<3^<a^<as*&<a#®<a^<a^<5s5E><&se><a^B><a=:5><as=È><35S3><s>-$><ai;s><a^s><a:=B><s='5><&=B><a#:E>Qsss>'S*5B><a#s>'3s5><3:'5><3=«s>
der teederheid dan van een zoon van Mars. Hoe
volgden hem alle blikken. Hij was het voorwerp van
de belangstellende nieuwsgierigheid der soldaten op
wie de naam van Oranje nog als een tooverkracht
werkte. En de generaals en hoogere officieren met
wie hij omging, uitreed, tafelde, inspecties hield en
liniën verkende, zonder ooit voor eenige vermoeienis
of eenig gevaar terug te schrikken, sloegen den jeug
digen drager van zulk een beroemden naam met on
verholen belangstelling gade.
De jeugdige prins was altijd in de nabijheid van
den grijzen Ouwerkerk en toonde bij tal van gelegen
heden als het gevaar groot was en de kogels, zooals
bij Hoey, om hem heen vielen dat hij den moed der
Oranjes had en die kalmte en bedaardheid te midden
van het gevaar welke de hoofdvereischten van een
goed soldaat zijn.
Op aandringen van de Staten van Friesland werd
hij den elfden April 1704 tot generaal der infanterie
benoemd. Den 21 Augustus 1707 gaven de Alge-
meene Staten last aan de Gedeputeerden te velde en
aan Ouwerkerk den prins als generaal te installeeren
en hij ontving de gelukwenschen van zijn mede-
generaals en officieren.
In Juli 1708 vereenigde de hertog van Marlborough
zich met prins Eugenius om den Franschen veldheer
Vendome bij Oudenaarden een slag toe te brengen.
De Franschen vielen den rechter vleugel met zulk een
overmacht aan dat zonder tijdige hulp de bondgenoo-
ten verslagen zouden zijn geworden. Johan Willem
Friso die 't bevel voerde over de infanterie der linker
vleugel snelde-toe. Hij gaf in dezen eersten belang
rijken slag dien hij als generaal medemaakte het be
wijs van zulk een juisten blik op den toestand, dat hij
de algemeene bewondering opwekte. Den 17den Sep
tember 1709 tastten Marlborough, prins Eugenius en
Johan Willem Friso den Franschen veldheer bij Mal-
plaquet aan. Johan Willem Friso zou den rechter
vleugel van den vijand bekampen.
Waar het gevaar het grootst was, zag men Friso;
al zijn adjudanten behalve Verschuer werden gedood
of gewond. Hij zelf greep een vaandel roepende:
„Volgt mij vrienden, hier is uw post." Van de twaalf
honderd man der Hollandsche garde sneuvelde meer
dan de helft. Friso verdiende den naam van Held van
Malplaquet.
Het was voor de Franschen een zware nederlaag
geworden. Er was slechts één roep door het geheele
leger geweest over den jeugdigen prins van Oranje.
Als hij vooruit stormde, want hij streed te voet nadat
drie paarden onder hem waren doodgeschoten,
sleepte hij, door zijn voorbeeld zelfs den wankelmoe-
PR1NS WILLEM V
digste mede. Krijgers, die den oorlog in alle gedaan
ten gezien hadden, sidderden voor zijn leven als zij
dezen jongeling te midden van vlammen en het he
vigste schrootvuur tegen de gevaarlijkste punten za
gen opvliegen, steeds met zijn vriendelijken glimlach
op zijn van geestdrift schitterend gelaat.
De Staten-generaai schreven hem dat hij het spoor
van zijn beroemde voorvaderen volgende zich veel
roem had verworven en dat zij nimmer de groote
diensten zouden vergeten door hem den landê be
wezen. De bekwame raadpensionaris Heinsius, de
ziel van het bondgenootschap tegen Frankrijk ver
klaarde, dat de prins een groot deel had aan deze
roemrijke overwinning, een overwinning die bijna
haar gelijke in de wereldgeschiedenis niet heeft ge
had. In 1710 hadden geen groote krijgsbedrijven
plaats en zoo brak 1711 aan, dat voor Johan Willem
Friso, voor zijn gade, voor zijn vaderland zoo nood
lottige jaar. Johan Willem Friso, die in het hevigste
schrootvuur zoo wonderbaarlijk gespaard was ge
bleven, ja zelfs nooit gewond was, zou verdrinken
bij het oversteken van het Hollandsch Diep bij den
Moerdijk. Het droevige verhaal is algemeen bekend.
Later, negen dagen na het omslaan van de veer-
schouw zag een visscher uit Klundert bijna op
dezelfde plaats waar het ongeluk gebeurd was een
lijk drijven. Het was het stoffelijk overschot van den
<3^© <3^3C'L-ri' <^v> <^'V> g
