkens was er verschil van
meening. Nn ook weer in de commissie
van deskundigen voor de schadever
goeding.
De toestand wordt door de Daily
Telegraph alsuiterst moeilijk beschreven.
Nsar verluidt jjzijn de Britten van
meening dat Duitschland een werkelijk
moratorium moet krijgen, terwijl de
Franschen en Belgen aandringen op
aanzienlijke leveringen in goederen en
bestrijding van de hezettingskosten ge
durende het voorgestelde moratorium,
bewerende dat indien Duitschland niet
in staat is, leveranties te doen, zulks
dient te geschieden door middel van
een internationale leening, hetgeen zou
overeenkomen met indirecten fiuan-
cicelen sleun van Engeland aan landen
welke reeds zwaar bij Engeland in het
krijt staan.
De commissieleden houden nn rug
gespraak met hun regeeringen, zoodat
hst overleg der commissie langzamer
hand een overleg der geallieerde regee-
ringen zelve wordt.
Frankrijk wenscht thans blijkbaar
een laatste poging aan om zooveel in
de wacht te sleepen als mogelijk is,
zonder een volledige mislukking der
besprekingen te Veroorzaken. Want dat
is met het oog op den franc aller
minst wenschelijk.
Revue-
De staking iu de haven van
Hamburg is geëindigd. Dinsdag is het
weik hervat.
Nabij Metz is de sneltrein
OostendeBazel op een goederentrein
geloopen. Er zijn 8 dooden en 11
gekwetsten.
Bezuiniging en salarissen.
Aan een hoofdart. der christ. hist.
Nederlander, ontleenen we het vol-
„Het eenzijdig vaststellen van een
totaalbedrag, dat in elk geval op de
salarissen bezuinigd zou moeten worden,
mist eiken rechtsgrond. Men kan even
goed 20 millioen of 35 millioen of 50
millioen zeggen. Voor het ééne bedrag
is even veel of even weinig grond als
voor het andere.
RechtvaarJig is, dat worden weggeno
men onbillijkheden en uitwassen. Recht
vaardig is voorls, dal de salaris-be
dragen worden gebracht in overeen
stemming met het gedaalde index-cijfer
sedert de vaststelling van hel geldend
bezoldigingsbesluit.
Gesteld, dat het index-cijfer zou
leiden tot eene salarisvermindering voor
gehuwden van 181/, pet. Hiervan trad
8'/| pet. reeds in werking met 1 Jan.
1928. Nieuwe verlaging voor gehuwden
zou dan slechts tot 10 pet. toelaatbaar
zijn. Kan het nu wel raadzaam zijn,
reeds in 1924, tot dit volle bedrag te
gaan? Wij zouden er voor willen pleiten,
dat de regeering zich over 1924te7re
den stelde met 5 pet. korting voor
gehuwden, zoodat dan ook gedurende
de laatste drie maandeu van dit jaar
niet meer dan 5 pet. zou worden
ingehouden."
Ongeluk.
Te Breda is de vorige week de
vrouw van den depot-chef C. Lodewijks
(naar de Z. meldt, geboren Dina Kop-
mels, een Goesche van geboorte) door
een trein gegrepen en werden haar
oeide beenen afgereden. Eenige dage i
geleden was het gezin van Vlissingen
naar Breda verhuisd.
Men vermoedt, dat de vrouw in een
toestand van zenuwoverspanning, ten
gevolge van de verhuizing, naar buiten
is gegean, meenende, haar man nog te
kunnen spreken, die echter reeds naar
zijn werk was en zoo is aangereden
geworden. Zij is Zondagmorgen over
leden en laat twee kinderen, een doch
ter van 18 en een zooa van 13 na.
Veemarkt.
'Ter veemarkt van 25 Maart 1924
waren aangevoerd 13 nuchtere kalve
ren en 48 biggen.
De Electrificatie der Berelanden.
In het Schuttershof had Dinsdag
namiddag de aangekondigde vergadering
i. z. de bespreking van de electrificatie
der Ëevelaoden plaats. Talrijke gewes
telijke en gemeentelijke autoriteiten
waren tegenwoordig.
Namens de beide Middenstandsver.,
die tot deze bijeenkomst het initiatief
hadden genomen, heette dhr. Oosterbaan
de aanwezigen welkom, speciaal de
Statenleden, de leden van gemeente
en polderbesturen en ilr. Verhoeckx,
belangstellend technisch deskuudige.
Spr. leest te.egrammen van verhinde
ring voor o.a. van den Commissaris
der Koningin, mr. P. Dieleman, lid
Ged. Staten, en dhr. W. Kakebeeke,
lid der Staten.
Hierna hieid de heer P. M. Vleugels,
electro-teehn. ing. te 's Gravenhage,
een lezing overde mogelijkheid van
electrificatie van kleine steden en het
platteland. Spr. stelt op den voorgrond,
dat hij niet de vraag zal kunnen be
antwoorden, op welke wijze de electri
ficatie der Bevelenden het meest econo
misch zal kunnen geschieden, doch
enkele globale lijnen zal aangeven. Spr.
treedt daarna in enkele historische be
schouwingen, waaruit blijkt dat men
allengs is gekomen tot centralisatie van
de stroomopwekking in één centrale
voor de geheele provincie en tot distri
butie van de electrische energie langs
lijnen van zeer hooge spanning (o.a.
Noord.Brabant, vanuit de centrale
Geertruidenberg wordt in 50000 volt-
lijnen de stroom uaar de hoofd-trans-
formatoren gevoerd, waar hij op 10000
volt wordt teruggebracht en daarna in
de verschillende gemeenten tot 220
volt verlaagd).
De slroomlevering kan geschieden
le door de Prov. aan gemeenten en
gros, waarbij de gemeente aan de
consumenten levert2e door de piov.
direct aan de consumenten 8e vindt
men dat een groep van gemeenten ge
zamenlijk een electrisch bedrijf sticht.
De door de gemeenten onderling ge
vormde vennootschap treedt dan op als
wederverkoopster van energie, die zij
en gros van een naburig bedrijf inkoopt.
Wat Zeeland betreft, is electrificatie
door één centrale wegens de zeearmen
niet mogelijk.
Wat de Bevelandeu aangaat acht
spr. de vragen of tot Goes, hei centrum,
aanvankelijk een 50.000 volt lijn zal
moeten worden gebouwd of 20.000 of
10.000 volt kabels zullen moeten wor
den gelegd, het zij direct, het zij indirect
van Roosendaal (Prov. Noord-Br. Eiectr.
Mij), of de P.Z.E.M. niettemin voor-
deeliger stroom zal kunnen leveren te
Ellewoutsdijk (van de centrale te West-
dorpe) of uitbreiding en wijziging der
centrale te Vlissingen aanbeveling ver
dient, of wel een nieuwe centrale veer
de Bevelanden en Walcheren (ongeveer
bij den Sloedam) de kroon spant,
slechts te beantwoorden na grondige
stadie.
Spr. wijst er op dat voor de electri
ficatie der Bevelanden op welke wijze
ook, de gem sentegrenzen moeten wor
den verwaarloosd, met het oog op de
groepen van hofsteden buiten de be
bouwde kommenalle ingezeten moe
ten kunnen aansluiten. Men zou daartoe
b.v. een combinatie van gemeenten
kunnen vormen en de electriciteit en
gros kunnen inkoopen. Dus niet moet
elke gemeente afzonderlijk distribueeren
Aan de hand van cijfers uit het rapport
Zenuw-stillend en Zenuw-sterkend
zijn Mijnhardt's Zenuwtabletten.
der staatscommissie, der gemeente
Anna Paulona-Pulder in N. Holland
en in de N.V. Voorne Puiten, komt 1
spr. tot een verbiuik in het eerste jaar
per inw. van 7 K.W.U. voor licht en
4,9 voor krachtvoor de Bevelanden
wordt dat dus voor 56000 inwoners
in totaal plm. 672.000 K.W.U. Een
rendeerend bedrijf acht spr. zeker
mogelijk.
Spr. vermeldt hierna de voordeelen
aan electriciteit als lichtbron verbon
den, vergeleken bij gas en petroleum.
Vau nog grooter belang is electriciteit j
voor krachtdoeleinden, inzonderheid
voor den landbouw. Spr. wijst u.a. op
de kleine electromotoreu, die gemak
kelijk getransporteerd kunneu worden.
Spr. komt thans tot de kosten.
Rekent men voor licht een aanvangs-
tarief van 55 cent per K.W.U., dan
kost een 32 kaarslamp per branduur
1,37 cent en een 200 kaars 6,31 cent.
Het tarief voor kleinkracht varieert
op 't platteland van 20 tot 80 cent
per K.W.U. (paardenkracht-uur). Een
1 P.K. motor kost bij 30 cent per
K.W.U. per uur 22,2 cent, een 10
P.K. f 2,22. Het dorschen van 1000
K.G. graan kost ain arbeidsloon bij
handarbeid f 52, paarden en dorsch-
macbine f 20,70 eiectr. dorschmachine
f 13,20, gecomb. eiectr. dorschmachine
f 6. Dit bij een uurloon van f 0.50.
Aan stroomverbruik kost het dan nog
f 2.25 (30 cent per K.W.U.) Voor een
kneedmachine voor 150 K.G. meel is
per uur 3 K.W.U., voor een vleesch-
machine (slagerij) 4 K.W.U., voor
draaibank (smid) jI K.W.U. en voor
een schaafmachine (timmerman) 24
K.W.U. noodig.
Bij electrificatie vertoont het debiet
der gasfabrieken aanvankelijk een kleine
inzinking, daarna volgt een stijging,
de gasfabrieken bedienen dan uitslui
tend verwarmiugsklanteu (kookgas). In
Beverwijk daalde aanvankelijk het gas
verbruik van 850000 M3. tot 608000
M3., doch steeg daarna weer tot bijna
900000 M3.
Hierna volgden lichtbeelden, waaibij
verschillende toepassingen van electri
citeit in het boerenbedrijf werden ver
toond.
Daarna concludeerde spr. dat elec
trificatie der Bevelanden technisch
mogelijk iseen aanvankelijk licht—
tarief van 6055 cent, kracht 30 cent,
geleidelijk te verlagen tot 50 en 20
cent, kan aannemelijk worden geacht.
In de eerste jaren is een kleine ver
goeding voor de gasfabrieken aan te
bevelen. (Applaus).
De heer Oosterbaan brengt den spr.
dank.
Dr. Jenny Weyerman. het woord ver
krijgend, juicht bet toe dat voorstellen
i.z, ae electrificatie van Ged. Staten
niet zijn aangenomen. Maar geheel
bevredigt de gang van zaken hem
toch niet. Alles heeft toch nog slechts
een negatief resultaat opgeleveid en
spr. zou gaarne een positief resultaat
bereikt zien, want spr. acht electrifi
catie goed voor de streek, en geenszius
een onmogelijkheid.
Spr. steunt daarbij op de rapporten
over den financieelen en tecbuischen
toestand der Gemeentelijke Electrici-
teitsbedrijven van Noord-Holland. Spr.
heeft daarin nagegaan welke gemeenten
zijn geëlectrificeerd na den wapenstil
stand. Spr. vond 19 van die gemeenten,
waar beslist geen industrie is en in
geen enkele gemeente is het verbruik
iu het eerste jaar beneden 10 K.W.U.
per inwoner gebleken. l)hr. Streefkerk
achtte dit alleen maar mogelijk in
plaatsen met industrie. De laagste
gemeente is St. Maarten, met 1175
inwoners, waar in December 1919 voor
't eerst het electrisch licht brandde en
over 1920 de verkoop 12 K.W.U. per
inwoner heeft bedragen. Aan kracht
werktuigen waren daar 5 motoren te
zamen 7 P.K. sterk. Dus geen industrie.
In Haarlemmermeer, 28000 inw.,
is het hoogspanningsnet zoo aangelegd,
dat elk huis, in welken uithoek ook,
kan worden aangesloten.
Het laagspanningsnet heeft een lengte
van 198 K.M. Alles bij elkaar heeft
de gemeente f 55 pet inwoner in de
onderneming gestoken.
Het verbruik voor licht alleen be
droeg het eerste jaar 275441 k. w. u
(12 k. w. u. per inw.), voor deklein-
industrie 65829 k. w. u. en voor koken,
verwarmen, strijken nog 47326 k. w. u.
Dit toont de groote rol van de electri.
ficalie in de huishouding aan. Spr.
laat de groot-industrie (32840 k. w. u
en de polderbemaling (1.198576 k.w.u.)
er nog buiten omdat de gemeente daar
van niets krijgt.
Spr. leest eeu staatje voor van ge
plaatste motoren in de klein-industrie,
totaal 270 (1212 pk.), waarvan 68 in
boereu- en zuivelbedrijven en 69 voor
dorscherijen. Op Noord- en Zuid-
Beveland zijn tbans 14 stoommachines
in gebruik met totaal 788 p.k. en 136
verbrandingsmotoren met 21081/a p.k.
Spr. verwacht bij electrificatie een flinke
afname door de klein-industrie. Wat
het fin. resultaat van Haarlemmermeer
betreft, werd in het eerste volle bedrijfs-
jaar reeds alles verdiend behalve de
afschrijvingen.
Met dit vooroeeld voor oogen meent
spr. dat electrificatie der Bevelanden
ook financieel mogelijk is.
Spr. geeft hierna een historische
beschouwing der plannen van Ged.
Staten, Het laatste was het voorstel
om aan de Belgen die de centrale te
Vlissingen in handen hebben, concessie
te geven voor de Bevelanden, bewesten
het kanaal, plus anderhalf millioen
renteloos voorschot. Spr. is hiervan een
tegenstander tot eiken prijs. Over een
zoo groot belang der Bevelanden, als
het verleeuen van een concessie nog
wel aan buitenlanders, waarmede de
toekomst onzer eilanden voor lange
jaren samenhangt, zou besloten worden,
zonder dat de gemeenten er in werden
gekend 1
Laten de gemeenten de zaak ook
eens van hun kant bekijken 1
Om dit met vrucht te kunnen doen
zullen echter eerst gegevens verzameld
moeten worden. (Applaus)
Nadat dhr. Oosterbaan den spr.
beeft bedankt geeft deze het woord
aan dhr. Jao. Welleman. Deze juicht
het doel van deze bijeenkomst ten
zeerste toe. Electrificatie acht spr. een
groot economisch belang. De fin.
kwestie moet evenwel deugdelijk onder
het oog worden gezien, vooral in dezen
tijd met z'n hooge belastingen. Spr.
merkt op dat het bedrijfsresultaat der
P.Z.E.M. in Z. Vlaanderen niet mee
valt. Om nu de Z. Vlaamsche ver
liezen door winst in andere streken te
compenseeren, mag voor de Provincie
te verdedigen zijn, voor de betrokken
streek is het te betreuren. Spr. acht
het wenschelijk en billijk dat de streek
zelf een woordje meespreekt.
Spr. memoreert hierna de voorstellen
i.z. electrificatie der middengroep in de
Staten. Aan overname der Vlissingsche
centrale (mr. Dieleman's voorstel) wil
den de Staten niet. Volgens spr. terecht,
spr. vreesde o.a. de concurrentie der
autobussen legen de winstgevende
tram.
Nu is de Vlissingsche Mij zelf bereid
tot electrificatie, als de piov. IJ mil
lioen voorschot voor het hoogspan
ningsnet geeft. Maar daardoor wordt
de electriciteit voor ons duurder.
Aangenomen is tenslotte de motie-
Vieniugs, waarin Ged. Staten verzocht
worden ook nog eens alle andere
mogelijkheden onder 't oog te zien.
Spr. wijst nog op de N.V, Waterl.
Mij Z. Bev. als voorbeeld hoe de
distributie van de electriciteit door
de gemeenten gezamenlijk zou kunnen
worden Ier hand genomen.
Dhr. Vieuings sluit zich bij den
vorigen spr. aan en dient een motie
in, welke men eenigszins gewijzigd aan
het slot van dit verslag vindt.
Dr. Verhoeckx, 's Gravenbage, acht
vanuit een technisch oogpunt bet 't
meest wenschelijk, deel ectriciteit van de
Brabautsche centrale te betrekken,
wanneer deze bereid is. De gegevens
die men hierover heeft zijn verouderd.
Spr. vermoedt dat Brabant thans gun
stiger zal leveren dan andere centrales.
Spi. berekent voor de Bevelanden bij een
gebruik van l/t miljoen K. W. in
't eerste jaar, (dat na 5 h 6 jaar zal
aangroeien tot 1 miljoen), dat het
eerste jaar het bedrijf bij een prijs
van 60 et. per K. W. U. voor licht
en 80 ct. voor kracht, geheel zonder
verlies zou kunnen werken. Bjj verbruik
van 1 miljoen K. W. U. zon bij een
prijs van slechts 40 ct. voor licht en
20 cent voor kracht, nog eeu winst
van f 10.000 per jaar worden gemaakt.
De heer Oosterbaan meent dat in
deze vergadering bezwaarlijk een com
missie voor verder onderzoek benoemd
zal kunnen worden. Het is het beste
dat de middens! andsvereen. beramen
hoe te komen tot zulk een commissie,
waarin de gemeenten onderling de
leiding zullen nemen en die dan
veruere gegevens zal kunnen verzamelen.
Ten slotte werd de volgende motie
aangenomen
De vergadeting van belanghebbenden
bij, en belangstellenden in de electri
ficatie van Z. en N. Beveland, te Goes
door de middenstandsvereeu. Handels
belangen en Hanze op 25 Maart 1924
belegd, gehoord de uiteenzettingen
door de heeren Vleugels en dr. Jenny
Weijerman en de daarop gevolgde
beraadslagingen betreffende de mo
gelijkheden van eene rationeele elec-
triciteitsvoorziening der Bevelanden,
overtuigd dat welk plan of stelsel men
ook zijn voorkeur geve, aan een vrij
spoedige en niet al te kostbare ver
wezenlijking van een reeds lang door
de bevolking geweuschte electrificatie
der Bevelanden, niets in den weg staat,
geeft als haar wensen te kennen, dat
van de zijde der gemeenten van de
Bevelanden een nader onderzoek worde
ingesteld naar de voor haar beste wijze
van electrificatie der streek en dat de
uitkomsten van dit onderzoek aan het
college van Gedeputeerde Staten worden
medegedeeld, opdat zij het in ernstige
overweging nemen hij het nader onder
zoek dat zij krachtens bet jongste
staten-votnm hebben in te stellen.
Eervol ontslag.
Aan den heer J. Mieras, brieven
besteller alhier, is met ingang van 1
Mei a.s. eervol ontslag verleend.
Kermis.
Bij de Zaterdag jl. gehouden ver
pachting van staanplaatsen op de dit
jaar alhier te houden kermis, zijn
plaatsen gegund voor een gewone
draaimolen, twee vergenoegenspaleizen,
een somnambule, een scheepjescaroussel,
een paradetent, één luchtschommel, een
schiettent, een lachspiegeltent, benevens
nog wafel-, gebak-, paling- en galan-
teriekramen en kleinere inrichtingen.
N.z.
Lezing voor de Vrijz. Godsd. Ver.
door Ds. van Santen.
Maandagavond hield Ds. van Santen
uit Sliedrecht een lezing in „Het Ge
bouw" op de Kade, over het onder
werp „Een meer dan geniale geest".
Zooais spreker aan het begin zijner
rede reeds mededeelde, bedoelde bij
daarmee te spreken over Jezus Christus
en een psychographie, een zielsbe-
schrijving, te geven.
Ook het uitwendig leven en zijne
persoonlijke verschijning acht hij daarbij
van belang. Spreker meent, dat Jezus
een indrukwekkende ver»
s e h (j n i n g moet zijn geweest en niet
maar een zwakke persoon of een knul
letje. Bij de tempelreiniging b.v. leest
men niet, dat de menschen zich ver
zetten en bij de gevangenneming in
Gethsemané gaat de bende achteruit
en vallen zij ter aarde.
Ook de oogen van Jezus moeten
uitdrukking hebben gegevetl aan een
diep zieleleven. Petrus heeft
dat gevoeld toen de blik van Jezus
hem na de verloochening deed weenen.
Jezus heeft ook eeu sterk gestel
gehad, nooit hooren we van ziekte van
hem, in tegenstelling met b.v. Joh.
de Dooper en Paulus.
Jezus was moedig en altijd kalm.
De mentaliteit van Jezus was anders
dan van zijn tjjdgenooten. Zijn ziel
was oneindig fjjner besnaard. Bij zijn
zacht karakter had hij ook een zonnig
uiterlijk.
Hij was begaafd met een scherp
verstand, en de listig gestelde vragen
der Farizeërs wist hij te ontdekken in
baar ware bedoeling en onschadelijk
te maken door zijn antwoord.
Wat is nu het geheim van Jezus'
qualiteit
Dit is eigenlijk zooals alle dingen
verborgen. We zouden kunnen zeggen
dat Zijn kennis in diepeten zin twee
ledig is.
Ten eerste kende Hij God, leefde
Hij in God, was Hjj verbonden met
God. Alles wat Hij noodig had,
