H\ 50,
Prins Petkoff's
Huwelijk
Zaterdag 28 April 1923.
110 jaargang
Bij dit iiummer behoort
een Bijvoegsel.
Mensch en dier.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Binnenland.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
builen Goes 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESGHE
Uitgave Nssuil. Vennootschap Guesche Courant
ADVERTENT1ËN
van 1 5 regels f 1,20 elke rege
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt «.weemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,44)
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Adrertentien worden aangenomen i
tot 13 nnr voormiddag.
COURANT
Er is in de verhouding tnsschen
mensch en dier in de laatste jaren een
wijziging van beteekenis ingetreden, die
sameuhangt met veranderingen in het
inzicht en het oordeel op alle gebied.
Niet langer beschouwt men de dieren
wereld als een van de menschheid vol
strekt afgesloten gebied het denkbeeld,
dat mensch en dier nader aan elkander
verwant zijn dan vroegere geslachten
wel hebben willen erkennen, wiut gaan
deweg veld.
Hoe leerzaam is het voor ons, die
aan geijkte opvattingen vastzitten, de
geschiedenis van het menschelijk den
ken na te gaan Hierbij blijkt immers,
hoe eenmaal als heilige waarheid aan
vaarde meeningen later de belachelijk
heid zelf schijnen.
Er is een tijd geweest, waarin men
den slaaf voor een andersoortig wezen
hield. De slaaf had geen recht in de
samenleving; hij had zelfs geen eigen
naam. Hoe zou een slaaf kunueu den
ken, redeneeren of gelooven Een slaaf
het bezit van een zelfstandige ziel toe
te kennen, zou van dwaasheid getuigen.
De slaaf was niet anders dan werktuig
en genotmiddel voor zijn verstandigen
meester,die alleen op den titel „mensch"
aanspiaak mocht maken.
Er is een tijd geweest, waarin men
ontkende, dat de vrouw een ziel heb
ben zon. De vrouw, werktuig en genot
middel slechts voor den man, mocht
zich geen eigen meenitg, geen eigen
inzicht, geen eigen gevoelsleven aan
matigen. Gelijk ten opzichte van den
slaaf de meester mensch was, had
tegenover de vrouw de man slechts
aanspraak op dezen titel.
Er is een tijd geweest, dat men het
mensch zijn van vreemdelingen loo
chende. De bedriegelijke gestalte van
op menschen gelijkende zwarten en
gelen en roodhuiden fopte de ware
wetenschap nietslechts de blanke
was naar God's beeld geschapen en
het zou de ongerijmdheid zelf wezen,
bij een neger een onsterfelijke ziel te
veronderstellen.
Nu niet langer de meester of de
man of de blanke het monopolie der
wetenschap bez't, is het aantal
„menschen" geweldig toegenomende
scheidingen, die men tevoren als vol
strekt beschouwde, bleken bij nader
onderzoek onderscheidingen, slechts van
betrekkelijk belang.
Met dergelijke voorbeelden voor
oogen zij men voorzichtig met al te
stevig een streep te trekken tnsschen
het dierenrijk en het rjjk der mensch
heid. Het leven, dat in beiderlei bloed
klapt, schept een niet te loochenen
verwantschap. Wie zin heeft voor de
35
DOOK
EFFIE ADELAIDE ROWLANDS.
Geautoriseerde vertaling.
«Neen lieveling,» zeide hij, eer is
niet de minste hoop. Het is weer
een van die vreeselijke tragedies, die
zoo gemakkelijk te vermijden waren
geweest, maar die, vermoed ik, af
en toe moeten voorkomen, om ons
te laten zien, dat de natuur en de
elementen te machtig zijn om over
wonnen te worden.»
«Ik moet je zeggen, dat ik waarlijk
niet weet, wat er met Margaret ge
beuren moet. En moeder is ook zoo
van streek. Ze is werkelijk heelemaal
ziek. Ik zag haar, nadat ze een lang
gesprek met vader had gehad, en
ze zag er zoo slecht uit, haar heele
gezicht was vertrokken. Misschien
heeft ze er nu verdriet van, dat ze
zoo naar tegen dien armen Rupert
geweest is. Zeg Jim, je blijft immers
lunchen En toe, bel Nina en Cynthia
op en vraag of ze ook komen. Ik
moet iets doen ter eere van made
moiselle Slivinski, hè?»
«Bel jij de meisjes zelf maar even
op,» zeide Lord Bletchley. Het waren
grootsche eenheid der schepping en
gevoel voor het eerbiedwaardige in alle
levensverschijnselen, zal in het dier
niet louter werktuig en genotmiddel
zien, maar een vriend en verwant
kunnen ontdekken.
De middeleeuwsche heiligen ken
merkten zich reeds door den breeden
blik, dien zij hadden op al het ge
schapene. Franciscus van Assisi nam
ook de dieren als „breeders* en
„zusters" in den ruimen kring van
zijn deemoedig barmhartigheidsbetoon
op. En als tegenhanger van deze
middeleeuwsche houding tegenover de
dieren kan de ultra-moderne Ameri-
kaansche ziener Walt Whitman ten
voorbeeld dienen, die in een zijner
zangen belijdt, dat hij best met de
dieren zou kunnen leven, omdat er
onder hen zooveel innige goedheid is.
Rust een dergelijke houding op
gevoelsoverwegingen, ook de verstande
lijke wetenschap is tegenover het
dierenrijk toeschietelijker geworden. Dit
bleek nog dezer dagen uit een rede
voering van den heer A. F. J. Por-
tielje, voor het Rotterdamsch Natuur
kundig Genootschap.
Deze wees er zijn hoorders op, dat
er in de natuur bij veel verschil toch
ook een eenheid bestaat en dat er zich
tusschen de ziel van het dier en de
menschenziel overeenkomsten openbaren,
die ons verbieden de grens al te scherp
te trekken. In het rijk der natuur
bestaan nergens ware grenzende
onderlinge verschillen tusschen de
levenlooze en de levende natuurtus
schen planten en dieren, tusschen
dieren en menschen zijn nergens echt
en volstrekt. Het betreft slechts een
vaak wel geweldig groot verschil in
graad, maar geen verschil in aard.
Aldus deze spreker
Het is begrijpelijk, dat men, zoo
men op dit standpunt staat, terstond
zich veel liefderijker jegens zijn mede
schepselen zal gedragen. Wie verwant
schap ontdekt heeft, heeft ook de
liefde ontdekt. En het is, of de dieren
van hun kant ook de nieuwe verhouding
beseffen. Hoe geheel anders kijkt een
kat of een paard of een hond zijn
huisgenoot aan, wanneer deze hem
liefheeft dan wanneer deze hem louter
als werktuig of genotmiddel beschouwt.
Het is een gelukkig verschijnsel,
dat de tegenwoordige menschheid wordt
opgevoed in liefde ook voor de dieren.
Hoeveel rijker is het leven van onze
kinderen geworden, zoodra ze de
schepping rondom door vriendjes zien
bevolktHoe erkentelijk mogen zij
zijn voor de verspreiding van kennis
omtrent het intieme leven der dieren,
die belangstelling en welgezindheid
wekt jegens een rijk, waarover zij
vroeger als kwelgeesten plachten te
heerschen.
Wie de dieren leert liefhebben, zal
ook de menschen leeren liefhebben.
Dierenliefde, die in verbitterde zielen
zijn zusters, waarvan sprake was.
«Ze komen natuurlijk graag, en mis
schien kunnen we dan iets verzinnen,
waar we ze vanmiddag met je Rus
sisch logeetje heen kunnen sturen.»
De veronderstelling, dat Lady
Alicia ziek was, was maar al te waar.
Het bericht, dat haar echtgenoot
haar had gebracht, had haar zenuw
gestel hevig geschokt. Zij had voor
Sir John zooveel mogelijk verborgen,
hoe zij geschrikt was, toen hij haar
vol teedere bezorgdheid Margaret's
geheim had medegedeeld.
Getrouwd 1 zeide zij met heesche
stem, toen hij haar verlaten had.
«Getrouwd En als hij nu eens niet
verdronken wasHoe zal ik die
onzekerheid verdragen 1 't Zal een
marteling zijn. Mijn God, wat moet
ik doen
Zij was werkelijk bang voor Petkoff.
Zij wist, dat hij een ruwe hand had
en het tegendeel van grootmoedig
was, en dat hij haar dat geld alleen
maar gegeven had met het doel haar
onder den duim te krijgen. Het was
meer dan haar trots verdragen kon.
Hij had het in zijn macht haar te
vernederen, het overal bekend te
maken, dat zij zoozeer in geldver
legenheid verkeerd had, dat zij in
letterlijken zin haar dochter aan hem
had verkocht. Het was vreeselijk 1
Zij durfde zich nauwelijks voorstellen,
wat de naaste toekomst haar brengen
zou. En terwijl de morgen voorbij
kroop, kwam zij er toe, hoe wreed
slechts dient tot surrogaat van men-
schenliefde, bezit weinig waarde. Al
kost het soms meer inspanning en
zelfoverwinning, een mensch liever te
hebben dan een dier, toch blijft het
eerste het einddoel. Van het bereiken
hiervan is de wederopbouw van de
menschheid afhankelijk.
De conferentie te Lausanne
De heropende besprekingen te Lau
sanne zullen thans vermoedelijk wel tot
een goed einde kunnen worden gevoerd
Zooals men weet, was de vorige maal
de finish reeds bijna bereikt en het
zou eigenlijk zeer te verwonderen zijn
als tenslotte de verschillende hinder
nissen ditmaal niet genomen zouden
worden. Vlot gaat dit eenmaal nu Diet.
Zoo zijn in de eerste commissie (econo
mische aangelegenheden) de besprekin
gen op krachtige tegenstand der
TarkCH gestuit, die zoo goed als elk
punt tot in de kleinste kleinigheden
bestreden. Daardoor werd het noodza
kelijk, a'le vraagstukken naar de com
missie van deskundigen te verwijzen.
Bonar Law heeft echter in het
geheel geen zin om het met de
Turken en daardoor met de Mo
hammedanen in Britsch-Indië aan
den stuk te kragen. Inzake Mosoel
heeft Engeland vrijwel toegegeven en
ditmaal heeft de petroleum eens niet
het beslissende woord gehad.
Turkije strijdt voor zijn politieke en
economische onafhankelijkheid, voor
vermindering van de macht der Euro
peanen, de mannen van de „concessies".
Er is evenwel een moeilijkheid, waar
door de vrijheid dikwerf wordt geschaad,
n.l. gebrek aan geld. Daarom zou het
niet te verwonderen zijn als de Tnrk«
sche schoone eens een verlokkend oogje
wierp op de koele maar rijke Amerikaan.
Te meer omdat Amerika zoover ver
wijdert ligt, dat al krijgt het economi-
schen invloed, het wel geen politieken
invloed zal vragen. Amerika krijgt
misschien een kansje. En vandaar dat
een Amerikaansch afgezant da conferen
tie met zijn belangstellende tegenwoor
digheid vereert.
Communiime in Duifschland
Het monster van het communisme
steekt in 't bezette gebied van Duitsch-
land meer en meer den kop op. In de
N. R. Ct. lezen we hierover het vol-
Hoewel de eerste communistische
stormloop in het Roergebied, die tegen
Miihlheim was gericht, is afgeslagen,
blijft de toestand hachelijk. Alle tee
kenen wijzen er op, dat de communis
ten van de omstandigheden partij willen
trekken om onlusten en oproeren in
grooten stijl op tonw te zetten. De
ontevredenheid onder de arbeiders, die
door de toenemende werkloosheid wordt
en slecht het, zooals ze zelf voelde,
ook was, te bidden, dat de bevesti
ging van Rupert Kentley's dood haar
toch mocht geworden, voor er nog
yele uren verliepen.
VII.
Geheel onbewust was Leah een
machtige bondgenoote voor Lady
Alicia bij dezen stand van zaken,
Het was meer dan waarschijnlijk,
dat, als Petkoff niet nog wat meer
dan gewone belangstelling had ge
had in het jonge meisje, dat zoo
onverwacht in zijn leven was ge
komen, de toestand hoogst onaan
genaam voor Lady Alicia zou zijn
geworden. Maar hoewel hij geen
oogenblik afweek van zijn besluit
om met Margaret te trouwen, was
hij er toch volstrekt niet afkeerig
van zich met Leah te amuseeren
Jaren geleden hadden de omstan
digheden Rachel Ducheron en haar
echtgenoot in staat gesteld den prins
een bijzonder grooten dienst te be
wijzen. Toen was hij nog niet de
aanzienlijke man, die hij nu was,
hij had zelfs weinig hoop, ooit zulk
een hooge positie in de wereld te
zullen bekleeden. Toch zou zeer wel
mogelijk zijn geweest, dat hij het
verzoek van mevrouw Ducheron van
de hand had gewezen (hoewel hij
indertijd, toen haar echtgenoot hem
te hulp was gekomen, eeuwigdurende
dankbaarheid had gezworen), als
aangewakkerd, werkt hun plannen in
de hand. Vele bedrijven hebben reeds
do helft van hun personeel moeten
ontslaan, 't zij omdat gebrek aan kolen
tn grondstoffen hen dwingt tot beper
king, 't zij omdat zij het werken op
magazijn niet langer kunnen volhou
den. In de naaste toekomst zullen nog
veel meer arbeiders gedaan krijgen en
met die onts'agenen groeit de tot be
toogingen licht gestemde menigte aan.
Tewerkstelling van in 't eene bedrijf
ontslagen arbeiders in andere, is slechts
op zeer beperkte schaal mogelijk, daar
de slechte conjunctuur, die in de eerste
plaats het gevolg is van de afsnoering
van het bezette gebied, zich over de
geheele linie doet gevoelen. De onte
vredenheid wordt voorts gevoed door
de duurte van een prijsverlaging als
gevolg van de valutapolitiek der rijks-
regeering, is in het B. G. althans niets
te merken.
Dezer dagen is ook te Dusseldorf
herhaaldelijk tot werkloozenrelletjes
gekomen, en slechts het krachtdadige
optreden van de Schupo heeft een uit
barsting voorkomen. Het gemeentebe
stuur was te weten gekomen, dat de
communisten voornemens waren, niet
a'leen de belangrijkste gemeentebedrij
ven, als gas- en waterleiding, stop te
zetten, doch ook de arbeiders met ge
weld uit de particuliere fabrieken te
halen en zoo een algeineene staking
te ontketenen.
Onder de belhamels van deze be
weging zijn tal ?an boitenlandsche
communisten, die vroeger hij de spar-
tacische onlusten al een rol hebben
gespeeld en na hnn verdrijving uit
Mühlheim hun arbeidsveld naar andere
steden hebben verplaatst. Hun kuipe
rijen zijn te gevaarlijker, daar de Fran-
schen in verscheidene steden, als Essen,
Bochum, Gelsenkirchen, Heme e.a., de
Schnp hebben ontbonden.
G«sp«nnen verhouding tus
schen Hongarije en
Tsjecho-Slowakije.
Tusschen Hongarije en Tsjecho-
Slowakije is niet alles pais en vree.
Dezer dagen ontstond op de Hon-
gaarsch Tsjecho-Slowaksohe grens een
gevecht tusschen douaneposten van het
eerste en een ondeiofficier der grens
wacht van het tweede land, met het
gevolg, dat Tsjecho-Slowakije de
grens voor Hongaarsche reizigers heeft
gesloten en 30 Hongaarsche onder
danen, die in het land waren, heeft
uitgewezen. Dezen zijn reeds op de
Hongaarsche grens aangekomen. De
regeering te Boedapest heeft thans aan
die te Praag een nota gericht, waarin
zij zich bereid verklaart het gebeurde,
hetzij door een gemengde Hongaarsch-
Tsjechische rechtbank, hetzij door eeD
internationale commissie te laten onder
zoeken en inmiddels heeft men te
Boedapest represaille-maatregelen ge
nomen, omdat het antwoord op de
niet de aard van dit verzoek zijn
belangstelling had opgewekt, en één
blik op Leah was voldoende ge
weest, om terstond zijn hulp bij de
eerzuchtige plannen van haar moeder
te beloven. Wel is waar had hij toch
een oogenblik geaarzeld, toen hij
hoorde, dat de hooggeplaatste vrouw,
die Madame Ducheron had uitge
kozen om haar dochter te doen
klimmen op de maatschappelijke
ladder, niemand anders was als
Margaret's moeder, maar hij had
terstond begrepen, dat hij zelf waar
schijnlijk ook zijn voordeel zou kun
nen doen met het eigenaardige plan.
Want 't is onnoodig om te zeggen,
dat hij Lady Alicia niet vertrouwde,
en haar evenmin geloofde, toen zij
hem verzekerde, dat Margaret hem
liefhad. Hij was een te schrander
opmerker om de waarheid niet te
lezen in de oogen van die twee
jonge menschen, die hij op Lady
Alicia's schitterend bal zoo zorgvul
dig had gadegeslagen. Dat de moeder
haar zou dwingen zich naar haar wil
te voegen, daarvan was hij overtuigd,
en de gedachte, dat Margaret zich
zou moeten onderwerpen, gaf hem
een zeker wreed genot, maar hij
nam zich vast voor later met Lady
Alicia af te rekenen, en als Leah
Ducheron in het huishouden der
Torringtons werd opgenomen zou
hij allerlei aanwijzingen kunnen
krijgen, hoe hij op de meest doel
matige wijze daarin zou kunnen
nota uitbleef.
Graaf Apponyi heeft daarop de
Hongaarsche regeering in de Nationale
Vergadering geïnterpelleerd, waarop de
minister van buitenlandsche zaken
antwoordde, dat er juist een telegram
van de Praagsche regeering binnen
gekomen was, waarin de Tsjechische
regeering het voorstel van Hongarije
tot zending van een gemengde of
internationale enquête-commissie aan
neemt, de afsluiting van de grens
echter handhaaft. De minister legde
den nadruk op HoDgarije's vreedzame
bedoelingen en sprak de hoop uit, dat
de buurstaten in het gebied van den
Donau vreedzaam naast elkander zullen
leven.
Staking in Engeland geëindigd.
De vrije vakvereenigingen in den
scheepsbouw van timmerlieden, ketel-
makers en loodgieters, die tot dusver
weigerden het nationale contract over
overwerk en nachtwerk te bekrachtigen
en daardoor dreigden, de scheepsbouw
over het heele land stil te zetten,
heboen thans besloten, de voorwaarden
van de patroons te aanvaarden.
De modistensfaking te Parijs.
De patroonsorganisatie in de kleeding-
bedrijven heeft besloten alle dames,
kleermakerijen weer te openen, daar
zij niet wilde, dat de groote meerder
heid van de naaisters langer de gevolgen
zonden ondergaan van het zonder werk
zijn.
(lit hef bezette gebied.
Te Dortmund hebben de Franschen
de groote confectiefabriek Fischer,
waarvan de eigenaars twee Nederlan
ders zijn, gesloten en den bedrijfsleider,
een Zwitser, gearresteerd. Laatsgenoemde
is den volgenden dag te Essen wegens
zijn ZwitBerBche nationaliteit, weer uit
de hechtenis ontslagen.
De nieuwe burgemeester van
Botterdam.
De oorrespondent van het Hbld.
seint aan zijn blad
Het feit, dat de oud-miDister van
Landbouw, de heer H. A. van Ysselstein,
zijn verblijf in Nederlandsch-Indië
heeft ingeperkt en vroeger vandaar
naar het vaderland terugkeert, dan
aanvankelijk in het voornemen lag,
wordt van welingelichte zijde in ver
band gebracht met de nog steeds open
zijnde functie van het burgemeester
schap van Rotterdam.
Reeds onmiddellijk na het aan mr.
A. R. Zimmerman verleende ontslag
werd de naam van den heer Van
Ysselstein naar voren gebracht, minder
wijl de regeering hem had uitverkoren,
dan wel omdat hij zelf de functie heette
te ambieeren en de regeering aan een
oud-collega de vervulling van zijn
wensch moeilijk heette te kunnen ont
slagen.
Madame Ducheron had hem bij
gevolg in een stemming gevonden,
die voor haar doel zeer gunstig was,
en dp geheele zaak was veel vlugger
tot stand gekomen dan zij mogelijk
had geacht.
Rachel Ducheron van haar kant
bedroog zich in dit opzicht niet.
Zij wist volkomen goed dat de
schoonheid van haar dochter die
overwinning behaald had; en als af
en toe een zekere angst bij haar
opkwam, kon zij dien terstond ver
drijven, door zich voor te houden,
dat Leah al heel weinig gevaar
dreigde van Petkoff in de omgeving,
waarin zij zich nu bevond. Daaren
boven had zij uit 's prinsen eigen
mond gehoord, dat hij met Margaret
Torrington ging trouwen en dus zette
zij alle ongerustheid gemakkelijk van
zich af.
Het zou Leah echter verbaasd
hebben, als zij had geweten, hoe
ongelukkig haar moeder zich voelde.
Er was nu geen enkele reden, waarom
madame Ducheron zou verlangen
naar haar mooi en gezellig ingericht
oud huis in Highgatezij bleef dan
ook des avonds zoo lang mogelijk
in haar zaak en wijdde er nog meer
aandacht aan dan vroeger.
Wordt vervolgd.)
