N°. 8,
Donderdag 17 Jannari 1924
111 jaargang
BUITENLAND.
FEUILLETON.
De Ondergang der
Bokruiters.
Binnenland.
Pro vincie-N ieuws.
ABONNEMENT
Pry a per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOËSCHE
Uitgave Naam!. Vennootschap Goesche Courant
ADVERTENT1ËN
van 1 S regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en li leen wens Boss* Drnkkers- en Uitgeversbedrijf- Advertentiën worden aangenomen
tot 12 nnr voormiddag.
COURANT
De Regeeringsverklaring.
In de Tweede Kamer heeft minister
Rays de Beerenbrouck Dinsdagmiddag
verklaard, na te hebben vastgesteld
dat nu de vorming van een nieuw
Ministerie onmogelijk bleek en het
langer slepend blijven van de cri
sis niet in 's lands belang kon wor
den geacht, het ministerie zich niet
meende te kunnen onttrekken aan
den plicht tot verantwoordelijkheid door
het bewind te blijven dragen, dat
het kabinet in de gegeven omstan
digheden de beslissing der Kamer van
26 October als feit aanvaardt, waardoor
de voorziening in de maritieme ver
dediging eerst zal kunuen volgen op
maatregelen tot het herslei van het
financieele evenwicht. Deze zullen thans
op den voorgrond staan. Middelerwijl zal
de regeering de verzorging van de
maritieme verdediging opnieuw ter hand
nemen. Zij behoudt zich voor spoedig
verdere voorstellen dienaangaande in
te dienen. Bij de beantwoording van het
voorloopig verslag der Kamers betref
fende hoofdstuk I der Staatsbegrooting
zal de Regeering nader haar meening
uiteenzetten, omtrent de verschillende
daarin ter sprake gebrachte punten
van regeeringsbeleid. Ten slotte doet
hij beroep op de medewerking der
Staten-Generaal.
De commissie van Onderzoek-
De commissie van deskundigen, be
noemd om een onderzoek in te stellen
naar de middelen tot slabiliseering van
het Duitsche geldwezen en om even
wicht te biengen in de begroeting,
heeft te Paiijs haar eerste vergadering
gehouden en met de commissie van
herstel beleefdheden gewisseld. De En-
gel-che generaal Dawes, voorz. der
eerste commissie, heeft daarbij eenige
v rstandige woorden gesproken en o.m.
gezegd:
„Zonder vrees en zonder streven naar
gunst moeten wij in dezen plannen
trachten voor te stellen, die de com
missie van herstel in de gelegenheid
zullen stellen Dnitschland weder op
den weg der productiviteit te bren
gen. Het herstel dier productiviteit is
het begin van de welvaart van Europa.
Met gezond verstand kan men den
afstand schatten, dien een gezond man
afleggen kan. Vijftig doktoren bij het
bed van een stervende zullen vijftig
verschillende schattingen geven van den
afstand, dien hij zal kunnen afleggen,
indien hij geneest. Laten wij nu eerst
Duitechland helpen genezen."
De commissie hoopt Zaterdag naar
EEN ZONDERLINGE HISTORIE
DOOR
A. MÜTZELBURG.
Nadruk verboden.
Daar bemerkte hij een plotselinge
opwinding onder de verzamelde me
nigte een haastig heen en weer
loopen hij hoorde den kreet„Ze
komen 1 Ze komen 1 Uit de richting
van Hertogenrade 1" Het vuur werd
nit elkander getrapt en bluschte spoe
dig uit. In de nachtelijke duisternis -
want de maan was intnsschen in den
nevel aan den horizon ondergegaan
zag hij nog een onduidelijk verward
doorelkander loopen men riep elkaar
toe, dreef tot spoed aan de kapitein
hoorde paardengetrappel gedaanten
slopen voorbij in groote haast, als
schaduwen in den nacht. Toen werd
het volkomen stil. Slechts paarden
getrappel klonk achter hem, in de
richting, vanwaar hij zelf gekomen was,
daarna ander paardengetrappel, voor
hem, achter den heuvelhet eerste
geluid verwijderde zich, het laatste
naderde merkbaar.
Hij was steeds nog als versuft, ver-
Berlijn te kunnen vertrekken, teneinde
aldaar haar onderzoek in te stellen.
De volgende week komt het tweede
comité tot onderzoak naar het gevluchto
Duitsche kapitaal onder Britsche lei
ding bijeen.
De hleine Entente.
Te Belgrado heeft een conferentie
plaats gehad van de kleine Entente
(Tsjecho-Slowakije en verschillende
Balkan -staten). De Berlijnsche bladen
beschouwen de conferentie als een éehec
voor Benesj, den minister van buiten-
landsche zaken van Tsjecho-Slowakije.
Zooals bekend heeft dit land een ver
bond gesloten met Frankrijk en nu heeft
Benesj te Belgrado verklaard, dat dit
land Sovjet-Rusland erkennen zal. De
Berl. bladen nu maken uit de berichten
over de conferentie op, dat de ministers
van Zuid-Slavië en Roemenië Benesj
vierkant heboei verklaard, dat zij van
een verbond met Frankrijk in com
binatie met en toenadering tot Rusland
niet willen weten, omdat zij zich niet
wenschen te binden tot een verbond,
dat ten slotte niet tot het beliond
van den vrede zal bannen strekken.
Van andere zijde wordt evenwel ge
meld, dat Zuid-Slavië wél een verbond
met Frankrijk sluiten zal. Voorts heeft
Benesj verkondigd, dat niets het aan-
knoopen van betrekkingen met Polen
in den weg staat. Polen voelt echter
niet veel voor de kleine entente, omdat
het meent dat niet Benesj, maar Polen
daarin de eerste viool moet spelen.
Te Belgrado schijnt ook het eeuwige
vraagstuk van Fiume een stap nader
tot de oplossing te zijn gekomen. Italië
zou Fiume annexeeren en Servië de
delta en de haven van Baros krijgen,
terwijl de havens onder een gemeen
schappelijk beheer zouden komen te
staan.
Verkiezingen in Saksen.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in
Saksen hebben de soc. demoeraten een
verpletterende nederlaag geleden. De
communisten hebben eeuig terrein ge
wonnen, de burgerlijke partijen hebben
een overwinning behaald.
De dreigende spoorwegstaking
in Engeland.
Men hoopt het gevaar van een spoor
wegstaking in Engeland nog te kunnen
afwenden. Inderdaad zou zulk een
staking niet erg gelegen komen, nu de
arbeiderspartij op het punt staat aan
de regeering te komen.
of Gokspel
Iemand, die de s.-d. protestverga
dering Zaterdag in Den, Haag heeft
bijgewoond, waar het woord werd
gevoerd door Troelstra, Wi'oaut en
Stenhuis, schrijft aan de N. R. Ct.
Zietdaar nu drie mannen van on
miskenbare bekwaamheid, den moed
mande zich toen echter en vermoedde,
zijn gedachten weer wat verzamelend,dat
de uiteengedreven bende waarschijnlijk
door een afdeeling gendarmen of andere
dergelijke bewapende dienaren van de
openbare veiligheid op de vlucht was
gejaagd en dat men hem, Indien men
hem hier aantrof, vermoedelijk voor
een lid van de bende zou houden.
Hij overlegde bij zichzelf, of het
voor hem beter zou zijn te vluchten
of zich met den aanvoerder der ge
wapende macht in verbinding te stellen.
Hij gaf aan dit laatste de voorkeur,
Want haalde men hem op zijn vlucht
in wat bij de afmatting van zijn
paard zeer waarschijnlijk was dan
moest men hem eveneens voor een
misdadiger houden en een lang voor-
arrest kon dan wel eens zijn lot zijn.
Hij trad uit het kreupelhout te voor
schijn en begaf zich naar de plaats,
waar het vuur had gebrand. Smeulende
houtblokken wezen hem den weg.
Spoedig daarop hoorde hij deruiter-
afdeeling vlak in zijn nabijheid. Er
scheen toeh „halt" gecommandeerd te
zijn, want het volgende oogenblik was
alles weer stil. De kapitein ging nu
eenige passen in de richting van de
plek, waar de ruiters zich moesten
hebben opgesteld en riep met luider
stem„Degenen die gij zoekt, zijn
verdwenen. Zij hebben de komst vanaf
dezen heuvel bemerkt."
„En wie zijt gij, die ons dat toe
roept antwoordde een stem terug.
missend om aan hun volgelingen de
haide en bittere waarheid voor te
houden en derhalve vervallend in een
inhoudloozen vloed van wooiden. Men
zou met Indra's dochter kunnen zeggen
„Het is jammer van de menschen
Voor zulk een overpeinzing zou inder
daad plaats zijn, iadieu de tijd anders
was, indien iedere dag, die verder met
leeg gepraat wordt verknoeid, ons niet
nader bracht tot een afgrond van
geestelijke en stoffelijke ellende, een
atgemeene verarming, die zeker niet
alleen de paleizen der rijken, doch in
minstens even sterke mate de woon
steden der arbeiders zru treffen. En
het is daarom, dat wij niet hebben
willen nalaten een stem te doen
hooren tegen de toomelooze lichtvaar
digheid, waarmede weder op deze
meeting van S. D. A. P. en N. V. V.
onder het mom van het willen aan
vaarden der regeeringsverantwoordelijk-
heid, de arbeiders verder werden afge
voerd van een juist inzicht in het
economisch mogelijke, alsook tegen de
onbeschaamdheid, waarmede men
indien men daartoe de kans kreeg
levensbelangen van geheel de gemeen.
Echap zou durven opofferen aau poli
tieke wiusf.
Mr. Marchant over den politieke
toestand.
Te Groningen heeft mr. Marchaut
in een rede scherp gelaakt, dat het
kabinet, dat op de Vlootwet viel, het
volk tot op het huidige oogenblik
onkundig heeft gelaten van het „cove
nant", door het kabinet met de partijen
gesloten na de verkiezingen van 1922.
Het verloop van de crisis beschou
wende merkte spr. op dat de linker
zijde niet kan meewerken in een te-
geering voordat de coalitie definitief
dood is.
Spr. onderwierp het program van
den heer Colijn aan criliek en zeide
dat de groote fout van dat program
was dat het onmogelijk was, het tekort
weg te werken. Colijn heeft geen
begrip van de moeilijkheden om tot
bezuiniging te korneD.
Het dagblad De Telegraaf"
als onpartijdig voorlichter van
het publiek tijdens den oorlog.
De Humanité publiceert in haar
nummer van gisteren ook nog een staat
van betalingen door de Russische
regeering gedurende den oorlog aan
buitenlandsche bladen gedaan. Daarop
komt ook een Nederlandsch blad voor,
De Telegraaf, tot een bedrag van
f 60,000 aan halfjaarlijksche subsidies
van f 30,000, voor bijzondere supple
menten aan Rusland gewijd. Van de
overige op deze lijst voorkomende
bladen noemen wijde Information,
de Temps (150,000 frank)de Times,
die maandelijks voor een Russisch
supplement 12,000 pond ontvaDgt, In
het geheel zou het blad 14,400 pond
ontvangen hebben. Verder prijken op
de lijst het nieuwsagentschap van Havas,
andere agentschappen en publicaties.
N. ROTT. CRT.
„Een vreemdeling, een Pruisisch
officier, die toevallig getuige van deze
avontuurlijke bijeenkomst is geweest.
Komt gerust naderbij Er is niemapd
behalve mijn persoon op deze plaats."
Waarschijnlijk vermoedden de ruiters
de een of andere hinderlaag, want er
verliep eenige tijd, alvorens de kapitein
verdere beweging hoorde. Hij bemerkte,
dat eenige mannen hem kruipend na
derden.
„Op mijn woord," zei hij rustig, „ik
ben alleen. Hier hebt ge mijn handen!"
Het licht van een plotseling geopende
lantaarn bescheen zijn gelaat. Toen
voelde hij zich bij zijn armen vastge
grepen en men bond hem de handen
op den rug.
„Dat is niet noodig," zeide de offi
cier rustig. „Maar ik moet het mij
korten tijd laten welgevallen."
Toen werden verscheidene lantaarns
geopend, de Pruisische soldaten want
dat schenen ze naar hun uniform te
oordeeien te zijn belichtten den
omtrek naar alle kanten. Daar zij niets
meer ontdekten, kwam iemand, die te
paard gebleven was en wat rondgereden
had, op den kapitein toe, liet hem
met een lantaarn belichten en nam
hem geruimen tijd scherp op.
Hij scheen het hoofd van den troep
te zijn en was nog een heel jonge
man. Dat de uitdrukking van zijn
overigens openhartig en vertrouwen
wekkend gelaat juist nu niet bepaald
vriendelijk viel te noemen, liet zich
Biczelinge. Voor de landbouwver.
en de ver. v. oud-leerlingen der land-
bonweursussen heeft dbr. v. Dijk, 2e
secretaris der Z. L. M., gesproken over
het nut van organisalie bij de Z.L.M.
en over wat de Z.L.M. doet. Vervol
gens werd uiteengezet van waar en
hoe de kunstmeststoffen verkregen
worden. Dbr. F. Dees en dhr. W.
Slabbekooru dankten den spr. resp.
namens de landbouwver. en namens
Agricultura.
Ierseke. Van de motorkorboot TE
45 (eigenaar dhr. J. de Koeijer) zijn
in den nacht van Zondag op Maandag
een paar geheel complete oesterkorren
ontvreemd. Waarde ongeveer f 100.
Daders onbekend.
Door den heef W. C. G. Kosters,
directeur van het Centraal Oester-
burean, is bedankt voor zijn benoeming
tot lid van den raad. Nu is aan de
beurt dhr. G. de Jager.
Voor da Nat. Tentoonstelling der
V. P. N. van Pluimvee elc. te houden
22 en 23 Jan a.s. te Goes in het
veilingsgebouw zijn 170 inzendingen
ingescbresen, waarvoor 50 prijzen zijn
beschikbaar gesteld.
Heiakenszand. Tot onderling bij de
Ned, Herv. Gem. is gekozen, in de
plaats van den heer P. Kriger, die
bedankt had, de heer J, C. van
I waarden.
's Heer Abtskerke. Door een paar
jonge meisjes is hier f 52,45 bijeen
verzameld voor noodlijdend Dnitschland,
Waarde. Maandagavond hield de
kolenvereeniging „Algemeen Belang"
alhier, haar jaarlijksche vergadering
ónder voorzitterschap van den heer J.
J. Mol. Zij werd bijgewoond door 37
leden. Nadat de notulen gelezen zijn
wordt door den penningmeester, den
heer M. de Leeuw, de rekening voor»
gelezen, waaruit blijkt, dat de inkom
sten bedroegen f 8884,42 en de uit
gaven f 8168,31, alzoo een batig saldo
van f 716,11. Het tegoed zal op de
boekjes der leden worden afgeschreven.
Deze rekening werd nagezien door de
heeren M. de Jager en C. Dane en in
orde bevonden. In het jaar 1923 wer
den aangevoerd 1161 H.L. nootjes en
1871 H.L. kachelkolen, samen 8032
H.L. De aan de beurt van aftreding
zijnde bestuursleden, de heeren J. J
Mol en Jan Bom werden met groote
meerderheid van stemmen herkozen,
terwijl in de vacature M. Krijnsen, die
bedankt heeft wegens gezondheidsrede
nen, werd gekozen de heer M. de Jager
BilJand. In de op 15 Januari 1924
gehouden gecombineerde vergadering
van stemhebbende ingelanden van de
polders Frederiea en Emmanuel werd
wegens de mislukte onderneming ge
makkelijk verklaren.
„Nu, u ziet er werkelijk niet uit
als een bokruiter", zeide hij. „U bent
een Pruisisch officier, zegt n f Hoe is
uw naam
Op dit oogenblik herinnerde de
kapitein zich de woorden, die een der
beide onbekenden daar straks over hem
gesproken had en die hem deden ver
moeden, dat hij in deze streek
weliswaar om hem geheel en al onver
klaarbare redenen een vijand had,
die hem onaangenaamheden wilde be
reiden. Hij achtte het daarom beter,
zijn naam niet openlijk te noemen.
„Luitenant," zei hij, „zou n mij niet
toestaan n deze mededeeling later te
doen, hetzij ambtelijk of in vertrouwen,
zooals u wenscht P Ik heb bijzondere
redenen die ik u dan natuurljjk ook
niet zal verzwijgen om mijn naam
hier geen al te groote ruchtbaarheid
te geven."
„Nu, zooals u wil," zei de officier.
„Natuurlijk bent u mijn gevangene."
„Dat beschouw ik in 't geheel niet
als een ongeluk, omdat deze toestand
zich wel gauw zal wijzigen," antwoordde
Festenrath glimlachend.
„U gelooft dus, dat deze bokruiters
allen gezamenlijk op de vlucht zijn
geslagen vroeg de luitenant.
Festenrath gaf als zijn meening te
kennen, dat waarschijnlijk slechts zeer
enkelen zich in het naastbijzijDde
struikgewas of in.de kapel verscholen
de heer C. Bal te Waarde herbenoemd
als vertegenwoordiger in den Dijkrsad
der waterkeering van den calamiteuzen
Zimmermanpolder.
Kerktorens op Znid-Beveland.
Over de restauratie van den toren
te Kapelle schrijft de N.R.Ct. nog
hel volgende
Niet minder belangrijk is de kloeke
toren van Kapelle, die met zijn vier
hoektorentjes het landschap ver rondom
beheerschtde restauratie ervan, onder
leiding van den architect Jos. Cuypers,
is thans vrijwel voltooid. Die vier
hoektorentjes zijn bijzonder merkwaar
dig. Niet alleen zijn zij bijna uniek in
Nederland alleen de Oude Kerk te
Delft vertoont eenzelfde structuur
ook om het materiaal verdienen zij de
aandacht. Evenals de spits, zijn zij
niet van hout en door lood of leien
gedekt, als gewooulijk, doch zij zijn
geheel opgetrokken van baksteen. Bij
de restauratie van deze torens, die zich
in zeer verwaarloosden toestand bevon
den, is zooveel mogelijk gebrnik ge
maakt van het oude materiaal, voor
zoover noodig aangevuld met hand
vormsteen, afkomstig van afbraak,
waardoor een fraai geheel ontstond. D
middentoren is gesierd met zaudsteenen,
de hoektorentjes met baksteeuen hogels,
die naar aanwezige voorbeelden grooten-
deels zijn vernieuwd. De spitsen der
hoektorens zijn met moderne looden
pirons getooid. In de galmgaten zij»
de oorspronkelijke traceering en de
klankborden weder aangebrachtzij
waren eenvoudig dichtgemetseld, doch
gelukkig waren voldoende gegevens
voor restauratie over.
Als bijzonderheid moge nog worden
gemeld, dat, teneinde voor de toekomst
de nadeelen vai inwatering enz. te
voorkomen, luchtsypbons zijn aange
bracht, aarden buisjes, op geregeldeu
afstand tnsscben de steenen geplaatst
doordat zij vao dezelfde kleur ziju ais
de overige steenen, misstaan zij geens
zins.
Boven de zwaar geprofileerde spits
boognis, die toegang geeft tot den
toren, bevindt zich een band met vier
namen, waarschijnlijk van de kerk
meesters tijdens den bouwin deD
korfboog zijD in de steenen ingegrift
het jaartal (1427) en eenige meester-
teekens, vermoedelijk van de ambachts
lieden, die aan den bouw hebben
medegewerkt,
Electrifieatie.
In ons vorig nr. bebben we reeds in
't kort de voorstellen van Ged. Staten
i.z. de electrifieatie der middengroep,
door de Socióté tramweg Middel burg-
Vlissingen, v rmeld.
Wat betreft den kostprijs ad 45 cent.
per eeaheid voor gewone gebruikers
merken Ged. Staten op
Volgens het voorstel van Commis
sarissen der P.Z.E.M. zou in de mid
dengroep de prijs van licht voor den
gewonen verbruiker 34 it 36 cent
konden hebben. Een onderzoek ter
plaatse werd onmiddellijk ingesteld. De
kapitein verzocht om toestemming om
zijn paard op te balen en door twee
dragooders begeleid begaf hij zich naar
de plaats, waar hij zijn ros had vast
gebonden. Hij trof het staande in
slapenden toestand aan toch was het
dier spoedig weer frisch en gewillig.
Het onderzoek van het omliggende
terrein, dat bij het schijnsel der lan
taarns met de grootste nauwkeurigheid
plaats vond, had geen bijzonder op
helderende gevolgen. In de nabijheid
van het uitgedoofde vuur vond men
een gewone wollen muts, op eenigen
-afstand daarvan een grof bewerkten
valschen baard. Bovendien lagen in de
buurt van het vat een aantal kruiken.
Het vat zelf was op een klein gedeelie
na, dat Rijnsche landwijn scheen te
zijn, leeggeiapt. De kapel, die, zooals
Festenrath had vermoed, niet in gebru-k
scheen te zijn, was eveneens geheel
leeg. Zij werd zeer nauwkeurig door
zocht, echler tevergeefs De vergaderde»
hadden blijkbaar nog tijd gehad, om
alles wat verraderlijk kon zijn, te ver
wijde-en. Hoe zij den geitebok mee
hadden kunnen nemen, was moeilijk te
ontraadselen. Een van hen moest hem
vastgebonden hebben en hem bij zich
op het paard bebben genomen.
[Wordt vervolgd.)
