X°. 122.
Diiidags 16 October 1923.
110 jsargaug*
BUITENLAND.
Een zöne-quaestie
Staten-Generaal.
School en Kerk.
Binnenland.
Beehtszaken.
Landbouw, Veeteelt en
Visscherij.
Sport,.
STADSNIEUWS
ABONNEMENT
Frjjs per kwartaal, in Goes f 2,—,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 ceui.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
(iOESCHE
Uitgave Na».ml. Vennootscfeap Goesche Courant
ADVERTENT1ÉN
van 5 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 13 nar voormiddag.
Crifieke toestand In
Duifschland.
De Rijksdag heeft de machtigings
wet met 316 stemmen vóór, 24 stem
men tegen en 7 onthoudingen (o a.
Stinnes) aangenomen. Van de 459 leden,
die de Rijksdag telt, waren 316 aan
wezig, waaruit afgeleid kan worden dat
de wet lang niet zooveel voorstanders
hoeft als men uit den uitslag der stem
ming zou kunnen afleiden. Afwezig
waren o.a. de Duitsch-nationalen en
de communisten, wtlke vóór de stem
ming de zaai hadden verlaten. De
r<geering zal dus nu trachten de ver
warringdoor verordeningen (muntwezen,
tegen prijsopdrijving enz. enz.) meester
te worden.
Inmiddels neemt in het Roergebied
de crisis steeds rcherper vormen aan.
De werktijd in de rjzeiindustrie is tot
24 uur per week verkort. Zaterdag
werd op de mijnen en bij Krupp niet
gewerkt. Verschillende directies bevin
den zich in financieele moeilijkheden
door het vervallen van de rijksloon-
toeslagen Mijnen en fabrieken zitten
nu zonder geld eo de staat kan geen
eredieten meer verieenen. Bovendien
kunnen de producten niet meer worden
afgezet, daar de Franschen hun be
lemmerende verboden handhaven en het
spoorwegverkeer nog niet in orde is.
Ouder de arbeiders heerscht onte-
vredenheid en uit verschillende plaatsen
komen berichten van leveusmiddeien-
reiletjes, plunderingen en bloedige
botsingen.
Eenigszins komisch doet hierbij aan
de vermelding van onderhandelingen te
Beilijn tusschen werkgevers en werk
nemers over verlenging van den werktijd,
Bij tractaat van Weenen kreeg
Frankrijk in het begin der 19e eer.w
eenige dislricten om Genève heen, doch
bepaald werd dat deze buiten de
Fransche douanegrens zouden blijven
en vrijen haudel met Zwitserland zouden
hebbeu
Thans heeft Frankrijk met ingang
vau 10 November botweg deze vrije
zones afgeschaft.
Aanvankelijk had de Zwitsersehe
regeering hiertegen geen bezwaar, maar
bij referendum bleek het volk er tegen
en de regeering trok haar ja-woord in.
Zwitserland wil deze zaak aan het
Haagsche intern, hof onderwerpen en
van officieuse Fransche zijde is bereid
willigheid gebleken om de onderhan
delingen voort te zetten.
Niettemin is het gebaar van Frauk.
rijk aller-onhebbelijkst en tegenover
een groote mogendheid zou men zich
dit niet hebben gepermitteerd. Had
Frankrijk in 't begin van den Eüro-
peeschen oorlog niet den mond vol
va» bescherming der kleine naties P
De storm in Engeland.
Vrijdag heeft tijdens een hsvigeu
storm een geweldige golf een wagon
verbrijzeld van een militairen trein,
die te Dover op het marine-hoofd
stond. Vijf soldaten braken daarbij
armen of beenen. Drie verkeeren er in
een ernstigen toestand.
De Zuidertoren met de daaraan
belendende muren van het kasteel van
Sandgate te Folkestone werd door den
wind vernield en de landingssteiger
werd beschadigd. Het haveuspooriyntje
te Folkestone is weggeslagen.
Te Brighton is de electrische spoor,
die langs de kust loopt, gedeeltelijk
vernield.
Te Portsmouth waren de golven zoo
hoog, dat de arbeiders in de haven
hun toevlucht moesten nemen in ver
schillende restaurants.
In Londen heeft het 16 uur achter
elkaar gestortregend.
TWEEDE KAMER.
Ook de tweede dag der interpellatie
Troelstra heeft weinig opgeleverd. Zoo
weinig, dat de heer Marchant het niet
de moeite waard vond om aan het debat
deel te nemen en slechts een tweetal
vragen stelde.
Het belangrijkst was de rede van
den heer Dresselhuys (v.b.) welke sprak
van een Oolijn qui pleure bij den mil
joenen-nota tegenover een Coljjn qui
rit bij de Vlootwet. In dit verband
informeerde spreker waarom de minister
niet eerder wat verteld heeft over hei
potje van 127 miljoen te veel betaalde
belasling, dat thans voor het vlootfonds
wordt bestemd.
Tegenover het optimisme van den
heer Coiijn, die meent dat de Vlootwet
ons niets zal kosten stelde spr. de
opvatting dat, wanneer nu voor zes
jaar gevoteerd wordt, men zich voor
12 jaar bindt, dus niet voor het halve
maar voor het heele minimum. Spr.
komt lot een totale kostenberekening
van 800 miljoeD. Nederland zal na den
eersten termijn een schuld overhouden
van 80 miljoen.
Verder moet men bij de vergelijkende
kostenberekening niet vergeten, dat er
de laatste jaren vrij veel bijgebouwd
was, al geschiedde dat dan niet onder
vigueur vau een speciale Vlootwet. Ah
de duikbooleu en kruisers, welke thans
in aanbouw zijn, gereed waren, kon
het bedrag der eerstvolgende jaren op
nieuw in overweging worden genomen.
Had de regeering den finaneieelen ernst
dezer tijden begrepen, dan had zij zich
bepaald tot het aanvragen van matige
sommen op de begrootingen der eerst
volgende jaren dan zou zeker niet
zóó'n agitatie tegen onze marine ont
staan zijn. Na met deze Vlootwet was
het alom opwinding en sensatieals
de regeering echter van jaar tot jaar
redelijke posten voor nieuwe oorlogs
schepen had uitgetrokken, zou daar
tegen vermoedelijk evenmin hevig verzet
zijn ontstaan als de vorige jaren het
geval was geweest. Doch instede van
te temperen versnelde, ja verdubbelde
de regeering het tempo van aanbouw.
Ofschoon de heer Dresselhuys zelf
voorshands eene vloot in Insulinde
onmisbaar acht en dus van finale
stopzetting niets wil weten, zouden
hij en zijne politieke vrienden toch
onder deze omstandigheden onmogelijk
hun stem aan de Vlootwet kunnen
geven, tenzij deze geheel van karakter
veranderde. Hiertegenover voerde minis
ter Ruys de Beerenbrouck aan, dat met
„doorzieken" niets goeds te bereiken
viel (wat mr. Dresselhuys volgens zijn
eigen uitroep echter allerminst beoogde,
en minister Coiijn betoogde, dat ver
snelde aanbouw (leveringstermijn van
zes jaren bij twaalf annuïteiten, voor
zoover plthans de vloot betreft) nood
zakelijk was, aangezien in vorige jaren
de marine niet „op peil" was gehouden.
Ook hield deze minister vol dat voor
Nederland de Vlootwet een verlaging
van uitgaven beteekent. (De minister
vergeet dan tocb in allen gevalle naar
voren te brengen, dat de brzuiniging
op marine wordt opgeofFerd.
Red. G. Crt
Overigens werd opnieuw verklaard,
dat de regeering het jongste advies van
den Gouverneur Generaal betreffende
de Vlootwet niet wenscht over te Ie
gen. Weliswaar had mr. Dresselhuys
een treffend antecedent onl dekt uit den
jare 1911, toen minister De Waai
Malefijt bij een :oorigeiijke kwestie na
eenig tegenstribbelen een advies van
den Gouverneur Generaal Idenburg
overlegde en daarmede zwichtte voor
den drang van leden 'der rechterzijde
ook, maar daarvan trokken de heeren
achter de groene tafel zich niets aan.
Mr. Gerritsen (v. b.) stelde voor
Indië, onder beroep op verschillende
autoriteiten zijn pessimisme tegenover
het optimisme van den heer Coiijn,
doch hij kreeg nagenoeg geen antwoord.
Vermelden wij tenslotte nog dat de
heer Van Eavesteign (comm.) den
heer Colyn uitmaakte voor een Musso
iini en sprak van koning Coiijn, wiens
koningschap niet erfelijk maar ver
derfelijk was. Een en ander wekte
groote vroolijkheid.
Inmiddels is het ons een raadsel
waarom, indien alles zoo rooskleurig
is als minister Coiijn het voorstelt,
minister De Geer aftrad.
Den heeren der linkerzijde en ver
moedelijk ook den zwijgers ter rechter
was dit eveneens een groot vraagteeken.
En minister Coiijn wist niet anders
te antwoorden dan Vraag u het aan
minister De Geer zelf.
Geref. Kerk
Bedankt voor Zuilichem door Ds
Brouwer te Driewegen-Borisele.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van Van der Graaf
Co.'s Bureaux voor den Haudel zijn
over de afgeloopen week, eindigende
12 Oct. inNedirland uitgesproken 72
faillissementen tegen 66 faillissementen
in dezelfde week van het voiige jaar.
Van 1 Januari tot en met 12 Oct.
1923 3310 faillissementen tegenover
3406 over hetzelfde tijdperk van het
vorige jaar.
Verwarming aer treinen.
Vanaf heden worden de treinen op
de Nederlandsche sponrwegen verwarmd.
De
ambtenaren.
Te Utrecht is in -een vergadering
van R. K. overheidspersoneel scherpe
critiek op de regeeringsplaunen uit
geoefend en is het verlangen uitge-
sproken van nader overleg met de
regeering,
Arrondissements Rechtbank
te Middelburg.
Voor de rechtbank te Middelburg is
twee jaar gevangenisstraf geëisebt tegen
den 38-jarigen schipper A. B. uit
Zuid-Beierland, die op 11 Augustus
onder Wemeldinge zijn motorschip
Zes Gebroeders, geladen met hooi, in
brand zou hebben gestoken om de
verzekeringsgelden te krijgen.
Demonstratiemotortrekkers.
Donderdag en Vrjjdag werd op de
landerijen der N.V. de Bathpolders een
demonstratie gehouden met motortrek
kers.
De demonstratie stond onder leiding
van de Werktuigen-commissie Z.L.
met medewerking van Prof, Visser,
directeur van het Inst. v. Landbouw
werktuigen en gebouwen te Wageningeu,
Aanwezig waren de volgende trekkers:
le „Lanz Veidmotor" van Heinrich
Lauz te Mannheim, vert.Verkoop
bureau van Lanz landbouwwerktuigen,
Den Haag.
2e „International" van International
Harvester Co. te Chicago, vert.fa. G.
W. van Driel en van Dorsten, Hoofd
dorp.
3e „Fordson" van Henry Ford, vert.
W. de Schrijver, Middelburg.
Nog was aangegeven de „Britis
Walles" van Ruston en Hornsby Ltd,
vert. Landre en Glunderman. Deze
machine kon echter door tegenspoed
bij invoer niet aanwezig zijn.
Op 11 October werden remproeven
genomen, terwijl 12 Oct. op het veld
werd geploegd.
De weersomstrndigheden waren buiten
gewoon slecht, waren deze beter ge
weest dan zouden de machines zeker
meer hebben kunnen presteeren. Toch
hebben allen de een korter de ander
langer kunnen werken en we! zjodanig
dat de bruikbaarheid van motortrekkers
voor landbouwwerk des te meer
bewezen. Eene boordeeling kon door
de commissie staande de demonstratie
nog niet worden uitgesproken.
Er was weinig publiek aanwezig.
Land- en Tuinbouwongevallenu
Door den minister van A,, H. en N
zijn benoemd de leden van de com
missies van scheidslieden, inzake de
uitvoering van de land- en tuinbonw-
ongevallenwet 1922.
In de commissie met zetel 's-Graven-
hage, zijn o.a. benoemd
Tot leden-werkgevers: Krijn Jansen
's-Heer Arendskerke Adr. Rijk Az.
Oudeiande; H. Bliek, Goes; I. de
Buck, Serooskerke (W-); B. Giljam:
Ouwerkerk W. Koning Wz., Rilland
tot plaatsvervangers H. van Iwaarden
HeinkenszandD. de Jonge, Goes
W. Wisse, KamperlandG. van de
Putte, Vlissingen Ph. J. van Dixhoorn
Axel; s, J. de Regt, Wissenkerke.
Tot lid-arbeiderJ. v. d. Hoek en
tot plaatsvervanger Pieter Janse, beiden
te St. Maartensdijk.
Voetbal.
N. V. B. Zuid 2
MiddelburgVlissingen 01
N. V. B. Luid. Se kl.
B. O. ZZrelaudia 1 8
Competitie Z. 7. B.
District Walcheren en ZBeveland
le klasse.
S. B. O. I—Zeelandia II .7—2
Walcheren IIZeeland I 31
VeereStavast 21
Goes IITovido 15
2e klasse A.
MedioTerueuzen II 21
2e klasse B.
Zuid-BereiandWalcheren III 4 1
Stavast IIVeere II 101
Raadsagends.
Openbare vergadering van den Raad
der gemeente Goes op Woersdag, den
17 October 1923 des namiddags twee
uur.
Punten van behandeling
Vaststelling der notulen van de
vergaderingen van 25-Juli, 29 Augustus
en 4 September 1923.
Installatie van de heeren Mr. J,
W. Goèdbloed en M P. de Looft' als
leden van den Raad. 2. Ingekomen
stukken. 3. Verzoeken om afschrijving
van belasting. 4. Rec'ames schoolgeld.
5. Verzoek van het bestuur van het
reizeöd drankweer-museum om subsidie
uit de gemeentekas. 6. Verzoek van
een aantal marktkooplieden om ver
laging on hel marktgeld. 7. Voorstel
tot wijziging vau het Raadsbesluit van
14 December 1922 no. 5 tot onder-
handsehe verpachting van grond aan
den heer A Govers. 8. Voorstel be,
treffende de salarieering van het per
soneel verbonden aan den Keurings
dienst van Vee en Vieesch voor de
combinatie Goes. 9. Voorstel tot het
verieenen eener vaste aanstelling san
den directeur-veearts van den keurings.
dienst van vee en vieesch. 10. Voorstel
tot het toekennen eener gratificatie aan
den agent van politie P. Zandee. 11.
Voorstel tot wijziging der gemeente-
begrooling voor 1923. 12. Voorstel
tot wijziging der begrooting van het
grondbedrijf voor 1923. 13. Verzoek
om afschrijving van hoofdelijke» omslag.
14. Voorloopige vaststelling der ge.
meente-rekeuing over 1922 met de
bijbehoorende bedrijfsrekeningen. 15.
Bezwaarschriften hoofdelijken omslag.
Stukken voor dek Gemeenteraad.
A. Govers.
B. en W. stellen voor het besluit
tot verpachting aan den heer A. Govers
van een perceel bouwland voor den
tijd van 7 jaar zoodanig te wijzigen
dat de pacht niet ingaat op Januari
1923, maar op 1 November 1923 aan
gezien het nader gebleken is dat de
pacht van den vorigen pachter, den
heer P. Baareuds, eindigt met rooven
oogst 1928 of uiterlijk 1 November
van dat jaar.
Gratificatie.
B. en W. stellen voor den agent van
politie P. Zandee, welke op 1 October
j.l. zijn 25-jarig ambtsjubileum her
dacht, overeenkomstig de heerschende
gewoonte, een gratificatie toe te kennen
van f 25,
Subsidie drankweermuseum.
Het Bestuur der Ver. tot oprichting
en exploitatie van een Reizend Drank-
weer-Mnseum» verzoekt om subsidie
uit de gemeentekas.
Adressant grondt zijn aan rraag hoofd
zakelijk op de omstandigheid, dat de
Rijkssubsidies aan de landelijke drauk-
bestrijdings-vereemgingen, waarvan het
drankweer-museum financieel afhanke
lijk is, zijn verminderd, terwijl het
laatste geen bydrage uit 's Rijkskas kan
ontvangen.
B. en W. hebben reeds eenige malen
hun afkeuring uitgesproken over de
wijze waarop de gemeenten den iaatsten
tijd worden genoopt lasten op zich te
nemen, welke het Rijk zich van de
schouders schuift en meenen dat het
al'erminst op den weg der gemeenten
ligt, aan dit systeem nog vrijwillig
uitbreiding te geven. Bovendien is het
h. i. onmogelijk de verschillende in-
tellingen waarvoor den iaatsten tijd
subsidies gevraagd worden, alle fitisn-
cieei te steunen, hoe nuttig ze elk op
zich zelf ook mogen wezen.
B. en W. stellen dus voor afwijzend
op het verzoek te betchikken.
Marktgeld.
Door een aantal marktkooplieden
van elders wordt verzocht om verlaging
van het marktgeld. Zij schrijven dat
verschillende kooplieden de kosten te
zwaar achten en wegblijven, waardoor
de markt achteruit gaat.
B. en W. merken het volgende op
Tot goed begrip van deze aange
legenheid diene het volgende
Gevolg gevende aan een in den Rand
naar voren gebraihten wensc'i, deden
B. en W. teneinde dekking te zoeken
voor de stijgende kosten va» de markt
gedurtnde de laatste jaren op 24 No
vember 1921 het voorstel om het
staangeld voor kramen enz. op de ge
wone marktdagen, bedragende f 0,10
per Ms., voor personen van buiten de
gemeente te brengen op f 0,20 per M2.
Voor ingezetenen bleef de bestaande
heffing gehandhaafd.
De toenmale financieele commissie
deed evenwel het voorstel, gemeld be
drag van f 0,10 voor niei-ingezeteuen
te brengen op f 0,30, welk voorstel
na ampele bespreking en bestrijding
van verschillende kanten, werd ver
worpen. De voorstanders waren van
meening, dat een verhooging tot f 0,30
aan het marktbezoek geen schade zou
toebrengen de tegenstanders evenwel
vreesden dat zulks wel het geva! zou
zijn. Het voorstel van B. eii W. om
de heffing te brengen op f 0.20 voor
personen van elders werd hierna san-
genomen op grond van de overweging,
dat het billijk was, eenige tegemoet
koming te verieenen aan de Goesche
winkeliers, die reeds in den vorm vau
belasting bijdragen in de algemeeiie
lasten der gemeenschap.
Inwilliging van het thans gedaan
verzoek zou de gemeente een ontvangst
doen derven van plm. f 1400—f1500
per jaar, doch voor de kooplieden van
elders slechts een voordeel brengen van
gemiddeld f 0,50 of f 0,60 per kraam
per marktdag, een bedrag, zoo gering,
dat het B. en W. wil voorkomen, dat
het hen onmogelijk kan doen besluiten,
de markt alhier voorlaan te mijden.
Zij stellen voor afwijzend op het
verzoek te beschikken.
Keuringsdienst Vee en Vieesch.
In overeenstemming met de besturen
der kringgemeenten van de combinatie
Goes, stellen B. en W. voor om de
bestaande tractementen van deo direc
teur-veearts (deze heeft een jaarwedde
van f 2500, onder voorwaarde dat hij
geen vergoeding zal deelareeren wegens
kosten van zijn automobiel, of ander
voertuig, welke door hem behalve voor
zijn particuliere practijk ook in het
belang van den dienst wordt gebruikt)
en van den hnlpkeurmeester (welke een
salaris van f 2200f 2600 's jaars
geniet) te handhaven.
Deze salarissen waren voor één jaar
vastgesteld (tot 1 October j.l.)
In een bijeenkomst met de colleges
van B. en W. der samenwerkende ge
meenten heeft de directeur-veearts,de
heer van Baak, een overzicht gegeven
omtrent de werkzaamheden aan den
dienst verbonden en hebben alle aan
wezigen de overtuiging ontvangen, dat
diens salaris geenszins te hoog is te
noemen,
Wat den hulpkeurmeester aangaat
de directeur is over diens arbeid en
optreden zeer tevreden en overtuigd
dat deze functie een volledige dagtaak
oplevert. Voorts is gebleken, dat het
salaris ongeveer gelijk is aan dat in
meerdere andere kringen.
Tenslotte nemen B. en W. in aan
merking dat de dienst zichzelf kan be
druipen en de samenwerkende gemeenten
dus niet in de kosten behoeven bij te
dragen.
Voorts stellen B. en W. voor den.
directeur-Veearts, den heer C. van
Baak, die destijds voor den tijd van
een jaar werd benoemd, een vaste aan
stelling te verstrekken.
Stukken.
a. Bericht dat de minister v. binnenl.
zaken geen bezwaar heeft indien voor
het lager onderwijs beneden een belast
baar inkomen van f 800 schoolgeld
wordt geheven.
b, Boeken en kas van den gemeente-
