iV. 58.
Zaterdag 5 Mei 1923.
110 jaargang
Prins Petkoff's
Huwelijk
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Schuldeloos leven.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
ABONNEMENT
Prijs per kwsrtaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naaml. Vennootschap Goesehe Courant
ADV ERTENT1ËN
van 15 regels f 1,20 elke regel
meer 2d cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
ea Kleeuwons Boss' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 13 nar voormiddag.
COURANT
Dezer dagen las ik een overzicht
van een boek, waarin een treffende
waarhe:d beschreven wordt. Het bevat
de geschiedenis van een man, die
schuldeloos wou leven.
De schrijver, Stefan Zweig, vertelt,
hoe deze man leefde aan het hof
van een oosterech koning, bij wien hij
een hooge betrekking bekleedde. Als
dienstknecht van den koning gaat hij
in den strijd voor het rijk, doch in een
veldslag overkomt hem hetzelfde, wat
ten onzent de twee broeders voor Bom
mel overkwamhij ziet zich in bet
gevecht geplaatst tegenover zijn eigen
broer.
Na als trouw soldaat van zijn heer,
zijn broeder te hebben verslagen, werpt
bij het zwaard weg en verzoekt hij den
koning hem een jandere taak op te
dragen, daar bij voor krijgsman niet
geschikt meer zal zijn.
De koning benoemt hem tot rechter,
en ook in deze betrekking oogst hij
den lof van het volk, dat hem den
bijnaam geeft van „bron der recht
vaardigheid".
Doch op zeker oogenblik moet bij
een roover vonnissen, die een ander
heeft doodgeslagen. De roover, die aan
Volstrekt andere zeden en opvattingen
gewend is dan de beschaafde rechter,
vindt het vonnis gruwelijk onrechtvaar
dig en als hij de gevangenis ingaat,
treft den rechter een blik, die hem
wederom zijn zelfvertrouwen ontneemt.
Is hij werkelijk rechtvaardig geweest,
of heeft hij zich jegens den wetsover
treder, wiens leefwijze en levensopvat
ting misschien toch even goed recht
van bestaan heeft, vergrepen f
De rechtvaardige kan het denkbeeld
niet verdragen, dat hij een ander te
kort zou hebben gedaan hij sluipt naar
de gevangenis en neemt de plaats van
den veroordeelde in. Deze echter vertelt
na een maand aan den koning, hoe de
zaak zich heeft toegedragen, en met
eerbetoon wordt de gewaande misdadi
ger ontslagen. Hij smeekt den koning,
van zijn rechtersambt te worden ont
heven, omd: t, wie een ander moet oor-
deeleo, noodwendig dien ander (e kort
doet.
Nu trekt de rechtvaardige, ziju krach-
ten tezamen op zijn gezin binnenshuis
hoopt hij althans zijn ideaal te kunnen
verwezenlijken door te leven zonder de
kwellende gedachte aan schuld jegens
zijn medemenschen. Maar als hij ziet,
hoe zijn zonen een slaaf straffen, be
grijpt hij opeens, dat ook het honden
van slaven onrecht is. Onmiddellijk
geeft hij al zijn slaven de vrijheid.
Doch zijn zonen zijn hierover zeer
38
DOOR
ËFFIE ADELAIDE ROWLANDS.
Geautoriseerde vertaling.
Haar man boog zich over haar heen
en kuste haar.
«Ik beloof 't je,» zeide hij.
Lady Alicia loosde een zucht van
verlichtingtoen stond ze op, ging
even naar 't raam en kwam weer
terug.
«Ten eerste», zeide zij met ge
dempte stem, «moet dat huwelijk
van .Margaret waar je me over ge
sproken hebt, voor iedereen absoluut
geheim blijven. Je je herinnert
je immers, dat je me gezegd hebt
er ook niet met met Rupert's
moeder over te zullen spreken. Je
hebt het toch immers niet gedaan
Hij schudde zijn hoofd.
«Neen, zij is niet in een toestand
om haar iets mee te deelen. Ze is
een gebroken vrouw, ze is levend
dood.»
«Ze mag het niet weten. Niemand
moet het weten behalve jij en ik,
ook zelfs Dolly niet. Margaret heeft
verkeerd gedaan, en al is Rupert
dood, ik moet het toch zeggen, dat
het niet het werk van een man van
eer was, om Margaret te doen han-
verontwaardigd. Moeten zij nu voor
hem werken f Wanneer het onrecht is,
dat de ééae mensch aan den anderen
onderworpen is, mag een vader even
min van zijn kindeten diensten eischen
als van zijn slaven. Zij weigeren zijn
opdrachten uit te voeren, en mistroos
tig ontvliedt de vader het huis.
Wanneer hij als kluizenaar eenzaam
leeft in de wildernis, zal het hem,
denkt hij, mogelijk zijn, te leven zonder
zijn naasten verdriet of moeite te be
rokkenen. En waarlijk, thans vindt hij
rust voor zijn overgevoelig geweten.
Maar spoedig is het met de rust
weer gedaan. De faam van zijn heilig
heid heeft zich verbreid, en anderen
voelen zich geroepen den rechtvaardigen
kluizenaar tot voorbeeld te nemen.
Eens krijgt de kluizenaar bezoek van
een vrouw, die hem met woede verwijt,
dat hij haar heeft beroofd van haar
echtgenoot. Haar tehuis, voorheen zoo
gezellig, is nu eenzaam, want haar man
is de woestijn ingetrokken om den
kluizenaar na te volgen. Door hem
beeft zij haar levensgezel en haar kost
winner verloten
Helaas, zelfs als men zich aan de
gemeenschap onttrekt, blijft men toch
niet zonder schuld jegens zijn naasten 1
Droevig keert de rechtvaardige naar
den koning terug en smeekt dezen,
hem weer in dienst te nemen en hem
het onwaardigste werk op te dragen.
Als opzichter over de honden eindigt
de rechtvaardige zijn triest bestaan,
waarvoor niemand hem dankbaar is. Bij
zijn dood werpt men hem iii den mest
put voor slaven, en zelfs de honden,
die aan zijn graf hebben gehuild, zijn
hem na een paar dagen vergeten.
Aldus deze geschiedenis, die ons leert,
dat het ons nimmer zal gelukken, met
een onbezwaard geweten fen grave te
dalen. Gelijk wij, louter door te ade
men reeds duizenden onzichtbare dier
tjes dooden en met eiken pas dien we
doen, als groot-moordenaar van insecten
schuldig staan, vermeerdert elk woord,
dat we zeggen of zwijgen, elke hande
ling die we doen of laten, elk gevoei
dat we koesteren of onderdrukken, de
schuld jegens onze medemenBchen.
Het is deze noodwendigheid, die het
leven zoo nameloos smartelijk kan ma
ken. Gevoelen wij allen wel niet eens
hetzelfde als die twee oudjes uit Strind-
berg's Droomspel, die hun leven beslui
ten met de klacht„We hebben elkan
der verdriet gedaan! Waarom? Dat
weten we niet. We konden niet anders".
Het zou rampzalig zijn, als dit besef
van onvermijdelijke schuld ons belette,
naar rechtvaardigheid te streven. Maar
weldadig kan het voor ois wezen, zoo
het ons leert, in het leed en de moeite
die andren ons aandoen, niet aanstonds
opzettelijk kwaad te veronderstellen.
Meedcogen met hun onopzettelijke
schuld zal ons het vergeven vergemak
kelijken.
delen, zooals ze gehandeld heeft.»
Sir John fronste even zijn wenk
brauwen.
«We moeten hen niet te streng
beoordeelen, lieve.» zeide hij. «Ze
waren zoo jong en hadden elkaar
zoo lief.»
.«Het heeft me een ontzaglijken
schok gegeven,» antwoordde Lady
Alicia wier toon nu eenigszins koeler
werd. «Ik stelde een onbeperkt ver
trouwen in Margaret, en ik had
hoogere gedachten van Rupert. Maar
't is nu gebeurd. We kunnen er niets
aan veranderen maar wel kunnen
we de zaak geheim houden. Niemand
moet er iets van te weten komen,
niemand
Zij wond zich al sprekende zoo op,
dat haar stem trilde.
Sir John antwoordde niet dadelijk
eindelijk zeide hij zacht en aarzelend
«Vindt je niet, dat we moeten
vragen, wat Margaret wenscht.»
Lady Alicia antwoordde haastig en
beslist
«Neen zeker niet.» Toen vervolgde
zij kalmer. «Beste John, begrijp je
niet, hoeveel kwaad het ons kind
zou doen, als het nieuws van dat
geheime huwelijk de ronde in onze
kringen deed. Iedereen zou geheim
zinnige redenen voor zulk een zon
derling huwelijk gaan zoeken. Laat
mij de zaak met Margaret behandelen.
Ik zal heel zacht zijn. Ik heb erg
met haar te doen maar Rupert is
dood en zij leeft en wij, haar ouders
moeten voor haar zorgen.»
Lady Alicia liet toe, dat haar man
NET DUIT5CHE AANBOD.
Het Duitsche aanbod is thans ver
schenen en de nota waarin het vervat
is, is, behalve aan de ententemogend-
heden ook aan de groote neutralen met
inbegrip van Nederland, en aan den
paus toegestuurd.
Wij willen de kern van het Duitsche
voorstel hier even herhalen
De totale schuld van Duitechlaud
aan betalingen in geld en in Datura
volgens het verdrag van Versailles wordt
vastgesteld op 30 milliard mark,
waarvan 20 milliard vóór 1 Juli 1927,
5 milliard vóór 1 Juli 1929 en nog
5 milliard vóór 1 Juli 1931 door het
uitschrijven van leeniDgen tegen normale
voorwaarden op de internationale geld
markt moeten worden opgebracht.
De leening van 20 milliard gouden
marken wordt onmiddellijk ter in
schrijving aangeboden. De rente van
de leening tot 1 Juli 1927 wordt
betaald uit de opbrengst van de leening
en door een onder toezicht van de
Commissie van Herstel slaand fonds
gewaarborgd. Voor zoover de 20 milliard
gouden marken niet voor 1 Juli 1927
door de leening opgebracht kunnen
worden, moet van dit tydstip af 5 pCt.
rente worden betaald en 1 pCt. afgelost.
Indien de beide bedragen van elk
5 milliard niet op de daarvoor aange
geven tijdstippen door middel van een
leening tegen normale voorwaarden
kunnen worden opgebracht, moet een
onpartijdige internationale commissie
beslissen, of, wanneer en hoe de niet
gedekte rest moet worden betaald.
Dezelfde commissie moet voor Juli 19,31
ook beslisseD, of, wanneer en hoe voor
de voor'oopig nog niet vastgestelde
rente van 1 Juli 1923 af moet worden
betaaid.
De leeningen zullen worden gewaar
borgd door een wet, welkt het Duitsche
economische leven (dus niet alleen
de industrie, maar alle economische
krachten) borg stelt vjor de nakoming
der verplichtingen.
Als waarborg voor de veiligheid
van Frankrijk wordt een verdrag aan
geboden, dat voor den tijd van 99 jaar
de onaantastbaarheid van alle Rijnstaten
waarborgt en de beslissing in alle
geschillen opdraagt aan een interna
tionaal scheidsgerecht.
Begrijpen wij het wel dan geschiedt
het betalen van rente en silossing ge
durende de eerste vier jaar uit de leening
zelf, waardoor van de 20 miljard per
saldo ruim 15 miljard ter beschik
king van de commissie van herstel
kan worden gesteld, bij wijze van waar
borg, zoodat het verschil van 5 miljard
later nog zal moeten worden bijgepast.
Dit aanbod zal, naar de Paiijsche
bladen melden, door de Fransche
opnieuw zijn armen om haar heen
sloeg en, wat zij haast nooit deed,
zij kuste hem ongevraagd.
«Je hebt beloofd me te helpen,
John,» zeide zij, «en nu zal ik je
zeggen, wat je doen moet. Ons kind
gaat een schitterende "toekomst te
gemoet. Ik weet niet, of je gemerkt
hebt, hoe Prins Petkoff haar bewon
dert Sir John maakte ontsteld een
achterwaartsche beweging, maar zijn
vrouw vleide zich tegen hem aan,
«Petkoff heeft me Margaret's hand
gevraagd. Hij heeft dat gedaan, voor
ik wist, dat Margaret en Rupert het
samen eens waren, en ik heb hem
beloofd, dat Margaret met hem zou
trouwen.»
Sir John trachtte te spreken.
«Maar maar Alicia, liefste
«Neen neen,» zeide zijn vrouw,
«je hebt me je belofte gegeven en
je moet ze houden. Ik geloof, dat
ik wel raden kan wat er in je om
gaat, John. Je hebt zoo'n goed en
nobel karakter en het is zoo door
zichtig. Maar het is nu geloof ik het
oogenblik niet, om je gevoel te laten
spreken. Ten eerste héb ik mijn
woord gegeven en ik kan het niet
meer terugnemen. Natuurlijk zou ik
in een vreeselijke positie zijn, als
Rupert in leven was. Prins Petkoff
zou me dan waarschijnlijk van bedrog
beschuldigenmaar het ongeluk, hoe
vreeselijk het ook is, heeft me ge
red. Het is een zaak van eer voor
me, John....» Lady Alicia zweeg
even en zeide toen«ik ben te zeer
in deze zaak betrokken, John, om
regeering worden afgeslagen. Zooals te
ver wachten was! Want zeker zal nie
mand hebben verondersteld, dal de
Duitsche voorstellen zoo maar voet
stoots zouden worden aangenomen.
Frankrijk weigert omdat het het Roer
gebied bezet wil houden. Maar deze
afwjjziog moet men niet terstond al te
tragisch opvatten. Men moet niet
vergeten dat, naar verluid', Londen
over het Duitsche aanbod is geraad
pleegd. Ook Amerika zal er ,vel wat
van weten. En ten slotte stelt Duitsch-
land vosr om, wanneer men niet meent
dat Duitscblanel met dit aanbod tot de
uiterste grens van zijn betalingscspaei-
teit is gegaan, om liet geheele schade
vergoedingsprobleem te onderwerpen
aan een van eiken politieken invloed
vrij zijnde internationale commissie.
Hierdoor wordt al eenigszins voorzien
in Frankrijk's weigering.
Een Engelsehe vlootbasis.
Het Engelsehe lagerhuis heeft het
voorstel der conservatieve regeering om
»'/i wülioen ponil sterling te geven
voor een v!c ttbasls te Singapore
aangenomen. Er was een sterke liberale
oppositie tegen dit ontwerp, dat, naar
hun meening, zooal niet de letter, dan
toch den geest van het verdrag van
Washington schaadt. Dit verdrag heeft
beperking der bewapening ten doel en
verhieJt de uitbreiding der haven van
Honkong. Daarom kiest nu de slimme
Engelsehe admiraliteit de haven vaa
Singapore, die buiten de vastgestelde
zóne ligt. Kapitein Hay achtte dit
een prikkel voor Amerika en een uit
daging aan de gele volken en verweet
de regeering dat zij hier de zuinigheid
niet betracht. Asquith meende, dat
dergelijke bases geen belang hebben en
dat niemand kan zeggen of over tien
jaar de groote linie-slagschepen nog
iets te bcteekenen zullen hebben. Hij
noemde het geval een onzekere dob-
belarij.
Het heeft er werkelijk wel wat van
of Engeland zich gaat voorbereiden
op een volgenden oorlog. De lucht
vaartminister heeft dezer dagen ook al
een rede gehouden over de onvoldoende
sterkte van de luchtmacht.
De aanneming van dit Engelsehe
vlootbasis-voorstel zal wel koren op
den molen zijn van de voorstander» van
de Nederlandsche vlootwet. Zij moe
ten echter niet vergcteD dat Nederland
Engeland niet is en dat de Engelsehe
begrooting met een batig saldo sluit,
terwijl Nederland, volgens de vlootwet
commissie zelve, jaarlijks 120 millioen
zal moeten bezuinigen. Tenslotte zal
de Nederlandsche vlootwet 500 mil
lioen kosten, wat 5 maal zooveel is
als het Engelsehe voorstel.
Persstemmen over het Duitsche
aanbod-
De Duitsche bladen keuren het Duit-
ze op zijde te kunnen schuiven.»
Ze was er niet zeker van of haar
man haar begreep. Dat deed hij in
werkelijkheid dan ook niethij was
trouwens te zeer met zijn gedachten
bij Margaret, om aan iets anders te
denken. Hij zeide dan ook op doffen
toon
«Margaret zal er nooit in toe
stemmen.»
Lady Alicia kneep haar lippen
samen en antwoordde zeer beslist
«Margaret's toestemming hebben
we niet noodigwij beslissen voor
haar.» Toen begon ze met ongewone
levendigheid uit te leggen, wat dat
huwelijk voor Margaret beteekende
Ze sprak van Petkoff's rijkdom. Zij
deed ook uitkomen, welk een ont
heffing van zorg er voor hen in op
gesloten lag. Zij wist precies, welke
woorden ze gebruiken moest, om
sommige waarheden onder 't oog
van haar echtgenoot te brengen, en
voor alles kende ze de waarde van
haar eigen invloed, van haar hand
druk, haar glimlach, van de bedekte
toespeling op hun gelukkige toe
komst, als die schuldenlast van hen
afgewenteld was. En Sir John scheen
werkelijk ten slotte onder den indruk
van haar welsprekendheid te komen,
terwijl ze daar hand in hand zaten
en zij hem ongewone liefdebewijzen
gaf. Toen ze eindelijk zweeg, keek
hij haar droevig aan en zeide
«Ik heb je mijn belofte gegeven,
Alicia en ik mag die niet terug
nemen maar liefste, ik zou zoo
graag het arme' kind tenminste de
sche aanbod in 't algemeen goed, al
meenen sommige dat de regeering te
gemoetkomend is, daar h. v. geen
schadevergoeding wordt gevraagd voor
J" Roerbezetting.
De üuitsch-nationale Tag. meent,
dat de verlangde internationale commis
sie Duitscbland voor nog meer dan de
voorgestelde 30 milliard zal kunnen
belasten. Het lot van Duitschland zai
dus aan een dergelijke commissie wor
den toevertrouwd en aan de uitspraak
dezer commissie zal Duitschland zich
wel moeten onderwerpen. Er bestaat
dus reden om zich ernstig ongirust te
te maken.
Wat de Belgische bladen betreft:
De Soir spot met het voorgestelde be
drag van dertig milliard, waardoor Bel
gië volgens de huidig bestaande over
eenkomsten slechts twee en een half
milliard zou bekomen en dus zoo goed
als niets meer zou ontvangen. Dit vol«
staat, zegt het blad, als bewijs, dat wij
met dergelijke voorstellen geen genoe
gen kunnen nemen, te meer nog waar
van onderpanden bijna geen sprake
meer is. Tenslotte logenstraft de Soir
nog het bericht van de Daily News als
zou de Belgiache regeering het niet
eens zijn met de Fransche inzake het
Duitsche aanbod.
De Indépendance Beige constateert,
dat na lezing van het Duitsche docu-
mmt de stemming te Parijs, Londen
en Brussel allesbehalve optimistisch is.
De Chesfer-consessies
De Britsche regeering heeft naar
aanleiding van de door de Turken aan
de Amerikanen verleende Chester-con-
cessies de volgende verklaring afgelegd:
Zoover een onderzoek tot nu toe heeft
uitgewezen, hebben de Engelsehe han
delsbelangen alleen betrekking op deze
zaak wat betreft het bouwen van ha
venwerken te Samsoen waaromtrent een
Britsche Mij. beweert reeds een voor-
loopig contract met de Turksche re
geering te hebben gesloten in het jaar
1911. Voorts zijn ook Britsche belan
gen betrokken bij de verlenging van
den spoorweg in Irak naar Mosoel en
Suleimanieh en de mjjnconcessies in de
buurt van die lijn. De waarnemende
Engelsehe hooge ooinmissaris te Kon-
stantinopel is geïnstrueerd nadrukkelijk
te protesteeren tegen het verleenen van
eenige concessies door de Tnrksthe
regeering binnen de grenzen van Irak
en heeft verder bevel ontvangen te
verklaren dat de geldigheid van zulk
een concessie door Zr. Ms. regeering
niet zou worden erkend.
Doordat eenzelfde advertentie
3 maal geplaatst 2 maal
wordt berekend, Is de prijs
per regel slechts 16 cent.
herinnering laten aan den man, dien
zij liefhad.» Toen stond hij op en
bedekte een oogenblik zijn oogen
met zijn hand en toen hij weer
sprak, was zijn stem heesch. «Vraag
me niet, om met Margaret te gaan
spreken,» zeide hij. «Ik zal je helpen,
Aliciamaar nu naar het arme kind
te gaan, is me onmogelijk.»
«Laat dat maar aan mij over,»
antwoordde Lady Alicia. Maar be
denk, John, dat zij naar jou zal
komen, als jij niet naar haar gaat.
Ze zal je naar alle waarschijnlijkheid
vragen, je macht tegenover mij te
gebruiken, en dan verwacht ik, dat
je sterk zult zijn. Want bedenk John,
nu is het meer dan ooit noodig, dat
Margaret met Petkoff trouwt. Je
weet, hoe de wereld is, hoe gauw een
gefluisterd woord verspreid wordt.
Het is mogelijk, dat Rupert het ge
heim van zijn huwelijk aan den een
of ander heeft toevertrouwd. Moeten
we afwachten tot ons kind het voor
werp wordt van allerlei praatjes
Ik zal vandaag nog met Margaret
spreken. Als het je te veel aandoet,
blijf dan niet hier, ga een paar dagen
naar buiten. Laat alles maar aan mij
over.» Daarop zeide zij nog een
paar teedere woordjes tot hem en
toen hij eindelijk wegging, wist ze,
dat ze wat hem betreft, overwonnen
had. Met Margaret zou ze een andere
tactiek moeten volgen
{Wordt vervolgd.)