Donderdag 8 November 1923.
110 jaargang
BUITENLAND.
School en Kerk.
maakt tafels, deuren
en kasten als nieuw.
Vraagt
ons Geschenken-album.
STADSNIEUWS.
N\ 132,
ABONNEMENT
l'rijs per kwartaal, in Goes f 2,
bniten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
(■OESCHE
Uitgave Naaml. Vennootschap Goesche Conrant
ADVERTENT1ËN
van 1 5 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleenwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrflf. Advertentiën worden aangenomen
tot 13 uur voormiddag.
COURANT
De man die wormen af.
We lezen in de N. R. Crt. een ver
haal van een der correspondenten, dat
een echel licht werpt op den ellendigen
toestand van het Dnitsche volk. Hij ver
telt van iemand, in 1910 op 65—jarigen
leeftijd als boekhouder tengevolge
van een oogziekte, die hem zoo goed
als blind maakte ontslagen, zonder pen
sioen en die nu leefde van een inkomen
van eenige centen per week in Neder-
landsche munt gerekend. De vrouw was
ziekelijk, de eenige zoon in den oorlog
gesneuveld. Brood konden de oude
1 uitjes moeilijk koopen, ze leefden hoofd
zakelijk van erwten en boonen. Ze
wisten heel goed, dat ze een dergelijk
leven niet lang meer zouden kunnen
uithouden. „De vorige week" zoo ver
telde de oude mao berustend, »ben ik
np straat in elkaar gezakt.» Gisteren
vertelde mij een keunis, dat hij 's avonds
een oud man op een grasperk bezig
gezien had om wormen te zoeken
die hy op at 1"
Geheel Duitschland gelijkt thans op
den man die wormen at. De worm is
lift teeken der ontbinding en Duitsch-
Itud staat in dit teeken.
De burgeroorlog dreigt. In Beieren
oiobiliseeren de monarchisten onder
leiding van den bekenden Ehrhardt,
den bekenden brigade-leider, die bij den
slaategreep van Kapp naar Berlijn op
marcheerde. Dictator von Kahr gaat
met deze troepen-concentratie geheel
accoord. Door Saksen, zoo luidt het
gerucht, zou men 7 November optrek
ken naar Berlijn. Het hoofdkwartier
der rechtsradicalen bevindt zich te
Coburg, Daar voelt men dat men zich
aan het Beiersch-Thuringsche front
bevindt. Overal ziet men uniformen,
o eial gewapende jongelieden. Op het
hoofd dragen zij helmen waarop een
groote zwarte swastika geschilderd is.
Een week geleden zou men zich niet
gewaagd hebben in het aocialislisch-
coinmunistische Saksen.
Doch de regeering te Berlijn heeft,
zooals men weet, de regeering in Saksen
afgezet en daardoor de socialisten van
z ch vervreemd, zoodat de toestand ge
heel veranderd is. De Montagmorgen
meldt dat ook in Pommeren, Mecklen
burg, Oost-Pruisen en Silezië de junkers
en studenten zich roeren.
De rijksregeering heeft de noo-
dige militaire maatregelen getroffen
oin elke prging van Beiersche organi
saties tot het overschrijden van de
grenzen onmiddellijk te onderdrukken.
Misschien zullen de moaarchisten
zich nu eerst nog eens bedecken.
Duitschland levert kolen aan
frankrijk en België-
De Duitsche Bergwerk Ztg meldt dat
overeenstemming is bereikt tusschen de
Eransche controle-commissie en de
mijnbouwdirecties in het. Roergebied.
De overeenkomst berust op den
volgenden grondslag
le. betaling van den achterstand van
de kolenbelasting tot een maximum van
15 miljoen dollar, waarvan 10 percent
binnen 14 dagen na de onderteekeniDg
moet worden voldaan en de rest in
termijnen, opklimmende van 2 tot 10
maanden
2e betaling voortaan van een kolen-
belasting, thans berekend op 10 fr. per
ton, met uitzondering voor de 12 per
cent, welke voor het bedrjjf zelf noodig
worden geacht. De gratis leveringen in
natura, verhaalbaar op het rijk, moeten
hervat worden, naar een maatstaf van
18 percent van deii geheelen opbrengst,
35 percent van bepaalde cokesprodncten
en 10 pet. voor de bijproducten. Ten
slotte verbindt de groep zich het be
zettingsleger kolen te verschaffen op
eenvoudige requisitiebons en 15 pet.
van de productie voor het Eransch-
Belgisch spoorwegbeheer beschikbaar
te stellen.
Volgens deze overeenkomst worden
de leveranties verminderd tot de helft
van het te Spa voorziene en wordt de
belasting van 40 tot 10 percent ver
laagd.
Vermoedelijk zal de overeenkomst
Woensdag of Donderdag geleekend
worden.
De geallieerde conferentie.
Het blijkt dat Poincaré nog een derde
voorwaarde heeft gesteld voor de samen
stelling van een commissie voor het
nagaan van de Duitsche betaalkracht
n.l. dat de Roerbezelting er buiten moet
blijven. Het feit dat met de industiieelen
overeenstemming is bereikt, zal aan
dezen eisch wel niet vreemd zijn. Het
staat echter te bezien of de Ver. Stalen
met die voorwaarde accoord zullen gaan.
De separatisten.
De separatisten zijn bezig zich te
verplaatsen van de Belgische naar de
Eransche zóne, zulks in verband met
een verordening der Belgische bezet
tingsoverheid, welke de vorming van
gewapende benden verbiedt. Duisburg,
Krefeld en veschillende andere plaatsen
zijn ontruimd.
De voorloopige separatistische regee
ring heeft aan den hoogen Belgischen
commissaris een brief gezonden, waarin
zij protesteert tegen de gedwongen ont
ruiming van Aken.
Ook de Eransche gezant te Brussel
is in 't geweer gekomen. De Belgische
commissaris is echter mans genoeg om
zijn handelingen te verdedigen.
Uit Griekenland.
Volgens de bladen heeft de partij
van de Republikeinsche unie aan de
regeering medegedeeld, dat zij de in
stelling van de republiek beoogt, maar
door middel van een volksstemming.
Vervolgonderwijs.
Aan de colleges vao Burgemeester
en Wethouders in Zeeland is door
Ged. Staten de volgende* circulaire
verzonden
Door verschillende gemeentebesturen
in deze Provincie werden ons raads
besluiten ter goedkeuring toegezonden,
strekkende tot opheffing 7an de tot
dusverre bestaan hebbende cursussen
voor vervolgonderwijs.
Wij hebben de beslissing op deze
besluiten vooralsnog aangehouden en
meenen, alvorens zoodanige beslissing
te nemen, het navolgende onder uwe
aandacht te moeten brengen.
Wij zouden het betreur en, indien,
als gevolg van de laatstelijk tot stand
gekomen wijziging der Lager-onder-
wijswet 1920, de rijpere jengd, na bet
alloopen van de lagere school, geheel
van elk verder onderricht verstoken
bleef.
Daarom oordeelen wij het wensche-
lijk, dat de gelegenheid tot ontwikke
ling na het genieten van gewoon
lager onderwijs blij ve bestaan en dat
gemeentebesturen die gelegenheid geven
of eene door anderen in het leven ge
roepen gelegenheid steunen op, voor
de gemeentefinaneiën, minder bezwa
rende wijze, dan door de instandhou
ding van het vervolgonderwijs.
Cursussen, gelijk wij ons die voor
stellen, zouden niet geschoeid behoeven
te worden op de leest van het ver
volgonderwijs zij zouden korter of
langer kunnen dnren en minder of
andere vakken kunnen omvatten, dan
in art. 21 der Lager-onderwijswet 1920
is voorgeschreven. Als minimum aan
tal leerlingen zou b.v. 10 genomen
kunnen worden terwijl het, om een
geregeld bezoek van deze cursussen te
bevorderen, wellicht aanbeveling zou
verdienen van de leerlingen, behalve
in geval van onvermogen, een niet te
laag schoolgeld te heffen.
Aangezien het hier een carsus geldt,
die staat buiten het wettelijk verband
der Lager-onderwijswet 1920, zijn wij
voorts van meening, dat de gemeente
besturen bij de vaststelling van de
belooningen der onderwijzers niet ge
bonden zijn aan de daarop betrekking
hebbende wettelijke voorschriften.
Om dezelfde reden zijn wij van
oordeel, dat bijzondere vereenigingen
of personen te dezen geen recht kun
nen doen gelden op een bijdrage uit
de gemeentekas in de kosten van in
standhouding van zoodanige bijzondere
cursussen. Evenwel is het, naar wij
meenen, in overeenstemming met de
bedoeling van den wetgever, met de
strekking van de in de laatste jaren
uitgevaardigde wetten ei van het
daarin nedergelegde beginsel der ge
lijkstelling van openbaar en bijzonder
onderwijs, indien aan eventueel op te
richten bijzondere cursussen van boven
bedoelden aard een bijdrage uit de ge
meentekas wordt toegekend, berekend
op den voet van het bepaalde in art.
102 der Lager-onderwijswet 1920.
Gaarne zullen Ged. St. spoedig be
O* Lever's Zeep Maatschappij, Vlaardingen
Fabrikanten van LUX en TWINK.
richt ontvangen met het gevolg dat
door B. en W. aan dit rondschrijven
is gegeven.
Ger. Kerken
Zondagmorgen werd, nadat de ge
meente l1/, jaar vacant was geweest,
in de Ger. Kerk te Baarland, de nieuwe
predikant ds. A. Wijngaarden bevestigd
door ds. S. W. Bos van Dokkum
naar aanleiding van Joh. 143a. Na
de bevestiging zong de gemeente den
nieuwen leeraar toe Ps. 134 3.
's Middags deed ds. Wijngaarden zijn
intrede naar aanleiding vanj 2 Tim.
3 16-17, ook nu zong de gemeente
Ps. 134 3 en vervolgens Ps. 20 1
en Ps 103:1. Vooral des mie""
woonden velen den kerkdienst bij.
Jubilea.
Zondag herdacht dr. E. van Gheel
Gildemeester, Ned. Herv. pred. te Den
Haag, zijn 40-jarig jubileum te dezer
plaatse. Hij aanvaardde 7 Juli 1878
te Wilhelminadorp het predikambt.
In 1881 ging hij naar Dalfsen en 4
Nov. 1883 werd hjj te 's Gravenhage
bevestigd.
Ds. A. H. Nieboer, Ger. pred. te
's Gravendeel, herdacht Zondag zijn 30-
jarig evangeliebediening. Hij werd 4
Nov. 1892 te Aalten bevestigd, 18
Sept. 1898 te Sleeuwijk, 16 Deo. 1900
te Bierum, 15 October 1905 te Lol-
lum, 31 Mei 1914 te Krabbendijke,
5 Juni 1921 te 's Gravendeel.
Ger. school.
Te 's Gravenpolder is de nieuwe
school voor L. O. op Geref. grondslag
geopend. Twee lokalen der openbare
school, aan de vereeniging voor dit
doel in bruikleen afgestaan, waren
geheel gevuld. De voorz. de heer L.
Hoekman, leidde de vergadering. Ds.
Kersten, van Ierseke, sprak de openings
rede uit, waarna nog verschillende
sprekers volgden.
Hoofdbestüürsvero. Z. L. M.
In het Landbouwhuis vergaderde
Maandag het hoofdbestuur van de Z.
L. M., onder voorzitterschap van mr.
P. Dieleman. Deze zegt in z'n openings
rede onze toekomst ligt niet op het
water, maar op het land en meer
speciaal op het platteland.
Van de genoodigden zijn aanwezig
dhr. Zwagerman, rijkszuivelconsulent,
dhr. Stevens, rijkslandbouwconsulent,
ir. v. d. Plassehe, rijkstuinbouwconsu-
lent en mr. Zaaijer.
De notulen der vorige vergadering
worden vastgesteld. De ingekomen
stukken worden meegedeeld.
Axel verzoekt het hoofdbestuur te
steunen een adies cm opheffing te
verkrijgen van het verbod om met be
slijkte wielen de wegen te mogen be
rijden en vooits verguuning om met 3
ik 4 paarden lot op minstens 50 M.
vanaf het land de wegen te mogen
berijden.
Dhr. v. Niftrik, lid van den spoor-
wegraad, vraagt naar bezwaren tsgen
de bestaande dienstregeling voor Zee
land.
De voorz. geeft de volgende
Pogingen op Noord-Beveland aange
wend om tot de oprichting van een
nieuwen cursus huishoudonderwijs te
komen, hadden geen resultaat. Thans
worden cursussen gegeven te Rilland,
Wolfertsdijk en 's Heer Arendskerke.
Aangevraagd is subsidie voor 36
Laudbouwwinlercursussen, 7 Tuinbouw-
cursussen, 7 cursussen voor volwassenen
en 1 cursus voor paardenkennis.
De Z. L. M. gaat accoord met de
wijziging der aardappelwet.
Het. Dag. Bestuur vereenigde zich
met de bestudeering van de voor- en
nadeelee aan zomer-en zonnetijd ver
bonden.
Instemming is betuigd met een ver
zoek van het K.N.L.C., een wetsvoor
stel in te dienen, waarbij het verboden
is bij openbare verkoopingen en ver
pachtingen andere premiën uitteloven
dan de inzetpremie.
Op verzoek van den Kring Hulst iB
aan Ged. Staten verzocht het reglement
op de wegen en voetpaden te wijzigen
in dien zin, dat een voertuig in den
vervolge met niet meer dan twee
eenhoevige dieren bespannen mag zijn.
Thans spreekt het reglement van twee
paarden.
Via het K.N.L.C. is geadviseerd aan
de Regeering dat de fasaut voor Zee
land uilsluitend als schadelijk gedierte
beschouwd moet worden.
Adhaesie is betuigd in algemeenen
zin aan een adres ran den Pond van
Bedrijfsautohouders om te komen lot
verbetering van net veer Wölfaartsdijk-
Kortgene.
Iglnstemming is betuigd met een adres
van het K.N.L.C waarbij aan den
Minister van Justitie verzucht wordt
te bevorderen dat de notaristarieven
voor bet geheele land uniform worden
geregeld.
Het Dag. Bestuur der Z.L.M. zal
de actie van het Stamboek en de Prov.
Reg. Commissie tegen bet voornemen
om de gelden voor de paardenfokkerij
met f72000 te verminderen, met kracht
steunen.
De heer flanken zegt dit zeer op
prijs te zullen stellen.
Instemming is betuigd met een schrij
ven der Overijsselsche Landbouw-
Maatschappij, om de Regeering er op
te wijzen, dat wanneer er sprake van
beschermende maatregelen zal zijn, niet
enkel de industrie beschermd moet
worden, doch dan ook de, landbouw.
Daaraa kwain de Begrooting 1924
aan de orde. Jhr. van Vredenburgh
komt ter vergadering. Na ee iige dis
cussie wordt de begrooting vastgesteld
met een totaal aan ontvangsten en
uitgaven van f 21056,30.
De contributieregeling blijft dezelfde
van het vorig jaar. Echtgenooten en
inwonende familieleden van leden kun
nen lid worden tegen f 1 per jaar. Aan
deze laatsten zal worden overgelaten
tot welke rubriek leden zij willen be-
hooren.
Aan den kring Oostburg wordt voor
zijn tentoonstelling een crediet ver
kend van f 600.
Daarna komt de Axelsche 'brief (zie
ingekomen stukken) yi behandeling.
Dhr. Scheele (Axel) zegt dat de halt-
gare rijkspolitie de oorzaak is van dit
schrijven. De voorz. antwoordt dat de
verbaliseeiden met oordeel des onder-
scheids te werk moeten gaan. Tegen
misbruik kan men zich wenden tot het
openb. ministerie.
Besloten wordt niet in te gaan op
het verzoek Axel. Klachten kan men
ter kennis brengen van het Dag. be
stuur der Z. L. M.
De afd. Axel verzoekt voorts bespre
king van (\>osl)duivenschade. Opge
merkt wordt dat velen den duiven een
voudig geen eten geven. Gesproken
wordt over de mogelijkheid een dniven-
belasting te heffen.
Deze zaak wordt in handen van het
Dag. bestuur gesteld.
Daarna komt de oprichting van een
rechtskundig bureau aan de o'de.
Over 't algemeen is er bij de afdeelin-
gen niet veel enthousiasme voor.
De heer A. C. de Oude (Schouwen-
Duiveland) betreurt het dat zijn toe
lichting niet door het Dag. Best. is
rondgezonden, dan zou de uitslag geheel
anders geweest zijn.
De voorz. meent dat de circulaire
van het Dag. Best. goed is en objec
tief. Er zijn zoowel voor- als nadeeleu
(voornamelijk de financiënHel Dag.
Best. oordeelde in meerderheid op.
richting niet gewenscht.
Besloten wordt deze kwestie com
missoriaal te maken. De commissie
zal in de volgende verg. met een voor
stel komen. Zij bestaat uit de heeren
A. C. de Oude, mr. Zaayer, Dees
(Neuzen), Kielstra, mr. Dieleman en
v. Bommel v. Vloten.
Besloten wordt geen propaganda te
maken voor de vee-arbitrage.
In bespreking komt vervolgens dc
afzet en prijszetting iran Boerenboter
Dhr. Zwagerman heeft hierover een
rapport uitgebracht en geeft hiervan
nog een kort rësumée. Spr. meent
dat de prijzen van de marktjes b.v. te
Goes en Hulst niet gezond zijn te
noemen en op verkeerde grondslagen
berusten.
Wanneer de boerinnen zeggen: Wij
erkennen alleen de Middelburgsche
noteering, dan is voor spr. het pleit
gewonnen. Daarom moet de Z. L. M.
er haar schouders onder zetten.
Voorts zou spr. 3 kwaliteiten willen
onderscheiden, echter geen officieele
keuring.
Opgemerkt wordt dat men een boerin
nooit aan haar verstand kan brengen
dat ze mindere kwaliteit boter maakt.
Wanneer een boerin maar een
