Dinsdag 18 September 19£3
Onherstelbaar verlies.
FEUILLETON.
buitenland!
Tijd Voor Een Praatje.
Binnenland.
5°. 110
110 jaargang
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, ia Goes f 2,—,
buiten Goes f"2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHË
Uitgave Na&ml. Vennootschap Ctoesche Conrant
ADVERTENT1EN
van 1 5 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt iweenaaa
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleentvens Ross' Drukkers-en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 12 nur voormiddag.
Zij, die zich met ingang van
1 OCTOBER 1923 op ons blad
abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende
nummers gratis.
Telken dage vermeldt de krant een
reeks ongevallen. Er zjjn misdaden,
branden, verkeers-ongelnkken. En de
lezer loopt de rij door en trekt er zich
niet veel van aan.
Echter treft hem soms onder de
dagelijkscbe rubriek een enkel bericht,
dat hem schokt, alsof het hem zelf
aangaat. Er is iets gebeurd, wat ook
hém kan overkomen.
Dit indrukwekkend geval kan voor
anderen iets zijn, dat heelemaal niet
erg lijkt. Zij vinden andere rampen
veel erger. Ieder meet naar ziju eigen
maatstaf,
Zoo geschiedde het mij dezer dagen,
dat ik Tas van een brand, waarbij alles
was verloren gegaan. Gelukkig waren
er geen menscheillevens te betreuren,
maar overigens bleef niets gespaard.
De ramp trof een koopman, die vele
goederen in zijn magazijn had opge
slagen de goederen waren verzekerd,
maar veel te laag. Ook ging de inboedel
uit zijn woonvertrekken in de vlam
men op.
Doch er stond nog meer in bet
bericht. De koopman was niet alleen
koopman, maar bovendien man van
smaak en ontwikkeling. Hij had zich
behalve op zijn koopmansbedrijf toege
legd op kunsten en wetenschappen eu
inzonderheid één studiegebied had zijn
belangstelling getrokkea. Op dat ge
bied bezat hij een uitgebreide verzame
ling gegevensboekeu, handschriften,
teekeningeu en voorwerpen. Ook dit
alles vernielde de brand.
En dit verlies betreurde ik het meest
met den getroffene mee, omdat het
onherstelbaar is. Koopmansgoedereuen
huisraad kan men terugkoopen, maar
die andere dingen niet. Al bestaan er
van de verloren gegane boeken andere
exemplares, zij kunnen voor den be
zitter nooit worden, wat de verbrande
boeken voor hem ziju geweest. Het
boek van den liefhebber is bijzonder
eigendom geworden door de kantteeke-
ningen en potloodstreepen, die hij er ia
heeft gemaakt, door de vouwen, die hij
er in heeft gelegd, kortom, door al die
merkteekener, van studie en gebruik.
Een belezen boek wordt een stuk van
ons zelf, een onafscheidelijk deel van
onze ziel.
Charivarius heeft eens in een rijm
het leenen van boeken aan de kaak
gesteld, en inderdaad is er een groot
verschil tusscheu een geleend boek en
een hoek, dat men in eigendom heeft.
Ga eens uit rijden op een geleende
fietsbivakkeer in uw huis eens een
week op een gehuurde stoeldraag
eens een gelegenheidsjas van een vriend.
Voelt ge, lezer, het verschil met uw
eigen karretje, uw eigen zetel, uw
eigen daagsch pak
Een kast wet boeken is voor den
ernstigeu boekenvriend wat een stal
vee is voor den boerhij kent van elk
10
Hartenvrouw,
DOOR
HELLJIUTE MIELKE.
Uit het Duit8ch vertaald.
(Nadruk verboden.)
III.
H(j had een klein kamertje gehuurd,
ergenB in de drukte der voorstad. Het
nieuwe leven, de strijd om het bestaan
zou beginnen.
Zjjn middelen waren gering,
konden hoogstens slechts voor eenige
weken voldoende zijn, maar hij moest
dan toch gedurende dien tijd uiterst
zuinig leven. Goede diners en de
daarbij behoorende wijn behoorden nu
voorgoed tot hel verledenal ging hij
niet dadelijk naar een volkskeuken, hij
moest zich nu toch met een klein,
bescheiden restaurant in de voorstad
tevreden stellen.
Alsen verwonderde er zich zelfs over,
hoe goed zijn maag zich aan deze
nieuwe omstandigheden aanpaste. Welis
waar had hij in de eerste dagen nog
exemplaar de intimiteiten, die den
vreemde ontgaan. Voor den vreemde
is een boek een boek, gelijk een koe
een koe is. Maar voor den eigenaar
dragen boeken en koeien namen, hebben
boeken en koeien een ziel. Boeken en
koeien kunnen voorwerpen van liefde
zijn, en wie voor een verbrand exem
plaar een nieuw teruggeeft, troost den
getroffene niet.
Dertig jaar had de man, wiens in
boedel in vlammen opging, boeken
verzameld. Heel zijn leven was aan
die boeken verbonden. Aan zijn boekeu
en teekeningen en handschriften.
Wanneer teekeningen en handschiif-
ten verloren gaan, is dit nog erger dan
het verbranden van een boek. Want
van een teekening en een handschrift
bestaat {vaak geen tweede exemplaar.
Wordt dit papier vernietigd, dan ver
dwijnt daarmee de neerslag van een
geheel {eenige geeslesopenbariDg. Die
krabbels en letters zijn de teekenen,
waarmee een scheppende geest zich
heeft uitgedrukt. Wie zal dit voort
brengsel van die ééue, door eigen aan
leg en karakter gestempelde menschen-
ziel herscheppen
Het lijkt soms, of de vernietiging
van een kunstwerk zwaarder verlies is
dan de vernietiging van 'n menschen-
leven. Met welk een ontzetting ontving
de wereld de tijding omtrent de ver
woesting van de Kathedraal van Reims!
Een kunstwerk is geen massaproduct,
het is een enkelvoudig, zelfstandig ge
tuigenis van geestesarbeid. Een merk-
teeken ven beschaving, een belichaming
van liefde en kennis en van genialiteit.
Wat zal de man doen, wien alles
ontvalt, nat heel een leven vau arbeid
en toewijding rondom hem heeft opge
bouwd Moet de onh rstelbaarheid
van zijn verlies hem niet troosteloos
stemmen? Wie geld verliest, kan het
herwinnenwie een huis verliest, kan
bet herbouwenwie zijn bedrijf ver
liest, kan opnieuw een bedrijf vestigen.
Maar het weefsel van gedachte en ge
voel, dat de geduldige vorscher naar
wetenschap of beminnaar van kuist
om zich heen heeft gesponnen is on
herroepelijk geschonden.
Toch leeft de man verder. Hij leeft
verder gelijk allen verder leven, die
iets heel dierbaars nit hun bestaan
zagen weggeruktmet een wonde in
het hart. Een onheelbare wonde.
Maar het zijn de moedigsten en de
geloovigsten, die kunnen verder leven,
ook zoo de gaafheid van hun levens-
bezit is verbroken, Het vermogen
daartoe schonk hun de verloren gegane
schat, waaruit het beste hun blijvend,
innerlijk bezit is geworden, aleer het
uiterlijk deel in de vlammen verging
Men klaagt niel, zingt Vondel, „zoo
't glas bekomt een breuk, als 't edel
nat geborgen wordt",
DE TOESTAND.
In verband met het uitgebreide ver
slag der Jubileumfeesten in ons vorig
nr. bleef een buitenlandscb overzicht
achterwege. Nn, zoo heel veel is er op
het wereldschouwtooneel niet veranderd.
wel eens naar vroeger tijden terug
verlangd hij herinnerde zich hoe in
die dagen de biefstuk veel malscher
was geweest, toen hij eens gedurende
een kort verblijf in Berlijn in een
prachtig hotel had doorgebracht. Maar
over 't algemeen de nieuwe spijzen
smaakten hem toch wel, al waren ze
soms wat ongewoon voor hem.
Dat was ook in 't geheel geen
wonder, want ook bij hem werd thans
het spreekwoord bewaarheid, dat honger
de beste sans is. Wanneer hij zich den
ganschen dag moe had geloopen of de
uitgestrekte voorstad per tram in alle
richtingen doorkruiste, dan moest hjj
wel hongerig worden. De jacht was
thans voor hem begonnen, die vreese-
lijke, lichaam en geest afmattende jacht
naar brood, naar een betrekking.
's Morgens en 's avonds zat hij in
de couranten te snuffelen, en tot laat
in den nacht werden brieven geschre
ven, waarin hij zijn kennis en bekwaam
heden, ophemelde, zooals een kwak
zalver zijn wonderzalfjes overdag
bezorgde hij zijn tallooze brieven op
de verschillende couranten-bureau's en
stelde zich voor in enkele zaken, die
op zijn sollicitatie waren ingegaan.
Ja, het waren maar heel weinig
antwoorden, die hjj op zijn talrijke
In een gezin, waar RINSO gebruikt wordt, blijft
altijd tijd genoeg over. Al het lastige, urenlange
wrijven en stampen van het goed is overbodig
geworden. Alles wat men te doen heeft is 's avonds
vijf minuten te besteden om het goed in een RINSO
sopje te weeken te zetten.
RINSO doet 's nachts het werk dal U vroegef
op waschdag deed. Des morgens behoeft bot
goed alleen maar uitgespoeld té worden.
Oplossen ln koktfld
water volgen.
(•bruiksiWIWijti
DE LEVER'8 EEEP MAATSCHAPPIJ. VLAARDINOEM,
Alleen in Spanje. Daar heeft een
staatsgreep plaats gehad, die de macht
in handen bracht van den oud-minister
Primo de Rivera, kapitein-generaal en
de ziel der militaire pariij. De koning
liet het oude ministerie gaan en schonk
zijn goedkeuring aan de handelingen
van den heer Primo. Een nieuw kabinet
wordt nu gevormd, maar buiten kabinet
en parlement om zal er een //direc
torium" regeeren, een orgaan met
dictatoriale macht. Het garnizoen van
Madrid heeft den politieken overwin
naar begroet en de menigte heeft hem
geestdriftig toegejuichtongetwijfeld
hebben de Spaansche schoonen daarbij
gezongen „Lolly ls lekker, Lolly is
fijn
Het Criekscb-Itftliaanseh conflict
schijnt op gelukkige wijze te zijn op
gelost. De stoute Mussolini blijk
baar in z'n schulp gekropen voor
Engeland heeft beloold uiterlijk 27
dezer Korfoe te ontruimen. Ook de
kwestie tusschen Italië en Zuid-Slavlë
levert thans geruststellende berichten
op en de verwachting wordt gekoesterd
dat, dank zij rechtstreeksche onder
handelingen tusschen beide landen, men
het over Fiume weldra eens zal zijn.
In Dnltsckland is de toestand
slechter dan ooit. Men vreest daar zelfs
dat de boeren hun graan niet zullen
willen afstaan tegen het steeds dalende
papiergeld. In verband hiermede wil
brieven ontving ea ook bij die enkele
zaken bleef zijn sollicitatie na een
persoonlijk bezoek steeds zonder resul
taat. Hij maakte als persoon den meest
guustigen indruk, maar zoodra hij op
de vraag naar zijn getuigschriften
moest antwoorden, dat hij er geen be
zat, trok de desbetreffende chef telkens
de schouders op //Het spijt mij zeer
zonder getuigschriften en andere
informaties onmogelijk.*
En daarmee was het afgeloopen en
kon hij de deur aan den buitenkant
dichtdoen.
Het ging nu eenmaal wonderlijk toe
in de wereld. Bezield met een heilig
willen tot werken, vond hjj toch geen
gelegenheid zijn krachten productief aan
te wenden, want hem ontbrak dat eene,
het beste de verklaring zwart op
wit, dat hij werkelijk zoo flink was,
zooals hij zich voorgenomen had te
willen worden, en zonder zulk een
bewijs bleef hij in de oogen van eea
koopman slechts een avonturier, zoo
niet zelfs een speler of schelm.
Soms kwam de gedachte bij hem
op, of hij toch niet beter had ge
daan aan de overzijde van den oceaan
zijn geluk te beproeven. Daarginds
in New-York of Chicago hechtte
men misschien minderwaarde aaneen
de Duitsch-nationale oud-minister
Helffërich een circulatiemiddel, geba
seerd op den prijs der rogge. Rogge-
geld dus. De rijkskanselier schijnt er
wel wat voor te voelen. Evenwel de
prijs der rogge is ook al niet vast, w.t
moeilijkheden oplevert.
Eeu belangrijke rede is gebonden
door den soc. democr. minister van
financiën, dr. Hilferdink.
Deze zeide o.m.:
Er moet een einde komen aan
het heerschende stelsel ran onder
steuningen. Dit geldt bijvoorbeeld
voor het verleenen van ordersteuning
voor het bouwen van huizen. Talrijke
huizen worden vrijwel uitsluitend met
rijksmiddelen gebouwd. Hiervoor wor
den billioenen uitgegeven, zonder dat
er dekking voor bestaat. De bevolking
moet eens eindelijk inzien, dat de
ergste aller belastingen de Inflatie
is. Elke beperking ran uitgaven,
hoe hard zij ook moge schijnen, zal
et a weldaad voor het volk worden.
Want alles is beter dan het voortdurend
drukken van papieren geld.
Deze woorden, gesproken door, let
wel I een sociaal-democraat, zjjn
gulden woorden.
Over den toestand in het Roergebied
zeide Hilferdink eveneens interessante
dingen.
Na de jongste onlusten in het Roer
gebied blijven aldaar alle levensmiddelen
stuk beschreven papier en daardoor
meer aan den persoon zelfmen vroeg
slechts of iemand iets presteerde en
niet of hjj een zak vol aanbevelingen
meebracht. Het gebeurde wel eens, dat
hij den blik op de hartenvrouwkaart,
die hij in zijn kamer aan den wand
had vastgespijketd, richtte met de stille,
spottende vraag: „Wat denkt u ervan,
waarde dame, zullen wij naar Amerika
varen
Maar hjj ging niet naar Amerika.
Juist die kaart hield hem aan Duitsch
grondgebied vast, of liever niet de
kaart, maar wat deze thans in zjjn
oogen heteekende.
Hij had het knappe meisje van de
jaarmarktdrukte op de „Hasenheide"
niet vergeten. Ondanks de teleurstel
lingen en ontgoochelingen die hem
iedere dag weer bracht, zweefde haar
beeld toch hoopvol voor zijn oogen.
Een soort romantische prikkel was
daardoor in zijn leven gekomen, een
innerlijke kracht, die hem op de been
hield en hem moed gaf. Het kwam
hem zelf verwonderlijk voor, dit gevoel,
alsof hij niet alleen streed voor zijn
eigen bestaan, maar alsof zijn strijd
ook nog een ander doel had, dat wel
is waar, zooals hjj zich dan weer moest
bekennen, achter blauwe wolken scheen
winkels gesloten. De eigenaars waren
dus werkloos en kregen dus iu de
eerste plaats de rijksondersteuning,
waarop ze in dit geval recht hebben.
Voorts verlangden ze geld om waren
te koopen, daar ze anders niet in staat
meer waren hun winkels te heropenen.
Men kan dus gerust zeggen, dat een
zeer groot gedeelte van de bevolking
in het Roergebied van rijksmiddelen
leeft en dat de rjjksregeering ook nog
voor bedrijfskapitaal moet zorgen, dat
noodig is om den min of meer pro-
ductieveu ar'/eid, die daar wordt ver
richt, overeind te houden. Wat is daar
nu aan te doen Duitschland bezit in
dit gebied gsm eigenlijk beheer meer.
Alle bekwame ambtenaren zijn uitge
wezen. Grootendeels zijn li-t de ge
meentelijke autoriteiten, die de ver
schillende ondersteuningen uitbetalen.
Bij gebrek aan de noodige krachten is
het vrijwel onmogelijk geworden al
deze uitgaven nauwkeurig tecontroleeren.
De eenige uitweg blijft dus een
gedeeltelijke beperking van alle uit
gaven in het Roergebied. Onderhan
delingen, die een einde maken tuin
het conflict, In het Roergebied zijn
dringend noodig. Dit is niet alleen
van het grootste belang vonr Duitsch
land, maar ook voor Frankrijk en voor
alle overige landen.
Uit het bezette gebied
De verkeersafsluiling tusschen het
bezette en het onbezette Duitsche
gebied zou, naar men verwachtte, in den
nacht op Zondag om 5 uur's ochtends
worden opgeheven.
Een ontploffing.
Vrijdagavond heeft er een geweldige
ontploffing plaats gshad in een fabriek
in de buurt van Baéry (België), waarbij
4 arbeijers doodelijk gewond en een
vrouw en 2 Poolsche arbeiders op slag
gedood werden.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van Van der Graaf
Co.'s Bureaux voor den Handel zijn
over de afgeloopen week, eindigende
14 Sept. in Ned triand uitgesproken 94
faillissementen tegen 77 faillissementen
in dezelfde week van het vórige jrar.
Van 1 Januari tot en met 14 Sept.
1923 2842 faillissementen tegenover
2093 over hetzelfde tijdperk van het
vorige jaar.
Verlaging van de
ministerssalarissen.
Naar het Utr. Dgbl. verneemt, heeft
de ministerraad besloten tot verlaging
van de salarissen der ministers met
20 pet. De daartoe noodige maatrege
len zouden binnenkort worden ge
troffen.
Politieschandaal te Batavia.
De „Tel." verneemt uit Weltevreden
Groot opzien is hier gewekt door de
ontdekking van een uitgebreid politie
schandaal, dat zijn vertakkingen moet
hebben over geheel Java.
In verband met een aantal anonieme
schuil te gaan.
Zjj had hem beloofd tenminste
zoo had hij haar hoofdknik opgevat
hem bericht te zenden. Dagelijks ging
hij naar het postkantoor, maar de
tweede teleurstelling nooit was er
een brief voor hem.
Zou zij werkelijk haar belofte niet
willen houden, of waren andere cm-
standigheden oorzaak van haar stil.
zwegen
Hij droomde de beide meisjes den
een of anderen dag op straat te ont
moeten. Maar nooit zag hij TiJli's
hooge, slanke fig-mir met de fijne ge
laatstrekken, noch Tine's kort wijsneusje
en haar kleine, schalksche oogen. Hjj
ging den volgenden Zondag weer op
zoek naar de „Hasenheide", doorzocht
alle lokalen doch tevergeefs, van
beiden vond hij geen spoor.
Het kunststuk hen onder de duizen
den dezer wereldstad te ontdekken, was
niet gemakkelijk. Maar hij gaf daarom
de hoop nog niet op. Eenmaal moest
het stellig gebeuren, dat hij haar terug
zag. Het toeval of nog beter harten
vrouw moest hem helpen.
Voorloopig waren en bleven beide
meisjes van het tooneel verdwenen en
lieten niets van zioh hooien of zien.
[Wordt vervolgd.)
