DOOR DE KOUDE
Provincie- N ieuw 8.
Binnenland-
BUITENLAND.
Hoofdstuk VI. Openbare werken.
l)aar de fia. commissie niet tech
nisch onderlegd is, heeft zij betreffende
„openbare werken" den heer Ir. J. van
Poelgeest verzocht haar als desknndige
bij te staan, waaraan deze bereidwillig
gevolg heeft gegeven.
Gebleken is nit de inlichtingen van
den dir. van gemeentewerken, dat
vooral op aandrang van 6. en W. op
de voorges'elde posten zooveel mogelijk
bezuinigd wordt.
Betreffende de organisatie van den
dienst heeft de commissie uit de ge
houden besprekingen het volgende
geconcludeerd
De directeur van gemeentewerken
heeft ouder zich een opzichter van
gemeentewerken en een opzichter van
den reinigingsdienst, die onafhankelijk
van elkaar werken.
Voor den opzichter van gemeente
werken is door Burgemeester en Wet
houders een instructie voorgesteld, die
hem zou maken tot een ambtenaar met
voorgeschreven werktijdeD en een af~
gebakenden werkkring, zonder eenige
zeggenschap over het personeel der
gemeentereiniging.
Daarnaast staat dan de opzichter
van den reinigingsdienst. Het komt
de commissie voor, dat deze functie
overbodig is. Voor de directe
leiding van het personeel van
den reinigingsdienst en het toe»
zicht op de voedering en verzor
ging der paarden moet het niet
moeilijk zijn een betrouwbaar persoon
te vinden, die niettegenstaande hij de
leiding heeft, nog werkzaamheden voor
den dienst kan verrichten. De com
missie zou dus wenschen de functie van
opzichter van den reinigingsdienst op
te heffen en een voorman van het
personeel aan te wijzen, die de werk
zaamheden regelt in overleg met den
opzichter van gemeentewerken.
Deze laatste zal op den duur een
zelfstandiger en das aangenamer positie
kunnen verkrijgen.
De directeur van gemeentewerken
had ernstig bezwaar om direct tot dezen
maatregel over te gaan. De commissie
meent dan ook voor dit jaar den toe
stand Ongewijzigd te moeten laten,
maar geeft in het bovenstaande aan
welke wjjzigingen in de naaste toekomst
volgens haar meening moeten worden
ingevoerd.
Hoofdstuk VIII. 12. Lager Onderwijs.
De fin. commissie stelt voor het be
drag der toelage voor de commissie
van toezicht L, O. op f 25 te stellen
(was f 100).
Gas- en Grondbedrijf.
De tijd voor een nader onderzoek
der begrooting dezer bedrijven ontbrak.
Eén opmerking wenscht zij echter te
maken. Zij heeft vernomen, dat de kos
ten voor accountants-controle van het
gasbedr jj f ongeveer f1500 beiragen. Deze
kosten worden door de commissie zeer
hoog geacht en zij is er van overtuigd
dat door een van de plaatselijke
bureaux de controle even nauwgezet
en veel goedkooper zal kunnen ge
schieden.
Indien de kosten werkelijk zoo boog
zijn stelt de commissie vóór bet bedrag
te verminderen en slechts een bedrag
van f 600,toe staan.
Totale beperking van uitgaven.
Indien de voorstellen der fin. com
missie worden aangenomen, wordt de
volgende totale beperking van uitgaven
verkregen
le. directe beperking der uitgaven
a. verhaal der pensioens
bijdragen, ongeveer f 11.000,
b. schrijfbehoeften enz.,
druk- en bindwerk f 1.000,
c. kleeding politic-agen
ten f 1.050,—
d. telefoon I 95,
e. schoolcommissie f 75,
f 1S.22Q,—
2e. toekomstige beper
king der uitgaven
a. politief 9.150,
b. opzichter van den rei
nigingsdienst f 2.000,
io Totaal f 24.370,
De Sn. commissie betreurt hei, dat
de directe bezuiniging niet grooter kan
zijn dan hierboven is aangegeven. Dit
spruit gedeeltelijk voort uit de be
staande wachtgeldregeling.
Maar voor een ander gedeelte is de
oorzaak van het geringe resultaat de
onmogelijkheid om in te grijpen in
een over het algeineen gesproken te
uitgebreiden opzet van de gemeente
huishouding, waarmede niet direct ge
broken kan worden.
In de toekomst zal dus in
geval van vacatures steeds op mogelijke
bezuiniging moeten worden gelet bij
de beslissing of en hoe in die vaca
ture zal moeten worden voorzien.
Uit een bijlage bij het rapport blijkt
ten slotte dat de belastingen in Goes
drukkend zijn en de commissie conclu
deert dat bezuiniging strikt noodzake
lijk is.
worden Uw handen ruw en gespron
gen Uw gezicht en lippen pijnlijk
schraal. Purol maakt ze spoedig beter.
In doozen van 30, 60 en 90 ets. Bij
apothekers en drogisten.
Ongeldige stemming.
Naar wij vernemen is de bi noeming
van mr. Goedbloed tot lid der fin.
commissie (vac. Flink) ongeldig.
Bij de herstemming n.l. tusschen mr.
Goedbloed en dhr. Crucq, waarbij de
eerste 8 en de tweede 4 stemmen be
haalde, hebben beide heeren meege-
stemd. (Hebben zij beleefdheidshalve
op elkaar gestemd
Dit mag niet, daar ingev. art. 46
der Gemeentewet de raadsleden zich
van medestemmen over de zaken, die hun
persoonlijk aangaan, moeten onthouden.
Een benoeming wordt geacht iemand
persoonlijk aan te gaan, wanneer hij
behoort tot die personen, tot welke de
keuze door een voordracht of bij een
herstemming is beperkt.
Benoemd.
Benoemd met ingang van 1 Jan. jl.
in den rang van schrijver, de kantoor
houder P. Kousemaker te 's Heer
Hendrikskinderen en werkzaam gestel J
ten kantore alhier.
De Bode vak de Harmonie.
Gaarne vestigen wij nog eehs de
aandacht op de liefdadigheids-soirée's
ten bate van noodlijdend Rijnland.
Opgevoerd zal worden het aardige
zangspel „De Bode van de Harmonie'.
De namen der leiders, de heeren Jos.
Stieger en F. X. Mannhardt, staan er
borg voor dat we goede kunst zullen
te genieten krijgen. En dan in de eerste
plaats het goede doel
De Goesche vijver,
oi' de z.g.n. brjstekmansput.
Bij het lezen van bet raadsverslag
der gemeente Goes (28 December 1923)
zal er bij menig oud-Goesenaar en bij
de bewoners van de naastbij gelegen
gemeenten een herinnering uit hun
jeugd zijn voorbijgegaan. Wie her
denkt den tijd niet meer, dat, men
leerde schaatsen rijden bij voorkeur op
de Bijstermanspul. Op later leeftijd
was het een der grootste bronnen waar,
na langdurige dioogte, drinkwater werd
gehaa.d voor mensch en vee. Op andere
wijzen zijn er nu in deze behoeften
voorzien, zoodat de raad besloot des
vijver op te mimen. Ook deze vijver
heeft een geschiedenis, mogelijk be
langrijk genoeg om ter laatste her
innering te dienen.
Met den koop der 100 gemeten grond
van het ambacht Kloetinge tot uit
breiding der stad (12 September 1444)
waren Burgemeesters eu Schepenen o.m,
bedacht op het groote drinkwaterge
brek, dat bij langdurige droogte te
Goes heerschte en nu bij uitbreiding
der bevolking zich te meer rou doen
gevoelen. Hier had men du een goede
gelegenheid om een grooten vijver te
laten graven. Waar vond men in of om
Goes beter water, dan aan deze zijde
der stad l
Toch was het niet alleen de drink
watervoorziening die hier sprak, ook
voor schoonheidsgevoel had de Raad
een open oog, want men zeide toch
dat de vijver een sieraad zou zijn voor
den Singel, wanneer men deze van
schoone vischsoorten voorzag, die tevens
hel water zuiver houden, gelijk men
in de Vesten ook reeds gedaan had.
Men had in 1420 ook verschillende
vischsoorten in de Vesten gebracht,
voornamelijk om het water zuiver te
houden, deze waren zoo toegenomen
dat men sinds eakele jaren de visscherij
in de Vesten verpachtte; dit leverde nu
een aardig bedrag voor de gemeente
kas op. Zoo, meende men, zou ook deze
vijver zijn rente wel opleveren. Men
besloot op deze gronden een vijver te
laten graven. Vele ingezetenen hadden
gronden gekocht aan de Singels, men
legde sier- en moestuinen aan, enkelen
bouwden zomerhuizen: het was voor
de toenmalige bewoners eene aange
name wandeling om de wallen van Ter
Goes.
Na vele jaren van rust kregen een
drietal poorters hevig twist over het
erfpachtsrecht van den vijver; deze twist
liep zoo hoog dat Burgemeesters en
Schepenen deze zaak in een openbare
raadsvergadering den 8sten April ter
sprake brachten, en de meening der
raadsvergadering vroegen in deze zaak
wat toch was het geval
Hans Verhage had de visscherij der
vest in pacht tusschen de Ganzepoort
en Oostpoort (de tegenwoordige Oost-
vest) voor het jaar 1596. Cornelis
Geertzen Bijsterman had een boomgaard
aangelegd juist naast deu vijver; tot
meerdere vrijheid van genoemden boom
gaard vroeg hij Willem van Brederode,
die een zomerhuis bij den vjjver had
staan, en dezen vijver in erfpacht van
de gemeente had, deze erfpacht aan
hem over te doen, aan welk verzoek
dhr. v.Brederode voldeed. Hans Verhage
meende als pachter der vissohetijin de
vest alleen het recht te hebben om deze
erfpacht over te nemen. De twist over
deze erfpacht liep zoo hoog dat twee
der heeren niet meer veilig op straat
konden komen. Waarop de raad besloot
alle pacht en erfpacht te verbreken met
de poorters, en hun aan te zeggen dat
den laataten April 1596 de gemeente
het bevisschen van den vijver en de
vest aan zich hield, en ze moesten
zorgen dat hun viseh binnen drie weken
afgevangen was. Hoogstwaarschijnlijk
heeft de vijver deu naam van Bijster
manspul ontleend aan den eigenaar van
den boomgaard die er bij lag. Zeker
zal menig Goessenaar bet goedkeuren
als de eigenaar van het huis, thans
naast den put gelegen, den naam wilde
vereeuwigen door op zijn huis te laten
beitelen of schilderen Huize Bijster-
mansput'.
or de wandeling.
„Zalig Nieuwjaar".
Het is zoo'n vriendelijk gebruik,
elkaar op den eersten dag van het
nieuwe jaar dezen wensch toe te voegen.
Mits, natuurlijk, oprecht gemeend.
Mits de wensch niet ontaardt in een
gewoonte, zooals men 's avonds voor
hel naar bed gaau z'u horloge opwindt,
gedachteloos.
„Zalig Nieuwjaai'.
Is het niet dwaas dezeu wensch te
uiten, terwijl we overtuigd zijn dat
het nieuwe jaar voor velen moeilijk zai
zijn. Voor ons land zal ook 1924 een
maiaise-jaar zijn en velen zullen het
in materieel opzicht zwaar te verant
woorden krijgen. De belastingen zijn
hoog. Vermindering is helaas voor-
loopig nog niet te wachten. De autori
teiten schijnen met blindheid geslagen.
Willen de goden hun verderven.
Juist in moeilijke tijden moeten we
elkaar het beste toewenschen. Met ge
heel ons hart. Laten we eenmaal in
het jaar eens wat goeds toewenschen
aan onzen naasten en niet aan ons
zelve.
Wij moeten onze naaste het beste
toewenschen in malerieel opzicht, maar
ook, en dit niet te vergeten, moeien
we hun toewenschen: innerlijke harmonie.
Maar laten we voor onzeu naaste
het eerste, het materieele, niet vergeten.
Er zijn menschen, die het tweede
zoo voornaam achten, dat zij het aan
anderen uitsluitend toewenschen en
zichzelve wel willen vergenoegen met
het materieele.
Maar ook dit heelt Uw buurman
noodig.
TOMMY.
Wemeldinge. In de op Vrijdag
j 1. gehouden algemeene vergadering
(13e jaarvergadering) van de Coöp.
Verbruiksvereeniging „Helpt Elkander',
werd het jaarverslag goedgekeurd, waar
uit vermeld dient, dat het ledental
teruggeloopen was met één lid n.l.
van 325 tot 324 leden, terwijl uit de
rekening en verantwoording bleek ont
vangen te zijn f 13546,84, uitgegeven
f 13672,22J, alzoo een nadeelig saldo
van f 25,38J, wairbij nog een schuld
wegens een tegoed op de boekjes der
leden van f 259,02, zoodat het nadee
lig saldo alzoo wordt f 284,40$.
In voorraad zijn 850 H.L.
diverse kolen en 10 000 bruinkool
briketten. Aau de leden werden verstrekt
5041J H.L. diverse soorten kolen.
Het entreegeld bleef bepaald op f 1
per lid. Salaris bestuur werd vastge
steld op IJ pet. van de bruto-ont-
vangsten. Bij de verkiezing bestuurs
leden werden herkozen M. Ferdinan-
dusse Jr., Secretaris en F. Dominicus
Jr., Commissaris. Na opgaaf kolen en
de benoeming van Joh. v. Klink
tot plv. lid der commissie tot nazien
der rekening 1923/24 werd het lossen
en vervoer van kolen dienstjaar
1923/24 aanbesteed als volgt
VervoerJoos de Jonge voor 13
cent van Vlake en 6 cent van het
kanaal. Lossen L. v. d. Boomgaard
voor 6 eent (e Vlake en 4J/a cent aan
het kanaal.
De commissie tot nazien der reke
ning bestaat thans uit de heeren J.
Hamelink, Joh. Pieterse en P. Oijsonw.
Hapello. Bedankt voor ouderling
in de Ger. Kerk alhier de heer Chr.
Louisse Jz.
's Heer Hendrikskinderen. Met
ingang van l Januari is het hulppost
en telegraaf- en telefoonkantoor alhier
omgezet in een post- en telegraaf-
telefoonstation met bestelling van tele
grammen onder beheer van den station-
houder C. Remijn aldaar.
De openstelling is vastgesteld als
volgtop werkdagen 8 v.m.9 n.m.,
op Zon- en feestdagen geen dienst.
Kloetinge. De minister van arbeid
heeft goedgevonden dat vroeger toege
kende bijdragen voor woningbouw
zullen worden toegekend aan deze ge
meente voor F. B. v. Bers 1 300 en
idem f 1200 (gedeeltelijke bijdrage).
Met ingang van 1 Januari 1924
is benoemd tot tijdelijk onderwijzeres
aan de openbare lagere s.'hool alhier,
mej. M. J. Baart te Leiden.
Wlssenkerke. Met ingang vau 10
Januari a.s. is de brievenbesteller P.
Dourleijn van hier overgeplaatst naar
Middelburg, postkantoor.
Krabbendijke. Met ingang van 1
Jauuari jl. is als wijkverpleegster door
regenten van het Burgerweeshuis te
Aarden burg benoemd mej. G. van
Steenbergeu, alhier. (h, c.)
Zaterdagmorgen kocht dhr. B.
een geweer. De jongeling W. W,, ging
met dhr. B. mee en zou er eens mee
schieten. Het geseer sprong toen uit
elkaar en een schelf scheurde een deel
van zijn voorhoofd open. W. W. viel
in zwijm, maar kwam spoedig weer bij.
Daar dhr. Houdelink niet thuis was,
legde mevr. H. een hulpverbaud en
werd de gewonde per auto naar huis
gebracht, 's Middags haalde de dokter
hem en naaide de woud dicht en ver-
öond ze, waarna hij naar huis kon
wandelen, Met eenige dagen zal hij
vermoedelijk weer klaar zijn. (z.)
Colijnsplaat. Dinsdagmorgen kwam
de vrouw van J. B. tengevolge van
de gladheid zoodanig te vallen, dat een
der beenderen van den voet brak en
geneeskundige hulp moest worden inge
roepen. Naar men ons meedeelt moeten
meerdere personen min of meer ernstige
kwetsuren door vallen hebben opge-
loopen.
Onze geneesheer Dr. J. J. Wolters
gaat een dezer dagen deze gemeente
verlaten om zieh te Vlissiugen te ves
tigen. De gemeenlenaren zien dhr. W
die zich in zijn plin. achtjarige prak
tijk de algemeene achtiug heeft ver
worven, met leede oogen vertrekken.
De praktijk ia overgenomen door
den heer Dr. L. Maas te Kortgene.
Do verplaatsing der Marine.
Zooals gemeld is het Marine-com
mando Zeeland met ingang van 1
Januari opgeheveu en is het commando
overgebracht naar den Helder, de mi
nister van marine heeft daarmede ons
land voor een fait accompli geplaatst.
Deze opheffing van het Marine
commando Zeeland en van den torpedo-
en onderzeedienst te Vlissingen, wekt
in Zeeland, in hef bijzonder te Middel
burg en Vlissingen ernstige ontstem
ming, vooral ook door het autocratisch
optreden van den heer Westerveld, die
steekhoudende argumenten doodzwijgt
en zijne meening tegen beter weten in
doorgedreven heeftvragen van kamer-
ledeD laat hij onbeantwoord.
Men vraagt zich af, of deze kwestie,
die veel meer is dan eene intieme
mariue-aaDgeiegeuheid, wel voldoende
ter kennis is gebracht van onzen minister
van Buitenlandsche Zaken,
zie Kabinetscrisis.
De Tijd schrijft
Da opdracht tot vorming van een
kabinet aan de rechterzijde moet het
gevolg zijn geweest van een misverstand.
In parlementaire klingen verwacht
men, dat Hare Majesteit de bespreking
met de meerderheid als geëindigd zal
beschouwen en vermoedelijk een poging
zal doen, om door een staatsman van
links een zoogenaamd nationaal be
zuinigingskabinet te laten vormen.
Fai'lissementen in Nederland.
Volgens medeieeling van het Han
delsinformatiebureau vau Van der Graaf
Co.'s Bureaux voor den Handel zijn
over de afgeloopen week, eindigende
28 Dec. in Nederland uitgesproken 78
faillissementen tegen 68 faillissementen
in dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 28 Dec.
192S 1280 faillissementen tegenover
3138 over hetzelfde tijdperk van het
vorige jaar.
Geen premievryj pensioen meer.
In de avondzitting, die tot midder
nacht duurde, heeft de gemeenteraad
te Deventer na felle debatten met 22
tegen 8 stemmen een voorstel van B.
en W. aangenomen tot aftrek der pen
sioenbijdragen van de loonen en sala
rissen van gemeentewerklieden en amb
tenaren, n.l 3'/a pet. met 1 Jan. 1924
en 8'fa pet. met 1 Mei a.s.
TERUGBLIK-
Een terugblik op den internationalen
politieken toestand over het afgeloopen
jaar, levert niet veel verblijdends op.
De harde Roerpolitiek van Poincaré
deed in Duitsehland de armoede sterk
toenemen en bracht den industrieelen
in het bezette gebied groote schade en
de bevolking bittere ellende, terwijl ook
andere landen, met name Nederland,
doch ook Engeland er moeilijkheden
door ondervonden. Pas tegen het einde
van 't jaar heeft Poinearé blijk gegeven
van een eenigszius gematigder houding.
Ten slotte zijn door de commissie van
herstel twee commissies van onderzoek
ingesteld, naar de binnenlandsche
Duitscbe financiën en de middelen om
de Duitscbe begrooting in evenwicht (e
brengen en naar het uit Duitsehland
gevluchte kapitaal en de middelen om
het ierug te brengen. De Ver. Staten
zullen aau dit onderzoek officieus mee
werken.
Hst jaar 1923 is voor Duitsehland
het jaar van het lijdelijk verzet dit
tenslotte mislukte uoordat het te duur
was, eu van de geweldige eu snelle
daling van de mark.
Vermelden we voorts de mislukte
staatsgreep van v. Hitler in Beieren.
Verder dat het kabinet Stresemaun
werd opgevolgd door dat van Maix
(centrum), die de berie krachten uit liet
vorige kabinet behield en welke, indien
hij een voorzichtig gebuik maakt van
de machtigingswet, (waarbij bepaald is
dat de regeering binnen het raam der
grondwet zelfstandig spoedeiscbende
maatregelen mag nemen), op den steun
van een deel der soc, dem. kan rekenen.
Door Stresemanu en Mzix werd het
lijdelijk verzet geliqu'drerd en de
mogelijkheid van een overeenkomst ge
opend lusscben Duitsche en Fransche
industrieelen.
In Frankrijk bleef de io; stand even
wichtig. De Rocr-p -litiek leidde bijna
tot een breuk met Duitsehland en de
grootste voorzichtigheid werd vereischt
om het scheepje der entente tusschen
de klippen door te l.veeren. In de
laatste dagen van 1923 verging met
man en muis het groote en kostbare
bestuurbare luchtschip de Dixmude.
De Engelsche politiek is gebleken
te zijn van een stille kracht, die Poin
caré tenslotte niet geheel heeft kunnen
weerstaan, te meer omdat België en
Italië op Engeland's hand bleken.
Errgeland heeft er voor gezorgd dat
geen nieuwe sancties door de Franschen
werden toegepast in verband met den
terugkeer van den ex-kroonprins en de
kwestie op het toezicht der Duitsche
bewapening.
In het begin van het jaar werd de
kwestie van de schuld van Engeland
aan Amerika d >or Baldwin (toen nog
kanselier v. d. schatkist), die later
Bonar Law opvolgde als premier, ge
regeld. in de laatste maand van het
jaar hadden de algemeene verkiezingen
plaats (voor of tegen protectie) waar bij
de protectie in den vorm van Baldwin
de nederlaag leed. Echter konden noch
de conservatieven, noch de liberalen,
noch de arbeiders een meerderheid in
het Lagerhuis brengen. Verwacht wordt
au dat de arbeiderspartij, als sterkste
der oppositiepartijen spoedig tot de
regeering zal worden geroepen.
In Ierland keerde de rust terug,
doordat de Valera den strijd opgaf.
Het voornaamste feit in lielglë
waren de pogingen tot vervlaamsching
der Gentsche universiteit, die eindigden
met aanneming door het parlement van
een voorstel waarbij de Gentsche Uni
versiteit wordt gesplitst in twee afdee-
lingeneen Nederlandsehe en een
Fransche, respectievelijk met een derde
verplichte Fransche en een derde ver
plichte Nederlandsehe colleges. De
Vlaamsche studenten echter, die geen
genoegen wilden nemen met deze op
lossing, hebben een boycot op de ge
wijzigde hooge school toegepast met
het gevolg, dat thans een twintig
studenten college loopen aan de totaal
vernederlandschte technische scholen
en slechts vier aan de gedeeltelijk
vervl arosche faculteiten.
In Spanje heeft generaal Primo de
Rivera het fascisme ingeluid en een
militaire dictatuur ingesteld met goed
vinden vau den koning.
Italië. Herinneren wij nog even aan
het bombardement van Korfoe door
Mussolini gelast na den moord op den
Italiaanscben generaal, die deel uit
maakte van de commissie tot afbakening
der Grieksch-Albaneesche grens.
Nadat Griekenland een schadeloos
stelling van 50 millioen lire betaald
had, was Mussolini tevreden gesteld.
Oostenrijk is er dank zij het in
ternationale crediet weer wat aan het
bovenop krabbelen, Hongarije hoopt
dit voorbeeld te volgen en heeft reeds
een crediet kunnen vastkrijgen.
Turkije beeft de souvereiniteit over
Konstantinopel weten te verkrijgen bij
het verdrag van Lausanne, de vreemde
bezetting is er weggetrokken. Servië
(Zuid-Slavië) kon nog steeds tot geen
afdoende oplossing komen met Italië
over Fiume. Ook met Bulgarije
waar de dictatuur van den agrariër Stam-
boelinski werd omver geworpen door
een „liberaal" democratische staats
greep zijn de betrekkingen minder
goed.
