Prins Petkoff's
Huwelijk
Prettigmaar
och de kleertjes!
95
Dinsdag 14 Augustus ,,1923.
ilO jtiargiiiig
FEUILLETON.
BUITENLAND.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
mmm
Uifgave Naauil. Vennootschap Goesehe Ooursnt
van 1-
ADVERTENTIËN
-5 regels f 1,20 elke reus,
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1 10 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleenwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 12 nor voormiddag.
COURANT
~t>De waardevastheid van het geld
in verband met den landbouw.
De heer J. Smid, oud referendaris aan
het departement van landbouw heeft
voor de leden van den Fiakkeeschen
Boud van landbouwveieenigingeu een
rede gehouden, die wij van genoeg be-
lang meeceu cm hier vrij uitvoerig
weer te geven.
Spreker begint met op te merken
dat ouder waardevastheid van het geld
niet te verstaan is het gelijk blijven
van alle prijzen, maar wel van het
prijsniveau. Dit prijsniveau staat onder
den invloed van de hoeveelheid circu-
leerende geldeeuhedeu. Wie daaraan
mocht' twijfelen, heeft slechts het oog
op het naburige Duitschland te richten.
De waardedaling van het geld aldaar
is vooral daarom zoo noodlottig wijl zij
de verhouding tusschen schuldeischer
en schuldenaar verstoort en oorzaak is
dat het deel der bevolking welks bezit
bestaat uit obligatiën, met bebulp der
geldmakende overheid wordt uitgeplun
derd door het andere volksdeel. De
daardoor ontstane toestanden stellen
duidelijk in het licht dat de verzeke
ring van de waardevastheid van het
geld een sociaal probleem is van de
ee ste orde. In een geordende maat
schappij mag het niet mogelijk zijn, dat
het eene individu willekeurig van het
door arbeid en spaarzaamheid vergaarde
wordt beroofd ten bate van anderen.
Na gewezen te hebben op de wegen,
v waarlangs men tot een meer waardevast
ruilmiddel zou kunuen komen, staat
spreker stil bij een drietai vrageD, welke
dit probleem raken en voor den land
bouw van beteekenis zijn.
Ie. De schommelingen der waarde
van het geld als oorzaak van land
bouwcrisissen
2e. de goudclausule in hypotheek-
aden
3e. de zoogenaamde veiligheidsstel»
img van de gulden.
Wanneer men de geschiedenis van
den landbouw gedurende ruim een eeuw
nagaat, zegt hij, ziet men een afwisse
ling van langdurige perioden van hooge
prijzen met als gevolg voorspoed en
slapende rijk worden van sommigen, en
vau daarop volgende langdurige tijd
perken van malaise met als gevolg het
al werkende arm worden van anderen.
Bij deze afwisseling van tijd en voor
spoed en malaise spelen veranderingen
in de waarde van het geld een groote
rol en zou men ongetwijfeld in den
W landbouw veel gezonder toestanden
h ebben wanneer het geld waardevast
was. Het zoo nuttige pachtvraagstuk
zou daardoor voor een belangrijk deel
eene oplossing hebben gevonden en de
landbouwers met weinig kapitaal zou
den met veel meer vertrouwen ge-
gebruik kunnen maken van het hypo
thecair crediet bij den aankoop van
land.
De in deze tijden opgedane ervaring
heeft geleerd, dat zoolang de overheid
de macht heeft willekeurig geld te
rnakeD, dat als wettig betaalmiddel
79
DOOR
EFFIE ADELAIDE ROWLANDS.
Geautoriseerde vertaling.
Het was Rupert onmogelijk om in
de onmiddellijke nabijheid van Still—
worth Castle, het landgoed, dat de
prins gehuurd had, logies te krijgen.
Maar hjj had de reis van Londen per
auto gemaakt en toen hij den morgen
na zijn aankomst in het Schotsche ho
tel ontbeten had, liet hij deze voor
komen en reed hij naar het kasteel.
Het had hem moeite gekost niet aan
Hannah te zeggen, wie hij was. Maar
zoolang hij nog geen vast plan had,
waarnaar hij kon handelen, oordeelde
hij het verstandiger haar niet in zijn
vertrouwen te nemen. Alles hing af
van Magaret. Het was zuivere ridder
lijkheid, die zijn lippen verzegeld had
en hem tot het besluit had gebracht
voor de wereld dood te blijvenrid
derlijkheid, geboren uit de edelste en
hoogste liefde, waartoe een man in
staat is.
moet worden aanvaard, men voorzichtig
moet zijn met belegging van zijn ver
mogen in obligatiën. Het doordringen
vau het besef daarvan zal tengevolge
hebben, dat geldbe'eggers liever laud
koopen dan geld op hypotheek !e ver-
slrekkm op lauderijeu. Dit zal er toe
leiden dat de toch reeds sterke con
currentie, welke de landbouwer, die
een bedrijf wil koopen, ondervindt van
den geldbeleggenden kapitalist, wordt
verzwaard. Daar dit ongewenscht is te
achten, rijst de vraag, of het, zoolang
de waardevastheid van het geld niet is
verztkerd, niet in het belang zou ziju
zoowel van schuldeischer als van schul
denaar, dat hypothecaire schulden wer»
den losgemaakt van het onbetrouwbare
geld.
Spreker komt hier tot het vraagstuk
der goudclausule in hypotheekacten.
Naar het hem toeschijnt, heeft de
broederschap van notarissen in Neder
land in dezen ten onrechte eene af
wijzende houdiDg aangenomen.
Wel kleeft aan de goudclausule voor
den schuldenaar een gevaar, waaraan
men hem niet mag blootstellen, doch
dit bezwaar is gemakkelijk te ontwijken
door te bepalen, dat bij het gebruik
maken van de goudclausule als oplos
sing niet meer mag worden geëischt
dan een in de akte vastgesteld deel der
waarde van het verbonden goed.
Spreker komt thans tot het derde
punt. De veiligheidsstelling van de
gulden. Men heeft hier te lande blijk
gegeven van zeer weinig oecouomisch
inzicht door den openbaren dienst defi
nitief geheel in te richten op het tijdens
den oorlog en de eerste jaren daarna
ontstane abnormale prijspeil. Nu dit
prijspeil weer spoedig tot dat van 1914
zal zijn gedaald, is Holl ;nd weer in
last. Sprekjr heeft in 1919 reeds voor
speld dat het zoo zou loopen. Men zal
nu weer terug moeien tot een budget
niet zoo heel veel verschillend van dat
van 1913. Daarvoor is inkrimping van
verschillende diensten en vermindering
van salarissen en loonen onvermijdelijk.
Deinst men daarvoor terug, dan zal
men de biljettenpers .moeten laten wer
ken. Nu is bet wel merkwaardig, dat
zij, die van de waardedaling van het
geld vooral de dupe zouden worde»,
behooren tot dezelfde kringen als zij,
die het meeste bezwaar hebben tegen
inkrimping der uitgaven, n.l. de amb
tenaren. De landbouwers daarentegen,
die wel het meest van versobering van
den overheidsdienst overtuigd zijn,
zouden, voorloopig althans slechts voor
deel trekken van de vermindering der
waarde van het geld.
Toch hoopt spreker dat het gezonde
verstand der landbouwende bevolking
haar ondanks die tijdelijke voordeelen
zal aanzetten tot het geven van krach
tige steun aan hen, die meenen, dat
beperking der uitgaven en niet de bil
jettenpers ons uit de moeilijkheden moet
helpen, waarin wij o»s door verkeerd
inzicht hebben gedompeld.
Het was waar, dat Margaret zijn
wettige vrouw wasmaar als hij haar
had opgeëischt, toen zijn herinnerings
vermogen teruggekeerd was, dan zou
hij haar aan tal van moeilijkheden en
aan groote verdrietelijkheden hebben
blootgesteld. Want hij had in den be
ginne vermoed, dat Margaret haar man
zooal geen hartstochtelijke liefde, dan
toch genegenheid en achting toedroeg.
Nu echter begon het besluit zichzelf
op te offeren, te wankelen, want hij
had van Hannah volledige inlichting
over Petkoff en over zijn huwelijk ge
kregen. Hoe Margaret's oude kamenier
de feiten te weten was gekomen, die
zjj hem meegedeeld had, wist hij niet,
en 't liet hem ook onverschillig. Dat
de vrouw, die hij liefhad, wegkwijnde
en vroegtijdig naar het graf zou wor
den gebracht door de wreedheid van
den man, dien zij haar echtgenoot
noemde, stond vast en even vast stond
het nu, dat hij handelend op zou
treden.
Gedurende de reis naar het Noorden
had Rupert getracht een voorzichtig,
weloverwogen plan te maken, waarnaar
hij zou kunnen handelen.
Vóór hij Londen verliet, had hij
verscheidene groote makelaars opge
zocht en zoo was hjj te weten ge
komen, dat Stillworth Castle over
eenige maanden opnieuw geveild zou
worden. Eu onder voorwendsel het
T-IET vuil wil er soms alleen
uitgaan na lang boenen
en wrijven, wat echter
nadeelig is voor het goed.
Zonder wrijven krijgt U het
prachtig schoon door het
's avonds even in een lauw
R1NSO sopje te zetten en
's morgens alleen uit te spoelen.
Opla&on 'n hok*n«
•/■lit «oljuo»
gebruiksaanwijzing
Oweryietïn m de kuip.
OE f.EVEB'9 ZEEP MAATSCHAPPIJ V GAARDINGEN
HOE HET IN DUITSCHLAND
KRAAKT
De gevolgen van de roekelooze
veroveraars-politiek, die sinds den z.g.
„vrede van Versailles' op het Duit.
sche volk wordt toegepast, beginnen
zich steeds duidelijk af te teekenen.
Het weerstandsvermogen van het
Duitsche betaalmiddel, de thermometer,
die den voortgang der ziekte aangeeft,
is gebroken en de laatste dagen is de
koortsachtige stijging der vreemde
valuta van een omvang als /.ell in
Rusland niet is vertoond.
Zoo lezen we, dat b.v. de prijzen
der kamers in de groote hotels op één
dag tweemaal werden vehoogd en daar
door 15 millioen mark 's avonds moest
worden betaald, voor de zelfde kamer,
die 's morgens voor 10 millioen was
betrokken.
De voor dergelijke bedragen noodige
papieren betaalmiddelen, kunnen be
grijpelijkerwijze niet door de Rijksbank
worden in omloop gebracht, en als
gevolgen daarvan stagnatie in de uit—
landgoed te komen bezichtigen, wilde
hij nn Petkoff's vesting binnendringen.
Bij had deD makelaar gevraagd om
naar Stillworth Castle te schrijven en
den prins van zijn komst te verwittigen.
In later dagen heeft Rupert nooit
kunnen zeggen, hoe zijn gemoeds
toestand was, gedurende het half nur,
dat de auto hem van het dorpslogement,
waar hij logeerde naar het huis bracht,
waarin Margaret zich bevond.
Hij werd ontvangen door den secre
taris van den prins en hoorde, dat de
prins niet in Schotland was.
Rupert drukte er zijn leedwezen
over uit, dat hij Zijne Hoogheid nu
niet ontmoette, en merkte met nadruk
op, dat er door makelaars belet voor
hem gevraagd was en dat hij duB
hoopte, toch het kasteel te kunnen
zien, daar hij er over dacht het land
goed te koopen.
Toen hij zag, dat de secretaris aar
zelde, haalde hjj de noodige brieven
en papieren van den makelaar te voor
schijn en wees er nog eens op, dat de
prins kennis van zijn komst droeg.
Op de bemerking, dat Hare Hoog
heid de prinses het wellicht niet aan
genaam zou vinden, wanneer het kas
teel bezichtigd werd, terwijl zij het
bewoonde, antwoordde Rupert, dat het
da» zaak was, de prinses zjjn verzoek
mede te daelen en te hooren, wnt zij
zeide.
betaling van loonen en salarissen.
Als remedie geven sommige groote
ondernemingen zelf noodgeld uit in
biljeten van 1, 2 en 5 millioen mark.
Tot overmaat van ramp dreigden nu
de drukkers met een staking, waardoor
natnurlijk de papiervloed zou ophou
den. Deze beweging is echter na een
onderhoud met den minister weer ge
luwd, en zijn de typografen met een
flinke verhooging, die echter maar een
zeer korte vooruitgang beteekent, weer
aan het werk getogen.
De handel ondervindt van deze
ineenzakkende markenkoers tegenover
de buitenlandsche deviezen, natuurljjk
veel last. De zakenlieden kunnen met
den besten wil niet vaststellen welke
prjjzen zjj moeten vragen, om straks
nieuwe goederen uit het buitenland te
kunnen betrekken.
De Duitsche handelaren dachten er
trouwens ook niet aan, zich deviezen-
schalden op den hals te halen. Devie-
zenschuiden zijn op het oogenblik het
grootste schrikbeeld voor den Duitschen
koopman, daar hij in de verste verte
niet gissen kan, tegen welke fantasti
sche koersen hij ten slotte zijn schuld
„Mijn naam is Rockwood, Arthur
Rockwood. Wees zoo gted de priuses
mijn excuses aan te bieden voor een
vraag, die misschien onbescheiden zon
kunnen schijnen maar tjjd ia voor mij
een zaak van zoo groot belaDg en
daarom zou ik Hare Hoogheid heel
dankbaar wezen, als zjj mij, nu ik er
die reis voor heb gemaakt, vergunnen
wilde, het kasteel te bezichtigen.'
De secretaris ging niet naar de
prinses, maar naar Mademoiselle Sli—
vinski.
Hjj gehoorzaamde daarmede aan de
bevelen van den prins, die wanneer hjj
afwezig was, Leah alle macht in
handen had gegeven. Dat gaf haar in
zekeren zin eenige voldoeningzij
genoot er altijd van als zjj de bedienden
kon bevelen en door hen als een per
soon van gewicht worden beschouwd.
Maar dien dag was zjj bijzonder slecht
geluimdzij zat in een allersomberste
stemming in Petkoff's rookkamer, vol
komen onverschillig voor wat er om
haar heen gebeurde.
Petkoff had haar leeren rooken en
nu zag men haar zelden meer zonder
een cigarette.
Toen de secretaris bjj haar kwam,
zat zjj in somber gepeins verdiept.
Dien moigen had zjj ee» brief ge
kregen van Marcus Vinseu een kort,
zakeljjk briefje waarin bjj haar mede
deelde, dat hjj eenige effecten veor
atiossen keu, Maar ook al kan tegen
crediet worden gekocht, dan stond de
Duitsche koopman toch weer voor eea
onopgelost raadsel. Want tegen welken
markenprijs zou hjj moeten verkoopeu
Ging hjj tegen een hoogeren koers tiau
de officieele deviezenkoerseu herleiden,
dan zou hjj met de woekerwetleu ia
conflict kamen en gevaar loupes, dat
hel publiek op een goelen dag zijn
winkel bestormde en leegroofde. En
zoo kan men het nu beleven, dat er,
niettegenstaande den vetnoud, toe 1
geen hoeveelheden vau belang dooi den
handel gekocht worden.
Hetzelfde ziet meD eigenlijk op ai le
gebieden. Men heeft afgewacht, groote
voorraden waren niet voorhanden, de
vraag van het publiek blijft groot en
dus is het eigenljjk niet merkwaardig,
dat zich overal gebrek doet gevoeleu.
De toestand wordt met dan dag ge
vaarlijker.
In Keulen en Berlijn komen teuge-
volge der duurte en leveusmiddeieu-
schaarschte voortdurend relletjes voor.
Telkeus sluiten de groote magazjjneu,
waardoor de onzekerheid voor de be
woners nog stijgt.
De regeering houdt zich maar met
moeite in het zadel, doch wordt ge
steund om erger te voorkomen.
Stresemau heeft in den Rijksdag
betoogd, dat men verkeerd doet de
onbevredigende toestanden aan een
bepaalde regeering te wjjtea. Hei
is thans zaak met vereende krachten
de grondwettelijke toestanden in het
Kijk te handhaven, want zoodra deze
ophouden te bestaan, houdt het be
staan van het rijk zelf op. Oai die
reden moet z. i. ook het ljjdelijk ver
zet aan de Roer voortduren immers
op ee» capitulatie zou geeu verbetering
maar eeu chaos volgen. In dit verbind
gaf hjj de Engelsche staatslieden te
bedenken dat Duitsch bolsjewisme t >t
EngelBch bolsjewisme zou leiden."
Btlgië tn de daling der frank-
De minister vau Eiuanciëu heeft een
voorstel aau deu Koning voorgelegd,
waarbjj alle wisseloperaties, die niet
ten doel hebben, het betalen van schul
den, voortspruitende uit zuivere han
delstransacties, te verbieden. Het zal
dan ook voortaan verboden zijn om
deviezen te koopen, indien deze niet
moeten dienen voor betaling van goe
deren, welke in het buitenland zijn
gekocht.
Het departement van financiën zal
een lijst opstellen van de instellingen,
die gerechtigd zijn om wisseloperaties
te doende desbetreffende instellingen
zullen onmiddellijk een belangrijke
cautie hebbeu te stellen. Aanzienlijke
boeten en zeifs gevangenisstraf worden
bij koninkljjk besluit vastgesteld tegen
degenen, die het verbod overtreden.
De instellingen, die tot het doen van
wisseloperaties bevoegd worden ver
klaard, zullen eiken dag aan hel de
partement van financiën een opgaaf
hebben te verstrekken van de transac
ties, die zjj gedaan hebben, van welke
haar verkocht had en er andere voor
in de plaats had genomen verder gaf
hij haar verslag van de zaak, die ooder
leiding van Madame Pauline werd
voortgezet. Geen enkel vriendeljjk woord
was erbjj gevoegd, geen vraaghoe
het haar ging, niets dan een koele
groet. Den laatsten tijd en dien dag
vooral dacht Leah herhaaldelijk aau
Marcus en zijn groote toewijding van
vroeger met een verlangen, dat haarzelf
onbegrjjpeljjk was. En als zij dan haar
tegenwoordig bestaan vergeleek met de
dagen van vroeger, kreeg zij wel eens
't gevoel, dat zij ontzaglijk dwaas had
gehandeld met weg te werpen wat zij
bezat. Over Marons had zjj tenminste
onbeperkt geheersebt. Hij was haar
slaaf geweest. Nu was zij het, die eeu
meester dieide.
En nu drong ook de gedachte aau
baarmoeder zich bij haar op es Leah
huiverde.
Was dit tegenwoordig bestaan nu
allee, wat haar droomen haar gebracht
hadden Het jonge meisje in het oude
huis in Highgate was met de innigste
liefde behandeld; zjj was vertroeteld,
naar de oogen gezien. En wat was zij
nu Hoe laag was ze gezonken
De secretaris voud Mademoiselle'
Sliviuski in een slecht humeur.
(Wordt vervolgd.)
