Hartenvrouw, AJ. P,s Kerstpudding 145. Zaterdag 8 December 1923. 110 jaargang J Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel. „Ze". FEUILLETON. Binnenland. '4ro ABONNEMENT Vrijs per kwartaal, in Goes f 2, bniten Goes f 2, Afzonderlijke nummers 5 cent, Verschijnt: Maandag-, Woensdag en Vrijdagavond. (sOESCHE CÖIMNÏ Uitgave Naaml. Vennootschap Gfoesche Courant ADVERTENTIËN van 15 regels f 1,20 elke regel meer 24 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regels f 2,40 Bewijsnummers 5 cent. ea Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen tot 12 uur voormiddag. NADRUK VERBODEN. Uit miju jongenstijd herinner ik mij, hoe ik eenmaal met onzen meester en met mijn broertje van de stad kwam. Onderweg overviel ons een onweer, dat in de eenzaamheid van het laud een angstwekkender! indruk op ons maakte. Na een hellen bliksemstraal met daarop onmiddellijk ioskna! lenden donder zetten wij, jongens, het op een /ooperi. Maar Meester kalmeerde ons met de lakonieke opmerking: „Hou je toch bedaard als ze ons hebben moe ien, krijgen ze ons toch wel Er moet bij de gedachte aan die l»eheimziniiige „ze" toen iets van ont zetting door me been zijn gevaren, anders zou ik dat woord van den meester niet zoolang hebben onthouden. Wie ziju die geheimzinnige „ze", die ons in de macht hebben, wanneer we op een eenzamen landweg wandelen, en die zoo on verbiddel lijk zijn, dat het niets geeft wat men te hunnen opzichte onderneemt Later heb ik begrepen, dat het de natuurmachten waren, die Meester als no dlot aanvaardde. //Ze" zijn niet met den vinger aan te wijzen, niet te zien, niet te hooren„ze" zijn nergens en overal//Ze" zijn vaag en gestaltloos e i toch is er niets werkelijker en niets invloediijker dan deze vreeselijke, onont koombare ze". Later heb ik /,ze" ook in anderen vorm leeren kennen dan in die van dolzinuige onweerswolken, waaruit een welgemikte bliksem schiet. „Ze" zeggen van hem Wee, als „ze" iets zeg gen, want wat aze" zeggen is even raak als de bliksem. Wanneer zeker men8ch iets van ons zegt, kunnen we on* verweren, hem tegenspr3ken, hein voor 't gerecht dagen desnoods. Een mensch, die iets beween, is feilbaar; een mensch, die lastert, is tot veront schuldiging te dwingentegen deu ir.oud van één bepaald persoon kan men maatregelen nemen zijn uitspraak kan men bestrijden men kan al zijn krachten inspannen eu ten doode toe worsttien om de tong, die het op ons bestaan heeft gemunt, onschadelijk te maken. Maar als yze" wat van ons zeggen Dan geeft geen zelfverdediging; dan heeft men zich lijdelijk over te geven. Als #ze" ons hebben moeten, krijgen ze ons toch wel. Wederom, wie zijn deze „ze* Het ijii de met den vinger niet aan te wijzen, vage en gestaltlooze en toch boven alles werkelijke en invloedrijke machten van de openbare meening. Door deze maatschappelijke onzichtbaar heden voltiekt zich het noodlot even goed als door de machten van de natuur. Geheimzinnige machten zijn deze „ze*. Lezer, hebt ge ooit iemand ont- 40 DOOK hellmuth mielke. Uit het Duitsch vertaald. (Nadruk verboden.) „Ik heb mij de vrijheid veroorloofd, geachte mevrouw," zei de heer van Villessen, terwijl hij haar galant de hand kuste, „twee mijner vrienden mee te brengen, die ik u niet anders dan warm kan aanbevelen. Vooreerst de heer Directeur A Isen hij bevorderde Alsen zonder meer maar dadelijk tot directeur en dan mijn wapenbroeder de heer von Zrinskowski. U behoeft overigens geen moeite te doen, zijn naam te onthouden. Mijn vriend is anders een beste kerel." Mevrouw von Halbach beantwoordde de buigingen der beide heeren met eenige onbeteekenende woorden, waarbij zij haar zoetsten glimlach vertoonde, en draaide hun toen den mg toe om het afgebroken gesprek met verschei dene andere gasten voort te zetten. Was de wijze van introductie Alsen al heel zonderling voorgekomen, zijn verrassing steeg nog, toen de heer van moet, die oorlog wilde Wanneer ge in 1914 naar Rusland waart gegaan of naar Duitschland of Franktijk en ge hadt den eersien den beslen boer of onderwijzer of kolonel op den man af gevraagd, of hij zich mede aanspra kelijk stelde voor 't uitbrekeu van den wereldoorlog, zou hij u vprbaasd hebben aangekekeu. Waut de Rus ische boer en de Dui'sohe onderwijzer en de Fransche "Tolouel zijn volkomen gelijk onze Hollaudsche mannen en jongens op zeker oogeub'ik te wapen geroepen omdat ze" oorlog wilden. Wie heeft den wereldoorlog ont» ketent De Duitsclie keizer Een of ander Eugelsche diplomaat Maar wan neer wij het relaas lezen, dat de kranten kort geleion hebben ontleend aan de thans openbaar geworden papieren van de geheime diplomatie, ontdekken wij tot onze ontsteltenis, dat de ministers en gezanten en koningen en keizers reeds sinds tientallen jaren den oorlog verwachtte», zonder dat ze wisten met wie en tegen wie 't zou gaan. Zelfs de hoogste gezaghebbers leefden in span ning, of „ze" eenmaal tot het uit breken vau den oorlog zouden besluiten. Men spreekt van oorlogsmisdadigers en wil ziju wraak koelen op een enkelen persoon, maar de groote oor logsmisdadiger is „ze", de geheimzin nige geest, die het noodlot ontketent. „Ze" maken oorlog„ze" maken revolutie „ze" zijn ergens in staking gegaan en „ze" hebben ergens anders een progrom uitgelokt. Had men den wereld-oorlog kun nen keeren Ja, als de Duitsche keizerhad men de revolutie kunneu keereu Ja, als Lenin of Trotzky Maarals „ze" oorlog ol revolutie in den zin hebben, is alle verzet tevergeefs. „Als ze ons hebben moeten, krijgen ze ons toch wel." „Ze" zijn het ook, die over ons persoonlijk leven beschikken. „Ze heb ben mij'slocht gemaakt", verontschul digt zich een beklaagde. „Ze hebben hem net zoolang gesard en getrapt, tot htj gek wierd", vertellen de ver pleegsters omtrent een krankzinnige. Men heeft zich tol wanhopig wordens toe afgemat m:t het onderzoek naar de geheimzinnige „ze", die over menscb en maatschappij het noodlot ontketenen Da levensmschlen, men heeft beproefd ze te ontleden en te verklaren econo misch, zielkundig, natuurwetenschappe lijk.... Steeds bleef er een onverklaar bare rest. „Ze" belagen ons niet s1 echts van buiten, maar ook binnen in ons zetelen „ze" de vage, niet te omschrijven, maar op alle gebied zich openbarende levensmachten, die menscb en inensch- heid tegen hun eigen willen en streven in voeren naar hun onvermijdelijke bestemming. Ja, binnen in ons hebben „ze" grooter macht nog en zijn „ze" moei lijker te ontdekken en te bedwingen dan daarbuiten. Op „ze" doelde de dichter van Wilhelm Meister, toen hij zijn harpspeler liet zingen Wie nooit zijn brood met tranen at, wie nooit de Villessen hem op zijn onverschilligen toon vroeg „Wel, wat zeg je nu van dit ouwe, opgedirkte vrouwspersoon Bevalt ze je niet buitengewoon „Ik begrijp maar niet, waarom die dame ons niet aan de andere heeren voorstelt." De luitenant trok een grappig ge zicht. „Beste viind, zie maar vau die voorstellerij af, en stel je soms ook niet zelf aan de anderen voor. Hier gaat men wel met elkander om, maar men kent elkaBr niet. Zoodra men weer bniten is, heelemaal niet meer." „En op deze wij'ze moet zich een gesprek ontwikkelen „Je ziet immers, hoe ze allemaal met elkaar staan te praten. Men is hier daardoor gelegitimeerd, dat de edele gastvrouw iemand den toegang heeft verleend. Zij kent haar Pappenheimers dat is voldoende. Oubekenden of niet door heel goede bekenden uitgenoo- digden mogen hier niet binnenkomen. Overigens behoef je je hier niet te geneeren." „Maar ik begrijp niet De luitenant lachte. „Nou, je zult het straks wel begrijpen. Maar laten we verder gaan, mijne heeren." Aan den salon grensden nog verschei dene even smaakvol en schitterend mét nieuwe rozijntjes en amandelen EEN HEERLIJKE LEKKERNIJ! Puddinglabriek A. J. POLAK, Groningen kommervolle nachten, stil weeuend op zijn leger zat, die keut u niet, hemel- j ecbe machten Gesprongen winterhanden en jiukende wintervoeten geneert men met Purol. In doozeu van 30, 60 eu 90 e s. Bij apothekers en drogisten. Onzichtbare besetting? Vlak voor de Eugelsche verkiezingen als om Baldwin een sleuatje te geven koun het bericht, dat Ue bezet tingstroepen aan tien Roer, binnen korten tijd van 60001) op lOOOO man zullen worden verminderd. Alle openbare gebouwen zullen wor den ontruimd eu de Fransche geuerale staf zal van Dusseldorf naar Mainz worden verplaatst. De douane, posterijen en andere openbare diensten zullen dan weer in Duitsch beheer komen. Van andere zijde wordt evenwel gemeld dat het Fransche douane-cordon zal blijven bestaan. Aan dezen stap naar verbetering is de bemiddelende regeering te Brussel natuurlijk niet vreemd. Deze tracht voortdurend een openlijke breuk tus- scheu Londen en Parijs te voorkomen en heeft al menigmaal in den laatsten tijd Poincaré bewogen, water in zijn wijn te doen. Zoo is het geschied ten aanzien van het separatisme in Rijnland, den ex-kroot prins en het geallieerde militaire toezicht. Hopen we dat de onzichtbare be zetting die daardoor nog niet on voelbaar wordt er-klonten zal en een voorbode zal zijn van algeheele ophef fing der bezetting. Zoo ver zijn we echter nog niet. In de Matin stelt Senator de Jouvenel het dilemma óf de Koer bl(jtt bezet, óf liet Rijnland wordt vrij en auto noom. Hij erkent, dat Frankrijks vei ligheid nog niet afdoende gewaarborgd is, maar acht nu het oogenblik voor onderhandelingen over de vergoeding aangebroken. Daartoe stelt hij opnieuw in het licht, dat Frankrijk Duitschland slechts terugbetaling van de kosten van het herstel van het verwoeste gebied vraagt, mits het ten opzichte van de schalden tusschen de geallieerden schadeloos wordt gesteld. Zelfs zou nu de liquidatie van de oorlogskosten in het algemeen in dier voege kunnen geschieden, dat een deel der vergoeding met het oog op de schuld der geal lieerden voorloopig nog Diet geregeld wordt. De Jouvenel wenscht dat de Ver- eenigde Staten bij dit alles een duit in 't zakje zouden doen. Maar, zooals bekend, voelen deze daar niet veel verlichte vertrekken. Ook hier troffen zij eenige heeren aan, die den luitenant met een vluchtig hoofdknikje begroetteD. Het viel Alsen op, dat hij tot nog toe geen enkele dame had opgemerkt. En bliksemsnel schoot er een ver denking door ziju brein. Hij wilde iets vragen, maar de heer van Villessen wees juist op een prachtige schaal van wit zilver, die door palmen beschaduwd, eenigszins verdekt in een hoek op een zwarte znil stond opgesteld. „Kijk daar eens de heilige offer schaal. Daar stapelen wij straks onze bijdragen in op." Alsen pakte den arm van zijn met- gezet beet. „Vertel me nu eindelijk eens eerlijk, wat dat allemaal beteekent. Ben ik hier in een speelhol „Pst! Je moet niet zulke ordinaire woorden gebruiken, beste kerel 1 Onze edele gastvrouw heeft juist vandaag ontvangdag. Als ze die uitdrukking daar uet gehoord had, dan zou jeondanks mijn warme aanbeveling, buiten de deur gezet ziju." Ja, maar wie en wat ls dan deze mevrouw von Halbach „Nou, ik heb het toch al gezegd, de vrouw des huizes hier, een adellijke weduwe, die eens per week geregeld ontvangt. Alleen maar heeren natuurlijk, die eerst een beetje over politiek, beurs, theater en andere dingen praten en voor. Misschien dat daarom Poincaré wat handelbaar Ier is geworden, teneinde de knie te bewegen deel te nemen aan de hi raadslagingen over de oplossing der moeilijkheden van Europa, welke zonder deze deelname niet mogelijk schijnt. Lloyd George en de vrijhandel. L'oyd G-»rge heeft in een redevoe ring in Camberwell de liberale actie in Londen een laatsten stoot gegeven. De oud-premier die zeer geest driftig be- gruei werd, heeft een beroep gedaan op Londen om te stemme» voor den vrijhandel, aan welk stelsel de welvaart van het rijk en van ziju hoofdstad zijn te danken. Hij verklaarde, dat Londen de grootste wonderstad was, die ^le wereld wat grootte en rijkdom, macht en invloed betreft, ooit heeft gekend. Er zijn hoofdsteden geweest van groote rijken, docb nooit een centrum van een rijk zoo groot als dit. Doch daarm-se houdt het niet op. Londen heeft een eigen rijk, grooter dan het Britsche rijk, D.l. dat van wereldhandel, finan ciën en scheepvaart. Het is het een. truin van eeu rijk, dat het zelf ge schapen heeft. Een eeuw geleden be droeg de bevolking H/j millioen zielen, thans 7ya millioen, een eeuw geleden beliep de internationale handel van het lioele land 81 millioen pond sterling, verleden jaar die van Londen alleen 540 millioen. In deze 100 jaar, waar van 75 met vrijhandel, is Engeland groot gewordeD en zijn hoofdstad het financieele centrum vau de heele wereld en 's werelds grootste stapelplaats. Uif hef belette gebied. Bfj een betooging voor het raadhuis te Wanue hebben werkloozeu de politie op revolverschoten en steenworpen ont haald. De politie schoot terug. Naar voorloopig vastgesteld is, zijn 7 lieden gedood eu ongeveer 30 min of meer ernstig gewond. Bezettingstroepen heb ben de orde hersteld. Op 30 November heeft de Fransche overheid bij het filiaal van de rijksbank te Dusseldorp 63,000 biljoen mark aan bankbiljetten in beslag laten nemen. Hef kabinef-Marx. Hei kabinet-Marx is door den Rijks dag vriendelijk ontvangen. Vermoedelijk zal de machtigingswet wel worden aan genomen. Kef schadevergoeding*- schandaal fe Rijssel. Naar de Oeuvre mededeelt heeft het onderzoek in zake het schadevergoe dingsschandaal er reeds toe geleid, dat niet minder dan 18.000 dossiers van schadevergoedingszaken voor verdacht gehouden worden. Zij worden alle onderzocht. Er zijn thans reeds heel dan overgaan tot een klein spelletje kaart. Dorst wordt daarbij uiet geleden, er wordt wijn, ja zelfs champagne ge dronken." „En mevrouw von Halbach houdt de bank? „Welnee, daar denkt ze niet over. Zij bemoeit zich niet met de particu liere genoegens van haar gasten. Dat zou haar immers wel eens leelijk kunneu bekomen. Zij is, zooals iemand eens geestig heeft gezegd, slechts portier aaa het hof van koning Pharao, en daarom stelt zij zich tevreden met de fooien." „Fooien Houdt u me soms voor den gek, mijnheer von Villessen?" „Ik denk er niet aan.JJe bent toch altijd nog een echte provineieman, beste Al sen. Neen, de zaak is werkelijk zooals ik zei. Men duwt haar nu wel niet de fooi in de hand, maar men legt het geld stilletjes in het voorbijgaan, als men van de speeltafel is opgestaan, op de witte offerschaal daar. Het komt ook wel voor, dat enkele personen de schaal maar ongemerkt voorbij gaan meestal diegenen, die verloren hebben. Och, dwang bestaat er immers bjj zoo iets niet." „Maar dat is gewoonweg ongelooflijk! En de politie draagt daar geen kennis van? Dan is die zoogenaamde mevrouw von Halbach niets anders dan een avonturierster wat vervalschiogen aan het lieht ge komen, waarbij het bedrag, dat de regeering zou betalen, met 50 h 120 pet. verhoogd werd. Intusscheu gaan de getroffenen van het verwoeste gebied e-g aan 't morren. Maandag beeft er een vergadering plaats gehad van afgevaardigden der talrijke coöperaties voor den heropbouw, waarin een heftige motie van protest werd aangenomen tegen de politiek der regee ring. Dsze doet niets om de duurle van den heropbouw tegen te gaan. De leveringen in natura uit het Rijn- en Roergebied, vooral het hout tier ïtijR- lttndsehe hosschvn, waarmede men te Parijs zoo handig propaganda heeft gemaakt voor de pandenpolitiek, wordt niet geleverd aan de coöperaties voor üen wederopbouw maar ver kocht aan hoathaodelaren die het op hun beurt tegen hoogen prijs aan de getroffenen van het verwoeste gebied verknopen. De kabinetscrisis- Jhr. Mr. F. Beelaerts vau Blokland beeft aau de Koningin verklaard, tot zijn leedwezen niet in staat te zijn, de hem gegeven opdracht tot samenstel ling van een extra-parlementair ka binet te aanvaarden. Naar ons ter oore kwam, zijn de pogingen van Jhr Mr. Beelaerts van Blokland om een extra-parlementair kabinet samen te stellen, voornamelijk afgestuit op moei lijkheden in verbaud met de bezetting van het departement van financiën. Tweede Kamer. De Tweede Kamer wordt tegen a.s. Dinsdagmiddag 1 uur bijeengeroepen ter behandeling van het initiatief voorstel van den heer Fleskens tot verlenging van den duur van het Schoenenwetje. Bezuiniging Staatstoezicht Volks- Met ingang van 1 Januari wordt het staatstoezicht op de volksgezondheid ingekrompen. Alle adjunct-inspecteurs, werkzaam bij de afdeeling volkshuis vesting, zullen den dienst verlaten verder worden de afdeelingen kinder- bygiëae en tuberculosebestrijding ver- eenigd, en verlaat de desbetreffende hoofd-inspeoteur den dienst. Het aan tal inspecteurs bij het geneeskundig staatstoezicht zal met ten minste één worden verminderd. //Gevaarlijke experimenten'. Onder dit opschrift herinnert „De Ned. Nijrerheid" aan de oprichting van de N.V. Cocos-industrie Wilhel- rnina te Achtkarspelen (Friesland). De gemeente Achtkarspelen koes terde destijds groote verwachtingen met het oog op de bestrijding der werk loosheid van de oprichting van deze N.V. En met hel oog daarop verklaarde de gemeente zich bereid aan deze N.V. rente en affossiig te waarborgen van „Lieve hemel, haar stamboek willen we hier ook niet onderzoeken. Wij willen ons een beetje amnseeren, zoo onder ons. Voor de buitenwereld staat onze beminnelijke gastvrouw in alle eer en deugd. Zij leeft op grooten voet, op heel grooten voet zelfs, maar wij be talen het voor haar. En waarom ook niet P Woning, verlichting, onderhoud, champagne alles kost toch geld, e» voor het genoegen van de bewoners organiseert de goeie vrouw geen speel- avondjes," Hoofdschuddend hoorde Alsen deze ophelderingen van zijn ervaren vriend aan. Hjj had zich altijd verbeeld veel gezien en beleefd te hebben, maar zoo iets zou hij in een stad als Berlijn niet voor mogelijk hebben gehouden. Zijn besluit had echter van begin af aan onherroepelijk vastgestaan. Hij had bij zichzelf de gelofte afgelegd nooit meer te spelen. Dat lag achter hem als een wilde droom, de speeldnive' zou hem niet meer in zijn klauwen krij gen. Het beeld der hartenvrouw doemde waarschuwend voor zijn oogen op. jig Het liefst zou hij heimelijk dit huis hebben verlaten. Hij deed daartoe wer kelijk een poging, terwijl hij naar den salon teruglaveerde en de heer van Villessen met zjjn kameraad aan het praten was. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1923 | | pagina 1