*V. 70.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel*
FEUILLETON.
Prins Petkoff's
Huwelijk
A, J, P'8 RGMA-PUDDING
smaakt als room.
BUITENLAND.
Uit de Pers.
Zaterdag 16 Juin 1023.
110 jMrgttng
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,—,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOM
Uitgave Nast»!. Vennootschap Geescbe Conrnf t
Zij, die zich met ingang van
1 JULI 1923 op ons blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende num
mers gratis.
KENNIS EN MISDAAD.
ADVERTENT1ËN
van 15 regels f 1,20 elke regei
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemasl
berekend.
Familieberichten 1—10 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 een*.
en Kleeawens Ross' Drnfekers- en Uifgeveiiberiryf. Adverteutiën worden aangenomen
tot 12 ner vom middag.
Er is een lijd geweest, waarin men
kennis als het geneesmiddel tegen alle
kwalen beschouwdfp. Wanneer eerst maar
alle menschen behoorlijk onderwijs ge
noten, zou het kwaad uit de wereld
verdwijnen. Ook de misdaad, vrucht
der onwetendheid, zou tot het verleden
behooren.
Dezen waan heeft de ervaring der
laatste jaren wreedaardig verstoord. De
tijd, waarin slechts de ontwikkelden
lezen en schrijven konden, is voorbij
en de bevoegdheid, om mtde deel te
nemen aan den gang van zaken in
kerk en staat, acht men niet langer
het voorrecht van een kleine groep
notabelen. Het kiesrecht en de be
schaving zijn algemeen gewordende
wetenschap heeft zich door leerplicht
en volksuniversiteit, door krant en
leeszaal, door cuisus en vergadering
onder alle lagen der samenleving ver
breid.
Nu de kennis dus allemans goed is
geworden, moest, zoo de profeten der
verlichting destjjds gelijk hebben gehad,
thans de misdaad de wereld uit zijn.
Maar is inderdaad de rubriek rechtszaken
ingekrt mpeu sinds het analphabetisme
verdween Staan de gevangenissen leeg
en is de politie overbodig geworden
Merkwaardig is, dat, juist nu het
tijdperk der algemccne volksrerlichling
is aangebroken, men is gsan spreken
van „zedenverwildering". Nooit heeft
menschenhand zooveel bloed vergo
ten als in dezen tijd van ontwikke
ling der kennis. De wereldoorlog heeft
afdoende bewezen, hoe kennis en mis
daad niet alleen kunnen samengaan,
maar hoe zelfs de eerste de laatste
bevorderen kan.
Kennis is een gevaarlijk middel in
dienst van het kwaad. Maar dit neemt
niet weg, dat eveneens kennis een
weldadig bezit is, zoo men ze aan-
w ndi, in dienst van het goede.
Al is kennis geen waarborg voor
goedheid en geluk, toch mag men haar
niet onderschatten. Want maar al te
veel kwaad bedrijft men nog louter uit
onwetendheid en te lang is de lijst van
ouheileu, te goeder trouw, doch uit
onkunde aangericht.
Een eenvoudig voorbeeld doet zien,
hoe men uit onweteudheid zondigen
kan. Een dierenvriend wordt getroffen
door de lieftalligheid van een nest
jonge beestjes. Hoe aardig zon hij het
vinden, deze. kuikentjes of katjes bij
zich in huis te hebben De eigenaar
verlrouwt ze hem toe eD, glunderend
van geluk, gaat de dierenvriend met
zijn schat gaar huis.
Iloe slooft hij zich uit, om op zijn
55
DOOR
fiEFIE ADELAIDE ROWLANDS.
Geautoriseerde vertaling.
Tegen den morgen sluimerde Rachel
üucheron na eenige onrustige uren
zacht es kalm in om niet meer te ont
waken en in datzelfde uur kwam Leah
terug van een bal en beknorde zij baat
kamenier omdat deze in haar slaperig
heid niet handig genoeg haar baltoilet
losmaakte.
Toen zij alleen was, herinnerde zij
zich, dat zij den brief, dien zij 's mid
dags bij de terugkomst van de irfatch
gevonden had, in haar schrijfbureau
had gelegd. Zij had natuurlijk Viusen's
hand herkend, en zijn volhouden had
haar woede opgewekt. Zij dacht er niet
aan te lezen, wat hij schreef, en dus
stak zij de kaars aan, die op het bu
reautje stond, nam den brief tusschen
een schaar en hield hem in de vlam.
Zij zag hem met intense voldoening tot
asch verbranden. „Als hij lastig wordt,"
zeide zij bij zichzelf, „zal ik Pelkoff
nieuwe huisgenootjes te passen. Het
is zulk teer goedjeze vereischen veel
zorg. Hun kleine kopjes kijken zoo
hulpeloos op naar den beschermer,
waarop zij zijn aangewezen. En juist
om deze afhankelijkheid houdt deze
nog meer van het kleine goed.
Helaas, nog maar kort zijn de dier
tjes ouder zijn hoede, of er ligt er een
dood. En spoedig sterft nummer twee.
Al zijn zorg houdt niet tegen, dat zijn
pleegkinderljes gaan kwijnen ea de
één na den ander hem ontvalt.
Deze rampzalige afloop voelt de die
renvriend als zelfverwijt. Hij was ver
antwoordelijk voor dit teedere goedje,
dat hij pijn en lijden besparen wou
dat hij wou vertroetelen en opkweeken.
En juist op hém valt de schijn, alsof
hij eeu grootmoordenaar is, een diereu-
kweller en -beul.
Plotseling begrijpt hij hjj is mis
dadig geweest uit onkunde hij mocht
de zorg voor jonge katjes of kuikentjes
niet op zich hebben genomen, omdat
hij geen verstand van jonge katjes en
kuikentjes had. Zijn goede bart was
niet voldoende; slechts een goede do«is
kennis van het dierenleven had zijn
misdard kunnen voorkomen.
Nu zijn katjes maar katjes en kui
kens slechts kuikens. Doch aan hoeveel
lijden van menschenkinderen staan wij
niet schuldig uit onkunde Is het, als
men er goed over denkt, eigenlijk geen
schrikbarend verschijnsel, dat de kinder
sterfte vermindert door een cursus in
het verplegen van zuigelingen En
wanifber wij ervaren, hoe sommige ouders
omgaan met de ziel van hun kroost,
huiveren wij voor de schade, aan het
karakter van kinderen aangericht louter
door onverstand van de ouders. Met
een hart vol goedheid maar met een
afschuwelijk tekort aan inzicht ver
moorden zij het beste wat leeft in hun
kroost.
Zij weten niet beter, maar hebben zij
als ouders niet den plicht beter te
weten Keunis kanfniet altijd misdaad
verhoedeD, maar gebrek aan kennis kan
iemand tot misdadiger maken tegen
wil en dank.
Daarom is het aanbrengen van ken
nis een zegen. Als de menschen over
't algemeen kundiger voorbereid waren
voor de veelzijdige taak, die 't leven
hun stelt, zouden zij minder schuld op
hun geweten laden jegens de slacht
offers hunner onkunde.
Want uit onkunde is het vaak, dat
wij onze zieken het lijden verzwaren,
wanneer wij meenen het te verzachten
dat wij onze tobbers verdrietiger stem
men, juist als wij trachten hen op te
beurendat wij de bedoelingen van
welmeenende menschen miskennen door
hun streven te bespotten of hun ge
drag te veroordeelen. Uit onkunde ma
ken wij ons schuldig aan laster en
onrechtvaardigheid uit onkunde hel
pen wij de maatschappij achteruit als
wij wanen haar te verbeteren.
Niet alle misdaad, maar veel misdaad
kan door kennis worden voorkomen.
op hem afsturen. Dan zal mijnbeer
Marcus me wei niet langer hinderen."
Met die gedachte blies zij de kaars
uit, ging naar hei en was een paar
minuten later ingeslapen.
XIX.
Lady Alicia beet zich op haar lippen
van ergernis, toen zij hoorde,, dat haar
man naar The Cloisteis was gegaan.
Maar bij eenig nadenken verdween haar
ergernis. Zij zag in, dat zijn afwezig
heid een voordeel voor haar was, want
hoewel hij haar beloofd had niet met
Margaret over Rupert te spreken, was
zij er toeh niet zeker van, dat Mar
garet's geestkracht zoo sterk zou zijn,
dat zij zich tot het einde toe staande
hield, en als dit niet het geval was
en zij zich tot haar vader wendde met
de bede haar te helpeD, dan zou de
waarheid aan den dag komen. Margaret
zou hooren, door welk een laag bedrog
zij ertoe gebracht was, Petkoff's aan
zoek aan te nemen, en het huwelijk
zou afspringen. En Lady Alicia was
meer dan ooit besloten, dat haar doch
ter den Rus zou trouwen. Hoewel zij
een hekel aan hem had en daarenboven
bang voor hem was, stond het bij haar
vast, dat, wat het ook kostte, het plan
moest worden doorgezet. Het brengen
van Leah in haar hnis had haar op
•sn groot gevaar gewezen. Zij had ter
In afwachting
In den fijnen bundel „Ouvert la
nuit", zegt de schrijver ergens, dat de
borst der Franschen zoozeer met deco
raties is versierd, (lat men hun liaU
niet meer ziet. Het is te hopen dat
bij de beantwoording van de laatste
Duitsche nota de Franschen hun hart
zullen toonen niet alleen, maar ook
zullen laten spreken.
Tot op heden zwijgen alle geallieer
den in zeven talen, de een wacht op
.len ander of liever gezegdPoincaré
wacht op Engeland. Deze houding van
den Franschen premier verdient eenige
waardeering, daar hij immers de vorige
Duitsche nota feitelijk reeds ve; worpen
had voordat ze goed en wel was aan
geboden. En de Times geeft hem dan
ook het volgende complimentje
Er schynt by Poincaré geen nei
ging moor to bestaan zich t3 over
haast ;n, maar veeleer de wil om
geduldig de definitieve Britsehc be
slissing af te wachten.
Op de Britsche beslissing komt het
dus aan, maar de Engelsche regeering
laat voorloopig ook geen woord hooren
en niet vóór de volgende week kan
een verklaring van het kabinet worden
verwacht. Officieel noch officieus weet
men dus wat over het lot van het
laatste Duitsche aanbod, hoewel vry
algemeen de opvatting wordt vernomen
dat over het voorstel te praten is.
Ook de Britsche regeering bevindt
zich in een moeilijk parket en het is
alleszins begrijpelijk dat zij haar ant
woord wikt en weegt.
De Daily Express formeert zeer nuch
ter het dilemma waarvoor het kabinet
zich ziet geplaatstde keus tusschen
herstel van de Middelenropeescho
markt voor Britsche producten en
de Franscbe vriendschap.
Men zou ook kunnen zeggen de keus
tusschen al of niet vernietiging van
Europa. Want wanneer Frankrijk zijn
zin krijgt zal Duitschland worden
doodgedrukt en geheel Europa zal door
die lijkenlucht .worden verstikt.
De Engelsche bladen geven aan de
regeering overvloed van adviezen wij
laten hier enkele der voornaamste
volgen
„De Daily Chronicle betoogt dat de
Roer-actie een schending van het ver
drag van Versailles was en dat Enge
land van die meening niet kan afwijken,
om Fraukrijk een schijn van succes te
geven.
De Daily Herald zegt, dat de regee-
riDg haar standpuntop inform eele wijze
heeft medegedeeld aan de bondgenooten
en wel, dat de kwestie van de schade
loosstelling alleen oplosbaar zal blijken,
als men haar gemeenschappelijk ter hand
neemt. Voorts dat een vertoog van
stond den aanmatigenden eerzucht door
zien van dat onbekende, wildvreemde
meisje, dat Petkoff om de een of andere
reden, die hij geheim hield, aan haar
had opgedrongen, en dat Leah over
haar zou tr'omfeeren, zou ze niet kun
nen verdragen. Daarenboven be3chonwde
zij Margaret's geheime huwelijk met
Kentley als een soort schande voor
haar kind, en ais Margaret prinses
Petkoff was, zou haar geheim veilig
zijn, en zou geen sterveling over haar
kunnen en durven praten.
Zij was nu besloten haar man op
het buitengoed te laten tot den trouw
dag, en Sir John werkte dit plan on
willens in de hand. Want toen hij een
paar dagen weg was, kwam er bericht,
dat hij ongesteld was geworden.
Margaret ontwaakte, toen zü dat
hoorde, uit haar apathie en vroeg haar
moeder dringend haar naar haar vader
te laten gaan. Maar daar wilde Lady
Alicia natuurlijk niet van hooren.
„Ik ga zelf," zeide zij en ze beval
terstono de auto te laten komen.
Ze gaf bij haar terugkomst een zeer
optimistisch verslag van haar bevindin
gen, maar in werkelijkheid was zij wel
wat ongerust, want de toestand van
Sir John was haar niet meegevallen.
Lady Alicia had dadelijk den dokter
laten komen, en had hem gevraagd
haar dagelijks bericht over haar echt»
Engeland aan Duitschland in verband
met het lijdelijk verzet ongewenscht
zou ziju, omdat daardoor de politiek
van on ijfiigheid, dooi Engeland aan
genomen aangaande het Fransche op
treden aan de Roer, in het gedrang
zou komen.
De Daily Telegraph verneemt uit
New-York, dat daar een toenemende
neiging valt te const&teeren om de
Vereenigde Staten weder opnieuw een
rol te laten Bpelen in de Europeesche
politiek. Dit. geschiedt, omdat men
meer en meer tot. de overtuiging komt,
dat anders herstel der welvaart uitge
sloten is.
De diplomatieke medewerker van de
Westminster Gazette is van oordeel,
dat Frankrijk op dit oogeublik zijn
eisch, dat Duitschland moet capitu-
leeren, niet kan opgeven, maar als men
te Parijs inziet, dat Baldwin voorne
mens is de politiek voort te zetten, die
hij voor juist houdt, zelfs al zou hij
zoodoende een meeoingsversohil met
Frankrijk riskeeren, acht hij het zeer
goed mogelijk, dat. Poincaré bereid zcl
worden gevonden zijn houding van thans
te herzien.
De Daily News voorziet de moge-
lijkheid, dat Duitschland zelf het initia
tief zal nemen om een einde te maken
aan het lijdelijk verzet, maar dit zal
natuurlijk niet geschieden zonder dat
voorwaarden gesteld worden. „Een der
gelijke sta]> zou den toestand veel een
voudiger] makeD, maar als Frankrijk
niet bereid is een vijfde deel af te leggen
op den weg naar een overeenkomst en
regeling, heeft het voor de auderen
geen doel tegemoetkomend te zijn over
viervijfden van den weg."
Engeland en Sovfjef-Rusland.
De Britsche regeering stelt in ant
woord op de jongste Russische nota
met voldoening vast dat de Sowjet-
regeeting zich in de toekomst van
vijandige propaganda zal onthouden,
waar Engeland zich verbindt geen steun
te geven aan plannen tegen de Sowjet-
regeeriDg welke door Russische onder
danen buiten Rusland mochten worden
gesmeed. De nota stelt vast, dat de Sow-
jet-regeering aan de voornaamste eischen
heeft voldaan, zoodat de notawisseling
aR geëindigd kan worden beschouwd.
Uit hef bezeffe gebied.
Te Dortmund hebben de Franschen
nog twee Duitschers doodgeschoten,
t.w. den gewezen wachtmeester Boldaan
en dr. Gulke. Boldaan werd gedood
toen hij voor een Fransche patroelje
vluchtte.
De staat van beleg is nu ook afge
kondigd voor de voorstad Huckardt.
Uit het rijksbankfiliaal hebben de
Franschen ongeveer een milliard weg
genomen. De twee directeuren en de
kassier werden in hechtenis genomen.
De directeur Jung wordt nog vastge
houden, de twee andere heeren zijn
later weer vrijgelaten.
In het district Essen zijn weder tal
van spoorweglieden uitgezet. Te Catern-
berg zijn 68 spoorweglieden uit hun
genoot te zenden. Terwijl zij terug
reed naar de stad en na al de zware
plichten, die haar daar wachtten,
kreeg zij, ondanks haar trots en haar
geestkracht, plotseling het gevoel,
dat zij alles moede was. En als zij er
niet van overtuigd was geweest, dat
Petkoff haar niet zou sparen, dat- hij
de waarheid overal bekend zou maken,
en haar diep zou vernederen door haar
naam en karakter door het slijk te
sleuren, dan zou zij op dit oogenblik
gaarne al haar plannen hebben laten
varen en Margaret haar vrijheid weer
hebben gegeven.
Maar het geld 1
Hoe zou zij ooit de som bij elkaar
kunnen krijgen, om Petkoff' terug te
betalen, wat zij van hem had aange
nomen.
Herhaaldelijk kwam de vraag bij
haar op, waarom die man zulk een
hoogen prijs betaalde voor Margaret.
Zij wist, dat hij bekend stond als"
iemand met een enorm fortuin, wat
trouwens zijn levenswijze wel bewees
maar hoe kon Margaret hem zoo be-
tooverd hebben, dat hij er naar hun
kerde haar tot zijn vrouw te maken
Er waren verscheidene jonge meisjes
en vrouwen, die mooier waren en
indrukwekkender, schitterender als ver-
schijning dan Margaret. Wat was het,
dat haar die macht gaf over zijn hart
woning gehaald en onder stroomenden
regen op vrachtauto's weggevoerd. Ais
reden wordt opgegeven, dat in de buurt
van het station een hom gevonden is.
De spoorweglieden verzochten de bom
te zien. Dit werd geweigerd.
Naar de Koelnische Zeitong uit
Dortmund verneemt, wordt het steeds
duidelijker, dat de twee Fransche
onderofficieren niet door Duitschers en
ook niet door hun eigen soldaten zijn
doodgeschoten, maar dat de Franschen
elkaar hebben gedood. (Zooals men weet
is tengevolge hiervan door de Fran
schen een bloedbad aangericht tenge
volge waarvan zeven personen zijn
gedood.) Er is vastgesteld, dat zij onder
weg ruzie hebben gekregen over een
bekend meisje, roode Erna bijgeoasmd,
ea daarbij op elkaar hebben geschoten.
De roode Erna en iwee andere personen
worden nog door de Franschen gevangen
gehouden.
De werkloosheid in Engeland.
Op 4 Juni waren in Engeland
1,187,000 werkloozen ingeschreven
(34,340 minder dan de vorige week en
298,870 minder dan op 1 Januari.)
Bulgarije
De staatsgreep in Bulgarije dreigt
op dtn Balkan verwikkelingen te schep
pen. De nieuwe regeering onder leiding
van Sankof, steunt op het leger. Dit
nu mag, volgens het traetaat van Ver
sailles, niet sterker dan 20,000 man
zijn. Het schijnt dat hierop inbreuk
wordt gemaakt. Vandaar de ongerust
heid in Servië, tengevolge waarvan
koning Alexander, die in Roemenië op
bezoek was, in allerijl naar zijn land
Se
Mr. A. Spanjer schrijft in Sociale
Voorzorg over de werking van de lond-
arbeiderswet o.m.
„In het algemeen besteden de land
arbeiders aan hun plaatsjes veel moeite.
In het najaar pleegt b.v. te Groningen
de eerste vrucht (veelal aardappelen,
gele peen en voederbieten) reeds bijna
geheel te zijn geoogst; de tweede
vrucht (boerekool) staat dan al te velde.
In Drente; waar van het winnen van
een tweede vrucht geen sprake kan
zijn, vormen aardappelen en rogge de
voornaamste producten. Op de zand.
streken wordt meestal meer aan veeteelt
gedaan dan op de kleistrekeu. Bij uit
zondering heeft een landarneider zijn
plaatsje geheel voor de groenteteelt
bestemd. De op de plaatsjes nieuw
gebouwde woningen zijn heter dan de
vroegere woningen der landarbeiders
en vallen algemeen in den smaak. Ze
komen echter niet overeen met het
gebruikelijk type van woningwet
woningen. Zoo zijn in bijna alle
woningen, inplaats van slaapkamers,
bedsteden ingebouwd. Bezwaren daar
tegen hebben niet de bewoners, maar
de woninginspecteurs. Ten onrechte,
daar zulks op het platteland, althans
Eerst was Lady Alicia bang geweest,
dat Margaret's onverschilligheid hom
af zou stooten, maar hoe koel zij ook
was, hoe ver haar gedachten ook vau
het heden af bleken te zijn, Petkoff's
hartstocht verminderde niet. Het was
een mysterie, dat Lady Alicia niet
vermocht op te lossen.
Een ding alleen stond vastPetkoff
wilde betaald worden voor de hulp,
die hij haar verleend had en Margaret
was de prijs, dien bij eischte.
Hoewel Sir John weg was, kon
Margaret zich toch niet volkomen ver
laten voelen. Bijna eiken dag kwam er
eenig bericht voor haar van haar zuster
of haar zwager, en in al die brieven
herhaalde Lord Bletchley, dat Margaret
hem moest laten roepen, zoodra zij
hem noodig mocht hebben dan zou
hij tot haar komen, al was het ook
van 't andere eind van de wereld.
Het was een troost voor Alargaret
-te weten, dat de jonggetrouwden zelfs
in hun groot geluk met zulk een
hartelijke liefde dagelijks aan haar
dachtenmaar hun hulp zou zij niet
inroepen.
„Wat zouden ze kunnen doen
vroeg zij zichzelf wel eens af. „Niemand
kan me helpen."
(Wordt vervolgd.)